Brandbrieven

Open brief  Aan de demissionair Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media

Geachte minister,

Voordat de politiek het debat over corona en het voortgezet onderwijs de komende weken domineert, spreken wij als Rotterdamse en Amsterdamse schoolleiders gezamenlijk een aantal zorgen uit over de ontwikkeling en het welzijn van onze leerlingen. Laat de leerlingen weer naar school komen, focus daarbij niet op die anderhalve meter en geef ons als scholen het vertrouwen en de ruimte om dit zo goed mogelijk te organiseren.

Het elastiek dreigt te knappen

We hebben in het voortgezet onderwijs het spreekwoordelijke elastiek behoorlijk uitgerekt het afgelopen jaar. We zijn trots op onze leerlingen, op hun ouders, op onze medewerkers en ook wel een beetje op onszelf. We zijn trots dat we het afgelopen jaar met elkaar steeds oplossingen hebben gevonden in steeds wisselende omstandigheden, waarbij we er steeds voor hebben gezorgd dat onze leerlingen onderwijs konden blijven genieten. Maar het elastiek dreigt te knappen.

De ontwikkeling en de mentale gezondheid van tieners staat onder druk, mede doordat in deze coronacrisis alle pijlers waar ons onderwijs op is gebaseerd wegvallen: leerlingen voelen geen autonomie (er wordt hun veel opgelegd), geen competentie (de ‘oude’ lat wordt niet gehaald;) en geen verbondenheid (anderhalve meter; weinig sociale contacten, wat nou juist zo belangrijk is voor de ontwikkeling). We maken ons daar ernstig zorgen over en vinden dat er snel iets moet gebeuren.

Leerlingen weer naar school

Alleen gezonde examenleerlingen en kwetsbare leerlingen krijgen nu les op school. Veruit de meeste leerlingen zitten thuis, terwijl alle leerlingen de fysieke school op dit moment hard nodig hebben. Als scholen kunnen wij het gevoel van competentie bij onze leerlingen vergroten. We kunnen ervoor zorgen dat ze hun cognitieve, persoonlijke en sociale ontwikkeling weer kunnen verbreden, dat ze zich weer kunnen ontwikkelen in en verbonden voelen met hun omgeving. We zien dat het gebrek aan sociale contacten, gebrek aan beweging en gebrek aan leuke activiteiten steeds zwaarder beginnen te wegen. Ze houden dit niet lang meer vol. De schade die leerlingen nu oplopen is echt groter dan de schade van alleen studiestof niet tot zich hebben genomen.

Veilig naar school?

We verwachten na de voorjaarsvakantie weer op school te mogen lesgeven en dat is ook écht nodig. Leerlingen moeten simpelweg weer naar school. Tegelijkertijd maken we ons zorgen om de gezondheid van onze leerlingen en medewerkers als er weer grote groepen naar school komen.

De oplossingen die tot nu toe worden bedacht zijn schijnoplossingen. Het door het OMT voorgestelde testbeleid zorgt ervoor dat binnen korte tijd een groot deel van de leerlingen weer thuis zit, omdat zij en/of hun docenten in quarantaine moeten. De anderhalve-meter-maatregel tussen leerlingen is niet te handhaven. We onderzoeken al maanden verschillende scenario’s. We leggen onze plannen voor aan docenten, leerlingen en oudergeledingen, maar we komen er niet uit. Hoe we ook passen en meten en welke scenario’s we ook bedenken; het is onmogelijk om onderwijs in al haar facetten op een goede manier aan te bieden op anderhalve meter van elkaar.

Laten we met elkaar gewoon erkennen dat de leerlingen weer naar school moeten en dat dit risico’s met zich meebrengt, voor leerlingen én medewerkers. De risico’s voor leerlingen zijn echter groter wanneer we de scholen dicht houden. Laat die anderhalve meter tussen leerlingen los! Dat maakt het ook eenvoudiger de anderhalve meter tot medewerkers wél te bewaren. Verder kunnen we het risico voor medewerkers verkleinen door hen de mogelijkheid te geven zich zo snel mogelijk te laten vaccineren.

Het onderwijs heeft vertraging

In de media en door politici wordt veel gesproken over achterstanden. Maar leerlingen hebben geen achterstand, het onderwijs heeft vertraging. Dat is een cruciaal verschil. Het is aan ons om een oplossing te verzinnen voor die vertraging. En die oplossing is niet voor iedere leerling hetzelfde. Veel leerlingen zijn binnen de beperkte mogelijkheden die we ze bieden hard aan het werk. Hetzelfde geldt voor onze docenten. Misschien wordt er minder kennis opgedaan doordat niet het hele onderwijsprogramma doorgaat. Maar wat leren onze leerlingen veel in deze periode: flexibiliteit, zelfstandigheid, leven in crisis, omgaan met teleurstellingen en onzekerheid, inventief omgaan met wat allemaal niet meer mag, multitasken, werken met heel veel digitale programma’s. Het zijn waardevolle lessen voor de toekomst. Dat erkennen is belangrijk. Blijven spreken over opgelopen achterstanden, alleen maar de aandacht richten op de kwalificatie, doet geen recht aan wat onze leerlingen nu ervaren en leren. Laten we de problemen die zijn ontstaan niet afwentelen op de leerlingen, door hen zich weer te laten voegen in het systeem. Het zou mooi zijn wanneer het systeem zich wat flexibeler opstelt naar die leerling. Daarbij hoeft de lat overigens niet lager gelegd te worden.

Een nieuwe start

Onze eerste opdracht is de leerlingen weer in onze gebouwen te laten landen, aandacht te besteden aan de pedagogiek van de groep en het individu. Daarnaast meten wij de nieuwe beginsituatie, om te bepalen welk traject per individu het best passend is.

Net als altijd zal de conclusie zijn dat leerlingen zich in een verschillend tempo ontwikkelen. De laatste keer dat het onderwijs met een vergelijkbare situatie te maken had was in WO II. Het was toen heel normaal dat leerlingen wat langer over hun middelbare school deden. Een breed maatschappelijk aanvaarden dat dit coronajaar ertoe kan leiden dat een middelbare schoolcarrière langer kan duren, is noodzakelijk.

Wanneer het normale leven weer een aanvang neemt moeten ook onze leerlingen weer de vrijheid proeven en niet koste wat het kost aan een inhaalprogramma worden gezet. Laat het systeem even het systeem en geef ons de gelegenheid maatwerk te leveren. Het zou ons enorm helpen als we ruimte krijgen. Wij hebben het volle vertrouwen dat onze leerlingen het willen en kunnen. Het vergt flexibiliteit van scholen en van docenten, maar ook dat kunnen we, willen we en is nodig.

Ondersteuning is welkom

De uitvoering van een nieuwe start verschilt per school. Dat kan ook niet anders. De gebouwen, de opleidingen en het type leerling zijn hiervoor bepalend. In ons grootstedelijk milieu komen we alle smaken tegen. Om maatwerk aan leerlingen te kunnen bieden hebben we wel ondersteuning nodig: geld en, nog belangrijker, de juiste mensen om hiermee aan de slag te gaan. Laat ons zelf bepalen hoe we dit doen; we vinden dat we dat vertrouwen inmiddels wel verdiend hebben.

Nu zien we vooral dat het lonkend perspectief van de toegezegde zak met geld (het Nationaal Onderwijsplan) op enthousiasme kan rekenen bij instituten die onze leerlingen wel willen helpen met het wegwerken van die vermeende achterstanden, uiteraard tegen betaling. Lente-, zomer- en herfst scholen zullen hiervoor worden ingericht. En er zal ook wel veel beleid moeten worden gemaakt en veel worden verantwoord. Alle goede bedoelingen ten spijt, het is wat ons betreft niet de juiste weg.

Bied als overheid ook de gelegenheid op andere momenten of gespreid examen te doen. In gesprek met leerlingen blijkt het doorgaan van het examen belangrijk. Van vervolgopleidingen vragen we flexibiliteit, door meer dan één instroommoment te bieden voor leerlingen die examen hebben gedaan. Stel ons in de gelegenheid onze nieuwe leerlingen met warmte ontvangen en hen op maat te begeleiden naar het juiste niveau. We willen geen geforceerde advisering, maar de ruimte om te ontdekken wat het kind echt kan op dit moment in zijn leven. Geef ons die ruimte. En natuurlijk is ook flexibiliteit van de Onderwijsinspectie welkom, bijvoorbeeld door normen als onder- en bovenbouwsnelheid even los te laten. Laat het allemaal maar even zo, we gaan onze leerlingen echt passend onderwijs geven.

Tot slot

Met deze lange brief vragen we om een snelle heropening van onze scholen en ruimte en vertrouwen om zelf ons onderwijs vorm te geven.

Deze brief is ondertekend door directeuren en rectoren van Rotterdamse en Amsterdamse scholen voor voortgezet onderwijs.

 

Rotterdamse schoolleiders
Jan-Wouter Koning	rector Montessori Lyceum Rotterdam
Arjan van den Bosch	plv. rector Laurens Lyceum
Sebastiaan Cooiman	rector Rudolf Steiner College Rotterdam
Raoul Majewski	rector-bestuurder Emmauscollege
Ad Keller	rector Krimpenerwaard College
R. Toes en L.S. van Wezel	CvB Wartburg College
C.J. Hoekman	directeur Wartburg College De Swaef
M.A. van der Meijden	directeur Wartburg College Revius
P.A. Zevenbergen	directeur Wartburg College Guido de Brès
Melle de Vries	vz College van Bestuur GSR Rotterdam
Tessa Zwarts	directeur onderwijs GSR Rotterdam
E.M. Olislagers	directeur De Passie Rotterdam
Stytia de Leeuw	rector Stedelijk Gymnasium Schiedam
Yolande de Beer	directeur scholengroep Het Lyceum Rotterdam /LMC-VO
Marco Meily	directeur Horeca Vakschool Rotterdam
Florence Weytingh	directeur Montessori Mavo Rotterdam
Ilyas Bagci	directeur scholengroep Lyceum Kralingen/ LMC-VO
Sietske Grinwis	directeur Mavo Centraal
Pieter van Dijk	directeur Young Business School Rotterdam
M. van Zanten	directeur scholengroep De Toorop Mavo/ LMC-VO
E. Petersen	directeur Het Vak College Hillegersberg
G. Kruit	directeur De Roncalli Mavo
Renée Bouwer	directeur scholengroep LMC-VO
Nanda van Lent	directeur Montfort College
Wouter van der Kolk	directeur Het Zuiderpark College
Ale Wynia	directeur Veenoord
Jamie Visser	directeur scholengroep LMC-VO
Ellen Wesdorp	directeur Het Praktijkcollege Charlois
Amanda van Loon	directeur Het Praktijkcollege Zuidwijk
Jessica Jansen	directeur Het Praktijkcollege Centrum
Hans van der Moolen	directeur scholengroep LMC-VO
Aad van der Sluijs	directeur PT010 Theater en Dans
Burt Aurik	directeur De Theaterhavo/vwo
Sander Tetteroo	directeur Havo/VWO voor Muziek en Dans
Priscilla Mahadew	directeur De Mavo voor Theater
Hicham al Arrag	directeur Rotterdam Designcollege
Leezan van Wijk	rector Marnix Gymnasium
Vincent Haringa	wnd. algemeen directeur Melanchthon
Marleen Brummelink	directeur Melanchthon Schiebroek
M.D. Kuster	directeur Melanchthon Mavo
Jaimie de Jongh	directeur Melanchthon De Blesewic
Kasper Rodenburg	directeur Melanchthon Berkroden
D. Maharban	directeur Melanchthon Kralingen
Cees de Jong	directeur Melanchthon Business School
V.M. Wolsheimer	directeur Melanchthon Wilgenplaslaan
Bas van Hamburg	directeur Calvijn Meerpaal
Arie Boom	directeur Calvijn Juliana
Erik Roth	directeur Accent Capelle
Huub van Blijswijk	vz College van Bestuur Stichting BOOR
Rob Fens	rector, vz centrale directieWolfert van Borselen
Geoffrey van Melick	directeur Wolfert College
Arnold Koot	directeur Wolfert Lansing
Peter Wind	directeur Wolfert Lyceum
Wendy Groen	directeur Wolfert Tweetalig
Bram van Welie	directeur OSG Hugo de Groot
Roelof Louwsma	directeur van Einstein Lyceum
Amsterdamse schoolleiders
Camyre de Adelhart Toorop	schoolleider Spring High
Hanneke de Gier	rector van het Cygnus Gymnasium Amsterdam.
Kim Wannet	directeur IVKO
Sander Jacobs	directeur Montessori Lyceum Oostpoort
Hüseyin Asma	rector Metis Montessori Lyceum & Kiem Montessori
Wrister Grommers	rector Montessori Lyceum Amsterdam
Alwin Hietbrink	rector-bestuurder Barleus Gymnasium
Christine Hylkema	rector-bestuurder Vossius Gymnasium
Jeroen Bergamin	rector Het 4e Gymnasium
Sandra Niemeijer	rector Cartesius Lyceum
Luc Sluijsmans	rector De Nieuwe Internationale School Esprit (DENISE)

Beste collega’s uit het onderwijs,

Middels deze brandbrief willen wij graag onze ernstige bezorgdheid uiten en jullie aandacht vestigen op de gang van zaken rondom de maatregelen die zijn genomen in de afgelopen maanden op scholen in Nederland.

Wij, een groep docenten binnen PO en VO, stellen dat de maatregelen en de sluiting van de scholen en nu het weer willen openen van de scholen onder strenge voorwaarden om het coronavirus onder controle te krijgen, buitenproportioneel zijn en meer schade aanrichten dan dat zij goed doen. Middels dit schrijven willen wij onze bezorgdheid tonen en de gevolgen van de maatregelen onder de aandacht brengen.

Kinderen en jongeren betalen namelijk een hoge prijs voor disproportionele angst. Onze jeugd krijgt op dit moment direct en indirect de boodschap vanuit school, het kabinet en de media dat er voortdurend gevaar is, dat andere mensen een gevaar vormen en dat zij zelf een gevaar vormen voor anderen.

Kinderen en jongeren zijn niet verantwoordelijk voor de volksgezondheid. Zeker niet als we praten over een zeer klein percentage mensen wat hier ernstig ziek van wordt of aan zal overlijden, vergelijkbaar met voorgaande jaren (de Lange, van der Hoek, Hulshof, & Rodriguez, 2020).

Wij pleiten er daarom voor dat alle scholen per direct open zullen gaan, weliswaar zonder maatregelen. Wij maken ons namelijk ook ernstige zorgen om de fysieke en mentale gezondheid van leerlingen en docenten omtrent het verplicht dragen van niet-werkende mondkapjes, de 1,5-meter doctrine, het testbeleid en wellicht in de toekomst ook het vaccinatiebeleid.

Sluiting scholen

De schoolsluitingen wegen op de eerste plek niet op tegen de maatschappelijke gevolgen van deze maatregelen en zijn niet wetenschappelijk onderbouwd. De beslissing om scholen te sluiten is in december 2020 alleen ingezet om ouders te dwingen thuis te werken. Door de sluiting van de scholen staat het algemeen welzijn van kinderen en jongeren sterk onder druk. Scholen zijn geen brandhaarden en kinderen lijken niet significant bij te dragen aan de verspreiding van het coronavirus (Folkhalsomyndighete, 2020; Munro & Faust, 2020; Nogrady, 2020; RIVM, 2020).

Tevens blijkt uit Zweeds onderzoek dat er niet meer leerkrachten en docenten ziek zijn geworden waar scholen open zijn gebleven (Ludvigsson, Engerström, Nordenhäll, & Larsson, 2021).

Het sluiten van scholen heeft voor het merendeel van de kinderen en jongeren negatieve gevolgen (Leeb, 2020).

Deze doelgroep kampt met toenemende emotionele problemen, gedragsproblemen en depressiviteit. De (kwetsbare) jongeren hebben het mentaal zwaar en zoeken hulp via de hulplijn en komen op de spoedeisende hulp terecht. Doordat kinderen en jongeren niet naar school kunnen ontstaat er meer eenzaamheid, hebben ze minder sociale contacten, minder afleiding en meer verveling.

Uit onderzoek blijkt dat kinderen en jongeren onvoldoende leren van afstandsonderwijs (Engzell, Frey, & Verhagen, 2020). Afstandsonderwijs is rampzalig voor leerlingen met leerproblemen, leerachterstanden en/of een moeilijke thuissituatie. Vanuit de Inspectie van het Onderwijs blijkt dat leerlingen tijdens de eerste lockdown achterstand hebben opgelopen (Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, 2020). Nu de scholen voor een tweede keer gesloten zijn is het risico dat leerlingen een nog grotere achterstand oplopen zeer groot. Wij vinden het belangrijk dat scholen, weliswaar onder normale omstandigheden, opengaan.

Mondkapjes

Per 1 december is de mondkapjesplicht ingevoerd op middelbare scholen. Niet alleen is deze verplichting in strijd met artikel 10 van de Nederlandse grondwet maar leidt het ook tot een onveilige en harde sfeer op scholen. Daarnaast is er geen bewijs voor de effectiviteit van de mondkapjes en beschermen deze maar zeer beperkt bij het voorkomen van besmetting van anderen (Aggarwal, Dwarakanathan, Gautam, & Ray, 2020; Bundgaard & Bundgaard, 2020; Gómez-Ochoaab & Mukac, 2020; Jefferson & Heneghan, 2020; Vainshelboim, 2020). De toegevoegde waarde van het dragen van stigmatiserende mondkapjes is gering en het kan schadelijke effecten hebben voor de gezondheid van de drager doordat het mondkapje een infectiebron kan vormen door onhygiënisch en verkeerd gebruik. Mondkapjes zijn een vorm van schijnveiligheid en een onderdeel van een gedragsexperiment. Experimenten met kinderen en jongeren zijn moreel onaanvaardbaar.

Op de scholen worden de leerkrachten geadviseerd en docenten verplicht een mondkapje te dragen in de gangen en openbare ruimtes. Tevens wanneer ze door het lokaal bewegen. Expressie in het gezicht kunnen lezen is voor (jonge) kinderen een belangrijke factor om zich veilig te kunnen voelen en goed te kunnen ontwikkelen. Dat wordt ernstig bemoeilijkt op deze manier (Peeters, Desmet, & Berghe, 2020). Bovendien worden de jongste leerlingen op deze manier al vroeg blootgesteld aan indirecte hersenspoeling. Er zijn veel leerkrachten die zich bezwaard voelen een mondkapje te dragen, aangezien zij dit niet pedagogisch verantwoord vinden. Wij zijn tevens bang dat kinderen hierdoor een taalachterstand zullen ontwikkelen.

Testbeleid

De PCR-test is frauduleus. Deze test is geen diagnostisch instrument. Een coronabesmetting kan uitsluitend worden vastgesteld door een volledig diagnostisch onderzoek van een arts. De PCR-test is bovendien met een ander doel opgezet en geeft geen betrouwbaar testresultaat (O’Sullivan, 2020; Surkova, Nikolayevskyy & Drobniewski, 2020). De PCR-test geeft positieve resultaten waar zij er niet altijd zijn (WHO, 2021). Leerlingen en docenten gaan hierdoor onnodig in quarantaine. Door gezonde kinderen in quarantaine te houden, ontnemen we ze op wrede wijze de sociale interactie die cruciaal is voor hun ontwikkeling en emotioneel welzijn. Door de testen is het ‘ziekteverzuim’ hoog. Zeker in het basisonderwijs heeft het een weerslag op de kinderen wanneer er geen tot zeer wisselende vervanging is. Dit is niet goed voor het pedagogisch klimaat en daardoor niet voor de leerresultaten van jonge kinderen. Van gelukkige leraren leren de kinderen het meest. Dit gevoel wordt hevig ondermijnd met dit beleid. Onderwijsminister Arie Slob wil experimenteren met (snel)testen op scholen voor leerlingen en leraren. Verplicht testen is een inbreuk op het grondwettelijke geborgde recht op privacy en lichamelijke integriteit. Wij als docenten en leerkrachten kunnen op geen enkele manier toezien dat er inbreuk wordt gemaakt op de integriteit van onze leerlingen!

1.5-meter maatregel

Er is geen wetenschappelijk bewijs dat de 1,5-meter maatregel helpt, maar kinderen en jongeren wordt wel aangeleerd om 1,5 meter afstand te houden van volwassenen. Docenten op het VO mogen niet door het klaslokaal lopen omdat de 1,5 meter maatregel hierdoor niet in acht wordt genomen. Dit betekent dat docenten de voortgang van leerlingen niet voldoende kunnen monitoren en hierdoor niet op tijd kunnen bijsturen. In het basisonderwijs is de aanraking bij tijd en wijle onmisbaar en draagt het bij aan het welbevinden van het jonge kind. Welbevinden en leerresultaten zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Vaccineren

‘Educate before you vaccinate’.

We zien de vraag onder onderwijspersoneel om zich te laten vaccineren toenemen. Men denkt dat er zodoende geen anderen meer besmet kunnen worden en zij dus bijdragen aan de volksgezondheid en het voor de ander te doen, zij zelf voldoende beschermd zijn en dan sneller terug kunnen naar normaal. Echter is dit niet het geval, zo blijkt uit uitspraken van onder andere Marion Koopmans (OMT), Hugo de Jonge, Mark Rutte en de WHO. We wijzen u graag op de FACT CHECK, opgesteld door artsen. Zie bijgevoegd in deze brief. Wij maken ons zorgen over de gezondheid van onze collega’s indien zij zich laten injecteren met iets waarvan de (lange termijn) gevolgen niet bekend zijn. Wij willen u er, om bovenstaande redenen, dan ook op wijzen dat onderwijspersoneel zich volledig vrij moet voelen om een keuze te maken om wel of geen COVID-19-injectie te nemen en zij niet verplicht kunnen worden hiertoe. Wij hopen van harte dat er geen verdeeldheid zal ontstaan en dat u als school bovendien eerlijke informatie zal verschaffen. Wees bewust van de gevaren en consequenties voor uw personeel.

Conclusie

Het sluiten van scholen zal de verspreiding niet verminderen, maar zal daarentegen wel schadelijke gevolgen hebben op de lange termijn voor het onderwijs en het welzijn van onze kinderen en jongeren. Het zal ook van invloed zijn op het vermogen van de samenleving om te functioneren en essentiële diensten te verlenen. De maatregelen zullen effect hebben op de toekomst van onze jeugd en de maatschappij. Het (langdurig) sluiten van scholen ontneemt de kansen van kinderen en jongeren die niet ongedaan kunnen worden gemaakt.

Wij, docenten in het PO en VO, vragen aandacht voor deze schrijnende situatie en roepen op tot een open discussie, waarbij eenieder die werkzaam is binnen het onderwijs zich kan en mag uitspreken, zonder angst voor repercussies. Wij spreken ons hierbij uit tegen de draconische maatregelen die ons onderwijs en het welzijn van leerlingen en docenten ernstig beschadigen.

Ons streven is een zo spoedig mogelijke terugkeer naar het oude normaal. Samengevat:

• Mondkapjes bieden schijnveiligheid en kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid. Het is niet bewezen dat mondkapjes virussen tegengaan.
• Testen zijn niet betrouwbaar en quarantaine is daarom niet gegrond.
• 1,5 meter afstand houden is niet menselijk, bovendien niet onderbouwd en niet wetenschappelijk bewezen effectief.
• COVID-19-injecties zijn niet langdurig onderzocht en voldoen niet aan de eisen die normaliter aan vaccins/medicijnen worden gesteld. Bovendien zijn de (lange termijn) gevolgen niet bekend. Tevens draag je niet bij aan het beschermen van de ander door het nemen van een vaccin omdat de kans op besmetting nog steeds aanwezig is.
• Er is geen pandemie. We zitten niet eens op een epidemie drempel (58 per 100.000 gevallen).

Kortom:

Wij horen onze kinderen te beschermen. Wij als opvoeders horen op te staan voor onze kinderen. Doen wij dit niet, dan doen wij mee aan een beleid wat nergens op is gebaseerd, maar onze kinderen wel zal schaden.

Wij willen u daarom wijzen op uw rol. U kunt dit stoppen en ervoor kiezen NIET mee te doen. Wij zouden het op prijs stellen wanneer u dit bericht deelt met al uw collega’s.

Contact naar aanleiding van deze brief kan via: povobrandbrief@gmail.com.

Brandbrief van de Moeders van Nederland

Namens een grote groep moeders en voor alle kinderen in Nederland luiden wij de noodklok. De recent aangescherpte coronamaatregelen op scholen, waaronder een nieuw test-, quarantaine- en mogelijk vaccinatiebeleid, zullen de levens van onze kinderen aanhoudend verder ontwrichten. Met mogelijk onherstelbare, ernstige schade tot gevolg.

Ons moederhart slaat op tilt bij het idee dit nog langer machteloos aan te moeten zien, hoe een generatie kinderen en jongeren vastloopt in wat inmiddels vooral lijkt op een star, boekhoudkundig beleid dat (gefixeerd op virusbestrijding) hen compleet wegcijfert en opoffert. Wij doen met deze brief een oproep aan alle Nederlanders om dit tij te keren. Want het is nog niet te laat. En waar wachten we nog op?

Splijtzwam in het vertrouwen

Daar waar wij eerder de zorg voor onze kinderen in goed vertrouwen hebben overgedragen, zijn de huidige maatregelen een splijtzwam in dat vertrouwen. Wij kunnen niet meer gerust zijn dat kinderen onbeschadigd blijven achter de deuren van de onderwijsinstellingen. Veel ouders met zorgen melden dat ze op scholen tegen een muur oplopen: “regels zijn er niet voor niets, we doen het maar even zo, we willen allemaal het beste voor de kinderen,” horen ze. Die laatste uitspraak betekent echter niets zolang introspectie en eigen verantwoordelijkheid uitblijven. Zeker zolang wij accepteren dat onze eigen (wettelijke) zorgplicht, observaties en intuïtie ondergeschikt zijn aan ‘het beleid’.

Voor de goede orde: wij nemen de gevaren van een besmettelijk virus serieus, net als de last die dat op de schouders legt van zorgverleners en experts om die gevaren in kaart te brengen. Een aantal van de beperkende maatregelen waren dan ook in beginsel te rechtvaardigen, gelet ook op het eerdere gebrek aan kennis. De aanvankelijke alertheid heeft levens gered, mensen ‘hielden samen vol’ en de nevenschade was in de eerste maanden nog te overzien. Maar dat alles geldt niet meer voor de huidige, verscherpte maatregelen, die met name via de inwerkingtreding van de Coronawet een constante en steeds verdergaande inbreuk op grondrechten, vrijheden en eigen verantwoordelijkheid zijn. Het mag niet acceptabel worden dat de maatregelen inmiddels meer levens kosten dan besparen. Dat ze meer toekomst vernietigen dan scheppen (of zoals het nu heet: ‘beter terugbouwen’). Wij werken niet mee aan puinhopen creëren.

Terugpakken handelingsvrijheid

Terwijl wij de werkelijke schade opmeten zien wij ook dat er geen enkel uitzicht is op versoepeling en verbetering. Wij zien geen constructieve dialoog en geen politiek leiderschap waar dat verlangd wordt, maar een neerwaartse spiraal. Dit alles meegewogen moeten wij vaststellen dat de belangen van onze kinderen nergens meer van overheidswege gewaarborgd worden. Niet zoals het VN-Kinderverdrag dat van verdragsstaten eist en ook niet zoals dat past in een menselijke samenleving. Dus staan wij op. Onze grens is bereikt. Voorbij die grens achten wij ons medeplichtig aan het instandhouden van een inhumaan beleid dat de rem niet meer weet te vinden op onrecht.

Vanuit onze beweging Moederhart nemen wij met onze acties concreet en met overtuiging onze handelingsvrijheid terug, om de geestelijke en persoonlijke ontwikkeling van onze kinderen te redden en elkaar daarin tot steun te zijn.

Die vrijheid zullen we niet vanzelf krijgen, ook niet via beleefde smeekbedes of het geduldig vragen om heroverweging van het beleid. We zullen die vrijheid om te kiezen voor onze kinderen moeten tonen en pakken. Op een manier die tot voorbeeld kan strekken en recht doet aan alle mensen in dit land. Met oog voor alle kwetsbaren.

De feitelijke situatie in het kort

Voor wie van de noodzaak van onze oproep nog niet overtuigd is, geven we een aantal feiten. Zo heeft de verslechtering van thuissituaties tijdens de lockdowns geleid tot een grote toename in de verwaarlozing en mishandeling van kinderen. Geschat wordt op basis van meldingen dat bijna 40.000 kinderen hier het slachtoffer van zijn. Daarnaast is er inmiddels sprake van grote leerachterstanden. Onderwijsminister Arie Slob voorspelde dat zeer veel leerlingen zullen doubleren, waarbij de gedane arbeid in eenzaamheid en onder hoogspanning ook nog eens voor niets lijkt te zijn geweest.

Uit een uitgebreid Duits universitair onderzoek blijkt dat het dragen van mondkapjes bij kinderen tot ernstige lichamelijke en psychische klachten lijdt, zoals ademnood, verhoogde hartslag, hoofdpijn en huidproblemen. Over de afstandsregels wordt gerapporteerd dat die tot communicatieproblemen en ook psychische “verwijdering van de ander” leiden. Ook maken kinderen melding van angstige en depressieve gevoelens. Er is over de hele linie een ongekende groei van geestelijke nood.

Ook de GGD meldt een toename van zelfmoordgedachten en ernstige eetstoornissen.

De voorspelling is dat een miljoen kinderen binnen afzienbare tijd geestelijke hulp nodig zal hebben.

Dit is de prijs die kinderen en jongeren van de overheid moeten betalen ter bestrijding van een virus waar doorgaans alleen ouderen last van hebben en waar 98% van de mensen niets van merkt. En ondanks deze inmiddels beschikbare kennis over de sterftecijfers en (geringe) verspreiding van het virus onder kinderen zijn de maatregelen voor hen disproportioneel strenger gemaakt. Dit valt niet meer uit te leggen.

Wij staan in ons recht

Wij staan in ons recht, ook al voelt het vaak niet zo. De mate waarin politiek en beleidsmakers uit naam van de volksgezondheid onze rechten met voeten treden rechtvaardigt in alle opzichten het terugpakken van de regie, en of dat nu verzet heet of gewoon het leven weer willen oppakken, de boodschap moet helder zijn: moeders, het moet anders!

De ‘routekaart’ van het kabinet, gesteund door ons parlement, is er een die ons in het duister leidt. Het is tijd voor onze eigen route, die waarin de menselijkheid weer regeert en onze kinderen een toekomst wordt geboden.

Slotsom

Wij doen een dringend beroep op basis- en middelbare scholen, universiteiten, opvanginstellingen, de jeugdgezondheidszorg, GGD en vele andere instellingen die de taak hebben onze kinderen te begeleiden. Wij doen een nog dringender beroep op elke afzonderlijke professional die daarin werkzaam is en wordt gevraagd regels te handhaven die niet stroken met de zorgplicht en die niet uit te leggen zijn aan een toekomstige generatie. Als een regel niet deugt, deugt hij niet.

Wij erkennen het feit dat al die mensen waar wij een beroep op doen onvrijwillig in de boksring zijn gezet, en dat hun posities sterk afhangen van het wel of niet gehoorzamen. Maar in onze ogen is dat precies het patroon dat het systeem in stand houdt. En als wij dat in stand kunnen houden, kunnen we dat ook doorbreken.

Van moederhart tot ieders hart vragen wij jullie dan ook de regels langs de lat van jullie eigen intern kompas te leggen, en daar waar zij strijdig zijn met jullie geweten niet te volgen. Het systemisch, tegen beter weten in volgen van regels ontneemt ons de keuzevrijheid ten aanzien van onze eigen kinderen. Help ons via deze brief die keuzevrijheid te waarborgen, geef ons een stem door hier de grens te trekken.

Laat ons vertrouwen en geloof in elkaar groter zijn dan onze angst.

Download hier de originele brief.

---

O.a. ondertekend door:
Isa Kriens, Sietske Bergsma, Nadia Duinker, Romany Zonruiter – Wagenaar, Leonie van Walstijn, Fenna Storm, Fajah Lourens, Margot Paak, Gerdien van der Stoel, Arzu Pinar, Surah Melis, Suzette Maureen van Opzeeland, Sacha van Westen, Lieke Peters, Esther Landa, Laura Pijnenborgh, Isabelle Chappin, Jetteke van Lexmond, Lieke van Lexmond, Doutzen Kroes, Rens Kroes, Josje Huisman, Amy Burnham, Angela Kooij, Romy Quint, Lisette Thooft, Saskia Finking, Barbara Werner, Daniëlle Lens, Roniet van Bakel – van Bergen, Charlotte Simons, Lotte Wolting, Indira van Tongerlo – Fokkens, Tsaya van Oosterhout, Annelies van Slooten, Hian Li Ko, Swaida Wadan, Ancilla van Leest, Karen Frank, Marjan Stadermann – den, Ouden, Myrthe Remeeus, Hanna Kriens, Sandy Verdurmen, Margot van Markwijk, Jasmin Sportel, Loes Ruesink, Suzanne Steijn, Nanda Remeeus, Marije Ehbel, Vanessa Piergolam, Isis Vaandrager, Anneke Sips, Daniëlle Oerlemans, Emma Gelaude, Esther Akkerhuis, Maddie Akkermans – Gockel, Debbie van Weelden, Ellen Schoenaerts, Kim Pieters, Puck Pieters, Nikkie van Esch, Elaine van Weelden, Daniëlle Boss – Leepel, Lisca Stutterheim, Anne – Marie Ostermeier, Britt Broeks, Maartje van der Wijst, Kate Sinha, Elske Wind, Margreeth Stam, Peggy Krol, Nel Sewing, Chantal Vogelzang, Lidewij Nijenhuis – Lommers , Illa Wolters, Elise van Keulen, Sylvia Wijdom, Priscilla Wijdom, Carly Luten, Monique Janssen, Victoria Koblenko, Marieke Baker, Lydia Verbeek, Marjan Schutte, Mathilde Hospers, Wilma Strik, Annie Oopman, Maaike Doove, Annemarie Visser, Judith Meeuwsen, Esther Doesborg, Nelleke Westerhuis, Mariska de la Rambelje, Tabitha Riemersma, Dide van Esch, Irma Haverkort, Ghislaine Samwel, Petra Samwel, Jorien Stoeten, Mieke Dado, Mascha Mulder, Manuelle Evers, Floor Sluiter, Linda Elshof, Annemarie Vos, Marianne Govers, Marlies Dekkers, Connie Witteman, Jolanda Vlaskamp, Susan van der Aa, Yorien van den Hombergh, Sylvia Simmering, Poeka Veldman, Ruby Oates, Rolinda de Jonge, Anna Henderson, Amalia van Nederveen, Linda Bout, Dorothe Grooten-Wendt, Karin van den Bosch, Jacqueline van Beers, Betty Moll van Charante, Vera Rijnvos, Elske van Dongen, Joyce van Extel, Natalie Verbeek, Jet Vogelaar, Monique Hendriks, Helmy de Korver, Inge van Rijswijk de Jong, Desiree Visser, Frederike Vogelzang, Ruth van Driel, Marijke van Egdom, Yvonne Smolders, Herminia Polak, Gabriela Putters, Karla Ubels-Warmolts, Annet Kolkman, Jolanda Molendijk, Sabine Roelofsen, Shinta Lempers, Eva van de Wijdeven, Marinka Joanna Da fonseca, Danielle van Aalderen, Kristel Elstak, Karin Wolfs, Prins van den Berg, Maaike Groen, Marlieke Lens, Yindra Haalebos, Miriam Pataki, Lotte Oude Ophuis, Jenny Douwes, Hielkje Bunnik, Yvonne Harbers, Corry van eerden, Nathalie ter Bogt, Margot Luberti, Mary Schimmack, Gea van der laan, Chandana Maaike de Groot, Marjanne Staats, Nayana Heskamp, Petra Koopmans, Marleen Mos, Agatha Westerkamp, Cora Verhagen, Daphne van Mourik, Eveline ten Hoedt, Leen Verdonck, Marja Zuydgeest, Fleur Baak, Mendi Hundman, Denise van Leeuwen, Petra Dakkenhorst, Nathalie Meijster, Pleun Kasper, Lilian Vrolijk, Arlette Adriani, Astrid Stallenberg-Jonk, Mieke de Gunst, Vita Daniëls, Marcella Wirjosemito, Jolanda Hoogmoed, Lucienne Hoogmoed, Jette Edens, Sarah Walters, Sanneke Potgiesser, Saske Wentink, Steffi Haazen, Jolanda ten Velden, Arianne Aarts, Jill Bruinsma, Muriel Molog, Marja Bijlsma – Stelling, Susy Burnham – van Dijk, Sacha van de Wall, Karien Leibrandt, Sandra van Heeswijk, Inde van Erven, Linda Lagerweij, Iris van Houwelingen, Aikelynn van der Poel, Nancy Toetenel, Diana van Aalst, Minouche van der Plas, Marjolein Voogd-Rueter, Ylske Tammel, Mona Veldkamp, Wieneke van Doorn, Marieke Overtoom – van Halem, Vivian Reijs, Claudia van Oostveen, Hanneke Rinders – van Grol, Patricia de Reus, Do Kalisvaart, Lori van Vlerken, Maria-Louise Genet, Melline Bultman, Daniella Picus, Rianne Boensma, Hilde van Helden, Meinou Teijken, Albertine Mackz, Ana de Freitas, Eva van Zeeland, Julia M. van den Burg, Charlotte Kamman, Maartje van den Berg, Monique Boevée-Spijkers, Pauline Becking, Joke Vader, Corine van der Stelt, Evelyn Manse, Valeska Custers, Caroline van den Ham, A.C.J. van der Sterre, O.a. ondertekend door:, Isa Kriens, Sietske Bergsma, Nadia Duinker, Romany Zonruiter – Wagenaar, Leonie van Walstijn, Fenna Storm, Fajah Lourens, Margot Paak, Gerdien van der Stoel, Arzu Pinar, Surah Melis, Suzette Maureen van Opzeeland, Sacha van Westen, Lieke Peters, Esther Landa, Laura Pijnenborgh, Isabelle Chappin, Jetteke van Lexmond, Lieke van Lexmond, Doutzen Kroes, Rens Kroes, Josje Huisman, Amy Burnham, Angela Kooij, Romy Quint, Lisette Thooft, Saskia Finking, Barbara Werner, Daniëlle Lens, Roniet van Bakel – van Bergen, Charlotte Simons, Lotte Wolting, Indira van Tongerlo – Fokkens, Tsaya van Oosterhout, Annelies van Slooten, Hian Li Ko, Swaida Wadan, Ancilla van Leest, Karen Frank, Marjan Stadermann – den, Ouden, Myrthe Remeeus, Hanna Kriens, Sandy Verdurmen, Margot van Markwijk, Jasmin Sportel, Loes Ruesink, Suzanne Steijn, Nanda Remeeus, Marije Ehbel, Vanessa Piergolam, Isis Vaandrager, Anneke Sips, Daniëlle Oerlemans, Emma Gelaude, Esther Akkerhuis, Maddie Akkermans – Gockel, Debbie van Weelden, Ellen Schoenaerts, Kim Pieters, Puck Pieters, Nikkie van Esch, Elaine van Weelden, Daniëlle Boss – Leepel, Lisca Stutterheim, Anne – Marie Ostermeier, Britt Broeks, Maartje van der Wijst, Kate Sinha, Elske Wind, Margreeth Stam, Peggy Krol, Nel Sewing, Chantal Vogelzang, Lidewij Nijenhuis – Lommers , Illa Wolters, Elise van Keulen, Sylvia Wijdom, Priscilla Wijdom, Carly Luten, Monique Janssen, Victoria Koblenko, Marieke Baker, Lydia Verbeek, Marjan Schutte, Mathilde Hospers, Wilma Strik, Annie Oopman, Maaike Doove, Annemarie Visser, Judith Meeuwsen, Esther Doesborg, Nelleke Westerhuis, Mariska de la Rambelje, Tabitha Riemersma, Dide van Esch, Irma Haverkort, Ghislaine Samwel, Petra Samwel, Jorien Stoeten, Mieke Dado, Mascha Mulder, Manuelle Evers, Floor Sluiter, Linda Elshof, Annemarie Vos, Marianne Govers, Marlies Dekkers, Connie Witteman, Jolanda Vlaskamp, Susan van der Aa, Yorien van den Hombergh, Sylvia Simmering, Poeka Veldman, Ruby Oates, Rolinda de Jonge, Anna Henderson, Amalia van Nederveen, Linda Bout, Dorothe Grooten-Wendt, Karin van den Bosch, Jacqueline van Beers, Betty Moll van Charante, Vera Rijnvos, Elske van Dongen, Joyce van Extel, Natalie Verbeek, Jet Vogelaar, Monique Hendriks, Helmy de Korver, Inge van Rijswijk de Jong, Desiree Visser, Frederike Vogelzang, Ruth van Driel, Marijke van Egdom, Yvonne Smolders, Herminia Polak, Gabriela Putters, Karla Ubels-Warmolts, Annet Kolkman, Jolanda Molendijk, Sabine Roelofsen, Shinta Lempers, Eva van de Wijdeven, Marinka Joanna Da fonseca, Danielle van Aalderen, Kristel Elstak, Karin Wolfs, Prins van den Berg, Maaike Groen, Marlieke Lens, Yindra Haalebos, Miriam Pataki, Lotte Oude Ophuis, Jenny Douwes, Hielkje Bunnik, Yvonne Harbers, Corry van eerden, Nathalie ter Bogt, Margot Luberti, Mary Schimmack, Gea van der laan, Chandana Maaike de Groot, Marjanne Staats, Nayana Heskamp, Petra Koopmans, Marleen Mos, Agatha Westerkamp, Cora Verhagen, Daphne van Mourik, Eveline ten Hoedt, Leen Verdonck, Marja Zuydgeest, Fleur Baak, Mendi Hundman, Denise van Leeuwen, Petra Dakkenhorst, Nathalie Meijster, Pleun Kasper, Lilian Vrolijk, Arlette Adriani, Astrid Stallenberg-Jonk, Mieke de Gunst, Vita Daniëls, Marcella Wirjosemito, Jolanda Hoogmoed, Lucienne Hoogmoed, Jette Edens, Sarah Walters, Sanneke Potgiesser, Saske Wentink, Steffi Haazen, Jolanda ten Velden, Arianne Aarts, Jill Bruinsma, Muriel Molog, Marja Bijlsma – Stelling, Susy Burnham – van Dijk, Sacha van de Wall, Karien Leibrandt, Sandra van Heeswijk, Inde van Erven, Linda Lagerweij, Iris van Houwelingen, Aikelynn van der Poel, Nancy Toetenel, Diana van Aalst, Minouche van der Plas, Marjolein Voogd-Rueter, Ylske Tammel, Mona Veldkamp, Wieneke van Doorn, Marieke Overtoom – van Halem, Vivian Reijs, Claudia van Oostveen, Hanneke Rinders – van Grol, Patricia de Reus, Do Kalisvaart, Lori van Vlerken, Maria-Louise Genet, Melline Bultman, Daniella Picus, Rianne Boensma, Hilde van Helden, Meinou Teijken, Albertine Mackz, Ana de Freitas, Eva van Zeeland, Julia M. van den Burg, Charlotte Kamman, Maartje van den Berg, Monique Boevée-Spijkers, Pauline Becking, Joke Vader, Corine van der Stelt, Evelyn Manse, Valeska Custers, Caroline van den Ham, A.C.J. van der Sterre, O.a. ondertekend door:, Isa Kriens, Sietske Bergsma, Nadia Duinker, Romany Zonruiter – Wagenaar, Leonie van Walstijn, Fenna Storm, Fajah Lourens, Margot Paak, Gerdien van der Stoel, Arzu Pinar, Surah Melis, Suzette Maureen van Opzeeland, Sacha van Westen, Lieke Peters, Esther Landa, Laura Pijnenborgh, Isabelle Chappin, Jetteke van Lexmond, Lieke van Lexmond, Doutzen Kroes, Rens Kroes, Josje Huisman, Amy Burnham, Angela Kooij, Romy Quint, Lisette Thooft, Saskia Finking, Barbara Werner, Daniëlle Lens, Roniet van Bakel – van Bergen, Charlotte Simons, Lotte Wolting, Indira van Tongerlo – Fokkens, Tsaya van Oosterhout, Annelies van Slooten, Hian Li Ko, Swaida Wadan, Ancilla van Leest, Karen Frank, Marjan Stadermann – den, Ouden, Myrthe Remeeus, Hanna Kriens, Sandy Verdurmen, Margot van Markwijk, Jasmin Sportel, Loes Ruesink, Suzanne Steijn, Nanda Remeeus, Marije Ehbel, Vanessa Piergolam, Isis Vaandrager, Anneke Sips, Daniëlle Oerlemans, Emma Gelaude, Esther Akkerhuis, Maddie Akkermans – Gockel, Debbie van Weelden, Ellen Schoenaerts, Kim Pieters, Puck Pieters, Nikkie van Esch, Elaine van Weelden, Daniëlle Boss – Leepel, Lisca Stutterheim, Anne – Marie Ostermeier, Britt Broeks, Maartje van der Wijst, Kate Sinha, Elske Wind, Margreeth Stam, Peggy Krol, Nel Sewing, Chantal Vogelzang, Lidewij Nijenhuis – Lommers , Illa Wolters, Elise van Keulen, Sylvia Wijdom, Priscilla Wijdom, Carly Luten, Monique Janssen, Victoria Koblenko, Marieke Baker, Lydia Verbeek, Marjan Schutte, Mathilde Hospers, Wilma Strik, Annie Oopman, Maaike Doove, Annemarie Visser, Judith Meeuwsen, Esther Doesborg, Nelleke Westerhuis, Mariska de la Rambelje, Tabitha Riemersma, Dide van Esch, Irma Haverkort, Ghislaine Samwel, Petra Samwel, Jorien Stoeten, Mieke Dado, Mascha Mulder, Manuelle Evers, Floor Sluiter, Linda Elshof, Annemarie Vos, Marianne Govers, Marlies Dekkers, Connie Witteman, Jolanda Vlaskamp, Susan van der Aa, Yorien van den Hombergh, Sylvia Simmering, Poeka Veldman, Ruby Oates, Rolinda de Jonge, Anna Henderson, Amalia van Nederveen, Linda Bout, Dorothe Grooten-Wendt, Karin van den Bosch, Jacqueline van Beers, Betty Moll van Charante, Vera Rijnvos, Elske van Dongen, Joyce van Extel, Natalie Verbeek, Jet Vogelaar, Monique Hendriks, Helmy de Korver, Inge van Rijswijk de Jong, Desiree Visser, Frederike Vogelzang, Ruth van Driel, Marijke van Egdom, Yvonne Smolders, Herminia Polak, Gabriela Putters, Karla Ubels-Warmolts, Annet Kolkman, Jolanda Molendijk, Sabine Roelofsen, Shinta Lempers, Eva van de Wijdeven, Marinka Joanna Da fonseca, Danielle van Aalderen, Kristel Elstak, Karin Wolfs, Prins van den Berg, Maaike Groen, Marlieke Lens, Yindra Haalebos, Miriam Pataki, Lotte Oude Ophuis

De heer drs. M. Rutte
Minister-president
Minister van Algemene Zaken

Ministerie van Algemene Zaken
Postbus 20001
2500 EA DEN HAAG

 

17 februari 2021

Betreft: Oproep tot heropening van het voortgezet onderwijs

 

Geachte heer Rutte,

De sociaal-emotionele en mentale schade van de coronamaatregelen en lockdown is bij jongeren dusdanig groot dat het vanuit een ontwikkelingsperspectief niet verantwoord is om de scholen in het voortgezet onderwijs nog langer gesloten te houden. Daarom roep ik u op om de scholen per 1 maart weer te openen.

Het heropenen van scholen biedt jongeren het perspectief, de sociale contacten en de structuur die nodig zijn voor een goede mentale gezondheid en sociaal emotioneel welbevinden en om te kunnen leren.

Gedeelde zorgen

Als Kinderombudsman is het mijn taak te bevorderen dat de rechten van kinderen en jongeren worden nageleefd. Ik zie dat naast het recht op onderwijs ook het recht op ontwikkeling als geheel ernstig onder druk staat. De groep kwetsbare jongeren wordt steeds groter en beperkt zich niet langer tot de jongeren die voor corona al kwetsbaar waren of in een kwetsbare situatie zaten.

Jongeren, burgemeesters, wethouders, jeugdhulpverleners, schoolleiders en andere experts hebben hierover in de afgelopen weken hun zorgen geuit. Ik deel die zorgen. De recente gesprekken van de Kinderombudsman met het onderwijsveld hebben deze zorgen doen toenemen. Vandaar dat ik de urgentie voel om u deze oproep te doen.

Onderbouwing 

Uit vele wetenschappelijke onderzoeken, peilingen onder jongeren, berichten van professionals in onderwijs, jeugdhulp en de gezondheidzorg als ook uit onze eigen gesprekken komt het volgende beeld naar voren:

• Het is steeds moeilijker voor jongeren om het onderwijs op afstand te volgen. Jongeren haken af, zijn gedemotiveerd, hebben faalervaringen en raken in een neerwaartse spiraal. Het is steeds lastiger voor docenten om hun leerlingen goed te bereiken.
• De schoolsluiting veroorzaakt op grote schaal sociaal-emotionele en mentale problemen onder jongeren. Somberheid, eenzaamheid en andere psychologische dan wel psychiatrische problemen nemen toe, ook onder jongeren die voorheen niet kwetsbaar waren.
• De ernst van de problemen neemt toe: suïcidaliteit, zelfverminking, eetstoornissen en ernstige depressies.
• De onveiligheid van jongeren in een kwetsbare thuissituatie neemt toe, er lijkt sprake van een toename van huiselijk en seksueel geweld.
• Jongeren met deze problemen wachten op zorg of zijn zelfs nog niet toe geleid naar zorg.
• De kwaliteitsverschillen van het onderwijs op afstand blijven groot. Kansenongelijkheid neemt hierdoor verder toe.

Overigens, de signalen die mij bereiken over studenten in het MBO, HBO en WO verschillen niet wezenlijk van die van jongere adolescenten in het VO. De urgentie om ook hen perspectief te bieden op het heropenen van deze onderwijsinstellingen is vergelijkbaar hoog.

Veiligheid 

Ik begrijp dat het heropenen van scholen in het voortgezet onderwijs voor personeel alsook voor jongeren gezondheidsrisico’s met zich meebrengt.

Ik vraag u om scholen te faciliteren, zodat zij kunnen zorgen voor een zo veilig mogelijke werk- en leeromgeving voor personeel en leerlingen. In onze gesprekken hebben we gemerkt dat scholen hier zelf veel ideeën over hebben.  In het voortgezet speciaal onderwijs waar afstand houden tot de leerling extra moeilijk is, vraagt dit om speciale aandacht.

 

Met vriendelijke groet,

Margrite Kalverboer
de Kinderombudsvrouw

 

Per email verzonden naar secretariaatmp@minaz.nl

Afschrift verzonden naar:

De heer drs. A. Slob, minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media Mevr. I. van Engelshoven, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap De heer H.M. de Jonge, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport.