Ouder in coronatijd

Column van Hilde Spaan

Ouderschap is bijzonder. Vanaf het moment dat je kind ter wereld komt ben je verbonden met haar of hem. Alles draait ineens om je kind. En je wil niets liever dan het veilig houden. Geen gemakkelijke taak, en we zijn dan ook een groot deel van de tijd bezig met een evenwicht vinden tussen mogen spelen en veilig zijn, tussen stimuleren en beschermen. Steeds weer moet je beslissen wat goed is voor je kind en wat niet. Welke voeding, welke school, welke arts, welke hobby, welk vriendje of vriendinnetje? Wat is het beste voor jouw kind?

En die beslissingen neem je niet alleen. Want vanaf die eerste positieve zwangerschapstest adviseren anderen je over wat goed is voor je kind. De verloskundige staat je bij met leefstijladviezen en je zus vertelt over haar middeltje tegen ochtendmisselijkheid. Je moeder pleit voor borstvoeding, je buurvrouw koos juist voor de fles. Eenmaal geboren komt een verpleegkundige langs voor een gehoortest en een hielprik, de eerste van vele ontmoetingen met het consultatiebureau. Of het nou gaat om je kindje wel of niet te laten huilen in zijn bedje, straffen of juist belonen, slaapritmes, zindelijkheidstraining, steeds weer staat je omgeving klaar met, meestal goedbedoelde, tips en adviezen. En ook de verschillende bedrijven in kinderkleding en babyvoeding overstelpen je met hun folders, babydozen en nieuwsbrieven. Ouder ben je niet alleen.

En dat is fijn, want als kersverse ouder heb je nog een hoop uit te vinden, te onderzoeken en te leren. Zeker als het niet vanzelf gaat, je baby slecht slaapt, je kleuter vaak huilt of je tiener niet meekomt op school. En dan zijn adviezen van andere ouders en deskundigen heel welkom, en soms zelf onmisbaar. Ze geven je het gevoel dat je niet alleen staat met je zorgen. En helpen je ’s nachts te slapen.
En zo wen je er als ouder al heel snel aan dat anderen met jou meedenken over jouw opvoeding. Dat anderen soms beter weten dan jij wat goed is voor je kind. En zelfs voor jou kunnen beslissen. Zoals in het geval van de leerplicht, een plicht waar je als ouder zelden aan ontkomt, ook als je je niet kunt vinden in het huidige schoolbeleid.

Ouder ben je dus niet alleen. Maar wanneer je ondanks alle adviezen en tips toch een andere weg kiest, kun je je toch alleen voelen. De regelmatige uitnodigingen van het consultatiebureau voelen soms als een plicht, een keuring van je ouderschap, vooral als je je eigenlijk niet zo goed kunt vinden in hun opvoedingsadviezen. De afkeurende blikken van de buren wanneer jij je kind terecht wijst, kunnen je doen twijfelen aan je opvoedkwaliteiten. De geschokte blik van je moeder als je vertelt met de borstvoeding te willen stoppen, kunnen je zo onzeker maken dat je de kolf maar weer oppakt. Niet altijd goed voor jouw zelfvertrouwen als ouder. Je zou soms bijna vergeten dat jij de ouder bent en het voor het zeggen hebt, dat jij eindverantwoordelijk bent voor het welzijn van je kind. En dat jij en jouw kind de gevolgen dragen van je beslissingen, niet je buurvrouw of het consultatiebureau. Misschien wel de belangrijkste leerervaring die we als ouders opdoen is het maken van onze eigen keuzes, en daarachter blijven staan, ook als de rest het er niet mee eens is.

En jíj́ bent dan ook degene die uiteindelijk beslist hoe je jouw kind het beste door deze coronatijd heen helpt. In deze tijd waarin de overheid, de kinderarts, de school en je medeburger het meer dan ooit beter weten dan jij. Mondkapjes moeten, want anders loopt je kind of zijn docent gevaar. Testen houdt je kind en zijn omgeving veilig, dus hoe vaker, hoe beter. En nee, al die maatregelen doen je kind heus geen kwaad, neem dat maar van ons aan, dat is goed onderzocht. En natuurlijk is het nog beter als je je kind zo snel mogelijk vaccineert. Compleet veilig, en je kind beschermt de rest van de samenleving. Je zou er bijna trots van worden als ouder.

Maar wat als jij als ouder anders denkt over deze onderwerpen? Wat als jij je eigen informatie hebt gezocht en kritisch bent op dit beleid? Wat als je zoon het steeds benauwd krijgt van zo’n mondkapje, en jij niet wilt dat hij nog zo’n ding draagt? Wat als jij je dochter niet steeds weer opnieuw wilt blootstellen aan testen? Wat als jij het vaccin nog niet vertrouwt, je kind niet wil injecteren met een experimentele stof of vindt dat het kinderen hun taak niet is om de samenleving te moeten beschermen? Wat als jij je kind gewoon kind wil laten zijn?

Je zelfvertrouwen als ouder wordt nu meer dan ooit op de proef gesteld, je standvastigheid steeds weer getest. Want met de toenemende angst voor besmettingsgevaar op scholen en een steeds dwingender vaccinatiebeleid, wordt de druk om je kind mee te laten doen aan de maatregelen steeds groter en groter.
Het is geen simpele keuze die je rustig maakt, die je nog eens overpeinst met een familielid of goede vriendin. Je wordt aangezet tot een snelle beslissing, overladen met bange argumenten, geconfronteerd met harde oordelen van boze mensen. Je bent een slechte ouder als jouw kind buitengesloten wordt door jouw beslissing. Kinderen moeten hun steentje bijdragen aan de maatschappij. Het is egoïstisch als je je kind niet vaccineert. En als je kind sterft aan corona is het je eigen schuld..

Meer dan ooit overschrijdt men jouw persoonlijke rechten en grenzen als ouder, meer dan ooit probeert men de vrijheid om jouw eigen keuze te maken af te snijden. Van enthousiaste vaccinatie-reclamefilmpjes van onze overheid tot niet meer mee mogen doen aan een zomerkamp. Alleen nog maar online-onderwijs voor je niet-geprikte kind? Het plan ligt al klaar. Meer dan ooit probeert men jouw keuze te beïnvloeden door negatieve gevolgen te verbinden aan díe keuze. Een strafsysteem voor ouders. Ben je niet de ouder die men graag wil zien, dan zal je kind de gevolgen dragen.

Meer dan ooit is het daarom zo belangrijk dat je bij jezelf blijft. Dat wíj als ouders bij onszelf blijven. Ons goed laten informeren, zonder haast, onze keuze rustig maken, zonder ons te laten opjagen, onze beslissing nemen op basis van onze waarden, niet op basis van de gevolgen die anderen eraan proberen te verbinden. Meer dan ooit is het belangrijk dat we de ruimte nemen om ouder te zijn en voor ons kind te zorgen, en de angst van onze omgeving op afstand houden. Dat we nee durven te zeggen, wanneer we nee voelen. Moeder, vader, bepaal je eigen waarden, maak je eigen keuzes en ga ervoor staan.

Het is jouw kind waar dit om gaat. Laat niemand je iets anders wijs maken.