Verdieping

Verdieping

De lichamelijke en psychische schade die leerlingen oplopen door het (langdurig) dragen van een mondkapje baart ons grote zorgen. De schade blijkt uit wetenschappelijk onderzoek.

Op deze pagina vindt u een grote collectie artikelen en publicaties met wetenschappelijke onderbouwing van deskundigen over de ineffectiviteit en schadelijkheid van mondkapjes, waarbij de volgende het meeste voorkomen:

  • Door disbalans van zuurstof wordt hoofdpijn, duizeligheid, concentratieproblemen en schade aan cellen en organen veroorzaakt;
  • Ophoping van bacteriën en schimmels veroorzaken infectie ziekten zoals huidinfectie, bacteriële longontsteking en ontsteking aan de hartkleppen;
  • Stukjes textiel en giftige stoffen veroorzaken weefselschade in de longen;
  • Mentale en psychosociale schade wordt veroorzaakt door een beklemmend gevoel en een verstoring van de non-verbale communicatie en spraakontwikkeling.

Documenten

Het is onverantwoord om kinderen in de leeftijd van 12 tot 18 jaar verplicht mondkapjes te laten dragen op middelbare scholen, schrijft immunoloog dr. Carla Peeters. De gezondheid van deze groep kinderen wordt door de overheid op het spel gezet, met een grote toename van fysieke en mentale klachten tot gevolg. 
Gepubliceerd op:

Sinds 26 juni 2021 is in Nederland in alle openbare ruimtes, met uitzondering van het openbaar vervoer en daar waar anderhalve meter afstand houden niet mogelijk is, de mondkapjesplicht opgeheven. Kinderen in de leeftijd van 12 tot 18 jaar zijn echter nog wel verplicht om een mondkapje op school te blijven gebruiken. Een onbegrijpelijke uitzondering, temeer omdat de negatieve effecten van het dragen van mondkapjes zich opstapelen, in het bijzonder voor kinderen van deze leeftijd. Laat mij duidelijk zijn: als kinderen vrijwillig een mondkapje willen dragen, dan is dat natuurlijk prima. Het gaat om de verplichting die door de overheid wordt opgelegd.

Er wordt door de overheid geen rekening gehouden met de belangen van kinderen, zo luidt de strekking van een in juni jl. verschenen rapport van Kidsrights Index 2021. Volgens dit onderzoek heeft de pandemie een ‘vernietigende impact’ op kinderen over de hele wereld, maar in ons land nog net iets meer dan elders. Nederland heeft volgens de internationale kinderrechtenorganisatie ‘internationaal een slecht voorbeeld gegeven’ door tijdens de coronapandemie de scholen te sluiten om ouders thuis te houden. Marc Dullaert, oprichter van de internationale kinderrechtenorganisatie KidsRights, luidt dan ook de noodklok: “Het is hoogst noodzakelijk dat overheden en ons nieuwe kabinet in hun post-coronabeleid net zoveel focus hebben op de geestelijke gezondheid van onze jeugd als op de economie. Onderwijsherstel is met name dé sleutel tot het voorkomen van een catastrofe voor een hele generatie.”

Nederland heeft volgens de internationale kinderrechtenorganisatie ‘internationaal een slecht voorbeeld gegeven’ door tijdens de coronapandemie de scholen te sluiten om ouders thuis te houden

De vraag is ook waarom juist kwetsbare kinderen zo hard worden aangepakt in deze nadagen van de coronapandemie. De kans dat een kind overlijdt aan een ernstige vorm van Covid-19 is namelijk zeer laag (0,003 %). In Nederland zijn volgens de officiële cijfers van het RIVM tot op heden drie kinderen in de leeftijd van 1 tot 19 jaar aan Covid-19 overleden. Dit is zeldzaam en betrof kinderen met onderliggend lijden. Evenals bij andere bètacoronavirussen (SARS en MERS) blijkt de infectie van kinderen met het SARS-CoV-2-virus meestal via een volwassene met Covid-19 uit hetzelfde gezin te verlopen. Bij familie-uitbraken zijn zelden kinderen de eerste bron van besmetting. Infecties bij kinderen verlopen merendeels zonder zichtbare verschijnselen (asymptomatisch) of met een mild ziekteverloop. Een ziekenhuisopname is zelden nodig. De noodzaak voor een IC-opname blijkt uitzonderlijk te zijn. Wel zijn er in Nederland 300 tot 400 kinderen met een Long Covid-diagnose.

Waarom kinderen minder bevattelijk zijn voor een infectie met het SARS-CoV-2-virus wordt nog onderzocht. Analyses van het Karolinska Instituut, Instituut Pasteur en diverse andere studies komen tot de conclusie dat kinderen en jongeren niet de belangrijkste verspreiders zijn van het SARS-CoV-2-virus. Ook zonder het dragen van mondkapjes in het onderwijs bleek het aantal Covid-19-infecties voor leerkrachten vergelijkbaar met die in andere beroepsgroepen. Het Zweeds Instituut voor Publieke Gezondheid concludeerde ook dat er geen verschil is in infecties bij kinderen en docenten tussen Finland en Zweden, terwijl Finland de scholen gesloten heeft en Zweden de scholen open gehouden heeft zonder mondkapjesplicht.

Het Covid-19-angstsyndroom

De lockdowns en de coronamaatregelen hebben negatieve effecten op de publieke gezondheid, maar zeker ook op het algemeen welbevinden van kinderen. Het aantal kinderen met mentale problemen is sterk gestegen. Beperking van de normale intermenselijke contacten door het langdurig wegvallen van sporten, spelen, schoolbus, het houden van anderhalve meter afstand en het verplicht dragen van een mondkapje stagneren de emotionele, psychosociale en fysieke ontwikkeling van kinderen. Kinderen in de leeftijd van 12 tot 18 jaar bevinden zich in een fase van hun leven waarin experimenteren belangrijk is voor hun persoonlijke ontwikkeling. Deze beperkingen geven dus een verregaande negatieve weerslag op hun leven. Hun toekomstdromen worden door terugkerende lockdowns en maatregelen steeds opnieuw de kop ingedrukt. Kinderen die om gezondheidsredenen niet aan de mondkapjesplicht kunnen voldoen, kunnen polarisatie en stigmatisering ervaren. Juist op deze leeftijd zijn kinderen enorm gevoelig voor groepsdruk. De pandemie is voor een groot aantal kinderen daarom een periode van grote onzekerheid geworden. Kinderen raken belast met een toenemend schuldgevoel over positieve testuitslagen, waardoor ook anderen verplicht in quarantaine moeten. Een lastige en frustrerende situatie, juist ook omdat niet met zekerheid aangegeven wordt of het om een besmettelijke infectie gaat, terwijl ook bekend is dat kinderen weinig bijdragen aan de verspreiding van het virus.

Het aantal kinderen met mentale problemen is sterk gestegen. Beperking van de normale intermenselijke contacten door het langdurig wegvallen van sporten, spelen, schoolbus, het houden van anderhalve meter afstand en het verplicht dragen van een mondkapje stagneren de emotionele, psychosociale en fysieke ontwikkeling van kinderen

De kinderlijke onschuld en het vertrouwen in de toekomst heeft een forse deuk opgelopen. Door een toegenomen gebruik van apps, Zoom en sociale media is de binding met vrienden veranderd. Het gevoel van nabijheid is minder geworden, terwijl dat juist belangrijk is om deze crisis gezond door te komen. Vooral voor kinderen uit gezinnen met een laag sociaal-economische status (28 % van de Nederlandse bevolking, bron: RIVM) en kinderen met chronische ziekten of ADHD-achtige verschijnselen is de schade groot. Het is niet verwonderlijk dat angst en depressie bij deze groep op de loer ligt en dat het aantal meldingen hiervan sterk is gestegen. In Engeland wordt over anderhalf miljoen kinderen gesproken die aan een Covid-19-angstsyndroom leiden. Het aantal kinderen dat antidepressiva zijn voorgeschreven, is bij iedere lockdown gestegen, zo meldt het Pharmaceutical Journal.

Hoewel de lockdown voorbij is, is de impact hiervan niet weg te nemen en wordt de angst nog dagelijks gevoed door een mondkapjesplicht en verhalen in de media. Al in december 2020 slaat de GGZ alarm over een toename van crisismeldingen bij kwetsbare kinderen met acute crisis, ernstige depressie en eetstoornissen. Tijdens de pandemie is het aantal kinderen met tics of tic-achtige verschijnselen zelfs verdubbeld.

Noodzaak om een stille pandemie te voorkomen

De overheid heeft het afgelopen jaar systematisch de schadelijke effecten van mondkapjes, anderhalve meter afstand houden en handhygiëne op scholen ontkend. De vele wetenschappelijke artikelen over de schadelijke effecten op het milieu krijgt inmiddels in toenemende mate aandacht in de media. Ook het uitblijven van een bewijs dat het dragen van mondkapjes effectief is in de vermindering van de verspreiding van virale infecties, die bovenste luchtweginfecties kunnen veroorzaken, begint meer aandacht te krijgen. De schadelijke langetermijneffecten van de maatregelen op de gezondheid van kinderen blijft echter nog onderbelicht.

Het voortzetten van een falend gedragsexperiment met de mondkapjesplicht in het voortgezet onderwijs, waarvan de effectiviteit niet onomstotelijk is bewezen, met grote schade voor mens en milieu, is disproportioneel

Het dragen van mondkapjes, om nog maar eens een voorbeeld te noemen, ook bij het voortdurend op en af zetten, zet het immuunsysteem onder druk. Een recent onderzoek van de Universiteit van Florida toonde 21 verschillende pathogene bacteriën aan op mondkapjes die gedurende zeven uren door kinderen tijdens schooltijd werden gedragen. Een risico op een catastrofale uitbraak van een bacteriële infectie bij kinderen mag niet onderschat worden. Daarbovenop kunnen mondkapjes toxische stoffen, plastics, loszittende vezels en in de nieuwe generatie mondkapjes nanodeeltjes en biociden bevatten. Professor Grauthart geeft in een interview met Ecotextile aan dat de mogelijke schade van toxische stoffen door het dragen van mondkapjes voor kinderen groot is, terwijl het risico voor Covid-19 laag is. Tandartsen zien bij kinderen een maskermond, gekarakteriseerd door een toename in caries, tandvleesontsteking, gebroken emaille en een slecht ruikende adem. Dit wordt eroorzaakt door de vermindering van speeksel en dehydratie door te weinig drinken, waardoor normaliter de mondflora uit balans raakt.

Het gebruik van desinfecterende handgels met 70 % alcohol, die nodig zijn elke keer dat een mondkapje wordt afgedaan en weer wordt opgezet, kan de natuurlijke barrière op de huid en in de slijmvliezen van de mond en neus beschadigen. Deense onderzoekers observeerden een toename van handeczeem bij kinderen door de aanbevolen handhygiëne tijdens de pandemie. Zelfs beperkte blootstelling aan ethanol tijdens de puberteit kan een blijvende vermindering in de productie van dopamine veroorzaken – een belangrijke stof in de communicatie tussen zenuwcellen in de hersenen die invloed hebben op bewegen, genot, aandacht en stemming. Bij een langdurige onderdrukking van het immuunsysteem kan ook een hogere infectie gevoeligheid ontstaan, waardoor uiteindelijk een pathogeen (virus of bacterie, schimmel) de overhand krijgt en ziekte veroorzaakt. En zo kunnen we nog wel even doorgaan over alle factoren die het immuunsysteem en de fysieke en mentale gezondheid van kinderen het afgelopen jaar hebben ondermijnt. Een passende voeding- en leefstijl en vermindering van stress en blootstelling van schadelijke stoffen is het beste voor herstel van hun gezondheid. Met een veerkrachtig immuunsysteem kunnen virussen en bacteriën in toom gehouden worden.

Overheid en politiek: neem uw verantwoordelijkheid

Het voortzetten van een falend gedragsexperiment met de mondkapjesplicht in het voortgezet onderwijs, waarvan de effectiviteit niet onomstotelijk is bewezen, met grote schade voor mens en milieu, is disproportioneel. Kinderen worden in hun vrijheid en autonomie beperkt en mogelijk blijvend in gezondheid en welzijn geschaad. Met de huidige wetenschap en stand van zaken van de pandemie is dit gedragsexperiment niet langer te verantwoorden. Niet eerder in de mensheid heeft een experiment van deze omvang bij kinderen plaats gevonden. Een overheidsmaatregel die voor 1,1 miljoen kinderen de fysieke en emotionele behoefte van kinderen ondermijnt, zou onder mishandeling kunnen vallen. Van ‘geestelijke mishandeling’ is volgens de overheid namelijk sprake als een kind ‘opzettelijk bang gemaakt wordt’ door een volwassene.

In binnen- en buitenland wordt door een groeiend aantal artsen, psychiaters, pedagogische wetenschappers en ouders de noodklok geluid om kinderen niet langer te beperken in emoties en sociale interacties

In binnen- en buitenland wordt door een groeiend aantal artsen, psychiaters, pedagogische wetenschappers en ouders de noodklok geluid om kinderen niet langer te beperken in emoties en sociale interacties. We moeten eindelijk de alarmfase beëindigen en de angst verdrijven. Angst is een slechte raadgever. Schaf de mondkapjesplicht en testsamenleving ook op scholen af, zegt prof. dr. Rene Gotschalk. Overheid en politiek: neem uw morele verantwoordelijkheid. Geef kinderen de mogelijkheid in vrijheid op te groeien en schaf de mondkapjesplicht op het voortgezet onderwijs per direct af. Zo bouwen we samen aan een gezondere wereld en daar wordt iedereen beter van – jong en oud.

In alle opzichten is de mondkapjesplicht in publieke binnenruimtes een falend gedragsexperiment, schrijft immunoloog dr. Carla Peeters. Het verplicht dragen van mondkapjes blijkt daarnaast grote nadelen te hebben voor mens en milieu – mogelijk met onomkeerbare schade tot gevolg.

Geschreven door:dr. Carla Peeters

Een groot deel van gezonde Nederlandse volwassenen en kinderen draagt al ruim zes maanden op regelmatige basis een (niet)-medisch mondkapje. Een niet te onderschatten aantal mensen draagt zo’n kapje de hele dag – denk bijvoorbeeld aan kappers en aan winkelpersoneel. In eerste instantie was het dragen van een mondkapje alleen verplicht in het openbaar vervoer. Later werden zorgorganisaties, scholen, winkels en openbare gebouwen toegevoegd. Ook nu het aantal ic-bedden is afgeschaald naar het niveau van voor de coronacrisis, het aantal positieve testen iedere week daalt en de meest kwetsbare groepen gevaccineerd zijn, blijft het verplicht dragen van een mondkapje in openbare ruimten gehandhaafd.

 

De Tijdelijke Wet Maatregelen Covid-19, waaronder de mondkapjesplicht valt, was geldig tot 1 juni 2021, maar blijkt verlengd te worden zonder besluit in de Tweede Kamer. Minister De Jonge heeft op 30 mei 2021 in RTL Nieuws aangegeven dat de mondkapjesplicht, evenals het houden van anderhalve meter afstand en regelmatig handen wassen, tot 1 september 2021 gehandhaafd blijft. Een begrijpelijke verklaring ontbreekt.

In Nederland is het nut van het dragen van een (niet)-medisch mondkapje door gezonde mensen in 2020 lange tijd ter discussie gesteld. Er was te weinig wetenschappelijke onderbouwing en het dragen van mondkapjes kon leiden tot schijnveiligheid, zo luidde viermaal het advies van prof. dr. Jaap van Dissel in de Tweede Kamer. De reden waarom Nederland uiteindelijk besluit tot het invoeren van de wet is een politieke keuze. Nadat de NOS en andere media eind september het bericht verspreidden: ‘Amerikaanse topdokter Fauci raadt Nederlanders aan mondkapjes te dragen’, nam de roep om een mondkapjesplicht in Nederland toe. Het AD schrijft in het artikel van 13 oktober 2020: ‘Hoe Jaap van Dissel zijn heldenstatus verloor van nationale reddingsboei naar kop van jut’. In de samenleving ontstond een dynamiek waardoor het kabinet zei: laten we het toch maar doen, onder het mom: ‘Ook al draagt het niet veel bij, alle beetjes helpen’.

Er was te weinig wetenschappelijke onderbouwing en het dragen van mondkapjes kon leiden tot schijnveiligheid, zo luidde viermaal het advies van prof. dr. Jaap van Dissel in de Tweede Kamer

De (niet)-medische mondkapjes zijn het meest betwiste symbool geworden in de strijd tegen het SARS-CoV-2-virus en de ziekte Covid-19. Het mondkapje symboliseert het coronavirus dat op de hoogste rang van de medische en politieke agenda staat. Het is een talisman geworden om je veiliger te voelen en de angst te verminderen om besmet te worden: een controlemechanisme. ‘Wanneer ik een mondkapje draag, word ik niet ziek’, is de gedachte.

Naast het feit dat er tot op heden geen onomstotelijk wetenschappelijk bewijs is geleverd dat (niet)-medische mondkapjes de overdracht van een virus tegen kunnen houden, is het SARS-CoV-2-virus een seizoensgebonden virus. De infectie-fataliteitsratio (0,15 %) van SARS-CoV-2 ligt in de orde van grootte van die van een griepvirus (0,10 %). Het toenemend aantal wetenschappelijke artikelen dat de grote schade voor mens en milieu door het gebruik van mondkapjes aantonen, wordt door de Nederlandse overheid volledig genegeerd. Ethische afwegingen ontbreken, terwijl het gebruik van de mondkapjes schadelijke effecten kan hebben voor mens en milieu.

Dagelijks worden wereldwijd 3,4 miljard wegwerpmondkapjes gebruikt die schadelijke effecten bevatten voor mens en milieu. Bij onderzoek van de mondkapjes zijn toxische stoffen, kankerverwekkende stoffen en zware metalen aangetroffen. De wegwerpmondkapjes, die voor 85% geproduceerd worden in China, worden nauwelijks gecontroleerd. Een toenemend aantal gerenommeerde onderzoekers spreekt zich uit over de milieuschade van de wegwerpmondkapjes: de afbraak van de gedurende het afgelopen jaar in het milieu belandde gevaarlijke stoffen en plastic (door mondkapjes) zal circa 450 jaar in beslag nemen.

Bij onderzoek van de mondkapjes zijn toxische stoffen, kankerverwekkende stoffen en zware metalen aangetroffen

Er is al aangetoond dat plastics en andere toxische stoffen die in het milieu terechtkomen de vruchtbaarheid van mens en dier kunnen beïnvloeden met als gevolg een verminderde vruchtbaarheid. Bij ongewijzigd beleid kan het zijn dat een natuurlijke bevruchting in 2045 bij de mens niet langer mogelijk is, schreef professor Swan in haar recent verschenen boek Count Down. Hoe schadelijke stoffen, nanodeeltjes en biociden, kinderen, mens, dier en plant beïnvloeden, is voorafgaand aan het besluit tot de wet mondkapjesplicht niet onderzocht, terwijl aan de hand van toen reeds bestaande peer reviewed wetenschappelijke literatuur over de gevolgen van het dragen van mondkapjes bij zorgpersoneel conclusies getrokken kunnen worden over de schadelijkheid voor de gezondheid. Een toename van infecties en chronische ziekten is mogelijk.

In vele landen en ook in Nederland worden rechtszaken aangespannen tegen het verplicht dragen van mondkapjes op scholen en door gezonde burgers in de samenleving. Een toenemend aantal rechters beginnen de onzin en het gevaar van het langdurig dragen van mondkapjes te erkennen, waardoor scholen en hele districten per direct vrijgesteld worden van de mondkapjesplicht. Zwitserland, Portugal en Duitsland zijn daar voorbeelden van. Zo oordeelde de rechter in het Duitse District Court in Weinheim in april jl. na het horen van twee experts dat de mondkapjesplicht ongrondwettig en nutteloos is. De rechtbank hoorde psycholoog professor Christof Kuhbandner, die concludeerde dat mondkapjes voor kinderen een significante bedreiging vormen voor hun fysiek en mentale welzijn en hun algemene ontwikkeling door verstoring van de non verbale communicatie. Tevens waarschuwde hij voor het ontstaan van een ‘maskermond’, kenmerkend door tandbederf, slechte adem en ontsteking van het tandvlees. Voor de effectiviteit van de mondkapjes werd prof. dr. Ines Kappstein gehoord. Zij stelde tijdens de rechtszaak: “Er is geen bewijs dat verschillende typen mondkapjes het risico op infectie met het SARS-CoV-2-virus significant kunnen verminderen.”

In augustus 2008 bracht de National Institute of Infectious Diseases, waarvan dr. Fauci algemeen directeur is, een bericht naar buiten dat de meeste mensen tijdens de influenza-pandemie in 1918 zijn overleden aan een bacteriële pneumonie. Wetenschappers concludeerden dat het dragen van mondkapjes de duur van de pandemie onnodig verlengd kon hebben. Ook tijdens de huidige pandemie met het SARS-CoV-2-virus blijken bacteriële co-infecties een rol te spelen. Jongeren met een door Staphyloccus aureus veroorzaakte pneumonie, wat zelden voorkomt op die leeftijd, zijn op de intensive care beland. Eveneens opmerkelijk is dat na een jaar ervaring met Covid-19 voor het eerst bij 25 procent van de covid-patiënten op de ic zwartschimmel werd aangetoond. Doorgaans wordt deze infectie, die dodelijk kan zijn, aangetroffen bij mensen met een ernstig verstoorde afweer. Een mogelijke oorzaak wordt gezocht in het gebruik van dexamethason. De rol van langdurig gebruik en niet schone mondkapjes met een verzwakt immuunsysteem verdient in bovengenoemde context aandacht. Evenals de mogelijkheid van toenemend tandbederf in relatie tot hart- en vaatziekten, blijvende neurologische schade door verminderde zuurstof aanvoer en het vergroten van een risico op longkanker door lagere luchtweg-dysbiose. Het dragen van mondkapjes bij hogere temperaturen en hogere luchtvochtigheid kan leiden tot dehydratie, versnelde hartslag en andere hitte gerelateerde problematiek.

Een toenemend aantal rechters beginnen de onzin en het gevaar van het langdurig dragen van mondkapjes te erkennen, waardoor scholen en hele districten per direct vrijgesteld worden van de mondkapjesplicht

Het is tijd voor een herbezinning op het huidig gedragsexperiment en de wet mondkapjesplicht per direct in te trekken. Een gedragsexperiment met schadelijke gevolgen op fysiek en mentaal niveau en mogelijk fatale gevolgen is niet te verantwoorden. Meerdere wetenschappelijke studies en andere analyses hebben herhaaldelijk aangetoond dat het dragen van mondkapjes de verspreiding van het virus niet verminderen. Mensen die geen klachten hebben maar wel een positieve PCR-test krijgen, blijken zelden een besmettelijk virus te verspreiden. De belangrijkste preventie voor Covid-19 is bij klachten thuisblijven en het versterken van het immuunsysteem. De overheid en politiek doen er beter aan in het al dan niet gebruik van interventies voor de gezondheid voorafgaand vanuit een multidisciplinaire perspectief een kosten-risico-baten-analyse te maken. De mogelijk te verwachten schadelijke effecten op de lange termijn mogen daar niet in ontbreken.

Doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

Er is geen correlatie tussen mondkapjesplicht en het vertragen van de verspreiding van het coronavirus. Dit is de conclusie van een nieuwe wetenschappelijke studie van bioloog Damian D. Guerra van de Universiteit van Louisiana en biochemicus Daniel J. Guerra die op 25 mei 2021 is gepubliceerd en waarover wordt bericht op de website LifeSiteNews. De onderzoekers analyseerden de data van 50 Amerikaanse staten in de periode van maart 2020 tot maart 2021.

“Een mondkapjesplicht is niet voorspellend voor kleinere of langzamere verschuivingen van lage naar hoge aantallen coronagevallen,” schrijven de onderzoekers. “Onze belangrijkste bevinding is dat een mondkapjesverplichting en mondkapjesgebruik niet geassocieerd zijn met een lagere SARS-CoV-2-verspreiding in Amerikaanse staten. 80% van de Amerikaanse staten verplichtte maskers tijdens de COVID-19-pandemie. De plicht zorgde ervoor dat een grotere naleving het dragen van mondkapjes bereikt werd, maar leidde niet lagere groeicurves [van coronabesmettingen] … We concluderen dat maskerverplichtingen waarschijnlijk geen invloed hadden op de groeicurves van COVID-19-gevallen …”

Niet alleen bleken mondkapjes de verspreiding van COVID niet te stoppen, maar, schrijven de onderzoekers, er werd ook geen rekening gehouden met de risico’s van mondkapjes bij het instellen van de verplichtingen.

Die risico’s zijn onder meer de volgende:

• Langdurig gebruik van het dragen van een mondkap (meer dan vier uur per dag) bevordert “alkalisering van het gezicht en stimuleert onbedoeld uitdroging, wat … het risico op bacteriële infectie kan vergroten.”

• Mondkapjes “leiden tot meer hoofdpijn en zweten en verminderen cognitieve precisie.”

• “Door non-verbale communicatie te verdoezelen, verstoren mondkapjes het sociaal leren bij kinderen.”

• “Mondkapjes kunnen de spraak vervormen en visuele signalen verstoren, wat hinderlijk is voor personen met gehoorverlies …”

Het enige positieve resultaat van het dragen van mondkapjes, aldus de onderzoekers, is dat ze “de sociale cohesie kunnen bevorderen als een strijdsymbool tijdens een pandemie.”

De studie concludeert dat “verder onderzoek nodig is om de risico’s van langdurig dagelijks mondkapjesgebruik beter te begrijpen.”

Deze meest recente studie is slechts een van de vele signalen die wijzen op problemen die gepaard gaan met het gebruik van mondkapjes.

In november 2020 werd in een grote studie gepubliceerd in de Annals of Internal Medicine geen statistisch significant verschil gevonden in COVID-19-gevallen tussen maskerdragers en niet-maskerdragers.

De Deense gerandomiseerde gecontroleerde studie was de eerste ter wereld die de werkzaamheid van gezichtsmaskers testte om te voorkomen dat dragers het coronavirus oplopen.

Volgens de meest recente gegevens zijn er nog 17 staten in de VS waar mondkapjesplichten gelden voor mensen die nog niet volledig zijn gevaccineerd. In 22 staten waar een mondkapjesplicht gold is deze opgeheven. Elf staten hebben tijdens de pandemie geen mondmaskerverplichtingen opgelegd. Verschillende staten, waaronder Florida, Texas, Arkansas en Iowa, hebben regels uitgevaardigd die lagere overheden en instellingen als scholen verbieden om mondkapverplichtingen in te voeren.

(Foto: gouverneur van Florida Ron de Santis)

Doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

Nederlandse kranten wisten onlangs te melden dat er “eindelijk bewijs” is dat mondkapjes werken. Maar volgens immunoloog Dr. Carla Peeters betreft het wetenschappelijke artikel waar het nieuws op is gebaseerd een modelmatige studie op basis van data uit eerdere observationele studies. Dit verandert niets aan de conclusies van eerdere reviews dat er geen onomstotelijk bewijs is dat het dragen van mondkapjes door gezonde burgers infecties kan voorkomen. Zij stelt dat het alleen door de hoogste vorm van wetenschappelijk onderzoek, gerandomiseerd en gecontroleerd, mogelijk is om te bewijzen dat mondkapjes werken. En ze wijst erop dat om een goede risicoanalyse te kunnen maken een analyse van mogelijke schadelijke effecten door het dragen van mondkapjes in nieuwe onderzoeken niet mag ontbreken.

In het Algemeen Dagblad verscheen onlangs een artikel met titel “Eindelijk het bewijs dat mondkapjes echt werken, stellen wetenschappers”. Een ander artikel gepubliceerd in dezelfde week in het Parool heeft als titel “Internationaal onderzoek mondkapjes werken tegen corona”.

Beide artikelen zijn gebaseerd op een persbericht van de Max Planck Society in MedicalExpress “Face masks effectively limit SARS-CoV-2 transmission” https://medicalxpress.com/news/2021-05-masks-effectively-limit-sars-cov-transmission.html dat verwijst naar een onderzoek gepubliceerd in Science. Face masks effectively limit the probability of SARS-CoV-2 transmission Cheng Y, Ma N, Witt C, Rapp S, Wild PS et al. Science 10.1126/science.abgv6296.

De Nederlandse journalisten vertaalden het bericht in Medical Express en schreven dat wetenschappers uit China, Amerika en Duitsland een doorbraak hebben bereikt in het aantonen dat mondkapjes werken in strijd tegen het coronavirus. De directeur van het Max Planck Instituut Ulrich Pöschl stelt in Medical Express dat door hun onderzoek voor het eerst is aangetoond dat mondkapjes de verspreiding van het coronavirus remmen.

Mondkapjes, mits correct gebruikt en door veel mensen gedragen, kunnen volgens het Max Planck Instituut het reproductiegetal van het coronavirus fors omlaag brengen. Gezichtsbescherming blijft zelfs nodig voor gevaccineerde mensen omdat de bescherming door vaccinatie in de tijd afneemt, zo stelt dr Christian Witt van het Charité Universtätsmedizin Berlin. Een universeel gebruik van medische mondkapjes wordt door de onderzoekers aanbevolen.

Kwantitatieve modelstudie

Waar zijn deze conclusies op gebaseerd? De auteurs van het Science artikel hebben een model ontwikkeld om een actuele verdeling van de infectiewaarschijnlijkheid van een populatiebreed gemiddeld effect door het dragen van mondkapjes te kwantificeren. Op basis van dit model beogen zij optimale preventiestrategieën te kunnen bepalen o.a. bij het verschijnen van nieuwe varianten.

Als basis van de studie om te komen tot een kwantitatief model gebruikten de onderzoekers informatie uit een aantal reeds gepubliceerde artikelen. Het gaat dus strikt genomen niet om nieuw onderzoek maar om een analyse van bestaand onderzoek.

Eén van deze artikelen betreft een in april 2020 gepubliceerd observationeel onderzoek van Leung et al in Nature https://www.nature.com/articles/s41591-020-0843-2 naar de aanwezigheid van virussen in aerosolen en druppels in uitgeademde lucht van patiënten met bovenste luchtweginfecties.

Gedurende 30 minuten werd van 246 mensen met of zonder medische mondkapjes uitgeademde lucht verzameld. Door gebruik van een PCR test werd rhinovirus, coronavirus en/of influenzavirus aangetoond. Slechts bij 20% van de deelnemers werden monsters genomen van de uitgeademde lucht met en zonder mondkapje. Voor het influenzavirus werd aangetoond dat het dragen van een medisch mondkapje leidt tot een vermindering van influenzavirus in druppels maar niet in aerosolen.

Uit de studie blijkt niet of de afname in de hoeveelheid virus in de uitgeademde lucht gebaseerd is op gegevens van dezelfde persoon met en zonder mondkapje. Bij een groot deel van de deelnemers met bovenste luchtweginfecties kon geen virus in aerosolen en druppels van uitgeademde lucht worden aangetoond. Indien het virus wel kon worden aangetoond was de virale lading laag. Zowel in deze studie als in de andere studies die gebruikt werden, wordt opgemerkt dat slechts zeer lage concentraties virus konden worden aangetoond waardoor het niet mogelijk/moeilijk is een besmettelijk virus in de monsters aan te tonen.

De onderliggende onderzoeken werden gepubliceerd in 2020. De auteurs van deze onderzoeken erkennen dat er meer onderzoek nodig is om de mogelijkheid voor de verspreiding van infectieus virus door druppels en aerosolen te beperken. Een onderzoek van Liu et al. die de aerodynamica van SARS-CoV-2 in twee ziekenhuizen in Wuhan https://www.nature.com/articles/s41586-020-2271-3 onderzochten, komt tot de conclusie dat ventilatie, open ruimte, het afsluiten bij het flushen alsmede het desinfecteren van toiletten de concentratie van SARS-CoV-2 virus in aerosolen kan verminderen.

Op basis van de onderliggende data waar de onderzoekers voor de in Science gepubliceerde modelstudie zich op baseerden blijkt dus dat nader onderzoek nodig is. In de modelstudie werd gebruik gemaakt van diverse aannames o.a. vanwege de lage aangetoonde virusconcentraties in aerosolen en druppels, gemeten met een PCR test bij hoge Ctwaarden (met grote kans op vals positieven). Met andere woorden om te kunnen spreken van een doorbraak dat mondkapjes werken is ander onderzoek nodig.

Informatie over schadelijkheid ontbreekt

Dagelijks verschijnen wetenschappelijke publicaties over de Covid-19 pandemie, terwijl slechts enkele daarvan in de landelijke media worden besproken. De keuze waarom een bepaald artikel de media bereikt, lijkt gevoed te worden door politieke motieven. Zo hebben de conclusies van een Cochrane studie van Jefferson et al. in november 2020 https://www.cochrane.org/CD006207/ARI_do-physical-measures-such-hand-washing-or-wearing-masks-stop-or-slow-down-spread-respiratory-viruses waarbij een 9 tal gepubliceerde peer reviewed wetenschappelijke onderzoeken werden geanalyseerd de landelijke media niet bereikt. Het is onduidelijk of dit gerelateerd is aan de conclusie van het onderzoek, dat medische mondkapjes en ook N95 maskers nauwelijks of geen effect hebben op het aantal mensen dat griepachtige verschijnselen of bovenste luchtweginfecties vertoont. Negatieve effecten werden niet gerapporteerd, wel ongemak.

De Cochrane studie verscheen net voor het besluit tot de wet mondkapjesplicht die per 1 december 2020 is ingegaan. Een artikel van professoren Carl Henegham en Tom Jefferson van het Oxford Center for Evidence Based Medicine verscheen evenwel op 19 november 2020 in Engeland in The Spectator https://www.spectator.co.uk/article/do-masks-stop-the-spread-of-covid-19-. Ook een artikel in Ecotextile https://www.ecotextile.com/2021040127603/dyes-chemicals-news/exclusive-chemical-cocktail-found-in-face-masks.html over aangetroffen schadelijke stoffen in mondkapjes waarin professor Michael Brautgart, directeur van het Hamburg Environmental Institute zijn zorgen uitspreekt voor mens en natuur door het grootschalig gebruik van mondkapjes bereikte de dagbladen niet.

Evenwichtige informatie nodig

De schade op mentaal, fysiek en emotioneel niveau en het imuunsysteem door het dragen van mondkapjes ten gevolge van onvolledige of onjuiste informatie mag niet onderschat worden. Onderzoekers schatten dat er 450 jaar nodig is om de plastic (nanodeeltjes) afval door het dragen van mondkapjes af te breken. Ook Professor I Kappstein wees in haar artikel op de mogelijke schadelijkheid. door het dragen van mondkapjes. Hoe lang en groot de schade zal zijn op het menselijk immuunsysteem is nog niet te overzien https://tpo.nl/2021/05/03/dr-carla-peeters-beschermingsmiddelen-en-testsamenleving-brengen-natuurlijk-immuunsysteem-in-gevaar/

Verspreiding van virussen door aerosolen kan niet tegengehouden worden door het dragen van medische mondkapjes of N95 mondmaskers. Het SARS-CoV-2 virus heeft een Infectie Fataliteits Ratio (IFR) van 0,15 % wat slechts iets hoger ligt dan dat van het influenzavirus. Een evenwichtige risicoanalyse voor het universeel dragen van medische mondkapjes kan leiden tot de conclusie dat het meer schade toebrengt dan dat het bijdraagt aan een verbetering van de volksgezondheid. Het wordt tijd om lezers te voorzien van eerlijke informatie over wat we wel en niet weten om nog meer schade en onzinnge miljardenuitgaven te voorkomen. De wetenschap geeft op dit moment voldoende evidentie dat een mondkapjesplicht onzinnig is en eerder schadelijk. Het eerste principe van goede zorg is voorkom onnodige schade.

A new study has concluded that there is no correlation between mask mandates and slowing the spread of the coronavirus. Instead, the study published May 25 (but not yet peer-reviewed) pointed out that virus containment strategies need further research.

The study was completed by biology professor Damian D. Guerra from the University of Louisiana and Biochemistry professor Daniel J. Guerra. The study, which included the total number of cases in 50 states from March 2020 to March 2021, focused on the efficacy of wearing masks during major and smaller surges. The findings were identical.

The two professors found, “Mask mandates are not predictive of smaller or slower shifts from low to high case growth … Our main finding is that mask mandates and use are not associated with lower SARS-CoV-2 spread among US states. 80% of US states mandated masks during the COVID-19 pandemic. Mandates induced greater mask compliance but did not predict lower growth rates when community spread was low (minima) or high (maxima).”

“We infer that mask mandates likely did not affect COVID-19 case growth, as growth rates were similar on all days between actual or modelled issuance dates and 6 March 2021,” they continued.

Not only were masks found not to stop the spread of COVID, but the risks were not taken into consideration when the mandates were instituted.

The risks of wearing masks, the study noted, include:

  • Prolonged use of wearing a mask (more than four hours per day) promotes “facial alkalinisation and inadvertently encourages dehydration, which … can enhance barrier breakdown and bacterial infection risk.”
  • Masks “increase headaches and sweating and decrease cognitive precision.”
  • “By obscuring nonverbal communication, masks interfere with social learning in children.”
  • “Masks can distort verbal speech and remove visual cues to the detriment of individuals with hearing loss; clear face-shields improve visual integration, but there is a corresponding loss of sound quality.”

The only positive result of wearing masks, the researchers said, was that they “may promote social cohesion as rallying symbols during a pandemic.”

The study concluded that “further research is needed to better understand the risks of long-term daily mask use.”

This most recent study is only one of the many voices pointing to the problems associated with the use of masks.

In November 2020, a major study published by the Annals of Internal Medicine [that] found no statistically significant difference in COVID-19 cases between mask-wearers and non-mask-wearers.

The Danish randomized controlled trial was the first in the world to test for the efficacy of face masks to prevent wearers from contracting the coronavirus.

1.8% of those who were asked to wear masks were infected with the virus according to antibody testing, polymerase chain reaction (PCR), or hospital diagnosis, while 2.1% of the control group tested positive.

In March, Dr. Joseph Mercola reported on a recent online study published using data from Germany’s first registry recording the experience children are having wearing masks. Parents, doctors and others can enter their observations; the registry had recorded use by 20,353 people as of October 26, 2020.

The data on 25,930 mask-wearing children included 24 health issues. The report side effects like “irritability (60%), headache (53%), difficulty concentrating (50%), less happiness (49%), reluctance to go to school/kindergarten (44%), malaise (42%) impaired learning (38%) and drowsiness/fatigue (37%).”

Currently, according to a state by state update published by the AARP, 17 state governments within the U.S. still require masks to be worn by those who are not fully vaccinated.

“To date, 22 states that had orders broadly requiring residents to wear masks in public places have lifted them,” the update states. “Eleven states did not impose mask mandates at any point during the pandemic. Several states, including Florida, Texas, Arkansas and Iowa, have moved via legislation or executive to prevent cities, counties and school districts from instituting their own mask rules.”

Doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

In gebieden waar een mondkapplicht is ingevoerd, vinden er daarna meestal méér COVID-19-infecties plaats, vrijwel nooit minder. Dit duidt erop dat mondkapjes mogelijk een risicofactor vormen voor infecties. In dit artikel bespreekt Dr. Colleen Huber verschillende mechanismen die hierbij een rol zouden kunnen spelen. Zo blijken mondkapjesdragers uitgeademde druppels juist verder te verspreiden dan niet-mondkapjesdragers! Ook kan een door mondkapjes veroorzaakt zuurstoftekort een rol spelen.

Dit is deel 4 van een vierdelige serie: Mondkapjes, schijnveiligheid en echte gevaren. Oorspronkelijk artikel in het Engels door Colleen Huber[1], NMD Gepubliceerd op 7 december 2020, Voltooid, peer-reviewed en geredigeerd op 8 januari 2021, Primary Doctor Medical Journal, Winter 2020. Copyright PDMJ.org en de auteur(s). Vertaald en van aanvullende verklarende voetnoten voorzien door E. W. J. Maatkamp.

 

Samenvatting

De mondkapjesplicht die in 2020 in veel landen werd afgekondigd, heeft niet bijgedragen aan een reductie van het aantal nieuwe COVID-19-gevallen – gedetecteerd door positieve Polymerase Chain Reaction (PCR) testen in de VS en daarbuiten. Toegenomen aantallen of insignificante veranderingen in de incidentie van SARS-CoV-2-infecties (aangenomen op grond van detectie door PCR-testen) volgden overal ter wereld (en dus ook in staten in de VS) op de mondkapjesplicht. Mondkapjes zijn derhalve een mogelijke risicofactor voor infectie met SARS-CoV-2 en voor een hogere incidentie van de ziekte COVID-19. In deze studie kijken we naar de bekende lichamelijke en chemische kenmerken/eigenschappen van de ademhaling door en in relatie tot de periferie (de randen) en binnenzijde van mondkapjes, opdat wij een beter inzicht krijgen in de redenen voor de toename in het aantal COVID-19-gevallen die volgt op mondkapjesgebruik.

COVID-19-incidentie in gemaskerde en ongemaskerde populaties

Midden juli 2020 verrichtte de Council on Foreign Relations (Amerikaanse Raad voor Buitenlandse Betrekkingen) een enquête in vijfentwintig landen, waarbij men de burgers de volgende vraag stelde: ‘Hebt u de afgelopen zeven dagen buitenshuis altijd een mondkapje gedragen?’ Het antwoord ‘ja’ varieerde procentueel van 1 procent in Finland en Denemarken tot 93 procent in Singapore.[2]

Drie maanden later, in het begin van oktober, hebben wij met ons team al die landen nog eens onderzocht op het aantal COVID-19-doden en -gevallen. Er was geen duidelijk herkenbaar patroon te zien met betrekking tot het aantal doden, maar er was wel een trend te zien in de landen waar de mondkapjes in juli 2020 het minst gedragen werden, en die trend was dat daar drie maanden later over het algemeen minder COVID-19-gevallen waren.[3]

 

In deel 2 van deze serie werd n.a.v. deze grafiek al het volgende gezegd: ‘Als we met curve-fitten een trendlijn maken, zien we een duidelijke stijging van 37.536 voor die lijn. Dat houdt in dat voor elk procentpunt toename van mondkapjesgebruik in een land er een gemiddelde stijging van 37.536 extra positieve PCR-testen per 1 miljoen inwoners optrad. Dat maakt duidelijk dat mondkapjesgebruik wat betreft het reduceren van het aantal positieve PCR-testen niet de beloofde uitwerking heeft gehad, maar veeleer een correlatie lijkt te vertonen met een toename in het aantal positieve PCR-testen voor COVID-19.’

Populatiegegevens van landen en van staten in de VS toonden aan dat de verklaarde (openbaar gemaakte) aantallen van COVID-19-gevallen vaker toenamen dan afnamen na een mondkapjesplicht voor de burgers in de rechtsgebieden van die landen en staten. De tijdlijnen van zeven landen, te weten Israël, Peru, Filippijnen, Spanje, Frankrijk, Hongarije en Argentinië, toonden allemaal aan dat er door mondkapjesplichten geen snelle impact was te bespeuren op het aantal COVID-19-gevallen of het aantal ziekenhuisopnames ten gevolge van COVID-19.[4], [5] Maar al die zeven landen vertoonden wel een toename in SARS-CoV-2-gevallen binnen twaalf weken na het ingaan van de mondkapjesplicht. Er waren ook vijf Amerikaanse grootstedelijke gebieden en zes staten onderzocht en ook zij vertoonden gelijksoortige patronen van een toename in gerapporteerde SARS-CoV-2-gevallen.

Tsjechië vertoonde een sterke toename in de COVID-19-incidentie kort na de tweede mondkapjesplicht in dat land. De betreffende grafieken waren gemaakt met gegevens van The COVID-19 Tracking Project Data Download[6] en van Our World in Data.[7] Alleen Tsjechië vertoonde een duidelijk inflectiepunt (een buigpunt) van afname naar toename of vice versa van positieve PCR-testen op het moment van of vlak na een mondkapjesplicht. De trendlijn van COVID-19-gevallen en ziekenhuisopnames ten gevolge van COVID-19 in elk rechtsgebied steeg over het algemeen enkele weken na ingang van de mondkapjesplicht. Alle gebieden vertoonden een toename in COVID-19-gevallen na de ingang van de mondkapjesplicht, behalve New York City en Mississippi, maar daar was al ten minste twee weken voor de ingang van de mondkapjesplicht sprake van een sterke daling in COVID-19-gevallen, en ook na de mondkapjesplicht was in die daling geen duidelijke verandering te zien (m.a.w. de daling zette zich net zo snel voort als daarvoor).

De voorgaande data van The COVID-19 Tracking Project Data Download, Our World in Data, The Council on Foreign Relations en ons eigen onderzoeksteam toonden aan dat er hogere aantallen van positieve COVID-19 PCR-testen waren in gebieden die daarvoor een hoger mondkapjesgebruik hadden.

De grootste populatiestudie naar het verband tussen mondkapjesgebruik en het ontstaan van nieuwe COVID-19-gevallen tot nu toe, ook wel bekend als de DANMASK-19-studie of de Deense Mondkapjesstudie, werd uitgevoerd in april en mei 2020 en werd gepubliceerd in het midden van november 2020.[8] Men liet 3030 deelnemers een mondkapje dragen en 2994 deelnemers niet. Van deze 6024 deelnemers werden er 4862 (zij die de studie konden voltooien) een maand lang gevolgd. In die maand droeg ongeveer de helft van de deelnemers een mondkapje, en de andere helft niet, waarbij de twee groepen gewoon hun dagelijkse bezigheden oppakten in een situatie zonder lockdown. De gemiddelde hoeveelheid tijd die zij buitenshuis doorbrachten was 4,5 uur per dag.

Aan het einde van de maand werden data verzameld over PCR-waarden, IgM[9] en IgG[10] antilichamen en/of ziekenhuisopnames. Ontbrekende data en twijfelachtige resultaten, door patiënten zelf gerapporteerde resultaten van thuistesten (patient-reported findings on home tests) en andere variabelen hadden een negatief effect op de nauwkeurigheid van de beoordeling van de resultaten. Men ontdekte dat ongeveer 2 procent van elke groep (1,8 procent van de gemaskerden en 2,1 procent van de ongemaskerden) geïnfecteerd was met SARS-CoV-2. De auteurs van de DANMASK-19-studie erkenden zelfs dat zij vooraf een voorkeur hadden voor mondkapjesgebruik, ondanks het gebrek aan medisch onderzoek van vóór maart 2020 dat een preventief effect van mondkapjes aantoonde tegen welke virale infectieziekten dan ook.

Volgens de bestaande onderzoeken en meta-analyses van vóór maart 2020 hebben mondkapjes nooit een bewezen effect gehad op de overdracht van virale infecties.[11], [12], [13] Mondkapjes zijn ook niet effectief gebleken tegen het SARS-CoV-2-virus.[14] De conclusie van de DANMASK-19-studie was dat mondkapjesgebruik het aantal COVID-19-infecties niet significant reduceerde, en dat ongeveer 0,5 procent van elke groep positief testte voor andere virussen. De DANMASK-19-studie leverde de volgende conclusie op: ‘Een advies om buitenshuis te midden van andere mensen een chirurgisch mondkapje te dragen, resulteerde vergeleken met het niet geven van dat advies statistisch gezien niet in een betekenisvolle afname van het aantal COVID-19-infecties.’

De hierboven genoemde data tonen aan dat in de gebieden waar het mondkapjesgebruik procentueel gezien hoger was, er óf meer positieve PCR-testen waargenomen werden, óf geen beduidende verandering in het aantal positieve PCR-testen waargenomen werd. Het doel van deze studie is te onderzoeken welke mechanismen achter het mondkapjesgebruik waarschijnlijk de oorzaak van deze bevindingen zijn.

Mogelijke fysieke mechanismen voor de stijging van het aantal COVID-19-gevallen door mondkapjesgebruik

In een studie uit 2020 aan de Duke Universiteit werd o.a. gekeken naar het onvermogen van stoffen maskers om respiratoire druppels en (de eraan verbonden) micro-organismen vast te houden binnen de gemaskerde luchtruimte. De gaatjes in de stof van bepaalde mondkapjes bleken juist als een verspreidingsmechanisme te werken voor de uitgeademde respiratoire druppels.[15] Van de grotere uitgeademde druppels van een ongemaskerd persoon weten we dat ze snel op de grond vallen, en wel op korte afstand van de mond.[16] Maar deze studie toonde aan dat de kleine gaatjes in de verschillende lagen van het mondkapje de grotere uitgeademde druppels juist verder verspreidden ‘in de vorm van heel veel kleinere druppels (…), wat een verklaring is voor de duidelijk toename in het aantal druppels vergeleken met het aantal druppels dat zich verspreidt bij het niet dragen van een mondkapje’. Ook bleek dat kleinere deeltjes langer in de lucht bleven zweven dan grotere druppels. Het resultaat was dat de specifieke stoffen maskers die in de Dukestudie werden onderzocht als contraproductief werden gezien.

Geaerosoliseerde adem bevat deeltjes die uren in de lucht kunnen blijven hangen. ‘De tijd varieert in een normale binnenruimte van vele seconden tot enkele uren.’[17]

Een aspect dat zelden genoemd wordt met betrekking tot mondkapjesgebruik, is het nozzle-effect. Rond de randen van alle mondkapjes bevinden zich openingen, behalve bij mondkapjes die strak op de huid zitten en goed aangepast kunnen worden aan de vorm van het gezicht; maar deze mondkapjes zijn veelal ook het meest verstikkend. Openingen aan de zijkanten en bij de wenkbrauwen – bij de randen van het mondkapje – zijn openingen waardoor uitgeademd wordt en waardoor dus ongefilterde aerosolen in de omgevingslucht terechtkomen. Terwijl door het uitademen een stroom van vocht en gas met kracht tegen een kleine, vrijwel onbeweeglijke opening wordt geblazen, nemen zowel de snelheid als de kinetische energie van die stroom toe. De vergelijking van Bernoulli verklaart het behoud van energie waarbij een vloeistof door een nauwe opening wordt geperst:

In deze formule is ρ de dichtheid van de vloeistof en is de kinetische energie per volume-eenheid KE/V de helft van de massa maal het kwadraat van de snelheid van het totale volume (V). Compressie van uitgeademd gas aan de binnenkant van het mondkapje vergroot de dichtheid van het daarin aanwezige vocht vergeleken met de dichtheid ervan in de lucht buiten het mondkapje. Volgens de vergelijking van Bernoulli is de snelheid en de kinetische energie tijdens het uitademen van de lucht in de gemaskerde luchtruimte hoger dan daarbuiten.

De druk in de gemaskerde luchtruimte is ook hoger, omdat er een obstructie aanwezig is in de vorm van een maskerlaag (woven of non-woven). In een gesloten systeem zonder andere variabelen blijven de druk en het volume omgekeerd evenredig. Dat wordt verklaard door de Wet van Boyle: P = k/V, waar ‘P’ de druk van het gas is, ‘k’ een constante en ‘V’ het volume van het gas.

De algemene gaswet (PV = nRT) – waarbij ‘n’ het aantal molen gas is, ‘R’ de universele gasconstante en ‘T’ de temperatuur in Kelvin – toont ook aan waarom de druk in de gemaskerde luchtruimte toeneemt bij het uitademen. ‘R’ en ‘T’ en ‘V’ blijven redelijk constant, maar het aantal molen gas neemt toe wanneer de uitgeademde lucht en de belangrijkste bestanddelen ervan (79 procent stikstof, 16 procent zuurstof en 4 procent kooldioxide) uit de longen stroomt. Wanneer bij PV = nRT alle andere variabelen constant blijven, kun je verwachten dat de druk in de gemaskerde luchtruimte toeneemt bij het uitademen wanneer ‘n’ toeneemt.

Deze ‘mechanische overwegingen’ zijn van toepassing op mondkapjes in die zin dat een mondkapje zich om de zijkanten van het gezicht positioneert en achterwaarts richting de oren geplaatst wordt, waar slechts kleine openingen of kieren overblijven voor een ongehinderde doorgang van de uitgeademde lucht. Ook de kieren aan de zijkanten van de neus en onder de kin laten slechts weinig ruimte over voor ongefilterde, ongehinderde uitademing boven en onder het mondkapje.

Het gevolg hiervan is dat er krachtige luchtstromen ontstaan vanuit het mondkapje – zijwaarts, achterwaarts, neerwaarts, bij de wenkbrauwen en boven het hoofd. Wat betreft de viraal geladen uitgeademde vochtdeeltjes ontdekte men dat deze door gemaskerde personen verder in de omgevingslucht verspreid worden dan door ongemaskerde personen, middels ‘verschillende krachtige luchtstromen die vooral zijwaarts en achterwaarts weglekken en die zo een gevaar voor de gezondheid kunnen vormen’, benevens een ‘potentieel gevaarlijke luchtstroom die enkele meters ver reikt’.

Deze mondkapjes ‘zijn in staat om viraal geladen vochtdeeltjes tot enkele meters ver te verspreiden’.[18] De achterwaartse luchtstroom bleek bij de dragers van alle bestudeerde mondkapjes en gelaatsschermen krachtiger te zijn dan bij hen die geen mondkapje of gelaatsscherm droegen. Stromingsvisualisatie met schlieren[19] toonde aan dat bij personen die chirurgische mondkapjes of gewone stoffen mondkapjes droegen, verder reikende luchtstromingen langs het voorhoofd optraden dan bij personen die geen mondkapje droegen (dat betroffen dan ongefilterde opwaartse luchtstromen die langs de wenkbrauwen omhooggingen). De afgelegde afstanden bedroegen 182 mm bij de chirurgische mondkapjes en 203 mm bij de stoffen mondkapjes, versus 0 mm bij de niet-mondkapjesdragers (bij de niet-dragers waren geen luchtstromen zichtbaar). Met betrekking tot de zij- en achterwaartse luchtstromen merkten de auteurs op:

‘Het is belangrijk je bewust te zijn van deze luchtstromen om een vals gevoel van veiligheid te voorkomen. Dat valse gevoel van veiligheid kan optreden wanneer je naast of achter een mondkapjesdrager staat (met een chirurgisch of zelfgemaakt masker) of wanneer je naast of achter iemand staat die een gelaatsscherm draagt.’

Deze luchtstromen bleken virale deeltjes te bevatten van 0,03 tot 1 micron[20] wanneer zij via de zijopeningen van zowel de N95-mondkapjes als de chirurgische mondkapjes naar buiten kwamen.[21]

Bij ongemaskerde personen is het daarentegen onwaarschijnlijk dat zij virale deeltjes zo ver verspreiden als een gemaskerd persoon ze verspreidt. De orale microbiële flora die door ongemaskerde zorgmedewerkers verspreid werd die op 1 meter afstand van hun werkplek stonden, was niet in staat om de daar opgestelde petrischaaltjes te besmetten.[22]

Er is reden tot zorg met betrekking tot de blootstelling aan virussen van mensen die naast, achter of boven een mondkapjesdrager staan (je kunt erboven staan als de mondkapjesdrager bijvoorbeeld een verdieping lager onder een looprooster staat – vertaler). Waar bij ongemaskerde individuen is aangetoond dat zij wat afstand betreft geen of een korte virale transmissie veroorzaken, zorgen de tot enkele meters ver reikende (door de openingen ontsnappende) luchtstromen ervoor dat een gemaskerd persoon een veel groter risico vormt met betrekking tot aerosolverspreiding voor hen die in hun nabijheid verkeren en zich misschien zorgen maken over hun eigen blootstelling aan het SARS-CoV-2-virus of andere respiratoire pathogenen.

Mogelijke chemische mechanismen die bijdragen aan de vatbaarheid voor COVID-19 door mondkapjesgebruik

Bij elk type mondkapje werd aan de binnenkant een laag zuurstofgehalte gemeten. De beschikbare hoeveelheid zuurstof als percentage van het beschikbare luchtvolume daalde in minder dan 10 seconden tot beneden het door de OSHA[23] vereiste minimumpercentage van 19,5 procent[24] en bleef ook onder die grens.[25] Een studie waarin 53 chirurgen werden gevolgd, toonde aan dat er een daling was in de arteriële pulsering (SpO2) tijdens het opereren met een mondkapje op. Na de operaties was er een grote daling in de zuurstofverzadiging te zien.[26]

In een toestand van hypoxie produceert het lichaam ‘hypoxie-induceerbare factor-1’ (HIF-1). Van HIF-1 is bekend dat het de T-celfunctie verzwakt.[27] Er is aangetoond dat de CD4+ T-cellen in dit proces achteruitgaan. Maar we weten dat CD4+ T-cellen virale infecties bestrijden.[28] Dit roept de vraag op of gemaskerde personen niet sneller het SARS-CoV-2-virus (dat momenteel wereldwijd enorme aandacht heeft en angst veroorzaakt) kunnen oplopen, cultiveren en verspreiden dan ongemaskerde personen.

Een ander effect van HIF-1 is dat de hoeveelheid ACE2[29] erdoor afneemt.[30] Dit enzym speelt een sleutelrol bij het op peil houden van de bloeddruk, de concentratie elektrolyten en bij het beheersen van infecties. Overal in het lichaam vinden we cellen die receptoren hebben voor ACE2, maar ze bevinden zich vooral in de longen en in de bronchiale epitheelcellen, alsook in de orale en nasale mucosa (slijmvliezen). ACE2-receptoren vormen ook de initiële toegangspoort waardoor SARS-CoV-2 de cellen in de bovenste luchtwegen binnendringt. Een effect van SARS-CoV-2 is downregulatie[31] van ACE2.[32] Een gemaskerd persoon met een nieuwe SARS-CoV-2 infectie zou dan zowel ACE2 als ACE2-receptoren verliezen. ACE2 helpt bij het neutraliseren van de schadelijke effecten van Angiotensine 2, zoals ontsteking en vasoconstrictie (vernauwing van de slagaders).

Maar terwijl de ACE2-effecten in het lichaam snel verdwijnen door zowel een verlies aan ACE2 als ACE2-receptoren, loopt de gemaskerde persoon met een nieuwe SARS-CoV-2-infectie een verhoogd risico op ontstekingen en de bijbehorende ziektesymptomen (de ernst van de symptomen is afhankelijk van de ernst van de ontsteking). De ziekteverwekkende effecten van SARS-CoV-2 worden versterkt door een hypoxische invloed, zoals het dragen van een mondkapje, en zouden dus een contra-indicatie[33] zijn bij iemand die geïnfecteerd kan raken met het SARS-CoV-2-virus. Daardoor kan door een mondkapje veroorzaakte hypoxie het verschil maken bij een asymptomatische of licht symptomatische interactie met SARS-CoV-2 in een normoxisch[34] individu, vergeleken met een ernstig geval van COVID-19 in een hypoxisch individu.

We zagen ook dat na het opzetten van elk mondkapje het CO2-gehalte in de gemaskerde luchtruimte al binnen 30 seconden boven de door de OSHA bepaalde aanvaardbare waarde steeg.[35] Gemaskerde personen bleken ook symptomen van hypercapnie[36] te vertonen, wat een effect heeft op meerdere orgaansystemen.[37], [38]

Door hypercapnie worden de cilia (trilharen) onbeweeglijk gemaakt, die de ziekteverwekkers uit de bovenste luchtwegen verwijderen. Daardoor zijn mondkapjesdragers vatbaarder voor luchtweginfecties en lopen ze meer risico dat pathogenen dieper in de luchtwegen terechtkomen.[39] De onderste luchtwegen zijn gewoonlijk steriel door de werking van de cilia die verontreinigingen en micro-organismen naar boven transporteren, naar de openingen van de luchtwegen (mond en neus). Een belemmering van dit proces, zoals bijvoorbeeld optreedt bij hypercapnie, kan van invloed zijn op de pathogenese[40] en de ernst van luchtweginfecties.

Wat ook werd aangetoond, is dat hypercapnie een downregulatie veroorzaakt van genen die betrokken zijn bij de immuunrespons. Men ontdekte dat ‘hypercapnie de natuurlijke epitheliale immuunrespons tegen microbiële pathogenen en andere inflammatoire (d.i. ontsteking veroorzakende) stimuli onderdrukt’.[41] Men ontdekte ook onderdrukkende effecten van hypercapnie op de functie van macrofagen, neutrofielen en alveolaire epitheelcellen.[42]

Een ander effect van mondkapjes dat een directe invloed op de vatbaarheid van COVID-19-infecties kan hebben, is dat een mondkapje een klein deel van het lichaam bedekt dat anders in de winter bloot zou staan aan zonlicht, wanneer de seizoensgebonden coronavirussen heersen. Blootstelling van de huid aan de zon is het initiële mechanisme voor de aanmaak van vitamine D in het lichaam. Van vitamine D is bekend dat het de replicatie van virussen remt[43], [44] en dat het van wezenlijk belang is bij het voorkomen van het ontwikkelen van ernstige COVID-19.[45]

Conclusie

Populatiestudies hebben aangetoond dat mondkapjesgebruik óf tot een grotere incidentie van COVID-19 leidt, óf daar geen invloed op heeft. Geen van de bestudeerde rechtsgebieden vertoonde een afname in de incidentie van COVID-19 na invoering van de mondkapjesplicht, behalve twee grootstedelijke gebieden waar al weken voor invoering van de mondkapjesplicht een sterkte daling in het aantal COVID-19-gevallen zichtbaar was.

Er worden twee fysieke mechanismen genoemd die mogelijk direct bijgedragen hebben aan deze resultaten (gebaseerd op de tot nu toe beschikbare onderzoeken). Het eerste mechanisme is de verstrooiing van verspreide respiratoire druppels die tijdens het uitademen geaeroliseerd worden nadat zij in botsing zijn gekomen met de binnenste laag van het mondkapje en daarna in de omgevingslucht blijven hangen. Het tweede mechanisme betreft het ontstaan van krachtige luchtstromen met ongefilterde uitgeademde aerosolen die via de randen van het mondkapje (die dan feitelijk als nozzles fungeren) tot enkele meters in de omgevingslucht verspreid worden.

Deze fenomenen zorgen ervoor dat virale deeltjes die door een gemaskerd persoon uitgeademd worden, langer in de lucht blijven hangen en verder in de omgevingslucht verspreid worden dan de respiratoire druppels die door een ongemaskerd persoon uitgeademd worden (die druppels vallen dicht bij het lichaam op de grond).

Er zijn ook chemische mechanismen die voor een toename van COVID-19-gevallen kunnen zorgen in gemaskerde populaties. Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt door immunosuppressie[46], dat op zijn beurt (in dit geval door het mondkapjesgebruik) veroorzaakt wordt door hypoxische en hypercapnische condities, alsook door acidotische (verzuurde), onbeweeglijk gemaakte cilia (trilharen) in de longen, en doordat er wat minder huid blootgesteld wordt aan het zonlicht voor de aanmaak van vitamine D. Mensen die dus voor zichzelf en anderen het risico op infectie met SARS-CoV-2 of het ontwikkelen van COVID-19 willen beperken, moeten dus eerst heel goed nadenken voordat zij een mondkapje opzetten. Voorzichtigheid is geboden.

[1] Colleen Huber (NMD) is naturopathisch arts en naturopathisch oncoloog (FNORI). Zij schrijft over onderwerpen zoals mondkapjes, COVID-19, kanker en voeding.

[2] Feler, C., Bussemaker, N., Which Countries Are Requiring Face Masks? Council on Foreign Relations, 4 aug. 2020.

https://www.cfr.org/in-brief/which-countries-are-requiring-face-masks.

[3] Borovoy, B., Huber, C., Crisler, M., Mondkapjes, schijnveiligheid en echte gevaren – Deel 2 – Microbiologische uitdagingen bij mondkapjesgebruik, Primary Doctor Medical Journal, nov. 2020. https://www.ademvrij.nu/microbiologische-uitdagingen-bij-mondkapjesgebruik (directe download in PDF): http://www.eddymaatkamp.nl/articles/mondkapjes-gevaren-2.pdf (pag. 5).

[4] Miller, I., Mask Charts, Rational Ground, https://rationalground.com/mask-charts.

[5] Miller, I., Mask Charts, Rational Ground, https://rationalground.com/more-mask-charts.

[6] The COVID Tracking Project, Data Download, https://covidtracking.com/data/download.

[7] https://github.com/owid/covid-19-data/tree/master/public/data.

[8] Bundgaard, H., Bundgaard, J. e.a., Effectiveness of Adding a Mask Recommendation to Other Public Health Measures to Prevent SARS-CoV-2 Infection in Danish Mask Wearers: A Randomized Controlled Trial, Annals of Internal Medicine, 18 nov. 2020.

https://www.acpjournals.org/doi/10.7326/M20-6817https://doi.org/10.7326/M20-6817.

[9] Immunoglobuline M of kortweg IgM is een type antilichaam dat wordt geproduceerd door B-cellen. Het is verreweg het grootste en zwaarste type antilichaam in de menselijke circulatie.

[10] Immunoglobuline G of kortweg IgG is een immunoglobuline dat wordt aangemaakt bij grotere hoeveelheden of bij een herhaald contact met het antigeen.

[11] Xiao, J., Shiu, E. Y. C. e.a., Nonpharmaceutical Measures for Pandemic Influenza in Nonhealthcare Settings – Personal Protective and Environmental Measures, Centers for Disease Control and Prevention, dl. 26, nr. 5, mei 2020. https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/26/5/19-0994_article.

[12] Jefferson, T., Jones, M., Physical Interventions to Interrupt or Reduce the Spread of Respiratory Viruses. Part 1 – Face Masks, Eye Protection and Person Distancing: Systematic Review and Meta-analysis, MedRxiv, 7 april 2020.

https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.03.30.20047217v2https://doi.org/10.1101/2020.03.30.20047217.

[13] Huber, C., Masks Are Neither Effective Nor Safe: A Summary of the Science, PDMJ.org, dec 2020.

https://pdmj.org/papers/masks_false_safety_and_real_dangers_part4/.

[14] Brainard, J., Jones. N. e.a., Facemasks and Similar Barriers to Prevent Respiratory Illness such as COVID-19: A Rapid Systematic Review, MedRxiv, 1 april 2020. https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.04.01.20049528v1.full.pdf.

[15] Fischer, E., Fischer, M. e.a., Low-cost Measurement of Face Mask Efficacy for Filtering Expelled Droplets During Speech, Science Advances, 2 sept. 2020, dl. 6, nr. 36, https://advances.sciencemag.org/content/6/36/eabd3083.

[16] Mitchell, N. J., Hunt, S., Surgical Face Masks in Modern Operating Rooms – a Costly and Unnecessary Ritual?, Journal of Hospital Infection, dl. 18, nr. 3, juli 1991, pag. 239-242.

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0195670191901482https://doi.org/10.1016/0195-6701(91)90148-2.

[17] Nicas, M., Nazaroff, W. W., Hubbard, A. E, Toward Understanding the Risk of Secondary Airborne infection: Emission of Respirable Pathogens, Journal of Occupational and Environmental Hygiene, 17 aug. 2010. pag. 143-154.

https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/15459620590918466https://doi.org/10.1080/15459620590918466.

[18] Viola, I. M., Peterson, B. e.a., Face Coverings, Aerosol Dispersion and Mitigation of Virus Transmission Risk, IEEE Open Journal of Engineering in Medicine and Biology, 2e editie, 30 jan. 2021. https://arxiv.org/abs/2005.10720https://arxiv.org/ftp/arxiv/papers/2005/2005.10720.pdf.

[19] https://nl.wikipedia.org/wiki/Schlierenoptica.

[20] Een micrometer (micron of mu) is een lengtemaat uit het SI-stelsel. De maat heeft het symbool μm. Een micrometer is gelijk aan 10-6 meter, oftewel 0,000001 meter, een miljoenste deel van een meter, of een duizendste deel van een millimeter, oftewel 0,001 mm.

[21] Grinshpun, S., Haruta, H. e.a., Performance of an N95 Filtering Facepiece Particular Respirator and a Surgical Mask during Human Breathing: Two Pathways for Particle Penetration, Journal of Occupational and Environmental Hygiene, 2009; 6(10), pag. 593-603.

https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/15459620903120086.

[22] Mitchell, N. J., Hunt, S., Surgical Face Masks in Modern Operating Rooms – a Costly and Unnecessary Ritual?, Journal of Hospital Infection, dl. 18, nr. 3, juli 1991, pag. 239-242.

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0195670191901482https://doi.org/10.1016/0195-6701(91)90148-2.

[23] De US Occupational Safety and Health Administration is de Amerikaanse versie van de Nederlandse Inspectie SZW (in 2012 ontstaan door samenvoeging van de Arbeidsinspectie, de Inspectie Werk en Inkomen en de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst).

[24] US Department of Labor, Occupational Safety & Health Administration, Confined or Enclosed Spaces and Other Dangerous Atmospheres » Oxygen-Deficient or Oxygen-Enriched Atmosphereshttps://www.osha.gov/SLTC/etools/shipyard/shiprepair/confinedspace/oxygendeficient.html.

[25] Borovoy, B., Huber, C., Crisler, M., Mondkapjes, schijnveiligheid en echte gevaren – Deel 3 – Hypoxie, hypercapnie en de lichamelijke gevolgen, Primary Doctor Medical Journal, 2 nov. 2020. https://ademvrij.nu/hypoxie-hypercapnie-en-de-lichamelijke-gevolgen (directe download in PDF): http://www.eddymaatkamp.nl/articles/mondkapjes-gevaren-3.pdf (pag. 11, eerste alinea in de PDF-editie).

[26] [26] Beder, A., Büyükkoçak, Ü. e.a., Preliminary Report on Surgical Mask Induced Deoxygenation During Major Surgery, Neurocirugia, 2008, pag. 121-126. http://scielo.isciii.es/pdf/neuro/v19n2/3.pdf.

[27] Lukashev, D., Klebanov, B. e.a., Cutting Edge: Hypoxia-Inducible Factor 1α and Its Activation-Inducible Short Isoform I.1 Negatively Regulate Functions of CD4+ and CD8+ T Lymphocytes, The Journal of Immunology, 15 okt. 2006; 177 (8) 4962-4965.

https://www.jimmunol.org/content/177/8/4962https://doi.org/10.4049/jimmunol.177.8.4962.

[28] Sant, A. J., McMichael, A., Revealing the Role of CD4+ T Cells in Viral Immunity, The Journal of Experimental Medicine, juli 2012; 209(8) 1391-1395.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3420330https://dx.doi.org/10.1084/jem.20121517.

[29] ACE2 staat voor Angiotensine-Converterend Enzym 2’.

[30] Zhang, R., Su. H. e.a., MiRNA let-7b Promotes the Development of Hypoxic Pulmonary Hypertension by Targeting ACE2, American Journal of Physiology – Lung Cellular and Molecular Physiology, 1 mrt. 2019; 316(3): L547-L557.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30628484https://doi.org/10.1152/ajplung.00387.2018.

[31] Met up- en downregulatie wordt in de biologie doorgaans gedoeld op de regulatie van de activiteit van bepaalde op cellen gelegen receptoren door hormonen. Met downregulatie bedoelt men vermindering van de activiteit, gevoeligheid of het aantal van deze receptoren; met upregulatie de vergroting hiervan. Ook wordt met het begrippenpaar wel geduid op het stimuleren dan wel afremmen van gen-expressie.

[32] Verdecchia, P., Cavallini, C. e.a., The Pivotal Link between ACE2 Deficiency and SARS-CoV-2 Infection, European Journal of Internal Medicine, juni 2020; 76:14-20. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7167588https://dx.doi.org/10.1016/j.ejim.2020.04.037.

[33] Een contra-indicatie is een aanwijzing die pleit tegen het gebruik van een bepaald (genees)middel, in dit geval een mondkapje.

[34] Een normale zuurstofconcentratie in bloed of lichaamsweefsel.

[35] Borovoy, B., Huber, C., Crisler, M., Mondkapjes, schijnveiligheid en echte gevaren – Deel 3 – Hypoxie, hypercapnie en de lichamelijke gevolgen, Primary Doctor Medical Journal, 2 nov. 2020. https://ademvrij.nu/hypoxie-hypercapnie-en-de-lichamelijke-gevolgen (directe download in PDF): http://www.eddymaatkamp.nl/articles/mondkapjes-gevaren-3.pdf.

[36] Jacobson, T. A., Kler, J. S. e.a., Direct Human Health Risks of Increased Atmospheric Carbon Dioxide, Nature Sustainability, dl. 2, pag. 691-701 (2019), https://www.nature.com/articles/s41893-019-0323-1https://doi.org/10.1038/s41893-019-0323-1.

[37] Chandrasekaran, B., Fernandes, S., Exercise with Facemask; Are we Handling a Devil’s Sword? – A Physiological Hypothesis, Medical Hypotheses, 2020 Nov; 144:110002,. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7306735/https://dx.doi.org/10.1016/j.mehy.2020.110002.

[38] Joyner, M. J., Casey, D. P., Regulation of Increased Blood Flow (Hyperemia) to Muscles During Exercise: A Hierarchy of Competing Physiological Needs, Physiological Reviews, 1 april 2015, 95(2) 549-601.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25834232/https://doi.org/10.1152/physrev.00035.2013.

[39] Kempeneers, C., Seaton, C. e.a., Ciliary Functional Analysis: Beating a Path towards Standardization, Pediatric Pulmonology, okt. 2019, 54(10) 1627-1638, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31313529/https://doi.org/10.1002/ppul.24439.

[40] Het stapsgewijs ontstaan, ontwikkelen en verloop van een aandoening of ziekte.

[41] Casalino-Matsuda, S. M., Wang, N., Ruhoff, P. T. e.a., Hypercapnia Alters Expression of Immune Response, Nucleosome Assembly and Lipid Metabolism Genes in Differentiated Human Bronchial Epithelial Cells, Scientific Reports 8, artikelnummer: 13508, sept. 2018.

https://www.nature.com/articles/s41598-018-32008-x.

[42] Macrofagen en neutrofielen zijn twee van de zeven verschillende soorten witte bloedcellen.

[43] Schögler, A., Muster, R. J. e.a., Vitamin D Represses Rhinovirus Replication in Cystic Fibrosis Cells by Inducing LL-37, European Respiratory Journal, 2016, 47: 520-530. https://erj.ersjournals.com/content/47/2/520https://doi.org/10.1183/13993003.00665-2015.

[44] Gunville, C. F., Mourani, P. M. e.a., The Role of Vitamin D in Prevention and Treatment of Infection, Inflammation & Allergy – Drug Targets (Discontinued), 11 juli 2013; 12(4): 239-245. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3756814/https://www.eurekaselect.com/112936/article (definitieve versie).

[45] Ilie, P. C., Stefanescu, S., Smith, L., The Role of Vitamin D in the Prevention of Coronavirus Disease 2019 Infection and Mortality, Aging Clinical and Experimental Research, 15 april 2020.

https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s40520-020-01570-8.pdfhttps://doi.org/10.1007/s40520-020-01570-8.

[46] Vermindering of verlies van de bekwaamheid van het immuunsysteem om infecties of ziekten te bestrijden.

Doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

Boris Borovoy[1], Colleen Huber[2], Maria Crisler[3]

Dit is deel 3 van een vierdelige serie: Mondkapjes, schijnveiligheid en echte gevaren Oorspronkelijk artikel in het Engels, gepubliceerd op 2 november 2020, Voltooid, peer-reviewed en geredigeerd op 9 november 2020, Primary Doctor Medical Journal, Winter 2020. Copyright PDMJ.org en de auteur(s). Vertaald en van aanvullende verklarende voetnoten voorzien door E. W. J. Maatkamp. Deel 2:  https://www.ademvrij.nu/microbiologische-uitdagingen-bij-mondkapjesgebruikDeel 1: https://www.ademvrij.nu/brokkelige-losse-maskerdeeltjes-en-de-kwetsbaarheid-van-onze-longen

Noot: dit artikel werd door ons gedeeld op onze Facebook groep maar door Facebook verwijderd. Alle artikelen waarin woorden als “hypoxie” en hypercapnie” voorkomen worden door de Facebook censoren verwijderd. Kritiek op mondkapjes is niet de bedoeling! De redactie

Highlights (door redactie Ademvrij)

Uit proeven blijkt dat het dragen van een gezichtsmasker ertoe leidt dat al binnen 30 seconden het CO2-gehalte van de ingeademde lucht de Amerikaanse arbo-normen overschrijdt. Het zuurstofgehalte in het beschikbare luchtvolume daalde in minder dan tien seconden na het opzetten van het mondkapje tot beneden het in de wet vereiste minimumpercentage. De langetermijn-gevolgen van hypercapnie (te hoog kooldioxidegehalte) en hypoxie (zuurstoftekort) kunnen bijzonder ernstig zijn, schrijven de auteurs. In combinatie met andere schadelijke effecten van mondkapjes, zoals bacteriële en schimmelinfecties en het inademen van (kankerverwekkende) microdeeltjes, kan de wereldwijde mondkapplicht leiden tot een sterke toename aan ziekten en sterfte. Volgens de auteurs is dit voldoende reden dat geen enkel persoon gedwongen zou mogen worden een mondkapje te dragen. Dit geldt in nog sterkere mate voor kinderen dan voor volwassenen. De auteurs merken daarbij op dat gezichtsmaskers een medisch hulpmiddel zijn dat alleen door medische specialisten zou mogen worden voorgeschreven, niet door politici, die hier niet voor gekwalificeerd zijn – en alleen op basis van “informed consent”, dat wil zeggen, met de expliciete toestemming van goed geïnformeerde personen.

Samenvatting van de auteurs

Het dragen van een mondkapje veroorzaakt lichamelijke veranderingen in meerdere orgaansystemen, inclusief de hersenen, hart, longen, nieren en immuunsysteem. Wij onderzochten de veranderingen in zuurstof- en kooldioxidegehaltes in de ‘gemaskerde luchtholte’ die beschikbaar is voor de luchtwegen gedurende de eerste 45 seconden na het opzetten van een mondkapje. Onze bevindingen wat betreft een verminderd zuurstof- en een verhoogd kooldioxidegehalte in de ‘gemaskerde luchtholte’ komen overeen met eerdere gerapporteerde resultaten. We kijken ook naar de mate van schade aan bovengenoemde orgaansystemen, waarvan bekend is dat die daar optreedt wanneer ze zich in een staat van hypoxie[4] en hypercapnie[5] bevinden. De uitstoot van kooldioxide, dat via de cellen in het lichaam terechtkomt en dan via de longblaasjes en de luchtwegen het lichaam verlaat, is niet eerder in de menselijke geschiedenis zo massaal bewust belemmerd, uitgezonderd enkele zeldzame menselijke experimenten. Zelfonthouding van zuurstof is ook onbekend in de natuur en wordt zelden geprobeerd door mensen. We onderzoeken de lichamelijke gevolgen van dit experiment.

Mondkapjes en hypercapnie

1. Veroorzaken mondkapjes systemische hypercapnie?

Luchtwegobstructie is een reeds lang erkende oorzaak van retentie (vasthouding) van kooldioxide en van respiratoire acidose.[6] Vergeleken met de omgevingslucht blijft het kooldioxideniveau aan de binnenkant van het mondkapje aanhoudend hoog, wat op zijn beurt tot een geringe mate van hypercapnie leidt. Het is bekend dat het opnieuw inademen van uitgeademde lucht niet alleen het CO2-gehalte in de beschikbare lucht snel doet stijgen tot boven 5000 ppm (parts per million), maar ook de arteriële CO2-concentratie en de acidose.[7]

Wat óók deel kan uitmaken van het mechanisme dat ten grondslag ligt aan ‘mondkapjeshypercapnie’ (hypercapnie veroorzaakt door het dragen van een mondkapje) is het vocht aan de buitenkant van het mondkapje dat de uitgeademde kooldioxide verhindert te ontsnappen. Een deel van het kooldioxide dringt door het mondkapje heen naar buiten en verspreidt zich door de lucht, vooral als de lucht droog is, maar er is ook een deel dat vastgehouden wordt door waterdamp en mondkapjesvocht, en dat vormt samen met het water een zwak, instabiel zuur dat weer teruggeleid wordt naar de luchtwegen en de longen.

Het mechanisme houdt in dat de retentie van CO2 tot een toename van pCO2 (de hoeveelheid opgelost kooldioxide in het arteriële bloed). Dit is de belangrijkste verstorende factor bij respiratoire acidose. Het resulteert in een verhoogde concentratie in zowel HCO3- (bicarbonaat – een negatief geladen molecuul dat de zuurgraad in het bloed in stand kan houden) als H+ (de waterstofionenconcentratie), wat zich vertaalt in een lagere pH-waarde.

Mondkapjes verhogen de ‘respiratoire drive’ (de ademhalingsdrang) en zorgen voor bronchodilatatie (verwijding van de luchtwegen) bij milde hypercapnie, doordat gevoelige chemoreceptoren pH-veranderingen registreren in het ‘liquor cerebrospinalis’ (hersenvocht). Wanneer uiteindelijk ernstige hypercapnie optreedt, leidt dat tot een verminderde respiratoire drive. Hypercapnie wordt algemeen erkend als een onafhankelijke risicofactor bij sterfte.[8], [9], [10], [11] Een aantal orgaansystemen wordt negatief beïnvloed, waaronder de hersenen, hart, longen, immuunsysteem en het musculoskeletale systeem (het bewegingsapparaat – de beenderen en spieren).[12], [13]

Hoe snel stijgt het kooldioxidegehalte aan de binnenkant van het mondkapje?

We hebben een nieuwe gekalibreerde kooldioxidemeter gebruikt om de omgevingslucht in de testruimte te meten, en vervolgens maten we het kooldioxidegehalte in de lucht aan de binnenkant van elk van de drie mondkapjes (een chirurgisch wegwerpmasker, een N95-masker en een stoffen masker). We maten de hoeveelheid kooldioxidedeeltjes in de lucht aan de binnenkant van het mondkapje in ppm (parts per million).

De totale meting werd uitgevoerd met intervallen van vijf seconden (elke vijf seconden werd de uitlezing vernieuwd). We gebruikten dezelfde intervallen bij het meten van het kooldioxidegehalte in ppm. De maximale waarde die de meter kan aangeven is 10.000 ppm. De tabel met die waarden vindt u in Tabel 1, waar de gemiddelde waarden van elke interval in de eerste 45 seconden getoond worden. Na 45 seconden steeg de waarde tot boven het maximum van de meter (10.000 ppm), zodat ze vanaf dat moment niet meer door de meter uitgelezen konden worden.

Tabel 1: gemeten kooldioxide (in ppm) in de ‘gemaskerde luchtruimte’

Als we kijken naar de tijd waarin onze metingen nog niet boven de maximale waarde uitkomen die de meter kan meten, dan kunnen we die weergeven in een grafiek (grafiek 1) die de gemiddelde stijging van het kooldioxide aan de binnenkant van elk mondkapje weergeeft tijdens de eerste 45 seconden.

De horizontale blauwe lijn in Grafiek 1 vertegenwoordigt de maximaal toelaatbare CO2-concentratie in de omgevingslucht van de werkruimte gedurende een 8 uur durende werkdag. Deze waarde is bepaald door de (Amerikaanse) Occupational Safety and Health Administration (OSHA[14]) van het Amerikaanse equivalent van het Nederlandse Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (vroeger het Ministerie van Arbeid). De groene horizontale lijn vertegenwoordigt het normale CO2-gehalte in de binnenlucht (rond de 400 ppm).

Na het opzetten van elk mondkapje zagen we dat het CO2-gehalte in de gemaskerde luchtruimte al binnen 30 seconden boven de aanvaardbare waarde steeg die de OSHA heeft bepaald.

De stijging van de CO2-concentratie verliep bij elk soort mondkapje vrijwel gelijk in de tijd dat het mondkapje gedragen werd. Deze resultaten zijn consistent met de bekende data over de kooldioxideconcentratie in de beschikbare lucht aan de binnenzijde van het mondkapje.[15]

Industriële werkruimtestandaarden voor de CO2-concentratie die vastgesteld zijn door de OSHA, zijn bedoeld voor de normale omgevingslucht in de werkruimte. Die standaarden gelden al sinds 1979. De OSHA heeft echter geen standaarden vastgesteld voor de CO2-concentratie in de gemaskerde luchtruimte. We onderzoeken deze standaarden voor de beschikbare omgevingslucht en vergelijken die met de CO2-concentratie in de gemaskerde luchtruimte, omdat we in beide gevallen moeten kijken naar de CO2-concentratie in de lucht die beschikbaar is voor de luchtwegen en de longen.

De Amerikaanse Voedsel- en Warenautoriteit (onderdeel van het Ministerie van Landbouw) merkt op dat koolzuurgas (kooldioxide) gebruikt wordt om zowel pluimvee als varkens te doden.[16] De concentratie van dit gas is dus van belang met betrekking tot het dragen van mondkapjes door mensen. Dat overheidsorgaan publiceert de volgende waarschuwingen:

5.000 ppm = 0,5% is de OSHA Toelaatbare Concentratie voor Blootstelling[17] gedurende 8 uur (dus verdeeld over een hele werkdag).[18] Elk van de door ons geteste mondkapjes overschreed die concentratie in de gemaskerde luchtruimte binnen de eerste 25-30 seconden na het opzetten.

Na een kortdurende blootstelling aan 10.000 ppm treedt volgens de OSHA geen effect op dan alleen misschien een soezerig of doezelig (slaperig) gevoel. Bij blootstelling aan 20.000 ppm adviseert de Voedsel- en Warenautoriteit: ‘Betreedt geen ruimten waarin de CO2-concentratie hoger dan 20.000 ppm is, totdat middels ventilatie de concentratie is teruggebracht tot een veilig niveau.’ We doen er goed aan te beseffen dat elk van de mondkapjes die we hebben bestudeerd alleen al binnen de eerste minuut tot de helft van deze concentratie was gestegen.

Bij een blootstelling aan 30.000 ppm = 3% CO2 zien we ‘een matige respiratoire stimulatie, een versnelde hartslag en een verhoogde bloeddruk.’

Bij 40.000 ppm = 4% is volgens de OSHA de CO2-concentratie ‘direct gevaarlijk voor de gezondheid en kan zij zelfs levensbedreigend zijn’.[19]

Van hypercapnie is bekend dat het vrij snel in alle lichaamscellen intracellulaire acidose kan veroorzaken. Er is geen manier om de schade alleen tot de longen te beperken vanwege de voortdurende gasuitwisseling. Dat wil zeggen dat er geen bekende manier is om de effecten van hypercapnie te beperken tot de longen.

De effecten van hypercapnie doorlopen bepaalde stadia: eerst is er een compenserende poging tot respiratoire ventilatie[20] (simpel gezegd een sterkere prikkel tot ademhalen), een verzwaarde ademhaling, hyperpnea (geforceerde ademhaling); veranderingen in het zenuwstelsel met de daarmee gepaard gaande veranderingen in motorische vaardigheden, gezichtsscherpte, beoordelingsvermogen en cognitie (logisch denken, begripsvorming, zintuiglijke waarneming), cerebrale vasodilatatie[21] met een toenemende druk in de schedel en hoofdpijn, stimulatie van het sympathische zenuwstelsel[22], resulterend in tachycardie[23], en ten slotte – in het geval van extreme hypercapnie – een depressie van het centrale zenuwstelsel (sedatieapneu, verminderde mentale waakzaamheid, cyanose, coma, cardiovasculaire collaps).[24], [25]

De effecten van hypercapnie op de longen en het immuunsysteem

Onze uitgeademde lucht bevat ongeveer 5 procent (50.000 ppm) Co2. Dat is meer dan 100 keer de gemiddelde Co2-concentratie in de binnenlucht, die gemiddeld 0,04 procent bedraagt. De hoeveelheid Co2 in de uitgeademde lucht is dus 10 keer zo hoog dan de bovengrens die de OSHA (zie voetnoot 14) hanteert voor omgevingslucht. Maar eenieder van ons ademt die concentratie elke keer uit bij het ademhalen. Is het verstandig om onze eigen uitgeademde lucht weer in te ademen?

Een studie onder zorgmedewerkers (zie noot 26) toonde verhoogde CO2-concentraties en verminderde O2-concentraties in de ‘dode ruimte’ achter het N95-mondkapje (terwijl zij op een loopband liepen). Binnen een uur na het opzetten van het mondkapje, kwamen deze waarden ‘significant boven (voor CO2) en beneden (voor O2) de standaardwaarden voor de omgevingslucht uit’.[26] Het uitademingsventiel van het N95-mondkapje liet geen significante verandering zien in het effect op de pCO2 (de partiële druk van CO2 in bloed).[27]

Hypercapnie heeft een aantal schadelijke effecten op de longen. Deze effecten lijken te beginnen met de verstoring van Na+K+-ATPase[28], dat leidt tot een aangetaste of verzwakte alveolaire vochtreabsorptie. Dat resulteert in alveolair oedeem (longoedeem), wat op zijn beurt de optimale gasuitwisseling verstoort.[29] Hypercapnie bemoeilijkt ook het herstel van de alveoli (longblaasjes) door de groei van ‘alveolaire epitheelcellen’[30] te verhinderen door de afremming van de citroenzuurcyclus, hetgeen resulteert in mitochondriale dysfunctie.[31], [32]

Door hypocapnie, samen met vocht- en temperatuurveranderingen in respectievelijk het mondkapje en de bovenste luchtwegen, worden de cilia (trilharen) onbeweeglijk gemaakt. Hierdoor zijn mondkapjesdragers sneller vatbaar voor infecties in de onderste luchtwegen[33] omdat de oropharyngeale (orale) flora dieper in de luchtwegen komt.[34] De onderste luchtwegen zijn gewoonlijk steriel door de werking van de cilia die verontreinigingen en micro-organismen naar boven transporteren, naar de openingen van de luchtwegen (mond en neus). Een belemmering van dit proces, zoals bijvoorbeeld optreedt bij hypercapnie, kan deels een verklaring zijn voor de correlatie tussen hypercapnie en een toename in sterfgevallen door longinfecties.

Hypercapnie correleert ook met een verhoogd sterftecijfer onder ziekenhuispatiënten met Community Acquired Pneumonia.[35], [36] Dit lijkt door een aantal factoren te komen, inclusief het feit dat hypercapnie IL-6[37] en TNF[38] afremt, alsook de meer algemene immuunfunctie van de cellen[39], inclusief de immuunfunctie van de alveolaire macrofagen.[40]

Wat ook werd aangetoond, is dat hypercapnie een downregulatie[41] veroorzaakt van genen die betrokken zijn bij de immuunrespons. De onderzoekers die dit uitvoerig hebben bestudeerd, ontdekten dat ‘hypercapnie de natuurlijke epitheliële immuunrespons tegen microbiële pathogenen en andere inflammatoire (d.i. ontsteking veroorzakende) stimuli onderdrukte’.[42] Zij ontdekten ook onderdrukkende effecten van hypercapnie op de functie van macrofagen, neutrofielen en alveolaire epitheelcellen.[43] Hypercapnie bleek ook de bacteriële ‘clearance’ (de opruiming van bacteriën) in ratten te verminderen.[44]

In het vorige deel (2)[45] van deze serie ontdekten we een historische correlatie tussen een ‘hypercapnische praktijk’ – in dit geval het dragen van mondkapjes – en een sterke stijging in sterfgevallen ten gevolge van een bacteriële longontsteking. Die periode werd ten onrechte ook wel de tijd van de Spaanse griep genoemd. Het zou te ver voeren en de scopus van deze studie te buiten gaan om die redenen hier uitgebreid te bespreken. Het onderzoeksteam van dr. Fauci ontdekte dat de doodsoorzaak van elk opgegraven lijk uit die tijd (1918-1919) een bacteriële longontsteking was, veroorzaakt door luchtwegbacteriën die gewoonlijk in de bovenste luchtwegen voorkomen.[46]

Veel voorkomende (algemene), levensbedreigende ziekten die veroorzaakt worden door een (gedeeltelijk) belemmerde luchtdoorstroming tijdens het ademhalen, betreffen obstructieve longziekten zoals astma, COPD, bronchiëctasie (blijvende verwijding van de bronchiën) en longemfyseem, alsook restrictieve ziekten zoals klaplong, longatelectase[47], Idiopathic Respiratory Distress Syndrome (IRDS)[48]

De effecten van hypercapnie op het bloed

Overtollig kooldioxide wordt exclusief gebufferd in het intracellulaire vocht, met name in de rode bloedcellen. Co2 passeert de celmembranen door diffusie, lost op in water en wordt vervolgens omgezet in H+ en HCO3-. Het waterstof wordt vervolgens gebufferd door intracellulaire eiwitten zoals hemoglobine en organische fosfaten. De prijs die de rode bloedcellen betalen voor dat bufferen, wordt duidelijk als we kijken naar de verschillen tussen onderstaande foto’s. Aan de linkerkant zien we normale rode bloedcellen, en aan de rechterkant zien we beschadigde en uitgeputte rode bloedcellen.

Op de rechter foto zien we de gevolgen van secundaire polycythemie.[49] Dat is een bekend gevolg van hypoxie. Deze abnormale bloedwaarde kan ook gecorreleerd worden aan uitdroging ten gevolge van het dragen van een mondkapje. Het Amerikaanse Nationale Instituut voor Veiligheid en Gezondheid op het Werk (NIOSH)[50] zegt dat ‘bepaalde eigenschappen van PBMs (persoonlijke beschermingsmiddelen) een lichamelijke … belasting kunnen vormen voor de zorgmedewerker’. En ‘uitdroging kan een groot probleem worden tijdens het dragen van PBMs’.[51] Individuen die last hebben van uitdroging lopen het risico op relatieve erytrocytose[52], dat zich kan manifesteren als polycythemia vera[53]. Polycythemia vera is een onafhankelijke risicofactor voor andere soorten kanker, en wordt gewoonlijk behandeld door levenslange behandeling met bloedverdunners. Polycythemie ontwikkelt zich langzaam gedurende vele jaren. Lopen de mondkapjesdragers van vandaag het risico om in de toekomst deze vorm van bloedkanker te krijgen?

De effecten van hypercapnie op de nieren

De nieren hebben als taak de schade te compenseren die door respiratoire acidose wordt aangericht in de bloedstroom. Zij moeten waterstofionen uitscheiden en het nieuw aangemaakte HCO3- reabsorberen. De Henderson-Hasselbach-vergelijking[54] laat zien wat de mate is waarin de toename van HCO3- compenseert voor de verzuurde toestand.

pH=pK+log[HCO3-]/(Pco2)

De hoeveelheid HCO3- is een weergave van de renale[55] of metabolische compensatie, terwijl de pCO2 (zie noot 27) een weergave is van de primaire verstoring – obstructie van de luchtwegen als eerste oorzaak van de acidose.[56]

De nieren tonen een verminderde GFR[57] en een verminderde urine-uitscheiding, alsook een toename in de intrarenale vasculaire weerstand[58] door hypercapnie.[59] De acidurie (een toename van de zuurtegraad in de urine) neemt toe. Dit is een compensatiemechanisme om zuur uit te kunnen scheiden. Daardoor worden op hun beurt de nierbuisjes beschadigd en verslechtert de nierfunctie van hen die behept zijn met een of meer chronische ziekten.[60]

De effecten van hypercapnie op het hart- en vaatstelsel

Een hypercapnische patiënt kan warm zijn, een rood gezicht en een versnelde hartslag hebben. Een verhoogde polsdruk en zweten kunnen ook optreden. Als er duidelijk sprake is van hypoxie kan dat ook gepaard gaan met een onregelmatige hartslag. Bij een partiële druk (pCO2) van 90 mmHg in het arteriële bloed is leven niet mogelijk, omdat hypercapnie noodzakelijkerwijs gepaard gaat met hypoxie, in dit geval met een pO2 van 37.[61] Er is wel opgemerkt dat gemaskerde patiënten vaak een versnelde hartslag hebben, maar daar zullen wij straks wat dieper op ingaan.

De effecten van hypercapnie op het centrale zenuwstelsel

Effecten op het centrale zenuwstelsel, zoals hoofdpijn, vermoeidheid,  duizeligheid en een slaperig gevoel zijn algemene effecten van COPD.[62], [63] In deze cohort[64] patiënten zien we ook problemen bij de proprioceptie[65], een instabiele houding en gang, en neervallen, met sterke aanwijzingen dat deze door hypercapnie veroorzaakt worden.[66] We zien een progressief toenemende sedatie door mondkapjesgebruik, en een toenemende intercraniële druk (druk in de hersenen en het hersenvocht). Hoofdpijn is een algemene klacht van mondkapjesdragers, wat toegeschreven kan worden aan hypercapnie.[67] Een toename in de partiële druk van CO2 in het bloed (pCO2) leidt tot een toename in de cerebrale bloeddoorstroming, een toename van het cerebrale bloedvolume, en als gevolg daarvan tot een toename in de intercraniële druk.[68] Deze bevindingen komen overeen met de andere medische resultaten van het lichamelijk onderzoek.

Na het inademen van 4,5 tot 7,5 procent CO2 gedurende 20 minuten werd een verminderde prestatie waargenomen bij taken waarbij het redeneringsvermogen nodig is.[69] Wanneer de proefpersonen blootgesteld werden aan 2.500 ppm CO2 in de binnenlucht, ontdekten we dat hun besluitvaardigheid afnam met 93 procent, wat vergelijkbaar is met dronken zijn of het hebben van een hoofdwond.[70] Bij hetzelfde CO2-niveau ontdekten we dat hun gezichtsvermogen ook afnam. Ditzelfde CO2-niveau maten we na 15 seconden in de gemaskerde luchtruimte.

Zelfs lagere CO2-concentraties hadden schadelijke effecten. Een blootstelling aan 1000 ppm CO2 had een negatieve invloed op het cognitieve vermogen, zoals probleemoplossing en besluitvorming.[71] We maten 1000 ppm CO2 in de gemaskerde luchtruimte binnen de eerste paar seconden na het opzetten.

Mondkapjes en hypoxie

1. Mondkapjes veroorzaken hypoxie bij de dragers

Bij 53 chirurgen, allen niet-rokers en zonder een chronische longziekte, was een afname in de zuurstofsaturatie te zien (gemeten met een pulsoxymeter – deze meet de arteriële pulsering en de zuurstofverzadiging) terwijl zij opereerden met een mondkapje op. Na de operaties nam de zuurstofverzadiging in beide leeftijdsgroepen (onder en boven de 35 jaar) gestaag af, maar in de groep van boven de 35 jaar was er een grotere afname te zien.[72] Bij 39 nierpatiënten in het eindstadium van hun ziekte, die 4 uur lang een N95-mondkapje droegen tijdens de hemodialyse (bij hemodialyse wordt het bloed buiten het lichaam gezuiverd), was een duidelijke afname van de PaO2[73] waarde te zien gedurende die tijd. De gemiddelde afname in PaO2 werd bepaald aan de hand van een ‘PaO2 baseline[74] van 101,7 tot 15,8, p = 0.006. De ademhalingsfrequentie nam toe van 16,8 tot 18,8 ademhalingen per minuut, p <0,001. Een onbehaaglijk gevoel in de borst en ademhalingsproblemen werden door alle proefpersonen gerapporteerd.[75]

Hypoxie is een gezondheidsrisico

Hypoxie is dodelijk. Elk jaar lopen veel werknemers schade of sterven er zelfs werknemers door zuurstofgebrek.[76] ‘Er zijn rapporten van werknemers die een mangat hebben geopend van een ruimte met een tekort aan O2 die stierven alleen al doordat zij hun hoofd in die ruimte hadden gestoken. De lage zuurstofconcentratie resulteerde in een gevoel van euforie en de werknemers begrepen niet dat zij alleen maar achterover hoefden te leunen en uit het mangat te glijden om zodoende hun leven te redden.’[77]

De kwestie mondkapjesgebruik is vooral van belang voor kinderen. Bij kinderen is een hypox(em)ische toestand nog meer een noodgeval dan bij volwassenen. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door hun meer horizontale ribben en hun wat rondere borst, met als gevolg dat om adem te halen kinderen primair de spieren van het diafragma gebruiken, en in veel mindere mate de zogenaamde intercostale spieren (tussen de ribben), zoals bij volwassen het geval is. Die diafragmaspieren hebben naar verhouding minder type 1 of Slow Twitch spiervezels (voor langzame spiertrekkingen), wat sneller tot vermoeidheid leidt.[78] Ook is het zo dat de tong van een kind relatief groot is in verhouding tot de grootte van de keelholte, en het strotklepje is slap.[79] Deze anatomische verschillen maken een kind potentieel veel kwetsbaarder voor een hypoxemische aanval dan een volwassene.

Op grond van deze informatie zijn wij van mening dat het dringend noodzakelijk is dat kinderen ontheven worden van elke vorm van mondkapjesplicht.

Hypoxie en mondkapjes

Om het zuurstofpercentage in de gemaskerde luchtruimte te kunnen bepalen, voerden wij 6 onderzoeken (die elk 45 seconden duurden) met de 3 eerdergenoemde typen maskers: een chirurgisch wegwerpmasker, een N95-mondkapje en een gewassen stoffen mondkapje. We hebben de gemiddelden van elk type mondkapje weergegeven en die vergeleken met de OSHA-werkruimte-eisen voor de lucht die beschikbaar is voor de luchtwegen.

Tabel 2: het gemeten zuurstofpercentage in de ‘gemaskerde luchtruimte’

In Grafiek 2 zien we voor alle mondkapjes gelijksoortige resultaten, en dat in elk type mondkapje de beschikbare zuurstof als percentage van het beschikbare luchtvolume in minder dan 10 seconden na het opzetten van het mondkapje afnam tot beneden het door de OSHA vereiste minimumpercentage van 19,5 procent[80] en ook onder die grens bleef. De ademhaling leek oppervlakkig te blijven tot 30 seconden na het opzetten van het mondkapje. Na die 30 seconden zagen we een toename in de ‘respiratoire drive’ (ademhalingsdrang) – de poging om extra zuurstof in de luchtwegen te krijgen door de poriën en de open spleten aan de zijkanten en bovenkant van het mondkapje, maar dat resulteerde niet in een stijging van het O2-gehalte tot boven de OSHA minimum-eis van 19,5 procent in de beschikbare lucht.

De hierboven weergegeven resultaten komen overeen met de bekende afname van de zuurstofconcentratie in de gemaskerde luchtruimte.[81] De standaarden voor de zuurstofconcentratie in de lucht die beschikbaar is voor werknemers zijn zo stringent bepaald door de OSHA en worden zo krachtig afgedwongen dat in een werkruimte met een laag zuurstofgehalte, de toegang van werknemers tot de werkruimte beperkt wordt door sloten of met andere barrières. Monitoring van de zuurstofconcentratie is vereist voordat er toegang verleend wordt, en de ruimte moet voldoen aan de OSHA zuurstofconcentratiestandaarden gedurende de hele tijd dat er in de ruimte gewerkt wordt.[82] Is de ruimte voor de beschikbare luchtstroom naar de luchtwegen minder belangrijk om te beschermen tegen een lage zuurstofconcentratie alleen omdat het de zeer kleine ruimte is tussen het mondkapje en de openingen naar de luchtwegen?

De United States Code of Federal Regulations eist in paragraaf (d) van 29 CFR 1910.134 ‘dat de werkgever de respiratoire gevaren in de werkruimte moet evalueren, de relevante werkruimte- en gebruikersfactoren moet identificeren, en de keuze van een specifieke respirator daarop moet baseren’. Hiertoe behoort ook ‘een redelijke schatting van de blootstelling van werknemers aan gezondheidsrisico’s voor de luchtwegen’. Uitzonderingen zijn toegestaan ‘als de werkgever de moeilijke bewijslast kan leveren dat de zuurstofconcentratie betrouwbaar genoeg gereguleerd kan worden zodat deze binnen de gestelde grenswaarden blijft’.[83] Maakt dit werkgevers aansprakelijk voor gezondheidsschade bij werknemers die een mondkapje dragen?

Hypoxie gaat samen met hypercapnie

Door retentie (vasthouding) van CO2 neemt de hoeveelheid beschikbare O2 af (zoals bijvoorbeeld bij COPD). Terwijl het CO2-gehalte in de longblaasjes stijgt, neemt het beschikbare volume voor O2 in de lucht af. ‘Voor elke toename in de PaCO2 (partiële druk van het kooldioxide in de longblaasjes) zal er een meer dan één op één reductie in de PaO2 of ‘alveolaire zuurstofspanning’ zijn, wat resulteert in ernstige zuurstoftekorten, zoals geïllustreerd in de volgende grafiek.’[84]

Figuur 4-3

Het effect van een toename in pCO2 op de pO2 in de longblaasjes en het arteriële bloed. De figuur toont aan dat als de pCO2 stijgt er een meer dan één op één reductie van pO2 is.

De effecten van hypoxie op de hersenen

Hypoxie – dat is wanneer er te weinig zuurstof beschikbaar is voor het ademhalingssysteem en voor de weefsels in het lichaam in het algemeen – stimuleert de mitochondriën om ‘reactieve zuurstofcomponenten’ (ROS) te genereren.[85] Alle lichaamsweefsels zijn kwetsbaar voor ROS, maar het zijn vooral de hersenen die kwetsbaar zijn. ROS beschadigen lipiden, eiwitten en het DNA. De hersenen bestaan voor ongeveer 60-70 procent uit lipiden, bevatten weinig anti-oxidanten en zijn daarom extra kwetsbaar voor ROS-schade.[86] Voor onvolgroeide hersenen is het probleem nog groter. Slecht ontwikkelde reinigingssystemen en de ruime beschikbaarheid van vrij ijzer, maakt de hersenen van een kind – met name de neuronen en oligodendrocyten[87] – kwetsbaar voor oxidatieve schade door vrije radicalen.

Een biochemisch mechanisme van hypoxische schade aan de hersenen is dat hypoxie een ‘kallikreïne-bradykinine-stikstofmonoxide’-route[88] stimuleert.[89] Als gevolg hiervan kan de bloedhersenbarrière (de grens tussen de hersenen en het lichaam) meer doordringbaar worden. Dit kan dan weer resulteren in extravasatie (uittreding door de wand van de bloedvaten) van plasma-eiwitten en hersenoedeem.[90]

De bekende Duitse neuroloog en neurofysioloog dr. Margarite Griesz-Brisson zegt het volgende over de mondkapjesplicht voor kinderen: ‘Het kinderbrein moet leren en heeft zuurstof nodig om te kunnen functioneren. We hebben echt geen klinische studie nodig omdat dat te weten. Het is simpele, onbetwistbare wetenschap.’ Ze waarschuwt voor een ‘tsunami aan gevallen van dementie’ in de toekomst vanwege het zuurstofgebrek dat ontstaat door de huidige mondkapjesplicht. Ze wijs op het reeds lang onderkende fysiologische feit dat het opnieuw inademen van uitgeademde lucht enerzijds zuurstofgebrek en anderzijds een te hoge kooldioxideverzadiging veroorzaakt.

Normalisatie is een waargenomen fenomeen in de medische wetenschap waarbij een individu zich aanpast aan nadelige condities. Mondkapjesdragers kunnen geloven dat ze gewend zijn geraakt aan het dragen van een mondkapje, maar de effecten van degeneratieve processen in de hersenen nemen toe gedurende de tijd waarin het zuurstofgebrek optreedt.[91]

De effecten van hypoxie op het hart- en vaatstelsel

Er is vastgesteld dat mondkapjesdragers harder hun best doen om adem te krijgen en een grotere inspiratoire flow (d.i. de luchtstroom bij het inademen) hebben dan niet-dragers. Op zijn beurt versterkt dit de vasoconstrictieve[92] uitstroming (van bloed, onder invloed van het sympathische zenuwstelsel) naar de skeletspieren in de ledematen. Na het opzetten van het mondkapje, zelfs bij rust, neemt de gemiddelde arteriële bloeddruk toe met 12 mmHg, terwijl de hartslagfrequentie (HF) toeneemt met 27 slagen per minuut.[93]

Het hartminuutvolume (de hoeveelheid bloed die het hart per minuut wegpompt) neem toe, alsook de verlenging van de QT-interval.[94] Vasoactieve effecten zijn o.a. systemische arteriële vasodilatatie (verwijding v.d. bloedvaten) en pulmonale arteriële vasoconstrictie (vernauwing van de bloedvaten in de longen). Zelfs bij een lage werkdruk in een hypoxische omgeving werd er niet alleen een toename in de hartslagfrequentie en de bloeddruk waargenomen, maar ook een verhoogde druk in de aorta en de linker hartkamer, met als gevolg een overbelasting van het hart en de kransslagaderen.[95]

Laten we nu even kijken naar de mechanismen achter deze verschijnselen. Telkens wanneer er een hypoxemische aanval in het lichaam optreedt, fungeert het hemoglobine als de eerste sensor. De rode bloedcellen worden gestimuleerd om stikstofmonoxide te produceren, dat zorgt voor vasodilatatie en een verhoogde bloedtoevoer. Hypoxie verlaagt de grens die nodig is om dit te veroorzaken.[96] Deze verwijding van de bloedvaten is een poging tot bescherming van de weefsels tegen een hyoxemische aanval, en als gevolg daarvan krijgt de persoon een tachycardie (zie voor uitleg noot 23) en wordt hij onrustig.

De effecten van hypoxie op erytropoëse[97]

Het dragen van een mondkapje resulteert in een verminderde zuurstoftransport naar de lichaamsweefsels. Het gevolg daarvan is dat er meer erytrocyten (rode bloedcellen) aangemaakt worden. Als de hypoxie blijft aanhouden, dan ontstaat er een tekort aan vrij 2,3-DPG (2,3-difosfoglycerinezuur). Dit leidt tot meer glycolyse. Dat leidt weer tot de productie van meer 2,3-DPG, wat de affiniteit van hemoglobine voor zuurstof vermindert (hemoglobine heeft een veranderende affiniteit voor zuurstof). Het gevolg van dit alles is dat er zuurstof wordt weggeleid van vitale organen (hersenen, lever, nieren en hart) naar andere weefsels. Een lage oxygenatie (voorziening van zuurstof) stimuleert de aanmaak van erytropoëtine (epo), wat resulteert in een verhoogde productie van rode bloedcellen.[98]

Waarom zouden we ons bewust blootstellen aan voortdurende hypoxie, wat immers leidt tot weefselhypoxie in vitale organen en een verhoogde productie van rode bloedcellen? Aandoeningen gerelateerd aan erytroïde hyperplasie[99] zijn bijvoorbeeld (maar beperken zich niet tot) acute myeloïde leukemie (AML), congenitale (aangeboren) dyserytropoëtische anemie[100], micro-angiopathische hemolytische anemie[101] en sideroblastische anemie.[102], [103] Op hun beurt kunnen die aandoeningen het risico op polycythemia vera vergroten, een ziekte die gekenmerkt wordt door verdikking van het bloed door een overproductie van rode bloedcellen. In feite is het zo dat zuurstofgebrek de meest algemene oorzaak van polycythemia vera is.[104]

Hypoxie en het maag-darmstelsel

Hypoxie en hypoxie-afhankelijke signaalroutes[105] worden steeds beter begrepen en steeds meer onderkend wat betreft hun rol in het ontstaan van maag-darmziekten. Weefselhypoxie wordt onderkend als een kenmerk van chronische darmontsteking.[106] Hoewel het darmweefsel gemiddeld 7 procent O2 bevat, komt hypoxische stress voor bij infecties en ontstekingen, situaties waarin de behoefte aan zuurstof groter is dan het aanbod.[107] Als gevolg van de daardoor veroorzaakte hypoxie, komt de gevoelige balans tussen enerzijds de commensale bacteriën (onschadelijk gastorganismen) en de beperkte toegang tot weefsels door pathogene bacteriën opnieuw in gevaar.

Hypoxie en het risico op kanker

Bij weerstand tegen de inpiratoire en expiratoire flow, werden respiratoire acidose en verhoogde lactaatconcentraties gevonden.[108] Bij de zuurstofconcentraties die wij maten binnen de mondkapjes, zagen we dat bij 17 procent zuurstof zich meer melkzuur vormde.[109] Dit is geen verrassing omdat we door het werk van Nobelprijswinnaar biochemicus Otto Warburg inzicht hebben in het metabolische begin van kanker. Hij ontdekte dat verwijdering van zuurstof de vernietiging van de ademhaling in de cellen initieert en dat dit proces tot het ontstaan van kanker leidt.[110] Als de weefseloxygenatie afneemt, zoeken de cellen hun toevlucht tot anaerobe glycolyse, waarbij pyruvaat tot melkzuur wordt omgezet.[111] Het gevolg is een duidelijke toename van melkzuuracidose in de weefsels. Als de zuurstofverzadiging daalt tot 30 procent, daalt de pH van het bloed tot 7,2, waardoor de zuurstof-hemoglobine-dissociatiecurve naar rechts verschuift en een vicieuze cyclus/cirkel in gang zet, zoals duidelijk wordt uit onderstaande grafiek.

Figuur 4-4

De effecten van een afname in pO2 in de allosterische[112] zone van de zuurstof-hemoglobine-dissociatiecurve. Op de pH 7,4 curve zien we dat als de pO2 daalt van 80 naar 60, er weinig effect is op de zuurstofverzadiging. Maar een daling van 40 naar 20 mmHg resulteert in een sterke daling van de zuurstofverzadiging van ongeveer 80 naar 30 procent (pijl 1 in de grafiek). Bij die lage zuurstofverzadiging zien we een opvallend sterke melkzuuracidose (door anaerobe stofwisseling). De toename in acidose resulteert in op zijn beurt in een daling van de pH van het bloed naar 7,2, waardoor de zuurstof-hemoglobine-dissociatie naar rechts verschuift (pH 7,2 curve). En bij een pO2 van 30, daalt de zuurstofverzadiging zelfs nog meer (pijl 2 in de grafiek) naar ongeveer 20 procent, waardoor een vicieuze cyclus ontstaat.

Uit: Henry, J., Henry’s Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods, 19e ed. W. B. Saunders Co., 1996 (paginanummer ontbreekt in dr. Hubers artikel)

Warburg toonde aan dat kankercellen in hypoxische condities leven en dat een initiële aanval op de normale cellen tot hypoxie leidt, dat vervolgens de mitochondriën beschadigt, wat de eerste stap is in het kankerproces. Hij ontdekte dat de ‘grondoorzaak van kanker zuurstofgebrek is (…). Kanker kan niet overleven in hoge zuurstofconcentraties’.[113]

Hypoxie heeft ook een negatief effect op de mobiliteit van natuurlijke killercellen, die een van de sterkste verdedigingslinies van het immuunsysteem tegen kanker zijn.[114]

Meer dan een kwart eeuw was Guy Crittenden redacteur van HazMat Management, een tijdschrift over gezondheid en veiligheid op het werk dat al veel prijzen won. Dat tijdschrift publiceerde regelmatig artikelen over mondkapjes en het respecteren van wetten rond gezondheid en veiligheid. Hij heeft verschillende grote bezwaren tegen mondkapjesgebruik door het algemene publiek.[115] Een van die bezwaren die hem zorgen baart, is dat de chirurgische wegwerpmaskers gesteriliseerd worden met ethyleenoxyde, een bekende carcinogeen.[116] Een ander probleem dat hij noemt is dat de chirurgische wegwerpmaskers en de N95-mondkapjes gewoven zijn met polytetrafluorethyleen (PTFE).[117], [118] Bij de productie van PTFE wordt gebruikgemaakt van perfluoroctaanzuur (PFOA), een bekende carcinogeen.[119] PFOA wordt geassocieerd met borstkanker[120], teelbalkanker, leverkanker en alvleesklierkanker.[121] Zoals hierboven al werd opgemerkt, is de inspiratoire flow bij mondkapjesdragers groter, waardoor deze stoffen diep in de longen terechtkomen.

Hypoxie en onze immuunfunctie

In een toestand van hypoxie produceert het lichaam ‘hypoxie-induceerbare factor-1’ (HIF-1). Van HIF-1 is bekend dat het de T-celfunctie verzwakt.[122] Er is aangetoond dat de CD4+ T-cellen in dit proces achteruitgaan, en we weten van deze cellen dat ze virale infecties bestrijden.[123] Dit geeft redenen tot bezorgdheid en roept de vraag op of het dragen van mondkapjes in het huidige COVID-19-tijdperk wel wenselijk is. De plotselinge toename in 2020 van wijdverbreid mondkapjesgebruik in grote delen van de wereld wordt gemotiveerd door het verlangen de verspreiding van het SARS-CoV-2-virus (dat COVID-19 veroorzaakt) te beperken of beheersen. Zoals we hebben aangetoond, verhinderen de gezondheidsproblemen ten gevolge van door mondkapjesgebruik veroorzaakte hypoxie wat men met de antivirale strategie bereiken wil. Zoals we in ons vorige artikel (deel 2) van deze serie hebben laten zien, is er een correlatie tussen mondkapjesgebruik en een hogere (niet een lagere) incidentie van COVID-19.[124]

Andere gevolgen van mondkapjesgebruik

Mondkapjes blijken ook de huid te beschadigen. Dat werd aangetoond in een onderzoek waarbij 542 zorgmedewerkers bestudeerd werden. Van deze 542 ontwikkelden 526 (97 procent) van de zorgmedewerkers huidproblemen. De aangetaste plekken waren vooral de neusbrug, maar ook de handen, wangen en het voorhoofd. Hoe langer zij een mondkapje droegen, des te erger de schade.[125]

De US FDA definitie van een ‘medisch instrument’[126]

Volgens de Amerikaanse Food and Drug Administration (de Amerikaanse ‘voedsel- en medicijnenautoriteit’) moet een medisch instrument of middel aan een bepaalde definitie voldoen. En die luidt als volgt:

‘Een instrument, hulpmiddel, gereedschap, machine, toestel, implantaat, in vitro reagens, of een ander gelijksoortig of gerelateerd voorwerp, inclusief een bestanddeel of accessoire dat: erkend en geregistreerd is in het officiële Nationale Formularium[127], in de United States Pharmacopeia[128] of in de supplementen ervan:

– Bedoeld voor gebruik in de diagnose van ziekten of andere condities, of bij de genezing, verzachting, behandeling of preventie van ziekte in mensen of dieren, of

– bedoeld om de structuur of welke functie van het lichaam van mensen of dieren ook te beïnvloeden, en zijn primaire doel niet bereikt door chemische werkingen/acties/reacties in of op het lichaam van mens of dier, en niet afhankelijk is van de stofwisseling om zijn primaire doel te bereiken.’ [129], [130]

Volgens de FDA valt het voorschrijven van het gebruik van een medisch hulpmiddel onder de staatswetten en -voorschriften (de wetten en voorschriften van elke afzonderlijke Amerikaanse staat) die bepalen wie een medisch hulpmiddel/recept kan voorschrijven.[131] De FDA laat het oordeel over wie een geldig recept uit mag schrijven aan de staten over. Op dit moment hebben – tenminste in de Verenigde Staten – alleen zij die een vergunning hebben om geneeskunde te praktiseren het recht om recepten te schrijven.

Maar op dit moment zijn er ook in de Verenigde Staten prominente politici en gekozen en aangestelde overheidsfunctionarissen die ‘eisen’ dat burgers in hun rechtsgebied in de publieke ruimte een mondkapje dragen.

Wij zeggen dat een mondkapje een hulpmiddel of ‘apparaat’ is dat zogenaamd bedoeld is en voorgeschreven wordt om ziekte te voorkomen en dat het daarom binnen de FDA-beschrijving van een medisch hulpmiddel valt, ook al wordt het zonder recept gewoon in de winkel verkocht. Is er dus vandaag de dag in de Verenigde Staten en in de rest van de wereld een situatie ontstaan waarin politieke leiders medische hulpmiddelen mogen voorschrijven, ook aan volkomen vreemden, zonder zelfs ook maar een medisch consult? Praktiseren deze politieke leiders geneeskunde zonder vergunning? Zo ja, kunnen zijn zij dan ook verantwoordelijk gehouden worden voor de eventuele schade die daardoor veroorzaakt wordt en kunnen zij vervolgd worden voor hun daden?

En als deze politieke leiders een medisch hulpmiddel voorschrijven, zonder ‘informed consent’ (geïnformeerde toestemming), is het dan ook niet zo dat zij federale wetten overtreden inzake geïnformeerde toestemming? De US Code van Federale Regelgeving (CFR), Title 21, Subhoofdstuk A, Deel 50, Subdeel B bespreekt de voorwaarden voor geïnformeerde toestemming. Deze zelfde bestuurders overtreden ook de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en de Code van Neurenberg – internationaal erkende documenten over de bescherming van burgers tegen medische dwang en medische experimenten.

Wij dringen er dan ook op aan dat mensen overal ter wereld gaan nadenken over deze definitie van een medisch hulpmiddel en om bij zichzelf te overleggen of zij zich door hun politieke leiders en/of de nationale nieuwsmedia geneeskundig willen laten behandelen zonder dat zij enige medische training hebben gehad, zonder dat zij een vergunning hebben om geneeskunde te praktiseren, of zelfs zonder ook maar een persoonlijk klinisch consult.

Conclusie

Ons eerste artikel in deze serie ging over schijnveiligheid en echte gevaren van mondkapjes. Daarin onderzochten wij de losse deeltjes en losse vezels die wij ontdekten op nieuwe verschillende soorten mondkapjes bij een vergroting van 40x en meer en bespraken wij de mogelijke gevolgen van het inademen van zulke verontreinigingen.

In de tweede studie in deze serie keken we naar bacteriologische uitdagingen bij mondkapjesgebruik, de ontregeling en onbalans in de microbiota[132] in het ademhalingskanaal en de gevolgen van die onbalans in het hele lichaam. We toonden aan dat het zeer aannemelijk is dat mondkapjes respiratoire druppels en micro-organismen vasthouden, met als gevolg de incubatie en vermenigvuldiging van die micro-organismen binnen het mondkapje en de luchtwegen, waardoor het risico op infectie door belangrijke respiratoire pathogenen (bacteriën, schimmels en virussen) toeneemt en niet afneemt.

Deze huidige studie, de derde in deze serie, richt zich op de fysiologische veranderingen veroorzaakt door hypoxie en hypercapnie. De conclusie is dat de resultaten m.b.t. een verminderde zuurstofopname en een verhoogde CO2-opname (door recirculatie) consistent zijn met eerdere gerapporteerde data.[133], [134] Bewijs van schade aan meervoudige orgaansystemen door de gedocumenteerde concentraties van O2 en CO2 in de ‘beschikbare lucht voor het ademhalingssysteem’ (dat is de lucht tussen het mondkapje en de luchtwegen) worden hierboven (d.i. in het artikel) geciteerd en worden veelvuldig benoemd in de beschikbare literatuur.

De ‘pathologische triade’ van (1) microdeeltjes m.b.t. mogelijke schade op de lange termijn, (2) bacteriële- en schimmelinfecties op de middellange termijn en (3) schade door hypoxie en hypercapnie op de korte termijn, brengt naar verwachting (als synergetisch – d.i. samenwerkend – resultaat) de gezondheid van mondkapjesdragers in gevaar. Vanwege het uitgebreide risico voor mondkapjesdragers dat in deze drie papers gedocumenteerd wordt, adviseren wij met klem dat geen enkele volwassene en geen enkel kind gedwongen zou moeten worden om onder welke omstandigheid dan ook een mondkapje te dragen.

Verder adviseren wij dat de gevaren van mondkapjes ruimschoots bij het grote publiek bekendgemaakt worden en dat ze alleen gedragen worden door volwassenen die er zelf voor kiezen, en dat die keuze altijd gebaseerd moet zijn op geïnformeerde toestemming. Zij moeten dus volledig op de hoogte zijn van de risico’s. Het dragen van mondkapjes moet ook verboden worden voor kinderen, volwassen studenten en werknemers.

Wanneer echter het wijdverbreide gebruik van mondkapjes en de plicht tot het dragen ervan blijft voortbestaan, dan rijst de vraag, gezien de gegevens die wij hebben aangedragen, of het aantal zieken en doden door mondkapjesgebruik het aantal zieken en doden door COVID-19 of andere aandoeningen zal overstijgen. Wat zullen de langetermijngevolgen zijn van het dragen van mondkapjes als het gebruik ervan blijft aanhouden? En zullen we in staat zijn om de aangerichte schade door mondkapjes te onderscheiden van de gevolgen van COVID-19 en andere pathologieën?

Het bewijs in deze studie, bestaande uit een opsomming van klinische data uit de hele wereld, laat zien dat mondkapjes ziekte en sterfte onder hen die al ziek zijn kan bevorderen en dat mondkapjes gezonde mensen ziek kunnen maken. Waarom worden er eerst geen dierproeven gedaan, waarbij dieren de hele dag een mondkapje te dragen krijgen, voordat schoolkinderen en werknemers verplicht worden om ze te dragen? Op die manier kan op een verantwoordelijke manier de veiligheid van mondkapjes onderzocht worden. Hoeveel door mondkapjes veroorzaakte ziekten moeten wij zien voordat de mondkapjesplicht eindigt?

[1] Boris A. Borovoy (MPH) heeft een Master in Public Health (publieke gezondheidszorg) van de Medische Academie in Moskou (First Moscow State Medical University). Hij werkt als onafhankelijk onderzoeker.

[2] Colleen Huber (NMD) is naturopathisch arts en naturopathisch oncoloog (FNORI). Zij schrijft over onderwerpen zoals mondkapjes, COVID-19, kanker en voeding.

[3] Maria Crisler is microbioloog.

[4] Hypoxie is de medische term voor een tekort aan zuurstof in de weefsels, waardoor in de cellen een tekort aan zuurstof ontstaat en zij niet optimaal kunnen functioneren.

[5] Hypercapnie is de medische term voor een te hoog kooldioxidegehalte in het bloed.

[6] Dit houdt kort gezegd in dat de zure stoffen het lichaam niet goed via de ademhaling kunnen verlaten.

[7] Jacobson, T. A., Kler, J. S. e.a., Direct Human Health Risks of Increased Atmospheric Carbon Dioxide, Nature Sustainability, dl. 2, pag. 691-701 (2019), https://www.nature.com/articles/s41893-019-0323-1https://doi.org/10.1038/s41893-019-0323-1.

[8] Sin, D. D., Man, S. F. P., Marrie, T. J., Arterial Carbon Dioxide Tension on Admission as a Marker of In-hospital Mortality in Community-acquired Pneumonia, The American Journal of Medicine, 1 febr. 2005, dl. 118, nr. 2, pag. 145-150.

https://www.amjmed.com/article/S0002-9343(04)00680-1/fulltexthttps://doi.org/10.1016/j.amjmed.2004.10.014.

[9] Murtagh, P., Giubergia, G. e.a., Lower Respiratory Infections by Adenovirus in Children. Clinical Features and Risk Factors for Bronchiolitis Obliterans and Mortality, Pediatric Pulmonology, 9 april 2009, dl. 44, nr. 5, pag. 450-456.

https://www.nature.com/articles/s41598-018-32008-x#ref-CR10https://doi.org/10.1002/ppul.20984.

[10] Nin, N., Muriel, A., Peñuelas, O. e.a., Severe Hypercapnia and Outcome of Mechanically Ventilated Patients with Moderate or Severe Acute Respiratory Distress Syndrome, Intensive Care Medicine (43), pag. 200-208 (2017), https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5630225.

[11] Moser, K. M., Shibel, E. M., Beamon, A. J., Acute Respiratory Failure in Obstructive Lung Disease. Long-Term Survival After Treatment in an Intensive Care Unit, JAMA, 13 aug. 1973, 225(7) 705-707.

https://jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/349944https://doi.org/10.1001/jama.1973.03220340019004.

[12] Chandrasekaran, B., Fernandes, S., Exercise with Facemask; Are we Handling a Devil’s Sword? – A Physiological Hypothesis, Medical Hypotheses, 2020 Nov; 144:110002,. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7306735/https://dx.doi.org/10.1016/j.mehy.2020.110002.

[13] Joyner, M. J., Casey, D. P., Regulation of Increased Blood Flow (Hyperemia) to Muscles During Exercise: A Hierarchy of Competing Physiological Needs, Physiological Reviews, 1 april 2015, 95(2) 549-601.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25834232/https://doi.org/10.1152/physrev.00035.2013.

[14] De Amerikaanse versie van de Nederlandse Inspectie SZW (in 2012 ontstaan door samenvoeging van de Arbeidsinspectie, de Inspectie Werk en Inkomen en de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst).

[15] Zhaoshi, Z., Potential Risks When Some Special People Wear Masks, commentaar 18 april 2020 onder het volgende artikel: Masks and Coronavirus Disease 2019 (COVID-19), door Desai, A. N. (MD, MPH) en Aronoff, D. M. (MD): https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2764955.

[16] Veiligheidsinformatieblad voor kooldioxide, Voedsel- en Warenautoriteit, Ministerie van Landbouw.

https://www.fsis.usda.gov/wps/wcm/connect/bf97edac-77be-4442-aea4-9d2615f376e0/Carbon-Dioxide.pdf?MOD=AJPERES.

Hier kunt u het Nederlandse veiligheidsinformatieblad downloaden: http://www.lco2.info/pdf/NKC%20Veiligheidsinformatieblad%20UN1013%20-%20Koolzuur%20in%20cilinders.pdf. De MAC-waarde (tegenwoordig de TLV) bedraagt ook in Nederland 5000 ppm. MAC staat voor Maximaal Aanvaarde Concentratie. Tegenwoordig wordt de Engelse term TLV gebruikt. Deze afkorting staat voor Threshold Limit Value.

[17] In het Engels de Permissible Exposure Limit, de grenswaarde voor toegestane blootstelling.

[18] Occupational Chemical Database: Carbon Dioxide. US Department of Labor, Occupational Safety and Health Administration.

https://www.osha.gov/chemicaldata/chemResult.html?recNo=183.

[19] ‘Immediately dangerous to life or health’, oftewel ‘Onmiddellijk gevaarlijk voor leven of gezondheid’.

https://www.fsis.usda.gov/wps/wcm/connect/bf97edac-77be-4442-aea4-9d2615f376e0/Carbon-Dioxide.pdf?MOD=AJPERES (pag. 2).

[20] De verplaatsing van lucht in en uit de longen door het ademhalingsstelsel, oftewel de uitwisseling van lucht tussen de atmosfeer en de longen.

[21] Verwijding van de bloedvaten in de hersenen.

[22] Dit maakt deel uit van het autonome zenuwstelsel. Waar de parasympathicus het rempedaal van het lichaam is, is de sympathicus het gaspedaal, waarbij ook adrenaline een rol speelt.

[23] Een toestand waarbij het hart in rust klopt met een frequentie van meer dan 100 slagen per minuut.

[24] Acid-Base Physiology, 4.4 Respiratory Acidosis – Metabolic Effects. https://www.anaesthesiamcq.com/AcidBaseBook/ab4_4.php.

[25] Jon Williams (PhD), Jaclyn Krah Cichowicz (MA) e.a., The Physiological Burden of Prolonged PPE Use on Healthcare Workers during Long Shifts, US Centers for Disease Control and Prevenation, 10 juni 2020. https://blogs.cdc.gov/niosh-science-blog/2020/06/10/ppe-burden. Jaclyn Krah Cichowicz is de Health Communications Specialist aan het National Institute for Occupational Safety and Health.

[26] Roberge, R. J., Coca, A. e.a., Physiological Impact of the N95 Filtering Facepiece Respirator on Healthcare Workers, Respiratory Care, mei 2010; 55(5) 569-577: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20420727.

[27] De pCO2 is een bloedgastest die de hoeveelheid kooldioxide opgelost in arterieel bloed meet. Als de pCO2 hoger is, zal het bloed zuurder zijn.

[28] ATPases zijn enzymen die zich in het membraan van cellen bevinden en die kunnen werken als ionenpomp, dat wil zeggen dat ze ionen tegen hun elektrochemische gradiënt in de cel in of uit kunnen transporteren en zo een concentratiegradiënt opbouwen. Zie voor meer informatie over specifiek Na+K+-ATPase: https://nl.wikipedia.org/wiki/ATPase.

[29] Shigemura, M., Lecuona, E., Sznajder, J. I., Effects of Hypercapnia on the Lung, The Journal of Physiology, 3 jan. 2017.

https://physoc.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1113/JP273781https://doi.org/10.1113/JP273781.

[30] De celbekleding van de wand van de longblaasjes.

[31] Mitochondriale dysfunctie houdt in dat er minder zuurstof via de longen naar de cellen wordt vervoerd. Door een tekort aan zuurstof schakelt het lichaam sneller over van een verbranding met zuurstof (achttien keer zo effectief) naar een verbranding zonder zuurstof.

[32] Vohwikel, C. U., Lecuona, E., Sun, H. e.a., Elevated CO(2) Levels Cause Mitochondrial Dysfunction and Impair Cell Proliferation, The Journal of Biological Chemistry, 28 okt. 2011, 286(43) 37067-76.

https://www.doi.org/10.1074/jbc.M111.290056https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21903582.

[33] De bovenste luchtwegen bestaan uit de neus, de keel en het strottenhoofd (boven de stembanden). De onderste luchtwegen bestaan uit de luchtpijp, de luchtpijptakken (bronchiën) en het longweefsel (longblaasjes).

[34] Kempeneers, C., Seaton, C. e.a., Ciliary Functional Analysis: Beating a Path towards Standardization, Pediatric Pulmonology, okt. 2019, 54(10) 1627-1638, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31313529/https://doi.org/10.1002/ppul.24439.

[35] Community Acquired Pneumonia (CAP) is in tegenstelling tot Hospital Acquired Pneumonia (HAP: minstens 72 uur in een verpleeg- of ziekenhuis) een longontsteking die men buiten het ziekenhuis (dus gewoon in de open samenleving) heeft opgelopen.

[36] Laserna, E., Sibila, O., Aguilar, P. R. e.a., Hypocapnia and Hypercapnia are Predictors for ICU Admission and Mortality in Hospitalized Patients with Community-acquired Pneumonia, Chest, nov. 2012, 142(5) 1193-1199.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22677348/https://doi.org/10.1378/chest.12-0576.

[37] Interleukine-6 (IL-6) is een eiwit dat wordt gecodeerd door het IL-6 gen. Het is een cytokine en is betrokken bij zowel pro-inflammatoire als anti-inflammatoire reacties.

[38] TNF (tumornecrosefactoren) vormen een subgroep van cytokines die celdood (apoptosis) of celoverleving kunnen veroorzaken.

[39] Lardner, A., The Effects of Extracellular pH on Immune Function, Journal of Leukocyte Biology, april 2001, 69(4) 522-30.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11310837.

[40] Lang, C., Dong, P. e.a., Effect of CO2 on LPS-induced Cytokine Responses in Rat Alveolar Macrophages, American Journal of Physiology – Lung Cellular and Molecular Physiology, juli 2005, 289(1) L96-L103. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15778246/https://doi.org/10.1152/ajplung.00394.2004.

[41] Met up- en downregulatie wordt in de biologie doorgaans gedoeld op de regulatie van de activiteit van bepaalde op cellen gelegen receptoren door hormonen. Met downregulatie bedoelt men vermindering van de activiteit, gevoeligheid of het aantal van deze receptoren; met upregulatie de vergroting hiervan. Ook wordt met het begrippenpaar wel geduid op het stimuleren dan wel afremmen van gen-expressie.

[42] Marina Casalino-Matsuda, S., Wang, N., Ruhoff, P. T. e.a., Hypercapnia Alters Expression of Immune Response, Nucleosome Assembly and Lipid Metabolism Genes in Differentiated Human Bronchial Epithelial Cells, Scientific Reports 8, artikelnummer: 13508, sept. 2018.

https://www.nature.com/articles/s41598-018-32008-x.

[43] Macrofagen en neutrofielen zijn twee van de zeven verschillende soorten witte bloedcellen.

[44] O’Croinin, D. F., Nichol, A. D. e.a., Sustained Hypercapnic Acidosis During Pulmonary Infection Increases Bacterial Load and Worsens Lung Injury, Critical Care Medicine, juli 2008, 36(7) 2128-35. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18552698,  https://doi.org/10.1097/ccm.0b013e31817d1b59.

[45] https://ademvrij.nu/microbiologische-uitdagingen-bij-mondkapjesgebruikhttp://www.eddymaatkamp.nl/articles/mondkapjes-gevaren-2.pdf.

Het oorspronkelijke Engelstalige artikel: https://pdmj.org/papers/masks_false_safety_and_real_dangers_part2 (Borovoy, B. A., Huber, C., Crisler, M.).

[46] Morens, D. M., Taubenberger, J. K., Fauci, A. S., Predominant Role of Bacterial Pneumonia as a Cause of Death in Pandemic Influenza: Implications for Pandemic Influenza Preparedness, The Journal of Infectious Diseases, dl. 198, nr. 7, 1 okt 2008, pag. 962–970.

https://academic.oup.com/jid/article/198/7/962/2192118https://doi.org/10.1086/591708.

[47] Soms kunnen de bronchiën en bronchioli verstopt raken waardoor de luchtdoorstroming wordt geblokkeerd. Hierdoor kunnen de longen, of delen ervan, ineenklappen. Deze aandoening wordt ‘atelectase’ genoemd. Zo’n blokkade kan door verschillende oorzaken ontstaan: vreemde indringers in de luchtwegen, druk door borsttumoren, vastzittend sputum of slijm of andere longafwijkingen.

[48] Soms ook wel ‘shocklong’ genoemd. Dit is een levensbedreigende plotselinge ontstekingsreactie in de longen waarbij zich vocht ophoopt dat zuurstofopname bemoeilijkt.

[49] Polycythemie is een stoornis waarbij het gehalte aan rode bloedcellen (erytrocyten) in het bloed – de hematocrietwaarde – te hoog is. Secundaire polycythemie is een compensatieverschijnsel bij chronisch zuurstofgebrek.

[50] US National Institute of Occupational Health. De Europese versie hiervan is het Europees Agentschap voor Veiligheid en Gezondheid op het Werk. In Nederland is dat de Inspectie SZW: https://oshwiki.eu/wiki/OSH_system_at_national_level_-_Netherlands.

[51] Williams, J., Cichowicz, J. K., Hornbeck, A. e.a., The Physiological Burden of Prolonged PPE Use on Healthcare Workers during Long Shifts, US Centers for Disease Control and Prevention, NIOSH Science Blog, 10 juni 2020. https://blogs.cdc.gov/niosh-science-blog/2020/06/10/ppe-burden.

[52] Bij relatieve erytrocytose ontstaat er een hoog hematocriet door een afname van het plasmavolume, bijvoorbeeld bij dehydratie (uitdroging).

[53] Bij polycythemia vera is er in het beenmerg een overproductie van rode bloedcellen en vaak ook van bloedplaatjes en witte bloedcellen.

[54] De Henderson-Hasselbalch-vergelijking is een vergelijking opgesteld door Lawrence Joseph Henderson en Karl Albert Hasselbalch om de pH-waarde van een buffersysteem te berekenen. Ook wordt de vergelijking gebruikt om de pH van biologische en chemische systemen te bepalen en om de pH te berekenen waarbij een zuur-base-reactie in evenwicht is.

[55] Renaal: gerelateerd aan de nieren.

[56] Costanzo, L., Physiology, W. B. Saunders Company, 1998, pag. 286-287.

[57] De nierfunctie, de GFR (glomerular filtration rate), kan geschat worden op basis van de creatininewaarde in het bloed. Dit getal geeft aan hoeveel bloed de nieren per minuut kunnen filteren/zuiveren. Bij een gezond persoon is dat meer dan 90 milliliter per minuut. Deze waarde neemt af naarmate iemand ouder wordt. Bij een bejaard persoon kan een waarde van 30 tot 45 milliliter per minuut nog normaal zijn.

[58] Een aanduiding voor de mate waarin de bloedvaten in de nieren de bloeddoorstroming bemoeilijken.

[59] Yartsev,. A., Pharmacology of Carbon Dioxide, Deranged Physiology, (online publicatie: 6 dec. 2015, laatste update: 3 juni 2020).

https://derangedphysiology.com/main/cicm-primary-exam/required-reading/respiratory-system/Chapter%20311/pharmacology-carbon-dioxide.

[60] Voulgaris, A., Marrone, O. e.a., Chronic Kidney Disease in Patients with Obstructive Sleep Apnea. A Narrative Review, Sleep Medicine Reviews, okt. 2019;47:74-89. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31376590https://doi.org/10.1016/j.smrv.2019.07.001.

[61] Brandis, K., Medicine Libre Texts, 6.4, Metabolic Effects (4.4.3), 13 aug. 2020.

[62] De afkorting van het Engelse ‘chronic obstructive pulmonary disease’, een chronisch obstructieve longziekte (er is dus een aanhoudende obstructie (vernauwing) in de longen.

[63] Smith, C. L., Whitelaw, J. e.a., Carbon Dioxide Rebreathing in Respiratory Protective Devices: Influence of Speech and Work Rate in Full-face Masks, Ergonomics, 21 maart 2013; 56(5) 781-90. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23514282,  https://doi.org/10.1080/00140139.2013.777128.

[64] Een cohort is een grote groep personen die gedurende langere tijd wordt onderzocht bij medisch of sociaalwetenschappelijk onderzoek.

[65] Proprioceptie of positiezin (ook wel kinesthesie genoemd) is het vermogen van een organisme om de positie van het eigen lichaam en lichaamsdelen waar te nemen.

[66] Stevens, D., Jackson, B. e.a., The Impact of Obstructive Sleep Apnea on Balance, Gait, and Falls Risk: A Narrative Review of the Literature, The Journals of Gerontology. Series A, Biological Sciences and Medical Sciences, 13 nov. 2020 (online febr. 2020); 75(12) 2450-2460.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32039438https://doi.org/10.1093/gerona/glaa014.

[67] Lim, E. C. H., Seet, R. C. S. e.a., Headaches and the N95 Face-mask Amongst Healthcare Providers, Acta Neurologica Scandinavica, mrt. 2006; 113(3) 199-202. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16441251https://doi.org/10.1111/j.1600-0404.2005.00560.x.

[68] Fabregas, N., Fernández-Candil, J., Hypercapnia, dec. 2016, in het boek Complications in Neuroanesthesia, pag. 157-168.

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780128040751000201?via%3Dihubhttps://doi.org/10.1016/B978-0-12-804075-1.00020-1.

[69] Sayers, J. A., Smith, R. E. e.a., Effects of Carbon Dioxide on Mental Performance, Journal of Applied Physiology, juli 1987; 63(1) 25-30.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3114218,  https://doi.org/10.1152/jappl.1987.63.1.25.

[70] Satish, U., Mendell, M. J. (corresponderend auteur) e.a., Is CO2 an Indoor Pollutant? Direct Effects of Low-to-Moderate CO2 Concentrations on Human Decision-Making Performance, Environmental Health Perspectives, dec. 2012; 120(12) 1671–1677.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3548274https://dx.doi.org/10.1289/ehp.1104789.

[71] Azuma, K., Kagi, N. e.a., Effects of Low-level Inhalation Exposure to Carbon Dioxide in Indoor Environments: A Short Review on Human Health and Psychomotor Performance, Environment International, dec. 2018; 121(Pt 1) 51-56.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30172928https://doi.org/10.1016/j.envint.2018.08.059.

[72] Beder, A., Büyükkoçak, Ü. e.a., Preliminary Report on Surgical Mask Induced Deoxygenation During Major Surgery, Neurocirugia, 2008, pag. 121-126. http://scielo.isciii.es/pdf/neuro/v19n2/3.pdf.

[73] De partiële zuurstofdruk in het arteriële bloed.

[74] Een baseline is het startpunt – de eerste gegevens die de basis vormen voor metingen in de toekomst. Vanuit die basis kunnen veranderingen worden waargenomen die positief, negatief of neutraal zijn.

[75] Kao, T. W., Huang, K. C. e.a., The Physiological Impact of Wearing an N95 Mask during Hemodialysis as a Precaution against SARS in Patients with End-stage Renal Disease, Journal of the Formosan Medical Association (Formosa is het huidige Taiwan), aug. 2004; 103(8) 624-628.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15340662.

[76] US Bureau of Labor Statistics. News Realease. USDL-11-1247. National Census of Fatal Occupational Injuries in 2010. Preliminary Results. Aug. 25 2011. https://www.bls.gov/news.release/archives/cfoi_08252011.htmhttps://www.bls.gov/news.release/archives/cfoi_08252011.pdf.

[77] Spelce, D., McKay, R. T. e.a., Respiratory Protection for Oxygen Deficient Atmospheres, Journal of the International Society for Respiratory Protection, apr. 2016; 33(2). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7183576.

[78] Fedor, K. L., Noninvasive Respiratory Support in Infants and Children, Respiratory Care, juni 2017, dl. 62(6) 699-717.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28546373https://doi.org/10.4187/respcare.05244.

[79] Weinstein, J., Smith, J., Pediatric BIPAP, Journal of Emergency Medical Services, 19 sept. 2019.

https://www.jems.com/patient-care/pediatric-bipap.

[80] US Department of Labor, Occupational Safety & Health Administration, Confined or Enclosed Spaces and Other Dangerous Atmospheres » Oxygen-Deficient or Oxygen-Enriched Atmosphereshttps://www.osha.gov/SLTC/etools/shipyard/shiprepair/confinedspace/oxygendeficient.html.

[81] Zhaoshi, Z.,  Potential Risks When Some Special People Wear Masks, No. 1 Department of Neurology, The Third Hospital of Jilin University.

https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2764955 (tweede commentaar onder ‘comments’ onder het artikel).

[82] Luther, C., OSHA Oxygen Concentration Standards, 15 sept. 2015. https://work.chron.com/osha-oxygen-concentration-standards-15047.html.

[83] Spelce, D., McKay, R. T. e.a., Respiratory Protection for Oxygen Deficient Atmospheres, Journal of the International Society for Respiratory Protection, apr. 2016; 33(2). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7183576.

[84] Henry, J., Henry’s Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods, 19e ed. W. B. Saunders Co., 1996, pag. 86.

[85] Reactieve zuurstofcomponenten, vaak aangeduid met de afkorting ROS (Reactive Oxygen Species), vormen een groep reactieve chemische componenten met zuurstof als belangrijkste bestanddeel. Voorbeelden zijn peroxides, superoxides, het hydroxylradicaal en singlet zuurstof (Wiki).

[86]  Carbonell, T., Rama, R., Respiratory Hypoxia and Oxidative Stress in the Brain. Is the Endogenous Erythropoietin an Antioxidant? Current Chemical Biology, dl. 3, nr. 3, 2009. https://doi.org/10.2174/2212796810903030238.

https://www.eurekaselect.com/93407/article/respiratory-hypoxia-and-oxidative-stress-brain-endogenous-erythropoietin-anoxidant.

[87] Dit zijn speciale cellen (gliacellen) die de neuronen verzorgen door de toevoer van voedingsstoffen, het onderhoud van de structuur of de versnelling van de neurale geleiding zelf.

[88] Een ‘route’ in de zin van een weg waarlangs of manier waarop het gevormd kan worden. – Vertaler.

[89] Padhy, G., Gangwar, A. e.a., Plasma Kallikrein-Bradykinin Pathway Promotes Circulatory Nitric Oxide Metabolite Availability During Hypoxia, Nitric Oxide, dl. 55-56, 1 mei-1 juni 2016, pag. 36-44. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1089860316300155.

https://doi.org/10.1016/j.niox.2016.02.009.

[90] Greenwoood, J., Mechanisms of Blood-brain Barrier Breakdown, Neuroradiology, 1991; 33(2) 95-100. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2046916.

https://doi.org/10.1007/bf00588242.

[91] Griesz-Brisson, M., German Neurologist On Face Masks: ‘Oxygen Deprivation Causes Permanent Neurological Damage’.

https://www.technocracy.news/german-neurologist-on-face-masks-oxygen-deprivation-causes-permanent-neurological-damage. Aanvulling vertaler: dr. M. Griesz-Brisson (MD, PhD) is een van de leidende topwetenschappers in haar vakgebied (neurologie, neurofarmacologie en neurotoxicologie) in Europa (https://www.topdoctors.co.uk/doctor/margareta-griesz-brisson). Er zijn echter fact-checkers die wat dr. Griesz-Brisson in de media heeft gezegd over het gebrek aan bescherming tegen virussen door mondkapjes niet klopt ‘omdat virussen zich als golven voortbewegen, en dat als jij op en neer springend door een deuropening probeert te gaan, je er waarschijnlijk ook niet doorheen komt, zodat grootte niet altijd wat uitmaakt’. Dat is dus het niveau van de fact-checkers (…). Over de penetratie van de verschillende mondkapjes is in deze vierdelige serie van dr. Huber al genoeg gezegd (ook over het ‘flipperkast-effect’), met talloze verwijzingen naar peer reviewed studies. Voor een uitgebreid artikel over de informatieoorlog die er woedt rond mondkapjes, verwijs ik de lezer naar Masking Ourselves to Death: A Stunning Propaganda Win for Voodoo Epidemiology, door dr. Mark Crispin Miller, PhD. Directe link naar de PDF.’

[92] Vasoconstrictie is de vernauwing van de bloedvaten, waardoor de bloeddruk stijgt.

[93] St. Croix, C. M., Morgan, B. e.a., Fatiguing Inspiratory Muscle Work Causes Reflex Sympathetic Activation in Humans, The Journal of Physiology, 1 dec. 2000; 529 Pt 2(Pt 2) 493-504. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11101657https://doi.org/10.1111/j.1469-7793.2000.00493.x.

[94] De QT-interval is de tijd tussen het begin van het QRS-complex van het ECG en het einde van de T-top. De QT-interval varieert met de hartslag; bij een lage hartslag wordt hij langer, bij een snelle korter. De QT-interval is de elektrocardiografische weergave van de ontladingstijd en de repolarisatieduur – oftewel de hersteltijd – van myocardcellen nadat ze elektrisch zijn geprikkeld.

[95] Melnikov, V. N., Divert, V. E. e.a., Baseline Values of Cardiovascular and Respiratory Parameters Predict Response to Acute Hypoxia in Young Healthy Men, Physiological Research, 18 juli 2017; 66(3) 467-479. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28248531https://doi.org/10.33549/physiolres.933328.

[96] Crawford, J. H, Isbell, T. S. e.a., Hypoxia, Red Blood Cells, and Nitrite Regulate NO-dependent Hypoxic Vasodilation, Blood, 15 jan. 2006; 107(2)  566-574. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1895612https://dx.doi.org/10.1182%2Fblood-2005-07-2668.

[97] Erytropoëse is het Vasodilatator deel van de hematopoëse (bloedvorming) waarbij, vanuit een ‘hematopoëtische’ (bloedvormende) multipotente stamcel zich erytrocyten (rode bloedcellen) ontwikkelen.

[98] Henry, J., Henry’s Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods, 19e ed. W. B. Saunders Co., 1996, pag. 599.

[99] Een aandoening waarbij onvolgroeide rode bloedcellen in het beenmerg abnormaal groot zijn en/of in abnormaal grote hoeveelheden voorkomen.

[100] Dit is kort gezegd een kwalitatieve verstoring in de erytropëose (zie ook noot 97).

[101] Micro-angiopathische hemolytische anemie is een vorm van hemolytische anemie die gekenmerkt wordt door fragmentatie van erytrocyten als gevolg van verstoppingen in kleine bloedvaten.

[102] Sideroblastische anemie is een vorm van bloedarmoede (anemie) die veroorzaakt wordt door afwijkende voorlopers/kiemcellen (blasten) van de rode (erythro) bloedcellen (erythroblasten).

[103] MedGen, Erythroid hyperplasiahttps://www.ncbi.nlm.nih.gov/medgen/4536#rdis_1634824.

[104] Harmening, D., Clinical Hematology and Fundamentals of Hemostasis, 4th ed.,  Davis Company, 2002, pag.  348-349.

[105] In het Engels ‘signaling pathways’. Dit zijn een of meer reeksen van chemische reacties met een groep moleculen in een cel die samenwerken om de celfunctie te beheersen (zoals celdeling of celdood). Een andere, eenvoudige omschrijving van een signaalroute is een reeks stappen waarbij verschillende moleculen in een cel of op het celoppervlak (receptoren) samenwerken om de celfuncties te reguleren.

https://toolbox.eupati.eu/glossary/signaalroute/?lang=nl.

[106] Cummins, E. P., Crean, D., Hypoxia and Inflammatory Bowel Disease, Microbes and Infection, dl. 19, nr. 3, mrt. 2017, pag. 210-221.

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1286457916301319https://doi.org/10.1016/j.micinf.2016.09.004.

[107] Zeitouni, N. E., Chotikatum, S. e.a., The Impact of Hypoxia on Intestinal Epithelial Cell Functions: Consequences for Invasion by Bacterial Pathogens, Molecular and Cellular Pediatrics, dl. 3, artikelnr: 14 (2016).

https://molcellped.springeropen.com/articles/10.1186/s40348-016-0041-yhttps://doi.org/10.1186/s40348-016-0041-y.

[108] Zhu, W., Should, and how can, Exercise be done During a Coronavirus Outbreak? An Interview with Dr. Jeffrey A. Woods, Journal of Sport and Health Science, mrt. 2020; 9(2) 105-107. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32099717https://doi.org/10.1016/j.jshs.2020.01.005.

[109] Hogan, M. C., Cox, R. H., Welch, H. G., Lactate accumulation During Incremental Exercise with Varied Inspired Oxygen Fractions, Journal of Applied Physiology: Respiratory, Environmental and Exercise Physiology, okt. 1983; 55(4) 1134-40.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/6629944https://doi.org/10.1152/jappl.1983.55.4.1134.

[110] Warburg, O., On the Origin of Cancer Cells, Science, 24 febr. 1956, dl. 123, nr. 3191, pag. 309-314. https://www.jstor.org/stable/1750066?seq=1.

https://science.sciencemag.org/content/123/3191/309https://doi.org/10.1126/science.123.3191.309.

[111] In de meeste organen wordt pyruvaat helemaal afgebroken en omgezet in energie. Dat gebeurt in de mitochondriën en daar is zuurstof voor nodig. Maar sommige cellen hebben geen, of heel weinig mitochondriën, waardoor ze het pyruvaat maar gedeeltelijk kunnen afbreken, tot lactaat (melkzuur). Ook als er te weinig zuurstof beschikbaar is, wordt pyruvaat op deze manier afgebroken.

[112] Allosterisch houdt in: van, gerelateerd aan, het ondergaan van, of een verandering in de vorm en activiteit van een eiwit (zoals een enzym), die voortkomt uit een combinatie met een andere substantie op een plek anders dan de chemisch actieve site. Allosterie stamt van het Griekse ἄλλως allos (anders) en στερεός stereós (plaats), hetgeen dus ‘op een andere plaats’ betekent.

[113] Warburg, O., On the Origin of Cancer Cells, Science, 24 febr. 1956, dl. 123, nr. 3191, pag. 309-314. https://www.jstor.org/stable/1750066?seq=1.

[114] Chambers, A. M., Matosevic, S., Immunometabolic Dysfunction of Natural Killer Cells Mediated by the Hypoxia-CD73 Axis in Solid Tumors, Frontiers in Molecular Biosciences, juni 2019; 6:60. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6668567/ ,https://dx.doi.org/10.3389/fmolb.2019.00060

[115] Crittenden, G., Is Your Mask Giving You Lung Cancer?, 21 okt. 2020. https://neverb4.net/is-your-mask-giving-you-lung-cancer.

[116] Chua, M., Cheng, W., Goh, S. S. e.a., Face Masks in the New COVID-19 Normal: Materials, Testing, and Perspectives, Research (Washington, D.C.), 7 aug. 2020; 7286735. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7429109https://dx.doi.org/10.34133/2020/7286735.

[117] Solvay, Materials for Covid-19 PPE and Medical Equipment: N95 Masks.

https://www.solvay.com/en/chemical-categories/specialty-polymers/healthcare/medical-equipment-emergency-production/n95-masks.

[118] Chua, M., Cheng, W., Goh, S. S. e.a., Face Masks in the New COVID-19 Normal: Materials, Testing, and Perspectives, Research (Washington, D.C.), 7 aug. 2020; 7286735. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7429109https://dx.doi.org/10.34133/2020/7286735.

[119] Zie de Engelstalige Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Perfluorooctanoic_acid (uitgebreider dan de Nederlandse Wikipedia).

[120] Pierozan, P., Jemeren, F., Karlsson, O., Perfluorooctanoic Acid (PFOA) Exposure Promotes Proliferation, Migration and Invasion Potential in Human Breast Epithelial Cells, Archives of Toxicology, 2018; 92(5) 1729-1739.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5962621https://dx.doi.org/10.1007/s00204-018-2181-4.

[121] Steenland, K., Fletcher, T., Savitz, D. A., Epidemiologic Evidence on the Health Effects of Perfluorooctanoic Acid (PFOA), Environmental Health Perspectives,  aug. 2010; 118(8) 1100-1108, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2920088/https://dx.doi.org/10.1289/ehp.0901827.

[122] Lukashev, D., Klebanov, B. e.a., Cutting Edge: Hypoxia-Inducible Factor 1α and Its Activation-Inducible Short Isoform I.1 Negatively Regulate Functions of CD4+ and CD8+ T Lymphocytes, The Journal of Immunology, 15 okt. 2006; 177 (8) 4962-4965.

https://www.jimmunol.org/content/177/8/4962https://doi.org/10.4049/jimmunol.177.8.4962.

[123] Sant, A. J., McMichael, A., Revealing the Role of CD4+ T Cells in Viral Immunity, The Journal of Experimental Medicine, juli 2012; 209(8) 1391-1395.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3420330https://dx.doi.org/10.1084/jem.20121517.

[124] Borovoy, B., Huber, C., Crisler, M., Microbial Challenges from Masks, Primary Doctor Medical Journal, 9 okt. 2020.

(Oorspronkelijk artikel) https://pdmj.org/papers/masks_false_safety_and_real_dangers_part2.

Nederlandse vertaling) https://ademvrij.nu/microbiologische-uitdagingen-bij-mondkapjesgebruik.

[125] Lan, J., Song, Z. e.a., Skin Damage Among Health Care Workers Managing Coronavirus Disease-2019, Journal of the American Academy of Dermatology, dl. 82, nr. 5; 1215-1216. https://www.jaad.org/article/S0190-9622(20)30392-3/pdf.

[126] In Nederland is de wetgeving rond mondkapjes aangepast en gepubliceerd op 15 oktober 2020 en worden mondkapjes nu ook gezien als PMB (persoonlijk beschermingsmiddel).

https://www.igj.nl/binaries/igj/documenten/richtlijnen/2020/06/17/wettelijk-kader-mondmaskers/20201013+Wettelijk+kader+mondmaskers.pdf

[127] Naslagwerk dat medicamenteuze adviezen en/of medicijnen uiteenzet.

[128] Een publicatie die jaarlijks uitgegeven wordt door de United States Pharmacopeial Convention die de samenstelling, beschrijving, bereidingswijze en dosering van medicijnen bevat.

[129] US Food and Drug Administration, Is My Product a Medical Device?, Sectie 201(h). https://www.fda.gov/media/131268/download.

[130] US Food and Drug Administration, Medical Device Overview.

https://www.fda.gov/industry/regulated-products/medical-device-overview#What%20is%20a%20medical%20device.

[131] US Food and Drug Administration, Q: Who can write a prescription for a medical device?

https://www.fda.gov/medical-devices/home-use-devices/frequently-asked-questions-about-home-use-devices#5.

[132] Alle micro-organismen die in een bepaald orgaan leven, worden gezamenlijk de ‘microbiota’ genoemd.

[133] Sinkule, E. J., Powell, J. B., Gloss, F. L., Evaluation of N95 Respirator Use with a Surgical Mask Cover: Effects on Breathing Resistance and Inhaled Carbon Dioxide (tabel 4), The Annals of Occupational Hygiene, 29 okt. 2012, dl. 57, nr. 3, april 2013, pag. 384-398.

https://academic.oup.com/annweh/article/57/3/384/230992https://doi.org/10.1093/annhyg/mes068.

[134] Zhaoshi, Z., Potential Risks When Some Special People Wear Masks, commentaar 18 april 2020 onder het volgende artikel: Masks and Coronavirus Disease 2019 (COVID-19), door Desai, A. N. (MD, MPH) en Aronoff, D. M. (MD): https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2764955.

Doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

Acht Duitse artsen en wetenschappers hebben een vernietigend rapport uitgebracht over de talrijke schadelijke effecten van het langdurig dragen van mondkapjes. Een opmerkelijke bevinding: dragers van mondkapjes produceren meer aerosolen dan niet-dragers en dragen daardoor méér bij aan verspreiding van virussen.

Het International Journal of Environmental Research and Public Health (IJER) heeft op 20 april een wetenschappelijk artikel gepubliceerd – Is a Mask that Covers the Mouth and Nose Free from Undesirable Side Effects in Everyday Use Free of Potential Hazards? – van acht artsen en wetenschappers dat een overzicht biedt van de gezondheidsrisico’s van het dragen van een mondkapje.

Dat een mondkapje ineffectief is tegen het verspreiden van longvirussen, is niet nieuw en wordt door steeds meer wetenschappers bevestigd, inclusief OMT-directeur Jaap van Dissel. Maar er is ook veel onderzoek dat laat zien dat het dragen van een mondkapje significante gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. (Zie ons literatuuroverzicht.) Het artikel in IJER levert een ontluisterende bevestiging op van dit feit.

In het onderzoek hebben de Duitse auteurs de resultaten verzameld van 44 empirische studies en 65 publicaties. Daaruit komt naar voren dat de schadelijke effecten van mondkapjes zich uitstrekken over een breed scala aan disciplines. De resultaten zijn zo consistent dat de auteurs er een naam aan hebben gegeven: zij noemen het effect van mondkapjes het “Mask-Induced Exhaustion Syndrome (MIES)”. Oftewel een door de mondkap veroorzaakt uitputtingssyndroom.

De WHO waarschuwde in april 2020 al dat het dragen van mondkapjes kon leiden tot schijnveiligheid en ademhalingsproblemen, schrijven de onderzoekers. In juni 2020 voegde de WHO hier in een nieuwe richtlijn andere effecten aan toe: hoofdpijn, gezichtshuidletsel, huidontstekingen, acne en een vergroot besmettingsrisico als gevolg van mondkapjes die niet zorgvuldig worden gehanteerd.

De auteurs voegen hier nog een heel scala aan schadelijke effecten aan toe. Zij concluderen dat het dragen van mondkapjes leidt tot een algehele verslechtering van de geestelijke en lichamelijke conditie van mensen, en met name van kinderen. Dit geldt voor alle soorten mondkapjes, waarbij hooguit verschillen zijn in specifieke effecten.

Dode ruimte

Volgens de wetenschappelijke gegevens vertonen maskerdragers als geheel een opvallende frequentie van typische, meetbare, fysiologische veranderingen die verband houden met maskers.

Naast de toename van het koolstofdioxidegehalte (CO2) in het bloed van de drager is een veel voorkomend effect een significante daling van de zuurstofverzadiging in het bloed, die vergezeld gaat met een toename van de hartslag en van de ademhalingsfrequentie.

In een experimentele studie veroorzaakten chirurgische en N95-maskers een significante toename van de hartslag en een overeenkomstig gevoel van uitputting. Deze symptomen gingen gepaard met een gevoel van warmte en jeuk door vochtpenetratie van de maskers bij 10 gezonde vrijwilligers van beide geslachten na slechts 90 minuten lichamelijke activiteit.

Deze verschijnselen werden gereproduceerd in een ander experiment met 20 gezonde proefpersonen die chirurgische maskers droegen. De gemaskerde proefpersonen vertoonden statistisch significante toenames in hartslag en ademhalingsfrequentie vergezeld van een significant meetbare toename van kooldioxide. Ze klaagden ook over ademhalingsmoeilijkheden tijdens de oefening.

Hoewel sommige effecten relatief gering zijn, zal herhaalde blootstelling over langere perioden leiden tot effecten op de lange termijn en ziektebeelden, zoals hoge bloeddruk en aderverkalking, inclusief coronaire hartziekten (metabool syndroom), alsmede neurologische aandoeningen, schrijven de onderzoekers. Al bij een geringe toename van kooldioxide in de ingeademde lucht kan er sprake zijn van het ontstaan van hoofdpijn, irritatie van de luchtwegen, astma, alsmede een verhoging van de bloeddruk en de hartfrequentie met vaatschade tot gevolg en op termijn neuropathologische en cardiovasculaire gevolgen.

Zelfs een lichte maar aanhoudende verhoging van de hartslag stimuleert oxidatieve stress en kan leiden tot aderverkalking van de bloedvaten. Licht verhoogde ademhalingsfrequenties over langere perioden kunnen leiden tot hoge bloeddruk, verminderde hartfuncties en beschadiging van de bloedvaten. Beide verschijnselen worden veroorzaakt door het dragen van gezichtsmaskers, beklemtonen de onderzoekers.

De auteurs wijzen er ook op dat de “dode ruimte” bij het inademen significant wordt verhoogd, zelfs bijna wordt verdubbeld. Dit houdt in dat er minder zuurstof beschikbaar is voor de longen – gemiddeld zo’n 37%. Dit verklaart grotendeels de verslechtering van de ademhalingsfysiologie en de daaruit voortvloeiende bijwerkingen van alle soorten maskers bij dagelijks gebruik bij gezonde en zieke mensen die in veel studies wordt waargenomen (toename in ademhalingsfrequentie, toename van de hartslag, afname van zuurstofverzadiging, toename van partiële druk van kooldioxide, vermoeidheid, hoofdpijn, duizeligheid, denkstoornissen, enz.).

Experimenten tonen daarnaast een toename van de luchtwegweerstand met een opmerkelijke 126% bij inademing en 122% bij uitademing bij een N95 (FFP2) masker. Experimentele studies hebben ook aangetoond dat het vochtig worden van het masker de ademweerstand nog verder verhoogt. Het masker werkt dus als een storende factor bij de ademhaling en veroorzaakt een toename van de ademhalingsfrequentie en gelijktijdig gevoel van kortademigheid (meer inspanning van de ademhalingsspieren). Deze extra belasting leidt ook tot uitputting met een stijging van de hartslag en verhoogde CO2-productie. “We vonden in de literatuur een clustering van aanzienlijke ademhalingsstoornissen en een aanzienlijke daling van de zuurstofverzadiging (in ongeveer 75% van alle studieresultaten),” schrijven de auteurs.

Verschillende experimentele studies met gezonde vrijwilligers lieten significante beperkingen zien in longfunctie en cardiopulmonaire capaciteit als gevolg van het dragen van mondmaskers. Gezonde dragers van mondmaskers leiden meer dan niet-dragers aan gevoelens van uitputting. Bij één onderzoek hadden 14 van de 24 maskerdragers last van kortademigheid, 4 hadden last van hoofdpijn. In een ander onderzoek onder verpleegkundigen werden klachten gerapporteerd als hoofdpijn, duizeligheid, vermoeidheid, ademhalingsstoornissen, hartkloppingen. De effecten bij zieke en oude mensen zijn waarschijnlijk nog groter, schrijven de onderzoekers.

Hyperventilatie

Artsen uit New York bestudeerden de effecten van het dragen van medische maskers en N95 maskers in een steekproef van 343 deelnemers (die werden ondervraagd met behulp van gestandaardiseerde, geanonimiseerde vragenlijsten). Het dragen van de maskers veroorzaakte detecteerbare lichamelijke klachten, nadelige effecten zoals verminderde cognitie (24% van de dragers) en hoofdpijn bij 71,4% van de deelnemers. Hiervan hield 28% aan en leidde tot het voorschrijven van medicatie.

Uit andere studies komen effecten naar voren als desoriëntatie en verwarring, schrijven de onderzoekers. Dit wordt verklaard door lagere zuurstofniveaus of hogere kooldioxideniveaus. De onderzoekers achten dit verband wetenschappelijk “onbetwistbaar”.

In een onderzoek uit 2020 werden significant verminderd denkvermogen en verminderde concentratie gevonden bij alle gebruikte maskertypes (stof, chirurgisch en N95-maskers) na slechts 100 minuten dragen van het masker. De denkstoornissen correleerden significant met een daling van de zuurstofverzadiging tijdens maskergebruik.

Maskers zijn zeker af te raden voor epileptici, zo blijkt uit diverse onderzoeken, omdat ze kunnen leiden tot hyperventilatie.

Het dragen van gezichtsmaskers kan ook leiden tot een lagere levenskwaliteit als gevolg van ongemak en irritatie. Maskers kunnen de cognitieve vermogens van mensen aantasten en tegelijkertijd hun motorische capaciteiten. Ze kunnen ook leiden tot verminderd gezichtsvermogen, tot een gevoel van verlies van vrijheid en autonomie, wat weer kan leiden tot onderdrukte woede.

Uit enquêtes blijkt dat maskers ook kunnen leiden tot angstgevoelens, stress, sociale isolatie, en depressie. In een onderzoek had meer dan 50% van de maskerdragers last van depressieve gevoelens.

Het dragen van maskers kan ook leiden tot paniekaanvallen. De onderzoekers associëren dit met een verhoogd CO2-gehalte bij inademen. Zij schrijven dat mensen die in behandeling zijn voor dementie, schizofrenie, en andere persoonlijkheidsstoornissen niet zouden moeten worden verplicht een masker te dragen, omdat dit hun klachten kan verergeren en kan leiden tot angsten en paniekaanvallen.

Uit vele studies blijkt dat het dragen van gezichtsmaskers kan leiden tot huidaandoeningen en huidirritaties.

Ziektekiemen

Vele onderzoeken tonen aan dat ziektekiemen (bacteriën, schimmels en virussen) zich ophopen aan de buitenkant en binnenkant van de maskers vanwege de warme en vochtige omgeving, schrijven de onderzoekers. Ze kunnen klinisch relevante schimmel-, bacteriële of virale infecties veroorzaken. De ongebruikelijke toename in de detectie van rhinovirussen in studies van het Duitse Robert Koch Instituut uit 2020 zou hierdoor kunnen zijn veroorzaakt.

De kiemdichtheid is meetbaar evenredig met de tijdsduur dat het masker wordt gedragen. Na slechts 2 uur dragen van het masker, neemt de dichtheid van ziekteverwekkers met een factor van bijna tien toe, zo blijkt uit diverse onderzoeken.

Vanuit microbiologisch en epidemiologisch oogpunt, leveren maskers extra risico’s op besmetting op, schrijven de onderzoekers. Enerzijds worden ziektekiemen opgezogen of hechten zich aan de maskers door convectiestromen. Aan de andere kant kunnen potentiële infectieuze agentia zich ophopen aan zowel de buitenkant als de binnenkant van het masker tijdens ademen. Dit wordt verergerd door contact met besmette handen. “Op en in de maskers verzamelen zich behoorlijk ernstige ziekteverwekkende bacteriën en schimmels zoals E. coli (54% van alle kiemen gedetecteerd), Staphylococcus aureus (25% van alle kiemen gedetecteerd), Candida (6%), Klebsiella (5%), Enterococci (4%) en andere ziektekiemen.”

In een andere microbiologische studie bleken de bacterie Staphylococcus aureus (57% van alle bacteriën gedetecteerd) en de schimmel Aspergillus (31% van alle gedetecteerde schimmels) de dominante kiemen op 230 onderzochte chirurgische maskers.

Een andere studie vond na zes uur gebruik de volgende virussen op 148 maskers die door medisch personeel werden gedragen: adenovirus, bocavirus, respiratoir syncytieel virus en influenzavirussen.

Een heel interessante bevinding van de onderzoekers is dat dragers van maskers veel meer dan niet-dragers aerosolen verspreiden! “Uit de literatuur is bekend dat maskers verantwoordelijk zijn voor een proportioneel onevenredige productie van fijne deeltjes in het milieu en, verrassend genoeg, veel meer dan bij mensen zonder masker.”

“Er werd aangetoond dat bij alle proefpersonen die een masker droegen significant meer kleinere deeltjes vrijkwamen met een grootte van 0,3–0,5 µm in de lucht dan bij mensen zonder masker, bij het ademen, spreken en hoesten bij alle typen maskers (stof, chirurgisch, N95-maskers).” Dit kan te maken hebben met het feit dat dragers van maskers harder moeten praten om zich verstaanbaar te maken.

Aerosolen zijn zo klein dat ze niet afdoende worden gestopt door gezichtsmaskers. “In een laboratoriumexperiment werd aangetoond dat chirurgische maskers en N95-maskers geen betrouwbare bescherming boden tegen corona- en griepvirussen,” schrijven de onderzoekers. “Aerosolen (deeltjes met een diameter van 0,08 tot 0,2 µm) konden bij beide maskertypen ongehinderd penetreren. Zowel de SARS-CoV-2-pathogenen met een grootte van 0,06 tot 0,14 µm en de influenzavirussen met 0,08 tot 0,12 µm gingen door de poriën van het masker heen.”

In een meta-analyse met hoog bewijskrachtniveau in opdracht van de WHO, kon geen effect van maskers worden aangetoond ten opzichte van het influenzavirus. In 14 gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken, kon geen vermindering van de overdracht van influenza-infecties worden aangetoond, melden de auteurs.

Conclusies

De onderzoekers concluderen dat er “duidelijke, ingrijpende, wetenschappelijk aangetoonde schadelijke effecten” zijn aangetoond voor maskerdragers, zowel op psychologisch als op sociaal en fysiek vlak. Kinderen zijn extra kwetsbaar voegen zij hier aan toe.

“Noch de WHO, noch het ECDC, het Amerikaanse CDC of het Duitse RKI (instanties vergelijkbaar met het RIVM in Nederland) onderbouwen met gedegen wetenschappelijke gegevens een positief effect van maskers in het publiek (in termen van een verminderde verspreiding van COVID-19 in de bevolking),” schrijven zij. “Nationale en internationale gezondheidsautoriteiten hebben theoretische beoordelingen gegeven over mondkapverplichtingen niet gebaseerd op wetenschappelijke gefundeerde standaarden van evidence-based medicine.”

De onderzoekers merken op dat maskers, wanneer ze door het grote publiek worden gebruikt, zelfs als een infectierisico kunnen worden beschouwd omdat de gestandaardiseerde hygiëneregels van ziekenhuizen niet kunnen worden gevolgd in dagelijks niet-medisch gebruik.

“Bovendien ademen maskerdragers (chirurgisch, N95, stoffen maskers) relatief kleinere deeltjes (grootte 0,3 tot 0,5 µm) uit dan maskervrije mensen en de luidere spraak onder maskers versterkt deze verhoogde productie van fijne aerosolen door de maskerdrager nog meer (vernevelingseffect).” Hierdoor is de kans dat maskerdragers anderen besmetten nog groter.

De auteurs wijzen er op dat “de geschiedenis laat zien dat al bij de grieppandemieën van 1918-1919, 1957-1958, 1968, 2002, in SARS 2004-2005 en met de griep in 2009, maskers voor dagelijks gebruik geen resultaat lieten zien in de strijd tegen virale infectiescenario’s. De ervaringen leidden tot vele wetenschappelijke studies die lieten zien dat maskers geen significant effect vertonen met betrekking tot virussen in dagelijks gebruik. Wetenschappers beoordeelden maskers zelfs als ongeschikt om de gebruiker te beschermen tegen virale luchtweginfecties in het ziekenhuis.”

De onderzoekers merken tot slot op dat de WHO het mondmasker aanprijst als een symbool van “conformisme en pseudo-solidariteit”. De WHO geeft bijvoorbeeld als argument voor het verplichten van mondmaskers aan dat dit “de stigmatisering van maskerdragers vermindert”. Dit is echter een puur politiek, geen medisch of wetenschappelijk argument.

Overzicht schadelijke effecten mondkapgebruik:

  • Bacteriële, virale en schimmelinfecties
  • Toename in volume dode ruimte
  • Verhoging van de ademweerstand
  • Toename van koolstofdioxide in het bloed
  • Afname van de zuurstofverzadiging in het bloed
  • Verhoging van de hartslag
  • Afname van de cardiopulmonaire capaciteit
  • Gevoel van uitputting
  • Verhoging van de ademhalingsfrequentie
  • Ademhalingsmoeilijkheden en kortademigheid
  • Hoofdpijn
  • Duizeligheid
  • Gevoel van vochtigheid en warmte
  • Slaperigheid (kwalitatieve neurologische gebreken)
  • Afname van de perceptie van empathie
  • Verminderde huidbarrièrefunctie met acne, jeuk en huidlaesies
  • Depressie, angst, sociale isolatie
  • Hogere verspreiding van aerosolen

doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

Statistische analyse van een Deens onderzoek toont aan dat serieuze effecten van het dragen van een mondkapje zeer onaannemelijk zijn, schrijft Ronald Meester, hoogleraar wiskunde aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Het is zo goed als onmogelijk geworden dat het dragen van een mondkapje een groot effect heeft. En dan gaat het ook nog om mondkapjes die op correcte wijze zijn gedragen – wat in de niet-medische praktijk zelden voorkomt.

et effect van een verplichting tot het dragen van mondkapjes is lastig vast te stellen. In de ons omringende landen is deze verplichting op verschillende momenten ingevoerd, maar in geen enkel geval werd de trend van dat moment hierdoor verstoord[1]. Er lijkt dus weinig grond om aan te nemen dat het dragen van mondkapjes een aanzienlijk effect heeft.

Maar hoe zou je verder nog kunnen achterhalen of er een effect is, en zo ja hoe groot? Daarvoor is het nodig om empirisch onderzoek te doen. Voorstanders van het dragen van mondkapjes geven argumenten waarom ze denken dat ze bescherming bieden, maar of dat werkelijk zo is kan niet op basis van theorie alleen vastgesteld worden. Dit is te vergelijken met statistisch onderzoek naar de effectiviteit van een vaccin. Een vaccin is gebaseerd op een bepaald idee, en elke fabrikant kan precies uitleggen hoe het vaccin werkt. Maar of dat idee echt zo werkt kan alleen in de praktijk worden vastgesteld, met grote experimenten.

Er is gedurende de Corona-crisis wel enig statistisch onderzoek gedaan naar het effect van mondkapjes. In deze bijdrage bespreek ik een Deense studie[2] die tijdens de eerste golf werd uitgevoerd, en daarna de conclusies die uit een statistische analyse van deze data volgen.  We kiezen hier voor een analyse van juist deze studie, omdat dit een van de weinige studies is die correct uitgevoerd lijkt. Ook de betrekkelijke eenvoud van de studie is aantrekkelijk, omdat ze data oplevert die direct geanalyseerd kan worden.

De Deense studie

Hoe zag de Deense studie er uit? In de studie werden deelnemers willekeurig toegewezen aan één van twee groepen: een groep die werd gevraagd gedurende een maand buitenshuis mondkapjes te dragen, en een groep die werd verzocht dat juist niet te doen. Het ging hier om medische mondkapjes, en de deelnemers werden ook geïnstrueerd om de mondkapjes op de juiste wijze te dragen.

Bij onderzoek naar de werking van een nieuw medicijn worden de testpersonen ook vaak in twee groepen verdeeld. Bij zo’n onderzoek weten de deelnemers niet of ze het echte medicijn of een placebo hebben gekregen. Een dergelijk blind onderzoek is bij mondkapjes natuurlijk niet mogelijk, want er bestaan geen placebo mondkapjes. Gegeven de aard van het onderzoek lijkt de gekozen methode daarom adequaat.

Resultaat

Het resultaat was dat uit de groep van 2393 mondkapjesdragers er na een maand 42 (1,8%) besmet (geweest) waren met het virus. Uit de groep van 2470 niet-dragers waren dat er 53 (2,1%). Wat vertelt ons dat nu? Er is wel degelijk een verschil, maar is het belangrijk? Of beter gezegd, wijst dat op een reductie in de kans op corona krijgen als je een mondkapje draagt? Zo ja, hoe veel minder kans op een besmetting zou je hebben door het dragen van een mondkapje?

Wat zegt de studie ons?

Allereerst moeten we ons afvragen of het verschil dat we waarnemen als enige (of in elk geval de voornaamste) reden het al of niet dragen van mondkapjes kan hebben. Daar is zoveel mogelijk voor gezorgd door mensen niet zelf te laten kiezen voor een groep, maar aan een groep toe te wijzen.

Dat werd gedaan op zo’n manier dat kenmerken die mogelijk ook van belang zouden kunnen zijn (leeftijd, al of niet roken, al of niet een bril dragen, in een stedelijke of landelijke omgeving wonen, contactberoep hebben of niet) in zo gelijk mogelijke mate voorkomen. Dat is belangrijk, want als je toevallig een groep feestende jongeren met mondkapjes op vergelijkt met een groep bedaagde thuiszitters zonder, zou het verschil in gedrag tussen de twee groepen wel eens een veel groter effect kunnen hebben dan het effect wat je wilt onderzoeken. Daar lijkt hier goed rekening mee te zijn gehouden, dus we gaan er nu van uit dat we echt te maken hebben met twee vergelijkbare groepen.

Conclusies

De auteurs van de Deense studie concluderen dat er geen significant verschil is tussen de twee groepen. Letterlijk zeggen ze dat de resultaten “inconclusive” zijn. Volgens de onderzoekers zijn de resultaten van het experiment consistent met een afname van 46% kans op besmetting, maar ook juist met een toename van 23%. Voor de liefhebbers: dit zijn de grenzen van hun 95% betrouwbaarheidsinterval.

Echter, de resultaten van de studie laten ook heel duidelijk zien dat serieuze effecten van het dragen van een mondkapje zeer onaannemelijk zijn geworden. Het is zo goed als onmogelijk geworden dat het dragen van een mondkapje een groot effect heeft. Er zijn verschillende manieren om dat precies te formuleren, maar dat gaat iets te ver voor deze korte notitie.

We merken ook nog op dat we hier te maken hebben met een experiment waarbij medische mondkapjes correct werden toegepast. De effectiviteit van de mondkapjes die wij allemaal dragen zal dus vrijwel zeker een stuk kleiner zijn, en het is gezien bovenstaande resultaten niet onredelijk om te veronderstellen dat het effect van onze mondkapjes nagenoeg nihil zal zijn. De resultaten zijn, kortgezegd, volledig consistent met de uitspraak dat mondkapjes geen bescherming bieden.

Wat mondkapjes doen om verspreiding te voorkomen is moeilijker vast te stellen, en daar zegt deze studie niets over. Ik heb overigens het RIVM meermalen gevraagd om een uitspraak te doen over het effect van mondkapjes, maar daar heb ik nooit antwoord op gekregen. Dat is opmerkelijk. Andere maatregelen werden doorgaans wel vergezeld door een indicatie van hun effect.

Ronald Meester is hoogleraar wiskunde aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en publiceert regelmatig over de relatie tussen wetenschap, religie en levensbeschouwing.

[1] Zie de data elders op deze website.

[2] H. Bundgaard and J.S. Bundgaard. Effectiveness of adding a mask recommendation to other public health measures to prevent Sars-CoV-2 infection in Danish mask wearers. Annals of International Medicine, 2020.

doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

Epidemiologisch bewijs, met name uit de V.S. maar ook uit Europa, toont aan dat invoering van een mondkapjesplicht samenhangt met een stijging van besmettingen, schrijft de Duitse wetenschapsjournalist en blogger Peter F. Maier in zijn uitstekende blog TKP.

Tot begin 2020 was de stand van de wetenschap dat maskers de verspreiding van infecties van de luchtwegen niet kunnen voorkomen. Prof. Andreas Sönnichsen, bijvoorbeeld, heeft dit in een open brief samengevat. Maar eind maart 2020 werden maskers plotseling verplicht in de meeste landen in Europa en veel staten van de VS.

Sindsdien is er een echt groot en zorgvuldig uitgevoerd onderzoek in Denemarken geweest waaruit bleek dat maskers geen effect hebben. Maar er is veel wetenschappelijk bewijs dat aantoont dat maskers aanzienlijk schadelijk zijn voor de gezondheid, vooral bij kinderen. Daarover heb ik bijvoorbeeld hier en hier en hier geschreven.

Er zijn een aantal landen die nooit maskers hebben ingevoerd, zelfs niet in Europa, zoals Zweden en Wit-Rusland, en andere die ze al lang hebben afgeschaft of er losjes mee omgaan, zoals Rusland. Zweden had in 2020 een van de laagste oversterfte-cijfers in Europa.

Maar heel goed vergelijkingsmateriaal bieden naburige staten in de VS. Hier is geen sprake van “observatiebias” en de resultaten zijn onbetwistbaar: maskers voorkomen noch infecties noch sterfgevallen, maar berokkenen zichtbaar schade:

We zien hier de gevallen per 100.000 inwoners van 7 aan elkaar grenzende staten van de VS van 1 september 2020 tot 14 maart 2021. Twee van deze staten, South Dakota en Nebraska, hebben nooit verplichte maskers gehad. Ze doen het beter dan North Dakota, dat rond 10 november 2020 het hoogste aantal gevallen van alle 7 had. Overigens valt de piek vrijwel samen met Oostenrijk en andere Europese staten.

Laten we eens kijken wanneer de andere staten de eis van het schadelijke masker afschaften. North Dakota trok het medio januari in, Iowa begin februari, Montana medio februari en Wyoming medio maart. Wat overblijft is Minnesota, de enige staat waar het aantal gevallen recentelijk licht is gestegen. De resultaten pleiten dus duidelijk tegen verplichte maskers.

Maskers – zelfs die van het type FFP2 of N95 – kunnen virussen niet op afstand houden. Maar ze verzwakken het immuunsysteem op vele manieren en er zijn zelfs door de WHO erkende ziekten die door het dragen van maskers worden veroorzaakt.

(Op de foto: gouverneur Kristi Noem van South Dakota – enige staat in de V.S. die helemaal geen lockdown invoerde.)

Doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

Toen de staat Texas op 10 maart de mondkapjesplicht afschafte en andere coronamaatregelen ophief, schreeuwden de mainstream media, Democratische politici en virologen moord en brand. Er zou een ramp volgen. Maar er gebeurde niets. Het aantal coronagevallen daalde zelfs 17 dagen achter elkaar. Texas toont voor de zoveelste maal aan dat er geen verband is tussen coronamaatregelen en coronagevallen.

Gelukkig zijn er wel degelijk landen of staten in de VS te vinden, waar wèl medische wetenschappelijke kennis en statistische data de basis vormt voor het gezondheidsbeleid.

Op 2 maart 2021 kondigde de gouverneur van Texas, Greg Abbott, een einde aan de verplichting tot het dragen van mondneusmaskers per 10 maart aan. Bovendien opende de staat volledig.

In plaats van het terugkeren van het gezonde verstand te vereelkomen, volgde een golf van drama en hysterie bij democratische (linkse) politici en media in de VS.

In een artikel op de website van het American Institute for Economic Research geeft Jeffrey A. Tucker een overzicht van de meest dramatische uitspraken. Hier een paar voorbeelden:

  • Vanity Fair rapporteert het nieuws onder de kop ‘Republikeinse gouverneurs vieren COVID-jubileum met gewaagd plan om nog eens 500.000 Amerikanen te vermoorden’.
  • Gouverneur van Californië, Gavin Newsom, die beweert dat de beslissing “absoluut roekeloos” was.
  • Dr. Fauci waarschuwt: “Het is gewoon onverklaarbaar waarom je je nu terug zou willen trekken.”
  • Virusexpert Michael Osterholm zegt tegen CNN: “We lopen in de bek van het monster.”
  • Beto O’Rourke hyperventileert over de verhuizing als een “grote fout” en “een cultus van de dood.”
  • Auteur Kurt Eichenwald: “Goddamn. Texas already has FIVE variants that have turned up: Britain, South Africa, Brazil, New York & CA. The NY and CA variants could weaken vaccine effectiveness. And now idiot @GregAbbott_TX throws open the state.” Hij noemde het besluit“moorddadige”.
  • Joe Biden noemt de stap om Texas te heropenen een vorm van “Neanderthaler denken”.

En dit is slechts een greep uit de vele bizarre en verontrustende reacties. Wat is het toch dat deze mensen missen hoe ‘over-the-top’ hun commentaar is? Of missen dat hun commentaar elke wetenschappelijke of medische grond mist?

Zonder te willen beweren dat een direct causaal verband is vast te stellen kan inmiddels wel vastgesteld worden of de voorspelde gezondheidsdrama’s zich hebben voltrokken. En wat blijkt? Zoals medisch wetenschappelijk te verwachten viel gebeurde er niets dramatisch. Integendeel; de ‘covid-gevallen’ vielen terug naar een uniek laag aantal en momenteel zijn de ziekenhuisopnames het laagst sinds oktober 2020, zo meldde onder meer de Daily Mail:

  • Texas COVID-19 cases and hospitalizations continue to drop, 17 days after it scrapped its mask mandate and allowed businesses to reopen at full capacity
  • On Saturday, seven-day positivity rate reached an all-time low of 5.27 per cent
  • The state reported 2,292 new cases, about 500 fewer on average from last week
  • Hospitalizations, meanwhile, dipped to 3,308, its lowest level since October

Naast allerlei bizarre maskerregels zien we hier gelukkig een voorbeeld waarbij het vrije ademen en de lichamelijke integriteit van mensen zijn hersteld. Goed doen, doet goed volgen? Welke landen en/of staten volgen? Wanneer volgt Nederland?

NB Het voorbeeld van Texas staat niet op zichzelf. “De VS kennen veel veel voorbeelden van ‘open staten’ die over het algemeen betere resultaten boeken in het omgaan met corona dan de ‘gesloten’ staten. Georgia ging al op 24 april 2020 open. South Dakota heeft nooit een lockdown gehad. South Carolina is in mei open gegaan. Florida hief in september alle restricties op. Telkens schreeuwde de pers moord en brand over de slachting die zij gaan volgen, het gebeurde nooit. De open staten kregen weliswaar te maken met een seizoensgolf in de winter, maar dat gold ook voor de lockdown-staten.”

doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

Zelfs van mondmaskers die net uit de verpakking zijn gehaald, werd aangetoond dat zij deeltjes en losse en/of vervuilde vezels bevatten die je beter niet kunt inademen. De langetermijn-gevolgen van langdurig mondkapjesgebruik kunnen dan ook ernstig zijn.

Oorspronkelijk artikel in het Engels, Copyright PDMJ.org en de auteur(s). Voltooid, peer-reviewed door gediplomeerde artsen (MD’s) en geredigeerd, 24 september 2020. Vertaald en van aanvullende verklarende voetnoten voorzien door E. W. J. Maatkamp. Deel 1 van vierdelige serie over de gevaren van mondkapjes. Deel 2 is al eerder gepubliceerd op de website van Ademvrij: https://www.ademvrij.nu/microbiologische-uitdagingen-bij-mondkapjesgebruik

Samenvatting

Tot aan onze moderne tijd kende de mensheid geen geschiedenis van massaal mondkapjesgebruik. Het is daarom belangrijk om de mogelijke gevolgen van dit maatschappij-brede experiment te overdenken. De gevolgen voor de gezondheid van individuen zijn nog niet bekend. Mensen die mondkapjes dragen, hebben een meetbaar hogere/sterkere inspiratoire flow dan niet-dragers.

Deze studie richt zich op nieuwe mondkapjes die zo uit de verpakking komen, en stoffen mondkapjes die (machinaal) gewassen zijn. De mondkapjes werden microscopisch onderzocht. Kleine losse deeltjes werden op elk type mondkapje waargenomen. Ook had elke type mondkapje zowel losse als vaste vezels. Als elk vreemd deeltje en elk vezeltje in elk mondkapje altijd goed bevestigd is en niet kan losraken door luchtstromen, zou er geen risico zijn dat zulke deeltjes en vezels ingeademd worden.

Maar als ook maar een klein deel van de vezels kan losraken door luchtstromen, of als er tijdens de productie, het verpakken of het verplaatsen van de mondkapjes stof, productresten of ander materiaal in de mondkapjes achterblijft, dan bestaat niet alleen de mogelijkheid dat er vreemde materialen in de luchtwegen terechtkomen, maar ook dat die materialen in het diepere longweefsel terechtkomen, waar zij potentieel schade kunnen veroorzaken.

Inleiding

Onze neus en mond zijn de twee toegangswegen naar ons ademhalingssysteem. Er is geen geschiedenis van een soort die vrijwillig of onvrijwillig deze openingen naar de luchtwegen en de longen deels of geheel blokkeerde [om de lucht te filteren]. Er is (1) geen biologische geschiedenis van zulk een soort en (2) er is geen geschiedenis van hoe zij zich aan zo’n nieuwe praktijk hebben aangepast of hoe zij die nieuwe praktijk eventueel hebben overleefd. Maar zeer recent, midden 2020, is het gebruik van mondkapjes/mondmaskers in de hele wereld (in sommige landen meer dan andere) door mensen gemeengoed geworden, of dat nu gebeurde onder dwang van overheden, omdat werkgevers het eisen, omdat onderwijsinstellingen en winkeliers het verplichten, of door sociale druk in de eigen directe omgeving.

De hoofdreden achter deze redenen is dat er sinds 2020 in de hele wereld grote angst voor COVID-19 is en een verlangen naar bescherming ertegen. Mensen zijn gepusht of worden anderszins gedwongen om ‘gezichtsmaskers’ te dragen, naar beweerd wordt om ‘de verspreiding van COVID-19 te vertragen’. De reactie van het algemene publiek is het dragen van chirurgische wegwerpmaskers en een veelheid aan stoffen maskers en andere gezichtsbedekkende middelen.

In de westerse wereld werden deze maskers tenminste niet buiten de ziekenhuizen gedragen (niet buiten operatiekamers en intensive care units), of buiten andere zorggerelateerde situaties. Eerder onderzoek heeft ruimschoots aangetoond (1) dat er geen duidelijk bewijs is dat het dragen van een mondkapje enig voordeel biedt, met name wat betreft de verspreiding van virale infecties, en (2) dat er goed gedocumenteerde risico’s zijn. Bewijs uit peer-reviewed klinische studies en meta-analyses van problemen met de effectiviteit en veiligheid van mondkapjes zijn samengevat in dit artikel.[2]

De optimale zuurstofopname bij mensen is berekend zonder welke obstructie van de luchtwegen ook. De US Occupational Safety and Health Administration (OSHA)[3] heeft bepaald dat de optimale hoeveelheid zuurstof in de lucht voor mensen tussen de 19,5 en 23,5 procent ligt. In vroeger tijden, vóór COVID-19, eiste de OSHA dat elke ruimte waarin de zuurstofconcentratie onder de 19,5 procent lag als ‘onveilige werkomgeving’ gelabeld werd.[4] Het zuurstofpercentage in de kleine ruimte binnen het mondkapje bedraagt binnen enkele seconden na het opzetten over het algemeen 17,4 procent.

Waargenomen is dat de ‘maximale vrijwillige ventilatie’[5] en de ‘maximale inspiratoire druk’[6] toenemen naarmate men grotere hoogten bereikt, waarbij de zuurstofconcentratie geleidelijk daalt[7]. Die toename werd ook gemeten bij hen die op grote hoogte leven en werken.[8] Omdat zuurstof – in de juiste hoeveelheid – zo essentieel is voor het leven, hebben mensen en dieren het vermogen gekregen om verschillen in zuurstofconcentratie op te merken en snel te reageren op veranderingen in die concentratie.

De ‘medulla oblongata’[9] (het verlengde merg) en de ‘carotislichaampjes’[10] zijn gevoelig voor zulke veranderingen. Een verminderde zuurstofconcentratie en een verhoogde kooldioxideconcentratie stimuleren de ventilatie[11] doordat het lichaam snel meer zuurstof probeert binnen te krijgen.[12] Als compenserend mechanisme zien we dat de inspiratoire flow meetbaar hoger is bij mondkapjesdragers dan bij mensen in de controlegroep (zij die geen mondkapje droegen).[13]

De vraag die zich dan aandient is: als bij het dragen van een mondkapje de inspiratoire flow (de luchtstroom bij het inademen) sterker wordt dan normaal, zit elke vezel van het masker dan wel vast genoeg zodat hij niet ingeademd wordt en in de longen van de drager terechtkomt? Is het voldoende wanneer de meeste van deze vezels goed vast zitten? Of moet elk deel van elke vezel te allen tijde goed vast zitten?

De gebruikte materialen

Van geïnhaleerde katoenen vezels is aangetoond dat zij subpleuraal[14] ‘grondglas opaciteiten’[15] kunnen veroorzaken aan het oppervlak van het longvlies, alsook een centrilobulaire[16] en peribronchovasculaire[17] interstitiële[18] verdikking en een fibreuze verdikking van het peribronchiale interstitium (verdikte bronchuswanden). Met infraroodspectrometrie werd vastgesteld dat de vreemde lichamen in de longen een patroon hadden dat identiek was aan cellulose en veroorzaakt moest zijn door de geïnhaleerde katoenvezels.[19] Katoen en zelfs zijde kan bijdragen aan de ontwikkeling van COPD bij textielwerkers.

Byssinose is een longaandoening (vernauwing van de luchtwegen) die vooral gerelateerd wordt aan de textielindustrie (met name in ontwikkelingslanden waar niet voldoende ventilatie aanwezig is). Wanneer textielwerkers in de werkomgeving blootgesteld werden aan organische stofdeeltjes van textiel, ontwikkelden zich zowel omkeerbare als onomkeerbare longaandoeningen zoals astma en COPD.[20] Daarbij moet in gedachten gehouden worden dat textielwerkers die geen mondmasker dragen een minder sterker respiratoire flow hebben dan zij die er wel een dragen.

Daarom is er des te meer reden dat de vezels, achtergebleven reststoffen (door productie, verpakken of anderszins hanteren) en andere deeltjes die aan het mondkapje vastzitten/hechten, volledig intact blijven. Dat geldt – bij elke ademteug en te allen tijde – voor elk vezeltje en voor elk deel van elk vezeltje, zelfs tot een grootte van nanometers.

Chirurgische wegwerpmaskers zijn gemaakt van synthetische vezels, inclusief polymeren zoals polypropeen (ook polypropyleen genoemd), polyurethaan, polyacrylonitril (ook wel bekend als polyvinylcyanide en Creslan 61), polystyreen, polycarbonaat, polyethyleen of polyester. Er is een binnenlaag van zachte vezels, een middenlaag (een non-woven of niet-geweven smeltgeblazen[21] filterlaag), en een waterresistente buitenlaag van non-woven vezels.[22] Deze studie toont FT-IR spectra[23] van de afbrekende vezels van wegwerpmaskers. Wat men ontdekte was dat wegwerpmaskers een nieuwe bron van vervuiling door microplastieke vezels kunnen worden, omdat zij afgebroken of gefragmenteerd kunnen worden in kleinere deeltjes/stukjes.[24]

Onderzoek naar synthetische vezels heeft een correlatie aangetoond tussen het inhaleren van synthetische vezels en verschillende bronchopulmonale ziekten zoals astma, alveolitis (ontstoken longblaasjes), chronische bronchitus, bronchiëctasie (chronische abnormale verwijdingen van de bronchiën[25]), fibrose, spontane pneumothorax (klaplong) en chronische longontsteking. Celproliferatie (een toename van het aantal cellen als gevolg van celgroei en celdeling) in de vorm van histiocyten (macrofagen) en fibroblasten (speciale cellen die deeltjes inkapselen in vezelig weefsel) werd vastgesteld in de longen van hen die blootstonden aan synthetische vezels in de omringende lucht. Focale[26] laesies[27] in de longen vertoonden granulomen[28] en collageenvezels die fijnstof en longvezels bevatten. Sommige van de longziekten ten gevolge van deze blootstelling waren omkeerbaar (konden genezen worden), terwijl bij andere patiënten al longfibrose[29] was ontstaan.[30]

De zogenaamde bioburden[31] van mondkapjes is ook aangetoond. Deze studie (noot 33) toonde op elk type masker dat onderzocht werd een bioburden aan, zelfs na het eerste gebruik in een schone chirurgische omgeving. Het spreken tijdens het gebruik van mondkapjes resulteerde ook in een significant hogere bioburden (gekweekt uit monsters genomen van de binnenkant – de gezichtskant – van de mondkapjes).[32]

Mogelijk risico op longfibrose

Longfibrose is een van de ergste ziekten die een mens kan krijgen of waarvan men getuige kan zijn. De ziekte doodt heel langzaam door de vorming van een steeds dikker wordende ‘matrixformatie’, een soort littekenweefsel dat de alveoli (de longblaasjes) ‘verstopt’ (de wanden van de longblaasjes worden steeds dikker) zodat de zuurstofuitwisseling vermindert. De ziekte wordt mettertijd erger en zorgt ervoor dat het slachtoffer langzaam stikt. Binnen de conventionele geneeskunde is er niets beschikbaar wat de lijder kan helpen.

Noch medicatie, noch bestraling kan de schade die door de fibrotische matrix in de longen aangericht is ongedaan maken. Ook chirurgie is geen optie: het verraderlijke, zich in de longen ontwikkelende verstikkende ‘net’ dat het leven van de patiënt langzaam maar zeker uitdooft, kan niet operatief verwijderd worden. Ook in de natuurgeneeskunde of alternatieve geneeskunde zijn er geen geneesmiddelen of -methoden bekend. Er zijn geen nutriënten, kruiden of behandelmethoden bekend die de fibrogenese ook maar een beetje kunnen reduceren of wegnemen. De overlevingskans binnen 5 jaar is slechts 20 procent.[33] De enige remedie tegen deze plaag is een zorgvuldige preventie van het inhaleren van kleine tot microscopisch kleine vreemde lichamen (deeltjes).

Geïnhaleerde deeltjes, vooral nanodeeltjes, kunnen het proces van longfibrose beginnen door vrije radicalen te vormen zoals ‘superoxide anionen’ (als zuurstof een extra elektron opneemt, ontstaat een superoxide anion radicaal, weergegeven als O2•-). De resulterende oxidatieve stress[34] bevordert ontstekingsreacties en oppervlaktereactiviteit.[35], [36] De pathogenese[37] van idiopathische[38] longfibrose begint wanneer de Type II cellen[39] in de longblaasjes beschadigd worden en de epitheliale laag[40] (waarvan deze cellen deel uitmaken) niet meer volledig geneest. Interstitiële fibroblasten ontwikkelen zich (vormen zich om) tot myofibroblasten, die zich verzamelen in fibrotische foci (gebieden) en vezels vormen met samentrekkende eigenschappen.[41] Dit wordt gevolgd door de synthese en afzetting van een extracellulaire matrix, die een sleutelrol lijkt te spelen in het belemmeren van de zuurstofuitwisseling door de longblaasjes.

Deeltjes in groottes van nanometer tot micrometer zijn ook aangewezen als mogelijke veroorzakers van longfibrose.[42] In de lucht aanwezige nanodeeltjes zijn vooral gevaarlijk voor de longen, maar ze zijn klein genoeg om transcytose[43] te ondergaan door de epitheliale en endotheliale[44] cellen, zodat zij in de bloedstroom en het lymfevatenstelsel terecht kunnen komen en zodoende het cardiovasculair systeem (hart- en vaatstelsel) kunnen bereiken, alsook de milt en het beenmerg. Er is ook vastgesteld dat zij langs de axonen[45] en dendryten[46] van het centrale zenuwstelsel en de ganglia (zenuwknopen) komen – een fenomeen dat al tientallen jaren bekend is.[47]

Geïnhaleerde deeltjes van 20 nanometer – meer dan nanodeeltjes van andere groottes – zijn afgezet in de alveolare regio (de longblaasje) tijdens het ademhalen door de neus van een persoon die zich in ontspannen toestand bevond.[48]

De gebruikte methoden

Wij hebben de hollle binnenkant of ‘gezichtskant’ van verschillende soorten nieuwe mondkapjes microscopisch onderzocht. Deze mondkapjes zijn nadat ze door de producent afgeleverd waren direct uit de verpakking genomen. Ze waren dus niet gedragen. Alleen het stoffen masker (in de reeks foto’s hieronder is het de bovenste rechts) was één dag gedragen, vervolgens gewassen en daarna nooit meer gedragen.

De volgende typen mondkapjes zijn onderzocht en eerst (macroscopisch) met het blote oog bekeken.

Cup Masker

Stoffen masker, een dag gedragen, daarna niet meer

N-95 masker #1

N-95 masker #2

Chirurgisch mondmasker

De volgende foto’s zijn van dezelfde maskers als hierboven, maar nu met 40x tot 100X vergroting. Foto’s met een hogere resolutie zijn afkomstig van andere bronnen (zie Bijlage A).

Cup masker: deeltjes en vezels die verontreinigd lijken te zijn

 

 

Stoffen masker: deeltjes en losgeraakte vezels, een dag gedragen en daarna gewassen

 

 

Chirurgisch masker: deeltjes en vezels die verontreinigd lijken te zijn

 

N-95 masker #1: deeltjes en vezels die verontreinigd lijken te zijn

 

 

 

N-95 masker #2: deeltjes

 

 

Anderzijds, wanneer mondkapjes gebruikt worden, kunnen deeltjes en vezels verder losraken. Op de volgende foto zien we een lichtelijk (weinig) gebruikt ziekenhuismondkapje, verlicht door een zaklamp.

Resultaten

Verschillende typen en soorten mondkapjes en -maskers zijn macroscopisch en microscopisch onderzocht. Elk type (nieuw en direct uit de verpakking genomen) masker bevatte vreemde lichamen (deeltjes) en/of ongeïdentificeerde vezels. Het eerste N-95 mondkapje bevatte het minste aantal losse deeltjes. Alle mondkapjes bevatten losse vezels in bijna elk deel van het mondkapje (elk zichtbaar deel).

Het stoffen mondkapje was al een keer gebruikt en gewassen en is daarna niet meer gebruikt. Hier zagen we ook losse vezels aan de geweven stof van het masker hangen, alsook vervuiling met losse deeltjes. In en aan het stoffen masker vonden we meer losse vezels dan bij de andere maskers: waarbij er 4 of 5 deels losgeraakte of ‘hangende’ vezels opvielen die je kon buigen en naar/richting het masker kon bewegen (we vonden ze verspreid over het zichtbare deel van het mondkapje, dat is aan de zichtbare buiten- en binnenkant).

De zichtbare vervuiling rond de ovale vorm van het chirurgische masker kan veroorzaakt zijn door een productiefout tijdens de thermische bewerking van de vezels. Het kunnen enkele druppels gesmolten polyethyleen zijn, of van een ander polymeer.

Conclusies

Chirurgisch personeel is getraind om nooit ook maar enig deel van het masker aan te raken (uitgezonderd de lusjes en de neusbrug) anders is het masker niet meer bruikbaar en moet het vervangen worden. Chirurgisch personeel is goed getraind in het niet aanraken van het mondkapje. Je ziet echter dat het algemene publiek regelmatig de verschillende delen van hun mondkapje aanraakt. Zelfs bij de maskers die net uit de verpakking waren gehaald, werd aangetoond dat zij deeltjes en losse en/of vervuilde vezels bevatten die je beter niet kunt inademen.

Zowel kleding van katoen als polymeer wordt goed verdragen door onze huid. Als de huid met deze stoffen bedekt wordt, treden er geen nadelige reacties op (mensen worden niet ziek), behalve wanneer de enige openingen naar het ademhalingssysteem bedekt worden. Het risico op inhaleren van deeltjes en vezels (een risico dat aanwezig is door de ventilatie tijdens het voortdurende ademhalingsproces) neemt toe door de grotere moeite die men moet doen (de extra kracht die men moet gebruiken) bij de pogingen het lichaam te voorzien van de zuurstof die het nodig heeft. Omdat daarbij de mond en neus redelijk tot goed afgedekt zijn, vormt dit een bron van zorg voor hen die hun longen gezond willen houden en daarom geen ongewenste deeltjes willen inademen.

Wanneer door mondkapjesgebruik een gedeeltelijke belemmering van de luchtwegen aan het normale ademhalingsproces wordt toegevoegd, wordt er dieper en krachtiger ingeademd. Als we dat combineren met het feit dat er na microscopisch onderzoek deeltjes gevonden zijn aan de binnenkant van de maskers (de gezichtskant) die nieuw uit de verpakking komen (en dus nog nooit gedragen zijn), is er een kans dat er een gevaarlijke hoeveelheid vreemde materialen in het longweefsel binnendringt.

Bovendien kunnen de mondkapjes op het moment dat ze gedragen worden óf alleen deeltjes verliezen door inademing, zodat ze in de longen van de drager terechtkomen, óf deze deeltjes en andere materialen zoals losse vezels aan de binnenkant van het masker zich gaan ophopen, zodat de eerder genoemde ‘burden’ toeneemt door biologisch en niet-biologisch materiaal (dat niet tot het materiaal van het masker zelf behoort, dus ‘niet masker’-materiaal) aan de binnenkant van het mondkapje.

Verdere mogelijke problemen zoals de macrofaagrespons en andere immunologische, ontstekings- en fibroblastreacties op zulke ingeademde deeltjes (voornamelijk afkomstig van de mondkapjes) zouden nader onderzocht moeten worden.

Als het veelvuldig dragen van mondkapjes door een groot deel van de wereldbevolking blijft aanhouden, neemt het risico op nadelige gevolgen door het inademen van maskervezels en biologische en niet-biologische verontreinigingen wereldwijd voor honderden miljoenen mensen alleen maar toe. Dit moet de alarmbellen doen afgaan bij artsen en epidemiologen die kennis hebben van en betrokken zijn bij werkgerelateerde gevaren (beroepsrisico’s).

Noot

Vertaald en van aanvullende verklarende voetnoten voorzien door E. W. J. Maatkamp. De oorspronkelijke Engelstalige versie van het artikel bevat een bijlage met foto’s gemaakt door een elektronenmicroscoop.

[1] Quati Makeeta (DC) is chiropractor.

[2] http://eddymaatkamp.nl/articles/mondkapjes.pdf

[3] De Amerikaanse versie van de Nederlandse Inspectie SZW (in 2012 ontstaan door samenvoeging van de Arbeidsinspectie, de Inspectie Werk en Inkomen en de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst).

[4] Occupational Safety and Health Administration (OSHA), US Department of Labor. Besloten ruimten en andere atmosferisch gevaarlijke ruimten.

https://www.osha.gov/SLTC/etools/shipyard/shiprepair/confinedspace/oxygendeficient.html.

[5] De maximale hoeveelheid gas die bij een frequentie f per minuut kan worden in – en uitgeademd. Soms wordt de benaming MAMV (maximaal ademminuutvolume) of MBC (maximal breathing capacity) gebruikt. Het is een belangrijke parameter in de ademhalingsgeneeskunde vanwege de relatie met het kooldioxidegehalte in het bloed. Het kan worden gemeten met apparaten zoals een Wright-ademhalingsmeter of kan worden berekend op basis van andere bekende ademhalingsparameters. Hoewel het minuutvolume kan worden gezien als een volume-eenheid, wordt het in de praktijk meestal behandeld als een stroomsnelheid (aangezien het een volumeverandering in de tijd vertegenwoordigt).

[6] De maximale inspiratoire druk (Pimax) is een maat voor de inademingsspierkracht en wordt gemeten door na een diepe uitademing zo krachtig mogelijk in een gesloten cilinder in te ademen.

[7] S. Sharma, B. Brown, Spirometry and respiratory muscle function during ascent to higher altitudes. Lung, maart-april 2007. 185 (2): 113-21. doi: 10.1007/s00408-006-0108-y – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17393241.

[8] S. L. Malik, I. P. Singh, Ventilatory Capacity among Highland Biochemical Oxygen Demands (BODS): a Possible adaptive mechanism at high altitude, Annals of Human Biology, sept-okt 1979. 6 (5) 471-6. doi: 10.1080/03014467900003851 – https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/533244/.

[9] Het gedeelte van de hersenen dat de hersenstam met het ruggenmerg verbindt. Het bevat o.a. centra die de hartslag, ademhaling, spijsvertering en bloeddruk reguleren.

[10] Kort gezegd: chemoreceptoren die de ademhaling stabiel houden. Zij bevinden zich ter hoogte van de gemeenschappelijke halsslagader. Zij geven een signaal af als de partiële zuurstofspanning (PaO2) in arterieel (slagaderlijk) bloed onder de 60 mm Hg daalt. Hierop volgt een reactie van het lichaam door de koolstofdioxidespanning (PaCO2) in arterieel bloed te verhogen of de arteriële pH te verlagen. Dit is puur het geval bij hypoxie (een gebrek aan zuurstof).

[11] De verplaatsing van lucht in en uit de longen door het ademhalingsstelsel.

[12] W. Williams, Physiological response to alterations in [O2] and [CO2]: relevance to respiratory protective devices, The International Society for Respiratory Protection, National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH). 27 (1): 27-51. 2010.

http://www.isrp.com/the-isrp-journal/journal-public-abstracts/1154-vol-27-no-1-2010-pp-27-51-wiliams-open-access/file (via deze website).

[13] I. Holmer, K. Kuklane, C. Gao, Minute Volumes and Inspiratory Flow Rates During Exhaustive Treadmill Walking Using Respirators, The Annals of Occupational Hygiene, dl. 51, nr. 3, april 2007, pag. 327-335. https://doi.org/10.1093/annhyg/mem004.

https://academic.oup.com/annweh/article/51/3/327/139423.

[14] Dat is onder het longvlies.

[15] Matglasachtige vlekken, of ondoorzichtigheid van het grondglas.

[16] De term ‘centrilobulair’ betekent dat de ziekte of kwaal voorkomt in het centrum van de functionele eenheden van de longen (in de secundaire longkwabben).

[17] Rond de bronchiën en bloedvaten.

[18] Interstitieel betekent tussenliggend. In dit geval verwijst het naar de ruimte tussen de longblaasjes en de bloedvaten.

[19] H. Kobayashi, S. Kanoh, K. Motoyoshi, S. Aida. Diffuse lung disease caused by cotton fibre inhalation but distinct from byssinosis. Thorax.

https://thorax.bmj.com), nov. 2004. 59 (12), https://thorax.bmj.com/content/59/12/1095.

[20] Peggy S. Lai, David C. Christiani, Long-term respiratory health effects in textile workers, Current Opinion in Pulmonary Medicine, mrt 2013. 19 (2): 152-157. https://doi.org/10.1097/mcp.0b013e32835cee9a – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3725301/.

[21] Gesmolten polymeer wordt door een rij spuitmonden geperst. Een sterke stroom hete lucht wordt langs de spuitmonden geblazen, waarna de ontstane vezels naar een collectorband geblazen worden. De aselect gedeponeerde vezels vormen een laagje met een non-woven structuur. Smeltgeblazen vezels kunnen tot wel 36 nanometer klein zijn.

[22] O. Fadare, E. Okoffo, Covid-19 face masks: A potential source of microplastic fibers in the environment, Science of the Total Environment (Elsevier), 1 okt. 2020. 737:140279. https://dx.doi.org/10.1016/j.scitotenv.2020.140279https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7297173/.

[23] Fourier-Transform-Infraroodspectroscopie is een alternatieve manier om infraroodspectra op te nemen. Het infraroodlicht wordt door een interferometer geleid. Het gemeten signaal is direct de fouriertransformatie van het infraroodspectrum. Hieruit wordt met behulp van een computer het infraroodspectrum berekend en weergegeven.

[24] Ibid. O. Fadare, E. Okoffo.

[25] Uit deze verwijde luchtwegen kan het slijm niet goed afgevoerd worden, zodat de luchtwegen geïnfecteerd kunnen raken.

[26] Focaal is het tegenovergestelde van verspreid.

[27] Beschadigingen van het weefsel.

[28] Ophopingen van de eigen afweercellen in het weefsel.

[29] Een zeldzame en ernstige longziekte waarbij rondom de longblaasjes fibrose (littekens) wordt gevormd.

[30] J. Cortez Pimentel, Ramiro Avila, A. Galvão Lourenço. Respiratory disease caused by synthetic fibres: a new occupational disease, Thorax.

https://thorax.bmj.com) 1975, 30 (204): 205-19. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC470268/.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC470268/pdf/thorax00140-0084.pdf.

[31] De bioburden is de mate van microbiologische besmetting van een voorwerp vóór sterilisatie.

[32] Z. Liu, D. Yu, e.a., Understanding the factors involved in determining the bioburdens of surgical masks, Annals of Translational Medicine, dec. 2019. 7 (23). http://atm.amegroups.com/article/view/32465/html (directe download).

[33] W. A. Wuyts, C. Agostini, The pathogenesis of pulmonary fibrosis: a moving target, European Respiratory Journal, 2013 41: 1207-1218.

https://doi.org/10.1183/09031936.00073012https://erj.ersjournals.com/content/41/5/1207.

[34] Oxidatieve stress is een stofwisselingstoestand waarbij meer dan een normale fysiologische hoeveelheid reactieve zuurstofverbindingen in de cel gevormd wordt of aanwezig is.

[35] G. Oberdörster, E. Oberdörster, J. Oberdörster, Nanotoxicology: an emerging discipline evolving from studies of ultrafine particles, Environmental Health Perspectives, juli 2005; 113(7): 823-839. https://dx.doi.org/10.1289/ehp.7339https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1257642/.

[36] Kleinere deeltjes hebben bij dezelfde massa een groter oppervlak dan grotere deeltjes, wat ervoor zorgt dat ze veel reactiever zijn dan grotere deeltjes met dezelfde massa en bijvoorbeeld ook meer ionen afgeven. De hoge reactiviteit kan lichaamscellen aanzetten tot het produceren van grote hoeveelheden chemisch-reactieve moleculen, waaronder vrije zuurstofradicalen en ontstekingsboodschappers. Dit kan leiden tot bijvoorbeeld weefselschade en een verstoring van de normale lichaamsfuncties. Bron: Nanocentre – http://www.nanocentre.nl/index.aspx?id=158.

[37] Het stapsgewijze ontstaan, ontwikkelen en verloop van een aandoening of ziekte.

[38] Idiopathisch is zonder bekende, aanwijsbare oorzaak.

[39] Zie voor meer informatie over dit type cellen: https://nl.qaz.wiki/wiki/Pulmonary_alveolus.

[40] Eenvoudig gezegd is dit een een dunne, doorlopende, beschermende laag cellen.

[41] C. J. Scotton, R. C. Chambers, Molecular targets in pulmonary fibrosis: the myofibroblast in focus, Chest Journal, okt. 2007; 132(4):1311-21.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17934117 – https://doi.org/10.1378/chest.06-2568.

[42] J. D. Byrne, J. A. Baugh, The significance of nanoparticles in particle-induced pulmonary fibrosis, McGill Journal of Medicine. jan. 2008. 11(1): 43-50. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2322933.

[43] Dit is een type transcellulair transport waarbij moleculen door het inwendige van een cel worden getransporteerd. Hoewel transcytose het meest wordt waargenomen in epitheelcellen, is het proces ook elders aanwezig.

[44] Het endotheel is een bedekkend eencellig laagje aaneengesloten cellen dat onder andere de binnenkant van hart, bloedvaten en lymfevaten bekleedt.

[45] Een axon of zenuwvezel is een uitloper van een neuron die elektrische impulsen geleidt.

[46] Dendrieten zijn de vertakte uitlopers van een zenuwcel (neuron). Ze geleiden elektrische impulsen die afkomstig zijn van andere neuronen van en naar het cellichaam van het neuron waar ze zelf toe behoren.

[47] D. Bodian, H. A. Howe, Experimental studies on intraneural spread of poliomyelitis virus, Bulletin of the Johns Hopkins Hospital, 1941 dl. 68 nr.3 pp.248-267. https://www.cabdirect.org/cabdirect/abstract/19422700792.

[48] International Commission on Radiological Protection. Human respiratory model for radiological protection. Ann ICRP. 1994. 24: 1-300. Het oorspronkelijke artikel lijkt niet beschikbaar te zijn. Het werd hier geupdated: https://www.researchgate.net/publication/5658235_Updating_ the_ICRP_human_respiratory_tract_model. (directe PDF download: http://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/ANIB_24_1-3).

BACKGROUND

Until very recently, vaccines against severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV-2) had not been authorized for emergency use in persons younger than 16 years of age. Safe, effective vaccines are needed to protect this population, facilitate in-person learning and socialization, and contribute to herd immunity.

METHODS

In this ongoing multinational, placebo-controlled, observer-blinded trial, we randomly assigned participants in a 1:1 ratio to receive two injections, 21 days apart, of 30 μg of BNT162b2 or placebo. Noninferiority of the immune response to BNT162b2 in 12-to-15-year-old participants as compared with that in 16-to-25-year-old participants was an immunogenicity objective. Safety (reactogenicity and adverse events) and efficacy against confirmed coronavirus disease 2019 (Covid-19; onset, ≥7 days after dose 2) in the 12-to-15-year-old cohort were assessed.

RESULTS

Overall, 2260 adolescents 12 to 15 years of age received injections; 1131 received BNT162b2, and 1129 received placebo. As has been found in other age groups, BNT162b2 had a favorable safety and side-effect profile, with mainly transient mild-to-moderate reactogenicity (predominantly injection-site pain [in 79 to 86% of participants], fatigue [in 60 to 66%], and headache [in 55 to 65%]); there were no vaccine-related serious adverse events and few overall severe adverse events. The geometric mean ratio of SARS-CoV-2 50% neutralizing titers after dose 2 in 12-to-15-year-old participants relative to 16-to-25-year-old participants was 1.76 (95% confidence interval [CI], 1.47 to 2.10), which met the noninferiority criterion of a lower boundary of the two-sided 95% confidence interval greater than 0.67 and indicated a greater response in the 12-to-15-year-old cohort. Among participants without evidence of previous SARS-CoV-2 infection, no Covid-19 cases with an onset of 7 or more days after dose 2 were noted among BNT162b2 recipients, and 16 cases occurred among placebo recipients. The observed vaccine efficacy was 100% (95% CI, 75.3 to 100).

CONCLUSIONS

The BNT162b2 vaccine in 12-to-15-year-old recipients had a favorable safety profile, produced a greater immune response than in young adults, and was highly effective against Covid-19. (Funded by BioNTech and Pfizer; C4591001 ClinicalTrials.gov number, NCT04368728. opens in new tab.)

As of May 21, 2021, the coronavirus disease 2019 (Covid-19) pandemic has caused more than 165 million infections across all ages globally, as well as more than 3.4 million deaths.1 BNT162b2 (Pfizer–BioNTech) is a Covid-19 vaccine containing nucleoside-modified messenger RNA encoding the severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV-2) spike glycoprotein.2 In healthy adults, two 30-μg doses of BNT162b2 elicited high neutralizing titers and robust, antigen-specific CD4+ and CD8+ T-cell responses against SARS-CoV-2.3,4 In the phase 2–3 part of an ongoing global, phase 1–2–3 randomized, controlled trial involving participants 16 years of age or older, BNT162b2 had a favorable safety profile characterized by transient mild-to-moderate injection-site pain, fatigue, and headache and was 95% effective in preventing Covid-19 from 7 days after dose 2.5 On the basis of these findings, BNT162b2 received emergency use authorization from the Food and Drug Administration on December 11, 2020, for Covid-19 prevention in persons 16 years of age or older.6 On May 10, 2021, the emergency use authorization was expanded to include persons 12 years of age or older on the basis of data presented in this report.7 Other vaccines against SARS-CoV-2 are authorized for emergency use1,8-10; however, BNT162b2 is the only one currently authorized for use in persons younger than 16 years of age.

Although children and adolescents generally have milder Covid-19 than adults, severe illness can occur in this population, especially in those with underlying medical conditions.11 Adolescents may play an important role in SARS-CoV-2 transmission.12,13 Thus, their vaccination may prevent disease and contribute to herd immunity. Furthermore, with immunization of older persons, younger persons account for an increased proportion of Covid-19 infections.14,15 The pandemic has interrupted the education and social development of students and has simultaneously burdened caregivers.16-18 Safe, efficacious vaccines for younger populations are therefore paramount.

Methods

OBJECTIVES, PARTICIPANTS, AND OVERSIGHT

We conducted a randomized, placebo-controlled, observer-blinded, phase 3 trial as part of a phase 1–2–3 trial assessing BNT162b2 safety, immunogenicity, and efficacy in healthy persons 12 years of age or older. This report presents findings from 12-to-15-year-old participants enrolled in the United States, including descriptive comparisons of safety between participants in that age cohort and those who were 16 to 25 years of age and an evaluation of the noninferiority of immunogenicity in the 12-to-15-year-old cohort to that in the 16-to-25-year-old cohort. Data were collected through the cutoff date of March 13, 2021.

Eligible participants were healthy or had stable preexisting disease (including hepatitis B, hepatitis C, or human immunodeficiency virus infection). Persons with a previous clinical or virologic Covid-19 diagnosis or SARS-CoV-2 infection, previous coronavirus vaccination, diagnosis of an immunocompromising or immunodeficiency disorder, or treatment with immunosuppressive therapy (including cytotoxic agents and systemic glucocorticoids) were excluded.

The ethical conduct of the trial is summarized in the Supplementary Appendix, available with the full text of this article at NEJM.org. Additional details of the trial are provided in the protocol, available at NEJM.org. Pfizer was responsible for the trial design and conduct, data collection, data analysis, data interpretation, and writing of the manuscript that was submitted. Both Pfizer and BioNTech manufactured the vaccine and placebo. BioNTech was the regulatory sponsor of the trial and contributed to data interpretation and writing of the manuscript. All data were available to the authors, who vouch for their accuracy and completeness and for the adherence of the trial to the protocol.

PROCEDURES

Randomization was conducted with the use of an interactive Web-based response system. Participants were assigned in a 1:1 ratio to receive two intramuscular injections of 30 μg of BNT162b2 or placebo (saline) 21 days apart. For evaluation of immediate vaccine-associated reactions, participants were observed in the clinic for 30 minutes after vaccination.

SAFETY

Safety objectives included the assessment of local or systemic reactogenicity events, which were recorded by the participants in an electronic diary (e-diary) for 7 days after each dose. Unsolicited adverse events (i.e., those reported by the participant without e-diary prompting) and serious adverse events were also recorded from receipt of the first dose through 1 month and 6 months after dose 2, respectively.

IMMUNOGENICITY

Immunogenicity assessments (SARS-CoV-2 serum neutralization assay and receptor-binding domain [RBD]–binding or S1-binding IgG direct Luminex immunoassays) were performed before vaccination and 1 month after dose 2, as described previously.3 The immunogenicity objective was to show noninferiority of the immune response to BNT162b2 in 12-to-15-year-old participants as compared with that in 16-to-25-year-old participants. Noninferiority was assessed among participants who had no evidence of previous SARS-CoV-2 infection with the use of the two-sided 95% confidence interval for the geometric mean ratio of SARS-CoV-2 50% neutralizing titers in 12-to-15-year-old participants as compared with 16-to-25-year-old participants 1 month after dose 2. BNT162b2 immunogenicity was evaluated in participants with and those without serologic or virologic evidence of previous SARS-CoV-2 infection. Corresponding end points were the geometric mean SARS-CoV-2 neutralizing titers at baseline (i.e., immediately before receipt of the first injection) and 1 month after dose 2 and geometric mean fold rises (GMFRs) in titers from baseline to 1 month after dose 2.

EFFICACY

The efficacy of BNT162b2 against confirmed Covid-19 with an onset 7 or more days after dose 2 was summarized in participants who did not have evidence of previous SARS-CoV-2 infection, as well as in all vaccinated participants. Surveillance for potential Covid-19 cases was undertaken throughout the trial; if acute respiratory illness developed in a participant, the participant was tested for SARS-CoV-2. Methods for identifying SARS-CoV-2 infections and Covid-19 diagnoses are summarized in the Supplementary Appendix.

STATISTICAL ANALYSIS

The safety population included all participants who received at least one dose of BNT162b2 or placebo. The reactogenicity subset included all 12-to-15-year-old participants and a subset of 16-to-25-year-old participants (those who received an e-diary to record reactogenicity events). Safety end points are presented descriptively as counts, percentages, and associated Clopper–Pearson two-sided 95% confidence intervals, with adverse events and serious adverse events described according to terms in the Medical Dictionary for Regulatory Activities, version 23.1, for each group.

Immunogenicity was assessed in a random subset of participants in each age cohort with the use of a simple random-sample selection procedure. For immunogenicity assessments, all participants in both age cohorts were from U.S. sites. The dose 2 immunogenicity population that could be evaluated included participants who underwent randomization and received two BNT162b2 doses in accordance with the protocol, received dose 2 within the prespecified window (19 to 42 days after dose 1), had at least one valid and determinate immunogenicity result from a blood sample obtained within 28 to 42 days after dose 2, and had no major protocol deviations. Noninferiority of the immune response to BNT162b2 in 12-to-15-year-old participants as compared with that in 16-to-25-year-old participants was assessed on the basis of the geometric mean ratio of SARS-CoV-2 50% neutralizing titers. A sample of 225 BNT162b2 recipients who could be evaluated (or 280 BNT162b2 recipients overall) in each age cohort was estimated to provide 90.8% power for declaring noninferiority (defined as a lower limit of the 95% confidence interval for the geometric mean ratio of >0.67). A testing laboratory supply limitation of the qualified viral lot used for assay validation and clinical testing resulted in the trial having fewer participants than anticipated for the immunogenicity analyses. Calculations of the geometric mean ratios, geometric mean titers, and GMFRs are described in the Supplementary Appendix.

Although the formal evaluation of efficacy was to be based on the overall results obtained across all age cohorts, the statistical analysis plan specified that descriptive efficacy summaries would be provided for each age cohort (the stratification factor). The efficacy analysis for the 12-to-15-year-old cohort was planned as a descriptive analysis because the number of cases that would occur in the age subgroups was unknown. The efficacy population that could be evaluated included all eligible 12-to-15-year-old participants who underwent randomization and received two doses of BNT162b2 or placebo, received dose 2 within the prespecified window (19 to 42 days after dose 1), and had no major protocol deviations. The all-available efficacy population included all participants who received one or two doses. Vaccine efficacy was defined as 100×(1−IRR), where IRR is the ratio of the rate of a first confirmed Covid-19 illness in the BNT162b2 group to the corresponding rate in the placebo group. Two-sided Clopper–Pearson 95% confidence intervals were calculated (not adjusted for multiple comparisons). Because the number of participants who reported symptoms but were missing a valid polymerase-chain-reaction test result was small, data for these participants were not imputed in the analysis.

Results

PARTICIPANTS

Screening, Randomization, and Vaccine and Placebo Administration.Demographic Characteristics of the Participants.

Between October 15, 2020, and January 12, 2021, a total of 2306 adolescents 12 to 15 years of age were screened for inclusion, and 2264 underwent randomization across 29 U.S. sites; 2260 participants received injections, with 1131 receiving BNT162b2 and 1129 receiving placebo (Figure 1). More than 97% of the BNT162b2 recipients received dose 2. In the reactogenicity subset, all the 12-to-15-year-old participants were from the United States and the 16-to-25-year-old participants were recruited globally (Table 1). Although documented previous Covid-19 was an exclusion criterion, approximately 5% of the participants were SARS-CoV-2–positive at baseline, possibly because of previous asymptomatic infection. In the immunogenicity subset, all the participants in both age cohorts were from the United States. Among the 2260 participants who were 12 to 15 years of age, 51% were male, 86% were White, and 12% were Hispanic or Latinx. Overall, 1308 participants (58%) had at least 2 months of follow-up after their second vaccine dose. The trial populations are summarized in Table S1 in the Supplementary Appendix.

SAFETY

Reactogenicity

Local Reactions and Systemic Events Reported within 7 Days after Administration of BNT162b2 or Placebo.

In both age cohorts, BNT162b2 recipients reported more local and systemic events than placebo recipients (Figure 2). Local and systemic events were generally mild to moderate in severity, reported at similar frequencies in both age cohorts, and typically resolved within 1 or 2 days. In both age cohorts, injection-site pain was the most common local reaction. Severe injection-site pain after any BNT162b2 dose was reported in 1.5% of 12-to-15-year-old participants and in 3.4% of 16-to-25-year-old participants; no severe pain was reported after placebo administration.

In both age cohorts, headache and fatigue were the most frequently reported systemic events. After BNT162b2 injection, severe headache and severe fatigue were reported in a lower percentage of 12-to-15-year-old participants than of 16-to-25-year-old participants. Fever (oral body temperature, ≥38°C) occurred after dose 2 of BNT162b2 in 20% of 12-to-15-year-old recipients and in 17% of 16-to-25-year-old recipients. The use of antipyretic agents was slightly more frequent among BNT162b2 recipients who were 12 to 15 years of age than among those who were 16 to 25 years of age (37% vs. 32% after dose 1, and 51% vs. 46% after dose 2). Fever with a temperature higher than 40°C occurred in 1 (0.1%) of the 12-to-15-year-old participants 1 day after BNT162b2 dose 1. In general, systemic events were reported more often after BNT162b2 dose 2 than after dose 1. No differences in reactogenicity were noted between participants who were SARS-CoV-2–positive at baseline and those who were SARS-CoV-2–negative at baseline (Fig. S1).

Adverse Events

Among 12-to-15-year-old participants, adverse events occurring from dose 1 through 1 month after dose 2 were reported by 6% of BNT162b2 and placebo recipients; slightly more BNT162b2 recipients than placebo recipients reported related adverse events (3% vs. 2%) (Table S2). Among 16-to-25-year-old BNT162b2 recipients, 11% reported any adverse event and 6% had vaccine-related adverse events. Among BNT162b2 recipients, severe adverse events were reported in 0.6% of those who were 12 to 15 years of age and in 1.7% of those who were 16 to 25 years of age.

One BNT162b2 recipient in the 12-to-15-year-old cohort discontinued vaccination because of a vaccine-related adverse event: a temperature greater than 40°C (described above) in a 14-year-old boy who was SARS-CoV-2–negative at baseline, had no reported medical history, and had no other symptoms. He received BNT162b2 dose 1 and had fever (temperature, 40.4°C) 1 day after vaccination, which resolved 2 days later. The participant did not receive dose 2 but remained in the trial for safety follow-up. One BNT162b2 recipient in the 16-to-25-year-old cohort discontinued vaccination because of severe vaccine-related injection-site pain and headache, both of which were reported 1 day after dose 1 and resolved within 1 day. Lymphadenopathy was reported in 9 of 1131 BNT162b2 recipients (0.8%) and in 2 of 1129 placebo recipients (0.2%) who were 12 to 15 years of age, as compared with in 1 of 536 BNT162b2 recipients (0.2%) and in no placebo recipients who were 16 to 25 years of age. Appendicitis was reported in 2 participants: 1 BNT162b2 recipient in the 16-to-25-year-old cohort and 1 placebo recipient in the 12-to-15-year-old cohort. No thromboses or hypersensitivity adverse events or vaccine-related anaphylaxis was seen. Few participants in any cohort (≤0.4% through 1 month after dose 2) had serious adverse events, and none were considered by the investigators to have been vaccine-related. No deaths were reported.

IMMUNOGENICITY

SARS-CoV-2 Serum Neutralization Assay Results 1 Month after Dose 2 of BNT162b2 among Participants without Evidence of Infection.

The immune response to BNT162b2 in 12-to-15-year-old adolescents was noninferior to that observed in 16-to-25-year-old young adults. The geometric mean ratio of the BNT162b2 neutralizing geometric mean titer in 12-to-15-year-old participants to that in 16-to-25-year-old participants 1 month after dose 2 was 1.76 (95% confidence interval [CI], 1.47 to 2.10) (Table 2), which met the noninferiority criterion (i.e., a lower boundary of the two-sided 95% confidence interval of >0.67). The lower boundary of the two-sided 95% confidence interval for the geometric mean ratio was greater than 1, indicating a greater response in adolescents than in young adults.

Among all participants regardless of serologic evidence of previous SARS-CoV-2 infection, the serum-neutralizing geometric mean titer 1 month after BNT162b2 dose 2 was 1283.0 in the 12-to-15-year-old cohort and 730.8 in the 16-to-25-year-old cohort (Fig. S2). The corresponding geometric mean titers at 1 month among placebo recipients were 15.1 and 10.7. Substantial increases in the 50% neutralizing titer from baseline were observed, with GMFRs from baseline to 1 month after dose 2 of 118.3 among 12-to-15-year-old participants and 71.2 among 16-to-25-year-old participants. The corresponding GMFRs among placebo recipients were 1.4 and 1.1.

EFFICACY

Vaccine Efficacy against Covid-19 in Participants 12 to 15 Years of Age.

Among the 1983 participants in the 12-to-15-year-old cohort who could be evaluated and did not have evidence of previous SARS-CoV-2 infection, no cases of Covid-19 with an onset of 7 or more days after dose 2 were observed among BNT162b2 recipients and 16 cases were observed among placebo recipients, which corresponded to an observed vaccine efficacy of 100% (95% CI, 75.3 to 100) (Table 3). Similarly, in the group that included all 2229 participants in the 12-to-15-year-old cohort who could be evaluated, regardless of whether they had evidence of previous SARS-CoV-2 infection, vaccine efficacy from 7 days after dose 2 was 100% (95% CI, 78.1 to 100), with no Covid-19 cases observed among BNT162b2 recipients and 18 cases observed among placebo recipients. After dose 1 and before dose 2, there were 3 Covid-19 cases noted (within 11 days after dose 1) among BNT162b2 recipients, as compared with 12 cases among placebo recipients (vaccine efficacy, 75%; 95% CI, 7.6 to 95.5) (Table S3). No cases of severe Covid-19 were observed in this age cohort.

Discussion

A two-dose regimen of 30 μg of BNT162b2 administered 21 days apart to adolescents 12 to 15 years of age was safe and immunogenic and resulted in an observed vaccine efficacy of 100% against Covid-19 from 7 days after dose 2. BNT162b2 elicited a high immune response in adults,3 which translated to a 95% vaccine efficacy among participants in the phase 2–3 trial who were 16 years of age or older.5 Noninferiority of immunogenicity in 12-to-15-year-old adolescents, as shown in our trial, was initially planned as the primary assessment of vaccine effectiveness through “immunobridging,” an approach in which the effectiveness of a vaccine is inferred from immunogenicity data. The efficacy analysis was descriptive because a sufficient number of Covid-19 cases was not anticipated. However, given the number of cases and the precision of vaccine efficacy estimates, the vaccine efficacy in this trial provides a high level of certainty about the efficacy results. The lower limit of the 95% confidence interval for vaccine efficacy, which was greater than 75%, provides substantial evidence of efficacy in this age group and is consistent with the high efficacy previously reported in participants 16 years of age or older.5 Although BNT162b2 is a two-dose regimen, early protection after a single dose has been reported in clinical trials and on the basis of real-world data.5,19,20 It is reassuring that early protection is also observed in this age group, given the important public health implications for pandemic control.

Evaluation of BNT162b2 in younger adolescents was undertaken for several reasons. The incidence of Covid-19 is reported to be higher among 12-to-17-year-old adolescents than among younger children.21 In addition, children, especially from low-income families, have been negatively affected by the lack of in-person learning during the pandemic.17,18 Therefore, a demonstration of efficacy and safety in 12-to-15-year-old adolescents is important in order to expand the emergency use authorization to include children 12 years of age or older and make a critical step toward achieving herd immunity. Finally, the favorable safety and side-effect profile and high efficacy, along with the acceptable risk-to-benefit ratio in adolescents, now justify vaccine evaluation in younger age groups.22

The favorable safety profile of BNT162b2, which was seen in adults in the pivotal trial and through ongoing pharmacovigilance after vaccine introduction, was also observed in 12-to-15-year-old recipients.5,23 Adherence was high, with more than 97% of BNT162b2 recipients receiving dose 2. As previously reported for vaccine recipients 16 years of age or older, systemic events in 12-to-15-year-old BNT162b2 recipients were reported more often after dose 2 than after dose 1.5 Antipyretic use after both doses was slightly higher in the 12-to-15-year-old cohort than in the 16-to-25-year-old cohort. This favorable safety profile is important, because a precedent exists for vaccines being increasingly reactogenic when administered to younger people. In the small percentage of participants who were SARS-CoV-2–positive at baseline, no differences in reactogenicity from those who were SARS-CoV-2–negative at baseline were noted, which supports immunization without screening for evidence of previous SARS-CoV-2 infection.

These results have several implications. Vaccination of adolescents is likely to confer the direct benefit of preventing disease along with indirect benefits, including community protection.24 Although children generally have a lower burden of symptomatic Covid-19 than adults, schools, youth sports, and other community gatherings may represent important sources of ongoing outbreaks and transmission, despite high rates of adult immunization.13,14,25 Vaccination of adolescents will allow them to reintegrate into society and resume in-person learning safely, which are especially important outcomes given the severe mental health effects of the Covid-19 pandemic on this group.18,22,26 Recent real-world data suggest that BNT162b2 prevents asymptomatic infection.19,27 Given the observed immunogenicity and efficacy, it is likely that vaccination will also prevent asymptomatic infection in children, thereby broadening community protection.

This analysis has some limitations. The efficacy analysis was prespecified as descriptive because an accurate sample size to assess vaccine efficacy could not be calculated before the start of the trial, given uncertainties about the incidence of SARS-CoV-2 infection. Therefore, the primary basis for the establishment of efficacy in 12-to-15-year-old adolescents was a neutralizing antibody response that was found to be noninferior to that in vaccine recipients 16 years of age or older, for whom efficacy had been shown.5 This report includes safety data through 1 month of follow-up after dose 2 for some participants. Data on longer-term safety and the duration of efficacy and antibody responses in children are not yet available.

Although racial and ethnic diversity was lower among the 12-to-15-year-old participants than among those who were 16 years of age or older, vaccine efficacy in the latter age cohort is consistent among racial and ethnic subgroups,5 and a similar pattern is likely in the younger cohort. All 12-to-15-year-old participants in this trial were enrolled at U.S. sites, whereas the 16-to-25-year-old participants were recruited globally. In the immunogenicity subset, however, all participants in both age cohorts were from the United States. The testing laboratory supply limitation resulted in fewer than anticipated participants in the immunogenicity analyses; however, even with the smaller sample size and lower power, the trial still established noninferiority of the immune response. Although some participants received other vaccinations during the trial period, we did not formally examine concomitant vaccination with BNT162b2 and other vaccines received during adolescence. These results do not determine whether BNT162b2 vaccination prevents asymptomatic infection or transmission of SARS-CoV-2; asymptomatic surveillance is ongoing in this age group.

Given the safety, immune response, and efficacy of the BNT162b2 vaccine in adolescents 12 to 15 years of age reported in this analysis, studies are ongoing to evaluate these measures in younger children and in other special populations, such as pregnant women.

References (27)

  1. 1.World Health Organization. Coronavirus disease (COVID-19) dashboard. 2021 (https://covid19.who.int/. opens in new tab).

    Google Scholar. opens in new tab

  2. 2.Pfizer Manufacturing Belgium NV. Pfizer-BioNTech COVID-19 vaccine: fact sheet for healthcare providers administering vaccine (vaccination providers). 2021 (http://labeling.pfizer.com/ShowLabeling.aspx?id=14471. opens in new tab).

    Google Scholar. opens in new tab

  3. 3.Walsh EEFrenck RW JrFalsey AR, et al. Safety and immunogenicity of two RNA-based Covid-19 vaccine candidates. N Engl J Med 2020;383:24392450.

    Google Scholar. opens in new tab

  4. 4.Sahin UMuik AVogler I, et al. BNT162b2 induces SARS-CoV-2-neutralising antibodies and T cells in humans. December 112020 (https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.12.09.20245175v1. opens in new tab). preprint.

    Google Scholar. opens in new tab

  5. 5.Polack FPThomas SJKitchin N, et al. Safety and efficacy of the BNT162b2 mRNA Covid-19 vaccine. N Engl J Med 2020;383:26032615.

    Google Scholar. opens in new tab

  6. 6.FDA takes key action in fight against COVID-19 by issuing emergency use authorization for first COVID-19 vaccine. News release of the Food and Drug Administration, Silver Spring, MDDecember 112020 (https://www.fda.gov/news-events/press-announcements/fda-takes-key-action-fight-against-covid-19-issuing-emergency-use-authorization-first-covid-19. opens in new tab).

    Google Scholar. opens in new tab

  7. 7.Coronavirus (COVID-19) update: FDA authorizes Pfizer-BioNTech COVID-19 vaccine for emergency use in adolescents in another important action in fight against pandemic. News release of the Food and Drug Administration, Silver Spring, MDMay 102021 (https://www.fda.gov/news-events/press-announcements/coronavirus-covid-19-update-fda-authorizes-pfizer-biontech-covid-19-vaccine-emergency-use. opens in new tab).

    Google Scholar. opens in new tab

  8. 8.World Health Organization. Status of COVID-19 vaccines within WHO EUL/PQ evaluation process. 2021 (https://extranet.who.int/pqweb/sites/default/files/documents/Status_COVID_VAX_23March2021_0.pdf. opens in new tab).

    Google Scholar. opens in new tab

  9. 9.European Medicines Agency. Authorised COVID-19 vaccines. 2021 (https://www.ema.europa.eu/en/human-regulatory/overview/public-health-threats/coronavirus-disease-covid-19/treatments-vaccines/vaccines-covid-19/covid-19-vaccines-authorised#authorised-covid-19-vaccines-section. opens in new tab).

    Google Scholar. opens in new tab

  10. 10.Food and Drug Administration. COVID-19 vaccines. 2021 (https://www.fda.gov/emergency-preparedness-and-response/coronavirus-disease-2019-covid-19/covid-19-vaccines. opens in new tab).

    Google Scholar. opens in new tab

  11. 11.Tsabouri SMakis AKosmeri CSiomou E. Risk factors for severity in children with coronavirus disease 2019: a comprehensive literature review. Pediatr Clin North Am 2021;68:321338.

    Google Scholar. opens in new tab

  12. 12.Rumain BSchneiderman MGeliebter A. Prevalence of COVID-19 in adolescents and youth compared with older adults in states experiencing surges. PLoS One 2021;16(3):e0242587e0242587.

    Google Scholar. opens in new tab

  13. 13.Szablewski CMChang KTBrown MM, et al. SARS-CoV-2 transmission and infection among attendees of an overnight camp — Georgia, June 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2020;69:10231025.

    Google Scholar. opens in new tab

  14. 14.The White House. Press briefing by White House COVID-19 response team and public health officials. April 52021 (https://www.whitehouse.gov/briefing-room/press-briefings/2021/04/05/press-briefing-by-white-house-covid-19-response-team-and-public-health-officials-24/. opens in new tab).

    Google Scholar. opens in new tab

  15. 15.Centers for Disease Control and Prevention. COVID data tracker. 2021 (https://covid.cdc.gov/covid-data-tracker/#trends_dailytrendscases. opens in new tab).

    Google Scholar. opens in new tab

  16. 16.Buonsenso DRoland DDe Rose C, et al. Schools closures during the COVID-19 pandemic: a catastrophic global situation. Pediatr Infect Dis J 2021;40(4):e146e150.

    Google Scholar. opens in new tab

  17. 17.Masonbrink ARHurley E. Advocating for children during the COVID-19 school closures. Pediatrics 2020;146(3):e20201440e20201440.

    Google Scholar. opens in new tab

  18. 18.Townsend E. Debate: the impact of school closures and lockdown on mental health in young people. Child Adolesc Ment Health 2020;25:265266.

    Google Scholar. opens in new tab

  19. 19.Dagan NBarda NKepten E, et al. BNT162b2 mRNA Covid-19 vaccine in a nationwide mass vaccination setting. N Engl J Med 2021;384:14121423.

    Google Scholar. opens in new tab

  20. 20.Thompson MGBurgess JLNaleway AL, et al. Interim estimates of vaccine effectiveness of BNT162b2 and mRNA-1273 COVID-19 vaccines in preventing SARS-CoV-2 infection among health care personnel, first responders, and other essential and frontline workers — eight U.S. locations, December 2020–March 2021. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2021;70:495500.

    Google Scholar. opens in new tab

  21. 21.Leeb RTPrice SSliwa S, et al. COVID-19 trends among school-aged children — United States, March 1–September 19, 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2020;69:14101415.

    Google Scholar. opens in new tab

  22. 22.Cooper DMAfghani BByington CL, et al. SARS-CoV-2 vaccine testing and trials in the pediatric population: biologic, ethical, research, and implementation challenges. Pediatr Res 2021 February 24 (Epub ahead of print).

    Google Scholar. opens in new tab

  23. 23.Gee JMarquez PSu J, et al. First month of COVID-19 vaccine safety monitoring — United States, December 14, 2020–January 13, 2021. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2021;70:283288.

    Google Scholar. opens in new tab

  24. 24.Kao CMOrenstein WAAnderson EJ. The importance of advancing severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 vaccines in children. Clin Infect Dis 2021;72:515518.

    Google Scholar. opens in new tab

  25. 25.Russell FMGreenwood B. Who should be prioritised for COVID-19 vaccination? Hum Vaccin Immunother 2021;17:13171321.

    Google Scholar. opens in new tab

  26. 26.Jones EAKMitra AKBhuiyan AR. Impact of COVID-19 on mental health in adolescents: a systematic review. Int J Environ Res Public Health 2021;18:24702470.

    Google Scholar. opens in new tab

  27. 27.Tande AJPollock BDShah ND, et al. Impact of the COVID-19 vaccine on asymptomatic infection among patients undergoing pre-procedural COVID-19 molecular screening. Clin Infect Dis 2021 March 10 (Epub ahead of print).

    Google Scholar

doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

yoga

Het dragen van mondkapjes levert gezondheidsschade op en kan beter worden vermeden, concludeert dr Baruch Vainshelboim van Stanford University op basis van uitgebreid onderzoek.

In een recent, uitgebreid wetenschappelijk onderzoek, Facemasks in the COVID-19 era: A Health Hypothesis, geschreven door Baruch Vainshelboim, van de Cardiology Division, Veterans Affairs Palo Alto Health Care System/Stanford University, wordt uitvoerig ingegaan op de huidige stand van kennis over voordelen en nadelen van het dragen van mondkapjes. Het artikel bevat een overzicht van wetenschappelijke studies over de doeltreffendheid, alsook over de fysiologische, psychologische en langetermijn gevolgen. Dit zijn de belangrijkste bevindingen uit het rapport.

Ademhaling is een van de belangrijkste fysiologische functies voor het behoud van leven en gezondheid. Het menselijk lichaam heeft een voortdurende en toereikende toevoer van zuurstof (O2) naar alle organen en cellen nodig om normaal te kunnen functioneren en te overleven. De ademhaling is ook een essentieel proces voor de verwijdering van metabolische bijproducten [kooldioxide (CO2)] die tijdens de celademhaling worden geproduceerd. Het is bekend dat acuut aanzienlijk O2-tekort (hypoxemie) en verhoogde CO2 (hypercapnie) zeer schadelijk en fataal kunnen zijn, zelfs gedurende enkele minuten, terwijl chronische hypoxemie en hypercapnie leiden tot verslechtering van de gezondheid, verergering van bestaande aandoeningen, morbiditeit, en uiteindelijk mortaliteit.

Uit de spoedeisende geneeskunde blijkt dat 5-6 minuten van ernstig zuurstoftekort tijdens een hartstilstand tot hersendood leidt, met extreem lage overlevingspercentages. Anderzijds leiden chronische lichte of matige hypoxemie en hypercapnie, zoals die welke worden veroorzaakt door het dragen van mondkapjes, tot een verschuiving naar een groter aandeel van het anaërobe energiemetabolisme, een daling van de pH en een stijging van de zuurtegraad van de cellen en het bloed, toxiciteit, oxidatieve stress, chronische ontsteking, immunosuppressie, en verslechtering van de gezondheidstoestand.

Doeltreffendheid van mondkapjes

De fysische eigenschappen van medische en niet-medische mondkapjes wijzen erop dat mondkapjes niet in staat zijn virale deeltjes tegen te houden, met andere woorden, de grootte van de poriën is groter dan het virus. Volgens de huidige kennis heeft het SARS-CoV-2-virus een diameter van 60 nm tot 140 nm [nanometer (miljardste meter)], terwijl de draaddiameter van medische en niet-medische mondkapjes varieert van 55 µm tot 440 µm [micrometer (miljoenste meter)], wat meer dan 1000 keer groter is. Door het verschil in grootte tussen de diameter van SARS-CoV-2 en de draaddiameter van mondkapjes (het virus is 1000 keer kleiner), kan SARS-CoV-2 gemakkelijk door een mondkapje heen.

Bovendien is de filterefficiëntie van mondkapjes laag, variërend van 0,7% tot 26%. Voor chirurgische en FFP2 medische mondkapjes daalt de filtratiesnelheid tot respectievelijk 15% en 58% wanneer er zelfs maar een kleine opening is tussen het masker en het gezicht.

Klinisch wetenschappelijk bewijs zet voorts vraagtekens bij de doeltreffendheid van mondkapjes om overdracht van mens op mens of besmettelijkheid tegen te gaan. In een gerandomiseerde gecontroleerde studie (RCT) van 246 deelnemers [123 (50%) symptomatisch] die al dan niet een chirurgisch mondkapje droegen, werd de overdracht van virussen, waaronder coronavirus, onderzocht. De resultaten van deze studie toonden aan dat er bij symptomatische personen (met koorts, hoest, keelpijn, loopneus, enz.) geen verschil was tussen het dragen en het niet dragen van een mondkapje wat betreft de overdracht van coronavirusdruppeltjes met deeltjes >5 µm.

Bij asymptomatische personen werden geen druppeltjes of aërosolen met coronavirus gevonden, zowel bij deelnemers met als zonder mondkapje, wat suggereert dat asymptomatische personen geen virus overdragen aan of infecties veroorzaken bij anderen. Dit werd ook ondersteund door een infectiviteitsstudie waarbij 445 asymptomatische personen via nauw contact (gedeelde quarantaineruimte) gedurende gemiddeld 4 tot 5 dagen werden blootgesteld aan een asymptomatische SARS-CoV-2-drager (die positief was voor SARS-CoV-2). Uit de studie bleek dat geen van de 445 proefpersonen besmet was met SARS-CoV-2, wat door testen werd bevestigd.

Uit een meta-analyse onder gezondheidswerkers bleek dat chirurgische mondkapjes en FFP2/N95-maskers niet doeltreffend waren tegen de overdracht van virale infecties of influenza-achtige ziekten in vergelijking met het niet dragen van een mondkapje. Uit een afzonderlijke analyse van 23 observationele studies bleek uit deze meta-analyse geen beschermend effect van medische maskers of N95-respiratoren tegen het SARS-virus. In een recente systematische review van 39 studies met 33.867 deelnemers in gemeenschapsmilieus (zelfgerapporteerde ziekte) werd geen verschil gevonden tussen FFP2-filtermaskers in vergelijking met chirurgische maskers en chirurgische maskers in vergelijking met geen maskers wat het risico op het ontwikkelen van influenza of influenza-achtige ziekte betreft, wat suggereert dat zij niet doeltreffend zijn om de virale overdracht in gemeenschapsmilieus te blokkeren.

De gezondheidseffecten van maskers

Het dragen van een gezichtsmasker beperkt mechanisch de ademhaling door de weerstand van de luchtbeweging te verhogen tijdens zowel het inhalatie- als het uitademingsproces. Onder normale omstandigheden op zeeniveau bevat lucht 20,93% O2 en 0,03% CO2, wat voor deze gassen in het arteriële bloed een partiële druk oplevert van respectievelijk 100 mmHg en 40 mmHg. Deze gasconcentraties veranderen aanzienlijk wanneer via een mondkapje wordt geademd. De ingesloten lucht die achterblijft tussen mond, neus en gezichtsmasker wordt herhaaldelijk in het lichaam ingeademd en uitgeademd en bevat lage concentraties O2 en hoge concentraties CO2, wat resulteert in zuurstoftekort en CO2-overmaat.

Een laag zuurstofgehalte in het arteriële bloed kan onder andere hartproblemen, duizeligheid, hypotensie veroorzaken. Chronische lage hypoxemie en hypercapnie als gevolg van het gebruik van een mondkapje kunnen verergering van bestaande aandoeningen veroorzaken.

Naast zuurstoftekort en een teveel aan CO2 laat het ademen door het mondkapje bacteriën en ziektekiemen achter op de binnen- en buitenlaag van het mondkapje. Deze giftige bestanddelen worden herhaaldelijk terug in het lichaam ingeademd, waardoor zelfbesmetting ontstaat.

Ademen door mondkapjes verhoogt ook de temperatuur en de vochtigheid in de ruimte tussen de mond en het masker, waardoor toxische deeltjes vrijkomen uit de maskermaterialen. In een systematisch literatuuronderzoek werd geschat dat aërosolbesmetting van mondkapjes 13 tot 202.549 verschillende virussen bevat. Het opnieuw inademen van vervuilde lucht met hoge concentraties bacteriën en giftige deeltjes, samen met lage O2- en hoge CO2-niveaus, is een constante uitdaging voor het lichaam en veroorzaakt zelfvergiftiging en immunosuppressie.

De nadelige fysiologische effecten werden bevestigd in een studie bij 53 chirurgen die tijdens een grote operatie een mondkapje droegen. Na 60 minuten dragen van het mondkapje daalde de zuurstofverzadiging met meer dan 1% en steeg de hartslag met ongeveer vijf slagen per minuut.

Een andere studie bij 158 gezondheidswerkers die persoonlijke beschermingsmiddelen, hoofdzakelijk N95-gezichtsmaskers, gebruikten, meldde dat 81% (128 werknemers) tijdens hun werktijd hoofdpijn kreeg toen deze verplicht werden als gevolg van de COVID-19-uitbraak. Bij degenen die meer dan 4 uur per dag een N95-masker gebruikten, was de kans op hoofdpijn tijdens de werkdienst ongeveer vier keer zo groot, terwijl 82,2% van de N95-dragers de hoofdpijn binnen ≤10 tot 50 minuten ontwikkelde.

Psychologische effecten van het dragen van mondkapjes

Psychologisch gezien heeft het dragen van mondkapjes een fundamenteel negatieve invloed op de drager en de mensen in de omgeving. De fundamentele band tussen mensen door gezichtsuitdrukking wordt aangetast en de eigen identiteit wordt gedeeltelijk opgeheven.

Sociale banden en relaties zijn menselijke basisbehoeften die aangeboren zijn voor alle mensen, terwijl verminderde banden van mens tot mens in verband worden gebracht met een slechte geestelijke en lichamelijke gezondheid. Ondanks de voortschrijdende technologie en globalisering, die verondersteld worden sociale banden te bevorderen, blijkt uit wetenschappelijke gegevens dat mensen steeds meer sociaal geïsoleerd raken en dat het aantal gevallen van eenzaamheid de afgelopen decennia is toegenomen. Slechte sociale contacten worden sterk in verband gebracht met isolement en eenzaamheid, die als belangrijke gezondheidsgerelateerde risicofactoren worden beschouwd.

Een meta-analyse van 91 studies waarbij ongeveer 400.000 personen betrokken waren, toonde een 13% verhoogd sterfterisico aan bij personen met een lage contactfrequentie in vergelijking met een hoge contactfrequentie. Uit een andere meta-analyse van 148 prospectieve studies (308.849 deelnemers) bleek dat slechte sociale relaties geassocieerd waren met een 50% verhoogd sterfterisico. Mensen die sociaal geïsoleerd waren of zich eenzaam voelden, hadden respectievelijk een 45% en 40% verhoogd sterfterisico.

Belangrijk is dat het verhoogde sterfterisico vergelijkbaar was met dat van roken en verder reikte dan bekende risicofactoren zoals zwaarlijvigheid en gebrek aan lichaamsbeweging.

Gevolgen op lange termijn voor de gezondheid van het dragen van mondkapjes

Het langdurig dragen van mondkapjes kan zeer schadelijke gevolgen voor de gezondheid hebben. Een langdurige zuurstofarme toestand schaadt het normale fysiologische en psychologische evenwicht, verslechtert de gezondheid en bevordert de ontwikkeling en progressie van bestaande chronische ziekten. Met name hartziekten en kanker worden sterk bevorderd door zuurstoftekort.

Wat de geestelijke gezondheid betreft, blijkt uit wereldwijde ramingen dat COVID-19 een catastrofe zal veroorzaken als gevolg van bijkomende psychologische schade zoals quarantaine, lockdowns, werkloosheid, economische ineenstorting, sociaal isolement, geweld en zelfmoorden.

Chronische stress in combinatie met zuurstofgebrek en een teveel aan CO2 brengt het lichaam uit balans en kan hoofdpijn, vermoeidheid, maagproblemen, spierspanning, stemmingsstoornissen, slapeloosheid en versnelde veroudering veroorzaken. Deze aandoening onderdrukt het immuunsysteem om het lichaam te beschermen tegen virussen en bacteriën, vermindert de cognitieve functie, bevordert de ontwikkeling en verergering van belangrijke gezondheidsproblemen zoals hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten, diabetes, kanker en de ziekte van Alzheimer, doet angst en depressie toenemen, veroorzaakt sociaal isolement en eenzaamheid, en verhoogt het risico van vroegtijdige sterfte.

Noot

Dit artikel is uit het Duits vertaald https://tkp.at/2021/03/08/eine-bilanz-der-maskenpflicht-nutzen-versus-schaden/

Het is geschreven door wetenschapsjournalist Peter F. Mayer, die een geweldige blog bijhoudt over het coronabeleid. Een absolute aanrader.

Het oorspronkelijke onderzoek vindt u hier:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7680614/#b0130

Facemasks in the COVID-19 era: A health hypothesis

Med Hypotheses. 2021 Jan; 146: 110411.

Published online 2020 Nov 22. doi: 10.1016/j.mehy.2020.110411

Baruch Vainshelboim, Cardiology Division, Veterans Affairs Palo Alto Health Care System/Stanford University, Palo Alto, CA, United States

De vertaalde samenvatting van het oorspronkelijke Engelse wetenschappelijke artikel als volgt:

“Veel landen over de hele wereld gebruikten medische en niet-medische mondkapjes in de strijd om de overdracht en besmettelijkheid van coronavirus-2019 (COVID-19) te verminderen. Hoewel wetenschappelijk bewijs ter ondersteuning van de werkzaamheid van mondkapjes ontbreekt, zijn er nadelige gezondheidseffecten vastgesteld, zowel fysiologische als psychologische. De hypothese is dat mondkapjes de gezondheid aantasten en kunnen beter worden vermeden. Het huidige artikel geeft een uitvoerige samenvatting van wetenschappelijke bewijzen met betrekking tot het dragen van mondkapjes in het COVID-19-tijdperk, en biedt nuttige informatie voor de volksgezondheid en het nemen van beslissingen.”

Noot van de redactie toegevoegd op 3 mei 2021: Het bovenstaande artikel is door Elsevier teruggetrokken. De censuur gaat vrolijk verder. Wij voegen het voor u toe als bijlage.

doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

Mondkapjes helpen niet om virusverspreiding tegen te gaan, maar dragen wel bij aan een stijging in het aantal luchtweginfecties. Klinische en historische data laten zien dat het gebruik van mondkapjes ervoor zorgt dat orale en nasale ziekteverwekkers toegang krijgen tot dieper gelegen weefsel en de bloedbaan met mogelijk ernstige gevolgen.

Mondkapjes, schijnveiligheid en echte gevaren – deel II van IV. Door Boris Borovoy[1], Colleen Huber[2], Maria Crisler[3] Oorspronkelijk artikel in het Engels Copyright PDMJ.org en de auteur(s) 20 oktober 2020 Vertaald en van aanvullende verklarende voetnoten voorzien door E. W. J. Maatkamp.

Sinds midden 2020 worden mondkapjes of -maskers wereldwijd in veel landen algemeen gebruikt (door alle leeftijdsgroepen). Op sommige punten is het mondkapjesgebruik vrijwillig, maar het hele fenomeen gaat duidelijk ook gepaard met óf dwang, dreigementen en subtiele beïnvloeding, óf een uitgebreid arsenaal aan stevige sociale druk op het individu om zich te conformeren aan de groep die wel een mondkapje draagt. Door de wijdverbreide angst voor COVID-19, veroorzaakt door het virus genaamd SARS-CoV-2, verkeren veel mensen nu in de veronderstelling dat de mondkapjesplicht een verstandige maatregel is om besmetting te voorkomen. In deze studie (de tweede in deze serie) gaan we verder met ons onderzoek naar de potentiële gevaren van het dragen van mondkapjes, waarbij we nu onze aandacht richten op microbiologische besmetting door mondkapjes en mondkapjesgebruik, veranderingen in de orale en nasale microbiota[4], en de potentiële risico’s van microbiële factoren voor de longen en andere orgaansystemen[5].

Omdat wijdverbreid mondkapjesgebruik een heel nieuw maatschappijbreed experiment is, is de invloed van dit experiment – het hinderen van een vrije ademhaling door obstructie (afsluiting) van de luchtwegen en [de verandering in] de reguliere interactie tussen de ingeademde lucht en de orale microbiota – nog niet bekend. Bovendien zijn de effecten van zulke veranderingen [die door de afdekking van de luchtwegen veroorzaakt worden] op de longen nog onbekend. In deze studie zullen wij enkele aspecten van deze veranderingen bespreken; wij kijken naar de effectiviteit van mondkapjes in het stoppen van virusverspreiding, historisch epidemiologisch bewijs uit de tijd van de Spaanse griep (de pandemie van 1918-1919), microbiologische besmetting, luchtwegaandoeningen en de rol van orale bacteriën in [het ontstaan van] systemische ziekten, en infecties door schimmels en gisten. Het verzamelen van statistisch en wetenschappelijk bewijs uit alleen deze onderwerpen is al genoeg om mensen te helpen adequate informatie over de risico’s en de voordelen tot zich te kunnen nemen wanneer zij moeten kiezen een mondkapje te dragen of niet.

Zijn mondkapjes effectief in het voorkomen van infectieverspreiding en zijn er onbedoelde, ongewenste gevolgen wanneer we ze dragen?

In 2020 hebben verschillende landen (met enorme snelheid) besloten het dragen van mondkapjes te adviseren dan wel te verplichten. Door tegenstrijdige instructies van gezondheidsorganisaties wisten en weten mensen niet zeker of het nu wel of niet beter is om een mondkapje te dragen, met als gevolg dat zij afhankelijk werden van informatie die via de verschillende media tot hen kwam, en via familie, vrienden en kennissen. Deze werkwijze is voor veel mensen standaard geworden. Als de voorkeur van een individu niet goed gevormd is door een gebrek aan goede informatie, wordt ‘kijken naar wat andere mensen doen’ de sociale standaard die de persoon helpt besluiten al dan niet een mondkapje te dragen.[6] Zorgen omtrent mondkapjesgebruik door het publiek zijn al veelvuldig geuit door vele medische professionals. Meer dan tweeënhalfduizend Belgische medische professionals en meer dan zevenhonderd artsen hebben aangedrongen op het versterken van het eigen immuunsysteem om het krijgen (beter is ‘ontwikkelen’[7]) van COVID-19 te voorkomen. Een van hun aanbevelingen, naast enkele andere maatregelen, betreft specifiek het sporten in de buitenlucht zonder mondkapje.[8] Voor al deze zorgen zijn een aantal redenen genoemd, en in deze studie willen wij vooral de ‘microbiologische zorgen’ met betrekking tot mondkapjes bespreken.

Een overweldigende hoeveelheid klinische studies toonde al aan dat het dragen van een mondkapje niet helpt om de verspreiding van virale ziekteverwekkers te voorkomen.[9] De penetratie van stoffen mondkapjes door virale deeltjes was bijna 97 procent, en bij chirurgische mondkapjes 44 procent.[10] Zelfs bacteriën, ongeveer tien keer zoveel in volume als coronavirussen, worden slecht tegengehouden door zowel stoffen maskers als chirurgische wegwerpmondkapjes. Mondkapjes werden na twee uur dragen bijna volkomen ineffectief, en na tweeënhalf uur werden er meer bacteriën door het chirurgische wegwerpmondkapje in de omgevingslucht gebracht dan wanneer dezelfde persoon geen mondkapje droeg.[11] Je vraagt je af: als door zorgmedewerkers die nieuwe mondkapjes dragen (mondkapjes die tijdens hun dienst door het gebruik verontreinigd/besmet worden) meer bacteriën op patiënten worden overgebracht dan door zorgmedewerkers die geen mondkapje dragen, wat gebeurt er dan met de longen van de zorgmedewerkers die een mondkapje dragen?

Over het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s) door zorgmedewerkers tijdens hun interactie met patiënten die virulente ziekteverwekkers bij zich dragen, is lang gediscussieerd, en deze studie (voetnoot 12) liet zien dat ongeveer de helft van zelfs getrainde zorgmedewerkers in een klinische setting ten minste één keer afweek van de procedures bij het aan- en uitdoen van PBM’s.[12] Uiteraard zal het algemene publiek dat die training niet gevolgd heeft, met grote waarschijnlijkheid veel vaker zulke of nog veel ernstigere procedurefouten maken bij het gebruik van PBM’s. Ook aangetoond is dat mondkapjes zelfs in een chirurgische setting onnodig zijn en geen positieve bijdrage leveren in het voorkomen van infecties.[13] Het is zelfs zo dat ‘het aantal infecties zonder het dragen van een mondkapje lager was dan de helft van het aantal infecties dat optrad wanneer iedereen een mondkapje droeg’. De orale microbiële flora die verspreid werd door de ongemaskerde gezondheidsmedewerkers die op een meter afstand van de werkplek stonden, was niet in staat de onbeschermde bladen en instrumenten op de instrumententafel te besmetten.[14]

Laten we ook kijken naar het totale lichaamsoppervlak van de gemaskerde persoon zelf (zijn kleding en onbedekte huid) als we de potentie van de persoon om ziekteverwekkers te verspreiden beoordelen. Mondkapjes bedekken meestal alleen de onderste helft van het gezicht, en we weten uit studies naar brandwondenslachtoffers dat dit minder dan 2 procent van het hele lichaamsoppervlak is.[15] We weten ook dat het aantal bacteriën dat in de lucht terechtkomt via de bovenste luchtwegen verwaarloosbaar klein is vergeleken met het aantal bacteriën dat via de huid in de lucht terechtkomt.[16] De bacteriën die van de huid van mondkapjesdragers loskwamen, zorgden voor meer contaminatie (besmetting) dan die van de huid van niet-dragers, vermoedelijk door verschuivingen van het mondkapje (door bewegingen van het gezicht), waardoor extra wrijving ontstaat, met als gevolg het ontstaan van huidschilfers die losraken van de huid en in de lucht terechtkomen.[17], [18]

De uitdaging voor de mondkapjesdrager is dat de longen normaliter bacteriën naar buiten drijven ongehinderd uitademen, een noodzakelijk ‘uitlaatsysteem’ dat tot nu toe in de menselijke geschiedenis (laat staan in de geschiedenis van andere gewervelde soorten) nog nooit bewust gehinderd werd door afdekking. In deze studie onderzoeken we ook het effect van mondkapjes op de verspreiding van bacteriën en de risico’s en aangetoonde problemen van – via de wanden van het mondkapje – ‘omgeleide’ en opnieuw ingeademde bacteriën en andere micro-organismen in de luchtwegen.

Zijn mondkapjes effectief in het voorkomen van de verspreiding van met name COVID-19?

COVID-19 is een ziekte met een opmerkelijk lage overdraagbaarheid. Deze studie beschrijft patronen van overdracht naar ‘nauwe contacten’ (mensen die ‘dicht bij’ een besmet persoon zijn geweest) door hen die positief getest zijn op SARS-CoV-2 in middelbare scholen en basisscholen in New South Wales. Van de achttien initieel positieve testen, waren slechts twee van de achthonderdrieënzestig nauwe contacten positief getest als secundaire ziektegevallen (zij die een ziekte van de primaire patiënt[19] krijgen).[20]

In juli 2020 verrichtte de Council on Foreign Relations (Amerikaanse Raad voor Buitenlandse Betrekkingen) een enquête in vijfentwintig landen, waarbij men de volgende vraag stelde aan de burgers:

‘Hebt u de afgelopen zeven dagen buitenshuis altijd een mondkapje gedragen?’ Het antwoord ‘ja’ varieerde procentueel van 1 procent in Finland en Denemarken tot 93 procent in Singapore.[21]

Vervolgens onderzochten we voor elk van de vijfentwintig landen de prevalentie[22] van mondkapjesgebruik versus COVID-19-doden per 1 miljoen inwoners. De gegevens hebben we betrokken van Worldometers Statistics.[23] Die gegevens vindt u in tabel 1. Ze zijn tevens weergegeven in grafiek 1.

Grafiek 1

COVID-doden per 1 miljoen inwoners op 7 oktober 2020 (Worldometers)

Percentage mondkapjesgebruik

Zoals we aan de bovenstaande gegevens kunnen zien, was er geen significante correlatie tussen mondkapjesgebruik en een toename of afname in het aantal COVID-doden. Mondkapjesgebruik kon dus geen significante afname in het aantal doden hebben veroorzaakt. Het is zelfs zo dat twee van de landen met het hoogste aantal COVID-doden ook een hoog percentage mondkapjesgebruik hadden: in Spanje was het mondkapjesgebruik 87 procent en in Brazilië 90 procent. Ik herhaal daarom dat mondkapjesgebruik niet voor een significante afname in het aantal COVID-doden had kunnen zorgen.

Een andere tabel met data van Worldometer geeft de relatie weer tussen mondkapjesgebruik en positieve PCR-testen per 1 miljoen inwoners in dezelfde vijfentwintig landen.

Die gegevens zijn opgenomen in tabel 2 en grafiek 2.

Totaal aantal positieve PCR-testen per 1 miljoen inwoners op 7 oktober 2020 (Worldometers)

Percentage mondkapjesgebruik

In tegenstelling tot de gegevens in tabel 1 zien we een significante trend in tabel 2. Als we met curve-fitten een trendlijn maken, zien we een duidelijke stijging van 37.536 voor die lijn. Dat houdt in dat voor elk procentpunt toename van mondkapjesgebruik in een land er een gemiddelde stijging van 37.536 extra positieve PCR-testen per 1 miljoen inwoners optrad. Dat maakt duidelijk dat mondkapjesgebruik wat betreft het reduceren van het aantal positieve PCR-testen niet de beloofde uitwerking heeft gehad, maar veeleer een correlatie lijkt te vertonen met een toename in het aantal positieve PCR-testen voor COVID-19.

De historische rol van bacteriën in virale pandemieën

Het is in het geheel niet vreemd dat een fatale pneumonie (longontsteking) op een virale infectie volgt.[24] Ja, historische gegevens bevestigen een correlatie tussen [virale] pandemieën en bacteriële pneumonie. Men neemt aan dat het merendeel van de doden in de pandemie van 1918-1919 ‘waarschijnlijk het directe resultaat was van een secundaire bacteriële pneumonie, veroorzaakt door bacteriën die algemeen voorkomen in de bovenste luchtwegen’.[25] De histopathologie[26] van longweefselmonsters uit die tijd toont aan dat er ‘in vrijwel alle gevallen overtuigend histologisch bewijs is van een ernstige acute bacteriële pneumonie die óf als overheersende pathologie aanwezig was, óf samen met [influenza]’. Histologisch bewijs toonde de aanwezigheid van bacteriële pneumonie aan, inclusief bronchopneumonie[27]. Lobaire consolidatie[28] kenmerkend voor pneumococcenpneumonie[29] alsook pathognomonische[30] kenmerken van streptococcen- en staphylococcenpneumonie werden ook waargenomen. Geen van de onderzochte monsters resulteerde in een negatieve bacteriële longcultuur. ‘In alle secties van de longweefsels werden bacteriën gevonden, vaak in enorme hoeveelheden.’ De bacteriële schade was groot. Ook vasculitis (ontsteking van de bloedvaten), capillaire trombose en necrose (afsterving) rond de beschadigde bronchiën werden aangetoond. En ‘de experts waren er over het algemeen van overtuigd dat zonder deze secundaire bacteriële pneumonie de meeste patiënten gewoon weer genezen zouden zijn’.[31]

Interessant genoeg was een van de mede-auteurs van bovengenoemde studie die aantoont dat de meerderheid van de 1918-1919 pandemiedoden het directe gevolg was van een bacteriële pneumonie, dr. Antony Fauci MD, die nu van overheidswege belast is met de taak de regering te vertellen hoe zij adequaat kan reageren op de COVID-19 pandemie, maar hij heeft tot nu toe publiekelijk nog niets gezegd over dit al eerder vastgestelde risico op bacteriële pneumonie voor de pandemie die in 2020 ontstond, terwijl hij zelf bij die uitgebreide studie betrokken was. Ook bekend is dat menselijke samenlevingen ten tijde van de Spaanse grieppandemie (1918-1919) voor de laatste keer langdurig geëxperimenteerd hebben met een wijdverbreide mondkapjesplicht [inclusief ‘naming and shaming’ – vertaler]. Net als vandaag de dag waren mensen toen verplicht om een mondkapje te dragen, en sommigen zijn ervan overtuigd dat als mensen toen geen mondkapje hadden gedragen er geen pandemie zou zijn uitgebroken. Herhalen wij in onze tijd bekende historische fouten? En zo ja, wat zouden de gevolgen kunnen zijn?

Tijdens de 1918-1919 pandemie werden de steden Stockton (CA) en Boston (MA) [Het gebruik van mondkapjes was verplicht in Stockton, maar niet in Boston – red.] als volgt met elkaar vergeleken.[32]

Boven onderstaande grafiek staat in de Engelse editie van deze studie de volgende tekst: ‘Mondkapjes. Het op de juiste manier dragen van goede mondkapjes zou verplicht gesteld moeten worden in ziekenhuizen en voor iedereen die direct bloot staat aan besmettingsgevaar. Het dragen ervan zou verplicht moeten zijn voor kappers, tandartsen, enzovoort. Het bewijs (dat de commissie tot nu toe heeft verzameld) voor de eventuele positieve effecten van een mondkapjesplicht voor de hele bevolking, is tegenstrijdig en heeft de commissie niet aangemoedigd om voor alle mensen een mondkapjesplicht uit te vaardigen. Mensen die echter zelf een mondkapje willen dragen, moet uitgelegd worden hoe zij hem moeten maken en dragen.

Grafiek 3.

Verticale y-as: aantal doden per week per 100.000 inwoners

Horizontale x-as: aantal weken (elke week eindigt op zaterdagavond)

Tekst links naast pijl derde kolom: start mondkapjesplicht)

Tekst rechts naast dezelfde pijl: Stockton, 25 oktober

Tekst links naast pijl achtste kolom: hier wordt gestopt met het dragen van mondkapjes

Tekst rechts naast dezelfde pijl: Stockton, 27 november

Fig. 17. Stockton, Californië, en Boston, Massachusetts. Vergelijking aantal doden per 100.000 inwoners, in weken. Het gebruik van mondkapjes was verplicht in Stockton, maar niet in Boston.

Een historicus schrijft: ‘Quarantaine, isolatie en het dragen van mondkapjes hebben de verspreiding van de griep niet voorkomen. In plaats daarvan lijken die praktijken juist te hebben gezorgd voor een toename in het aantal sterfgevallen en voor desastreuze economische gevolgen. Het medisch beleid in 1918 was in strijd met de medische wetenschap van 1918, en de verwoestende praktijken van quarantaine, isolatie en het dragen van mondkapjes werden vervolgens grotendeels opgegeven.’[33]

De schade die werd aangericht, werkte door tot in de volgende generatie. Een van de gevolgen die aan deze praktijken toegeschreven kunnen worden, betrof een toename in het aantal hartziekten bij baby’s die 1919 geboren werden.[34]

Microbiologische besmetting van en door mondkapjes

Bacteriën zijn gemiddeld tien keer zo groot als virussen, met name coronavirussen, en dringen minder goed door een mondkapje heen.[35] Daarom geldt voor ten minste een deel van de gerecirculeerde uitgeademde lucht – met daarin aerosolen en druppeltjes die bacteriën bevatten – dat deze niet de directe omgeving van mond en neus verlaat. Bacteriën en andere micro-organismen worden niet alleen vastgehouden in die [kleine] ruimte, maar de mondkapjes zelf (de stof en vezels) vormen warme, vochtige plekken waar ze in achterblijven.

Laboratoriumonderzoek op de gebruikte mondkapjes van twintig treinreizigers, toonde aan dat elf van de twintig mondkapjes meer dan 100.000 bacteriekolonies herbergden. Schimmels en gisten werden ook gevonden. Drie van de mondkapjes bevatten meer dan 1 miljoen bacteriekolonies.[36] Omdat deze microbiële partikels uit de mondkapjes zelf zijn genomen en vervolgens op kweek zijn gezet, is het te verwachten dat ze tijdens het dragen van het mondkapje ingeademd worden.

Aan de buitenkant van chirurgische mondkapjes werden ook hoge aantallen van de volgende micro-organismen gevonden (zelfs in ziekenhuizen), in hogere concentraties dan in de omgeving[37]: Van de bacteriën die gevonden werden, kwamen de staphylococcus- (57 procent) en pseudomonassoorten (38 procent) het meeste voor, en bij de schimmels waren dat penicillium- (39 procent) en aspergillussoorten (31 procent). Deze correleerden met dezelfde bacteriën en schimmels in de omgevingslucht (waar de mondkapjes gedragen werden.[38]

Omdat het dit experiment van het wijdverbreide [wereldwijde] dragen van mondkapjes nieuw is, is het bewijs van schade door bacteriën in/aan mondkapjes nog niet ruimschoots voorhanden. Zelfs in Azië, waar het dragen van mondkapjes in de publieke sfeer al langer gepraktiseerd wordt dan in het Westen, werden ze over het algemeen alleen gedragen door hen die in het openbaar moesten reizen terwijl zij aan een bepaalde luchtwegaandoening leden, en door hen die een pollenallergie hadden. Als we de 1918-1919 pandemie even buiten beschouwing laten, is het wijdverbreide dragen van mondkapjes sinds 2020 een nieuw fenomeen.

Verder laten we zien dat de afwezigheid van bewijs geen bewijs van afwezigheid is. Klinisch bewijs dat gedurende vele decennia verzameld is, schrijft een verscheidenheid aan gemiddelde en ernstige ziekten toe aan micro-organismen die afkomstig zijn uit mond en neus, hetgeen we in deze studie bespreken.

Ziekten veroorzaakt door mondkapjes ontstaan als volgt: druppels die micro-organismen dragen en in het mondkapje blijven zitten, blijven vochtig zolang het mondkapje gedragen wordt, terwijl zonder mondkapje de uitgeademde druppels en aerosolen snel opdrogen [door verdamping]. In de vochtig blijvende omgeving van het mondkapje, beginnen de bacteriën zich te vermenigvuldigen, waarna zij opnieuw ingeademd worden en zich dan door het lichaam verspreiden, zoals wij hieronder nader uitleggen.

Het aantal bacteriën dat door de mondkapjes heen uitgeademd wordt, neemt toe naarmate het mondkapje langer gedragen wordt.[39] De bacteriële penetratie van het mondkapje naar buiten toe neemt toe door de explosieve kracht van hoesten en niezen, en door luid praten. Verstrooiingsmechanismen worden werkzaam doordat de uitgeademde lucht tegen de binnenkant van het mondkapje geblazen wordt, en de resulterende chaotische botsingen van aerosoldruppels zorgen er op hun beurt weer voor dat er verdere besmetting van de lucht buiten het mondkapje optreedt – op dezelfde manier als een fijnmazige platte zeef onder een kraan het water dat erdoorheen valt verder verspreidt.

Vergeleken met niet-mondkapjesdragers hadden dragers van stoffen mondkapjes ook veel vaker last van griepachtige aandoeningen.[40] Deze meta-analyse (noot 41) toonde aan dat mondkapjesgebruik geen positief effect had op het voorkomen van de verspreiding van door het laboratorium bevestigde influenza (dit betrof een analyse van veertien gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken).[41]

James Meehan MD rapporteerde dat hij patiënten zag (in een klinische setting) met huiduitslag, schimmelinfecties en bacteriële infecties. ‘Uit rapporten die ik krijg van collega’s uit de hele wereld wordt duidelijk dat bacteriële pneumonie aan het toenemen is.’ Dr. Meehan zegt dat dit komt ‘doordat ongetrainde burgers herhaaldelijk hetzelfde (gebruikte) mondkapje dragen … op niet-steriele wijze’.[42]

Recentelijk (een week voordat ik dit schreef) werd er een buitenproportioneel grote uitbraak van Groep-A-streptococcenfaryngitis (streptococcenkeel) geconstateerd in de middelbare scholen van Michigan, waar mondkapjes verplicht waren.[43] Een aantal factoren kunnen meegespeeld hebben bij deze uitbraak. De studenten waren niet alleen verplicht om een mondkapje te dragen, maar de scholen waren tijdens de lockdown ook lang genoeg gesloten om de aanwezige bacteriën in de ventilatiesystemen de kans te geven zich te vermeerderen. Het probleem kan verergerd zijn doordat mondkapjes de immuniteit verzwakken – als ze niet goed gewassen zijn, als men niet goed getraind is in het juiste gebruik ervan, of zelfs door de streptococcen te inhaleren door krachtig in- en uitademen. Immers, diepere inhalering, waarvan we weten dat het bij mondkapjesgebruik plaatsvindt, zou een belangrijk gezondheidsrisico kunnen hebben opgeleverd.

Wat misschien nog een lastiger gezondheidsrisico kan zijn, is de enorme reeks aan mogelijkheden waarbinnen de reguliere kolonies van orale en nasale bacteriestammen in contact komen met nieuwere, meer virulente stammen in de voor incubatie gunstige leefomgeving van de mondkapjes. De mogelijkheid van het ontstaan van ‘superstammen’ en de gevolgen daarvan voor de bevolking, zullen de gevolgen en de incidentie (het aantal nieuwe gevallen) van het relatief milde SARS-CoV-2-virus (met een geschatte IFR[44] van 0.015)[45] in de schaduw stellen, zoals we hebben gezien aan de hierboven beschreven autopsies van de slachtoffers van de 1918-1919 pandemie.

Ademhalingsaandoeningen veroorzaakt door orale bacteriën

CPAP-apparatuur (continue positievedrukbeademing, denk aan een slaapapneumasker), wordt al decennia gebruikt, maar wereldwijd mondkapjesgebruik is iets nieuws. We weten dat het dragen van een CPAP-masker tot levensbedreigende legionellapneumonie heeft geleid, alsook tot streptococceninfecties.[46] Dit ontkracht de hypothese dat microbiële groei op mondkapjes altijd ‘goedaardig’ is.

Aspiratiepneumonie (ontsteking van het longweefsel doordat je iets inademt) kan veroorzaakt worden door het inademen van orale bacteriën in de longen. De tanden en het tandvlees vormen een reservoir van respiratoire pathogenen.[47], [48] Orale dysbiose is een ontregeling van het ecosysteem van zowel de nuttige als de pathogene bacteriën in de mond. Cariës (tandbederf) en tandvleesaandoeningen zijn algemene gevolgen van orale dysbiose. Een tandartsenpraktijk schat dat 50 procent van zijn patiënten lijdt aan door mondkapjes veroorzaakte gebitsproblemen, inclusief tandbederf, terugtrekkend tandvlees en een ‘zeer zure adem’.[49] De tandartsen denken dat deze nieuwe orale infecties hoofdzakelijk veroorzaakt worden door de neiging van mensen om door de mond te ademen wanneer zij een mondkapje dragen, hetgeen niet in lijn is met de vorm en functionaliteit van de luchtwegen van de mens (…), of van welke andere soort ook.

Het is bekend dat de orale flora uit ongeveer zevenhonderd bacteriesoorten bestaat. Zij zitten in de epitheliaal ‘debris’ (afschilferende epitheelresten op het mondslijmvlies), voedselresten en orale afscheidingsproducten in de mond. Vooral de streptococcen, lactobacillen en staphylococcen worden vaak aangetroffen. Samen vormen zij de biofilm die de oppervlakten van de orale holte bedekt. De bacteriën hebben duidelijk baat bij hun gastheer, maar de gastheer kan ook baat hebben bij de bacteriën omdat zij kunnen bijdragen aan de versterking van ons immuunsysteem door de uitscheiding van antilichamen tegen nieuwe pathogenen (ziekteverwekkers). De commensale[50] (onschadelijke) relatie tussen de orale flora en de gastheer is meestal nuttig en stabiel, tenzij dezelfde bacteriën in de diepere weefsels en in het bloed binnendringen. Er kunnen verschillende ernstige en levensbedreigende ziekten ontstaan wanneer dat gebeurt.

Bacteriën die in de mond en de bovenste luchtwegen leven, kunnen ingeademd worden en infecties in de longen veroorzaken. We weten dat mondkapjesdragers een sterkere respiratoire flow hebben dan niet-dragers.[51] Dit wordt vermoedelijk veroorzaakt door de hypoxische toestand ten gevolge van de obstructie van de luchtwegen door het mondkapje. Door het dragen van een mondkapje is de kans dat bacteriën ingeademd worden dan ook veel groter dan wanneer er geen mondkapje gedragen wordt.

Schade aan de luchtwegen is het gevolg van bacteriegroei. Wanneer bacteriën in de luchtwegen terechtkomen en daar op verschillende plekken infecties veroorzaken, heeft dat ook epitheliale schade tot gevolg. Het enige wat nodig is voor het ontstaan van zulke schade (om dat proces te starten), is de groei van bacteriekolonies in de luchtwegen, met als eindresultaat een door bacteriën veroorzaakte chronische ontsteking van de luchtwegen.[52] Dit proces begint doordat de uitscheidingsproducten van in de mond aanwezige bacteriën ingeademd worden, die zich vervolgens hechten aan het epitheel (dekweefsel) van de luchtwegen. Deze stimuleren vervolgens de productie van cytokine, waarna vervolgens een ontstekingsreactie volgt.[53]

Ja, diezelfde periodontopatische bacteriën zijn betrokken bij de pathogenese[54] van luchtwegaandoeningen. Dit kunnen sommige van de ziekten zijn die met COVID-19 verbonden zijn.[55] Daartegenover staat dat orale hygiënemaatregelen een correlatie hebben aangetoond met een verbetering in de toestand van patiënten met een longontsteking[56], patiënten met meer algemene luchtweginfecties[57], en patiënten met andere longziekten, zoals COPD.[58]

Infecties worden niet altijd door slechts één soort ziekteverwekker veroorzaakt. Een pathogenische synergie kan resulteren in het floreren van een specifieke ziekteverwekker. Dit bleek het geval te zijn bij Aggregatibacter actinomycetemcomitans met Streptococcus gordonii, die beide algemeen voorkomen in de mond en in mondabcessen.[59] We kunnen ons dus met recht afvragen of het optreden van pathogenische synergie waarschijnlijker wordt als tijdens het dragen van het mondkapje micro-organismen zich daar ophopen en vermeerderen.

Systemische ziekten door orale en nasale bacteriën

Wanneer orale bacteriën toegang krijgen tot het bloed en de diepere weefsels, kunnen zij pneumonie veroorzaken, abcessen in het longweefsel, subacute (kortdurende) bacteriële endocarditis (ontsteking van de hartwand), sepsis (bloedvergiftiging) en meningitis (hersenvliesontsteking).[60] Het is belangrijk om op te merken dat endocarditis een levenslange aandoening kan zijn. We zien al tientallen jaren dat bijvoorbeeld Streptococcus pyogenes onomkeerbare fibrose kan veroorzaken in hartweefsel, en wel lang nadat de bacterie verdwenen was (niet meer gevonden werd).[61] Deze bacterie is bij sommigen beter bekend onder de naam ‘vleesetende bacterie’ of ‘vleesetende streptococ’. Eerdere streptococceninfecties die al lang geleden overwonnen leken te zijn, kunnen nog steeds een positief resultaat geven bij een Anti- Streptolysine-O-test. Zelfs jaren na zo’n infectie kunnen er nog toxinen vrijkomen in het lichaam op momenten van stress of door een secundaire infectie[62] die ‘slopende symptomen’ kunnen veroorzaken.

Ook diabetes type 2, verhoogde bloeddruk, en hart- en vaatziekten kunnen het gevolg zijn van het binnendringen van orale bacteriën in de diepere weefsels.[63] Deze ziekten horen bij de ziekten die genoemd worden als comorbiditeiten die in verband gebracht worden met een verhoogde kans om aan [of met] COVID-19 te sterven. COPD[64] – en in deze zeer uitgebreide studie (zie noot 65) – ook kanker kan ook ontstaan door zoiets eenvoudigs als de toegang van orale bacteriën tot de diepere weefsels.[65]

Er bestaat ook een correlatie tussen immuungemedieerde ontstekingsziekten[66] (IMID’s) – beter bekend als auto-immuunziekten – en orale dysbiose. We weten dat transiënte[67] bacteriën die een orale infectie veroorzaken of die tijdens een tandheelkundige ingreep in de grote bloedsomloop[68] terecht kunnen komen. Die bacteriën kunnen toxinen uitscheiden die weefselschade of andere pathologische veranderingen kunnen veroorzaken. Deze moleculen kunnen reageren met antilichamen die grote (immuun)complexen produceren, die geassocieerd worden met acute ontstekingsveranderingen.[69], [70] Auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis, systemische lupus erythematodes (SLE)[71], het syndroom van Sjögren (hierbij raken vooral traan- en speekselklieren ontstoken) hebben allemaal kenmerken van orale dysbiose.[72]

AIE (auto-immuun-encefalitis)[73] ontstaat wanneer micro-organismen in het hersenweefsel binnendringen en daar neurologische of psychiatrische symptomen veroorzaken. Tot dit complex van ziekten behoort ook basale ganglia[74] encefalitis, dat veroorzaakt kan worden door bacteriële, virale en fungale infecties. Een van de ergste ziekten in deze groep is Pediatric Autoimmune Neuropsychiatric Disorders Associated with Streptococcal Infections.[75] Een Groep A-Streptococceninfectie (GAS) kan veel verschillende ziektebeelden veroorzaken. De bacterie (Streptococcus pyogenes) is de belangrijkste veroorzaker van een zere keel, ‘streptococcenkeel’, en is een van de micro-organismen die betrokken is bij PANDAS. GAS veroorzaakt per jaar 1 tot 2,6 miljoen gevallen van streptococcenkeel.[76]

Herhaaldelijke infecties in de neusholte kunnen leiden tot de activering van Th1- en Th17-helpercellen (lymfocyten) in het omliggende neusweefsel. Dit zijn pro-ontstekingssubstanties die de gastheercellen kunnen aanvallen door een verkeerde immuunrespons. De Th17-cellen trekken langs de reukzenuwen, via het zeefbeen in de neus, de keel of het verhemelte naar de hersenen. Die stimuleren vervolgens de cytokinen[77], die op hun beurt de microglia[78] stimuleren. De endotheliale[79] cellen in de bloed-hersenbarrière worden afgebroken door de beschadiging van zowel de stevige celverbindingen in het endotheel als de toenemende transcytose[80] van auto-antistoffen[81] die in de bloedsomloop circuleren en dan in de hersenen terechtkomen. Van dit mechanisme is aangetoond dat het tot een snelle ontwikkeling van neurologische en psychiatrische symptomen leidt die geassocieerd worden met de PANDAS diagnose.[82]

Naast andere organismen worden onze neusgaten bewoond door staphylococcen. Onder normale omstandigheden vormen deze geen bedreiging voor het individu, maar de Mayo Clinic waarschuwde (hoewel deze uitspraak nu van hun website verwijderd is):

‘Een groeiend aantal anderszins gezonde mensen ontwikkelt levensbedreigende staphylococceninfecties door mondkapjesgebruik.’[83]

Een van de risico’s van mondkapjesgebruik is dat mondkapjes gedurende langere tijd veel bacteriën bevatten. Dat vergroot het risico dat deze bacteriën binnendringen in het ademhalingssysteem en/of via microwondjes in de bloedbaan terechtkomen.

Onder andere de volgende ziekten en toestanden kunnen hiervan het gevolg zijn:

Bacteriëmie[84]. Dit is een toestand waarin bacteriën zich verspreiden naar de interne organen, de spieren, de botten en ingebrachte prothesen. Het toxische shock syndroom is een toestand waarin sommige staphylococcusstammen toxinen produceren die hoge koorts, misselijkheid, overgeven en andere symptomen kunnen veroorzaken. Septische artritis kan ontstaan wanneer bacteriën de gewrichten infecteren, wat kan resulteren in pijn, zwellingen en koorts.

Het risico op pericarditis (ontsteking van het pericard of hartzakje) door een staphylococceninfectie is al bekend sinds 1945.[85] Deze levensbedreigende ziekte werd en wordt behandeld met een langdurige antibioticakuur en met agressieve drainage van het pericard[86], en in ernstige gevallen een chirurgische resectie (zeg maar aanpassing) van het pericard.[87] Purulente pericarditis (hierbij ontstaat veel pus in de pericardholte) is de ernstigste complicatie die kan optreden bij een bacteriële pericarditis. Zonder behandeling is dit vrijwel altijd dodelijk. Zelfs bij behandelde patiënten is het sterftecijfer 40 procent.[88]

Streptococcus is een commensaal (zie noot 50) organisme in het mondslijmvlies en is in de meeste gevallen de infectieuze veroorzaker van endocarditis (ontsteking van de hartwand).[89] Het is niet ongebruikelijk dat orale streptococcen toegang krijgen tot de bloedstroom, en na een tandheelkundige ingreep bestaan meer dan de helft van de uit bloed gecultiveerde bacteriekolonies uit deze orale streptococcen. ‘Orale streptococcenbacteriëmie wordt vaak geassocieerd met de ontwikkeling van septische shock en overlijden.’[90]

Cardiovasculaire en reumatologische aandoeningen ten gevolge van mondkapjesgebruik zullen we in de Verenigde Staten de komende maanden waarschijnlijk nog niet gaan zien, omdat Amerikanen ze nog niet zo lang dragen (in de VS zijn er op 16 maart 2021 inmiddels twintig staten die de mondkapjesplicht afgeschaft hebben – vertaler), hoewel we toch wat kunnen leren uit een eerdere gelijksoortige situatie door te kijken naar het aantal hart- en vaatziekten dat zich vele jaren na de 1918-1919 pandemie en de destijds geldende mondkapjesplicht openbaarde (deze pandemie en de toen geldende mondkapjesplicht werd al eerder beschreven in dit artikel). Dit zijn mogelijk grote bedreigingen voor de publieke gezondheid die zich aan de horizon kunnen gaan aftekenen.

Orale bacteriën (met toegevoegde kleuren, inclusief de gele) onder een elektronenmicroscoop

Directe link: https://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-3549713/

Infecties met schimmels en gisten

Aspergillose is een longinfectie die veroorzaakt wordt door de sporen van de Aspergillus fumigatus, een schimmel. Deze sporen komen overal in de natuur voor, binnen en buiten, en zijn gewoonlijk onschadelijk. Er zijn veel natuurlijke bronnen van Aspergillus. Buitenshuis kun je denken aan rottende bladeren en compost rond bomen en planten, maar ook binnenshuis in badkamers komt de soort algemeen voor. Als de sporen ingeademd worden door mensen met een verzwakt immuunsysteem, kunnen zij de oorzaak of het gevolg zijn van bronchiëctasie (blijvende verwijding van de bronchiën).[91] Dit is een chronische luchtweginfectie, en zoals hierboven aangegeven, bestaat er een risico dat het zich ontwikkelt door het inademen van schimmeldraden. Als de schimmeldraden ingeademd worden kan tijdens de groei van de schimmel een bal gevormd worden die bestaat uit schimmelweefsel, afgestorven longweefsel en andere afgestorven weefsels. Die bal heet een aspergilloom. In het slechtste geval kan aspergillose uitgroeien tot een systemische infectie, met negatieve gevolgen voor hersenen, hart en nieren. Invasieve aspergillose verspreidt zich snel en kan dodelijk zijn.

Aspergillus en ook candida (een andere schimmelsoort) produceren ook gliotoxinen; deze verminderen de activiteit van de cellen van het immuunsysteem en zijn dus immunosuppressieve toxinen die daardoor ook candida verder kunnen verspreiden. Het mechanisme van immuunsuppressie lijkt te worden veroorzaakt door een verandering in de structuur en functie van PMN[92] neutrofielen.[93]

Het is mogelijk dat in een warme en vochtige omgeving waar een mondkapje gedragen wordt, buiten of in de badkamer, schimmelsporen (maar ook deeltjes en/of losse vezels) door het mondkapje worden opvangen en meedragen. Normaal gesproken maakt dat voor een gezond of ongemaskerd mens niet uit. Wanneer schimmelsporen door een gezond persoon ingeademd worden, worden ze door de cellen van het immuunsysteem omsingeld en vernietigd. Mondkapjes zorgen voor een alternatieve omgeving (tussen het mondkapje en neus en mond) waarin schimmels verzameld worden en gevangen blijven in een concentratie die hoger is dan die in de omgevingslucht. Wanneer het mondkapje de luchtwegen in die situatie blijft bedekken, kan dat een risico vormen voor de drager. Simpel gezegd, als het mondkapje de schimmelsporen blijft vasthouden, kunnen deze tijdens het inademen losraken en in de luchtwegen terechtkomen.

Conclusie

Door de tijd heen is er consistent en in de hele wereld aangetoond dat het dragen van mondkapjes geen significant preventief effect heeft op de verspreiding van alle bekende pathogene micro-organismen. Meer specifiek hebben wij in deze studie laten zien dat wat COVID-19 betreft mondkapjesgebruik geen relatie aantoont met lagere sterftecijfers of met een lager aantal positieve PCR-testen.

De geschiedenis leert ons ook dat mondkapjes bijdragen aan een stijging in het aantal luchtweginfecties. We hebben gekeken naar de mogelijkheid dat orale en nasale pathogenen toegang krijgen tot dieper gelegen weefsel en de bloedbaan (dit komt algemeen voor), en wat daarvan de gevolgen kunnen zijn. We hebben met behulp van de klinische en historische data ook aangetoond dat het gebruik van mondkapjes zal bijdragen aan een veel hogere morbiditeit (ziektecijfer) en mortaliteit (sterftecijfer) dan wij gezien hebben door COVID-19 zelf.

Vertaald en van aanvullende verklarende voetnoten voorzien door E. W. J. Maatkamp

[1] Boris A. Borovoy (MPH) heeft een Master in Public Health (publieke gezondheidszorg) van de Medische Academie in Moskou (First Moscow State Medical University). Hij werkt als onafhankelijk onderzoeker.

[2] Colleen Huber (NMD) is naturopathisch arts en naturopathisch oncoloog (FNORI). Zij schrijft over onderwerpen zoals mondkapjes, COVID-19, kanker en voeding.

[3] Maria Crisler is microbioloog.

[4] Alle micro-organismen die in een bepaald orgaan leven, worden gezamenlijk de ‘microbiota’ genoemd.

[5] Verschillende organen die nauw samenwerken, vormen samen een orgaansysteem of orgaanstelsel.

[6] Huh, Y., Vosgerau, J., Morewedge, C. K., Social Defaults: Observed Choices Become Choice Defaults, Journal of Consumer Research, dl. 41, nr. 3, digitale editie, juli 2014, papieren editie, okt. 2014, pag. 746-760, Oxford University Press, https://doi.org/10.1086/677315.

[7] Hiermee wordt in de genoemde open brief (voetnoot 8) bedoeld dat het overgrote deel van de positief geteste ‘besmette’ personen zich in de leeftijdscategorie van de actieve bevolking bevindt, die geen tot beperkte symptomen ontwikkelen wegens een goed werkend immuunsysteem [cursief door de vertaler].

[8] Docs 4 Open Debate, Open brief van artsen en gezondheidsprofessionals aan alle overheden van België en de Belgische media, 5 september 2020,

https://docs4opendebate.be/open-brief/. Lijst met ondertekenaars: https://docs4opendebate.be/ondertekenaars/.

[9] Zie het eerder gepubliceerde (6 juli 2020) artikel hierover: Masks are Neither Effective nor Safe, Primary Doctor, https://www.primarydoctor.org/ masks-not-effect (hiervan is ook een Nederlandse vertaling beschikbaar onder de titel Mondkapjes zijn noch effectief, noch veilig).

[10] MacIntyre, C. R., Seale, H. e.a., A Cluster Randomised Trial of Cloth Masks Compared with Medical Masks in Healthcare Workers, BMJ Open, 2015; 5(4), https://bmjopen.bmj.com/content/5/4/e006577.

[11] Kelkar, U., Gogate, B. e.a., How Effective are Face Masks in Operation Theatre? A Time Frame Analysis and Recommendations, International Journal of Infection Control, 2 juli 2013, https://www.ijic.info/article/view/10788 (PDF: https://www.ijic.info/article/view/10788/7862).

[12] Kwon, J., Burnham, C., Reske, K. e.a., Assessment of Healthcare Worker Protocol Deviations and Self-Contamination During Personal Protective Equipment Donning and Doffing, Infection Control & Hospital Epidemiology, 38(9), 1077-1083 https://dx.doi.org/10.1017/ice.2017.121.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6263164/.

[13] Orr, N. (MD, Mchir, FRCS), Is a Mask Necessary in the Operating Theatre? Annals of the Royal College of Surgeons of England (1981), dl. 63, pag. 390-392. https://muchadoaboutcorona.ca/wp-content/uploads/2020/08/annrcse01509-0009.pdf (alternatieve bon: annrcse01509-0009.pdf).

[14] Mitchell, N. J., Hunt, S., Surgical Face Masks in Modern Operating Rooms – a Costly and Unnecessary Ritual? Journal of Hospital Infection, Dl. 18, nr. 3, juli 1991, pag. 239-242. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0195670191901482.

https://www.journalofhospitalinfection.com/article/0195-6701(91)90148-2/pdf.

[15] Estimating the Size of a Burn, Michigan Medicine, University of Michigan. https://www.uofmhealth.org/health-library/sig254759.

[16] Zie voetnoot 14.

[17] McLure, H. A., Talboys, C. A. e.a., Surgical Face Masks and Downward Dispersal of Bacteria, Anaesthesia, 53 (7), 6 april 2002.

https://associationofanaesthetists-publications.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1046/j.1365-2044.1998.435-az0528.x.

https://doi.org/10.1046/j.1365-2044.1998.435-az0528.x.

[18] Schweizer, R. T., Mask Wiggling as a Potential Cause of Wound Contamination, The Lancet, 20 nov. 1976, dl. 308, nr. 7995, pag. 1129-1130, https://doi.org/10.1016/S0140-6736(76)91101-6https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/62960/.

[19] De primaire patiënt is de bron van de infectie.

[20] COVID-19 in schools – the Experience in NSW, New South Wales Government, National Centre for Immunisation and Surveillance.

https://ncirs.org.au/sites/default/files/2021-03/NCIRS%20NSW%20Schools%20COVID_Summary_Term%204%202020%20Report.pdf (dit rapport is inmiddels drie keer geupdated: kwartaal 1kwartaal 2kwartaal 3kwartaal 4). In de laatste studie van 9 maart 2021 lezen we in de conclusie dat ‘net als in de voorgaande drie kwartalen de SARS-CoV-2-verspreiding binnen onderwijssettings ook in het vierde kwartaal laag bleef – vertaler).

[21] Feler, C., Bussemaker, N., Which Countries Are Requiring Face Masks? Council on Foreign Relations, 4 aug. 2020.

https://www.cfr.org/in-brief/which-countries-are-requiring-face-masks.

[22] De ‘prevalentie’ is het aantal bestaande gevallen op een bepaald moment, uitgedrukt in een percentage van de bevolking, of het aantal getroffen mensen in een populatie met een standaard omvang, bijvoorbeeld duizend, tienduizend of honderdduizend. In de huidige context wordt het meer algemeen gebruikt in de betekenis van ‘de mate waarin iets voorkomt’.

[23] Worldometers. https://www.worldometers.info/coronavirus/?%3D%3D.

[24] Channappanavar, R., Perlman, S., Pathogenic Human Coronavirus Infections: Causes and Consequences of Cytokine Storm and Immunopathology, Seminars in Immunopathology, juli 2017, 39(5):529-539, https://doi.org/10.1007/s00281-017-0629-xhttps://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28466096/.

[25] Morens, D. M., Taubenberger, J. K., Fauci, A. S., Predominant Role of Bacterial Pneumonia as a Cause of Death in Pandemic Influenza: Implications for Pandemic Influenza Preparedness, The Journal of Infectious Diseases, dl. 198, nr. 7, 1 okt. 2008, pag. 962-970. https://doi.org/10.1086/591708https://academic.oup.com/jid/article/198/7/962/2192118.

[26] Dit is een (meestal) microscopische studie van ziekteprocessen in weefsels.

[27] Hierbij zijn zowel de longblaasjes als de bronchiën ontstoken.

[28] Consolidatie is het aan elkaar gaan zitten van weefsels waardoor een verharding optreedt. In dit geval in een of meer longkwabben. Men onderscheidt lobaire en gegeneraliseerde pneumonie. In het eerste geval zijn een of twee van de vijf longkwabben aangedaan, in het tweede geval alle longkwabben.

[29] De meest voorkomende vorm van pneumonie, veroorzaakt door de bacterie streptococcus pneumoniae.

[30] Pathognomisch is een woord in de geneeskunde dat betekent dat een ziekte door een bepaald symptoom of combinatie van symptomen bewezen aanwezig is. Dit komt niet zo heel vaak voor: bij bijna alle symptomen kan meer dan één ziekte passen.

[31] Opie, E. L., Blake, F. G., Rivers, T. M., Small, J. C. (editors), The Pathology and Bacteriology of Pneumonia Following Influenza. Epidemic Respiratory Disease, The Pneumonias and Other Infections of the Respiratory Tract Accompanying Influenza and Measles, C.V. Mosby; St. Louis: 1921. pag. 107-281. Als eBook ook bij bol.com te verkrijgen: https://www.bol.com/nl/p/epidemic-respiratory-disease-the-pneumonias-and-other-infections-of-the-repiratory-tract-accompanying-influenza-and-measles/9300000005084479/.

[32] Vaughan, W., Influenza: An Epidemiologic Study. Baltimore MD: American Journal of Hygiene. Monographic Series (1921. 1. 241).

[33] Ciani, A., A Pandemic of Socialism, American Thinker, 24 aug. 2020.

https://www.americanthinker.com/articles/2020/08/a_pandemic_of_socialism.html#ixzz6ZkgXX16k.

[34] Almond, D., Mazumder, B., The 1918 Influenza Pandemic and Subsequent Health Outcomes: An Analysis of SIPP Data, American Economic Review, mei 2005; 95(2):258-62. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29125265/.

[35] Prussin, A. J., Garcia, B. E., Marr, L. C., Total Virus and Bacteria Concentrations in Indoor and Outdoor Air, Environmental Science & Technology Letters, 2015; 2(4): 84-88 (online gepubliceerd op 6 maart 2015).

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4515362/https://doi.org/10.1021/acs.estlett.5b00050.

[36] Blick. Uw coronomasker is echt zo gruwelijk (Duitstalig artikel): https://amp.blick.ch/wirtschaft/gebrauchte-exemplare-getestet-so-gruusig-ist- ihre-corona-maske-wirklich-id16096358.html?utm_source=twitter&utm_medium=social_user&utm_campaign=blick_amp.

[37] Zhiqing, L., Yongyun, C., Wenxiang, C. e.a., Surgical Masks as Source of Bacterial Contamination During Operative Procedures, Journal of Orthopaedic Translation, dl. 14, juli 2018, pag. 57-62, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2214031X18300809.

https://doi.org/10.1016/j.jot.2018.06.002.

[38] Luksamijarulkul, P., Aiempradit, N., Vatanasomboon, P., Microbial Contamination on Used Surgical Masks among Hospital Personnel and Microbial Air Quality in their Working Wards: A Hospital in Bangkok, Oman Medical Journal, sept. 2014; 29(5): 346-350.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4202234/https://dx.doi.org/10.5001/omj.2014.92.

[39] Kelkar, U., Gogate, B., Kurpad, S. e.a., How Effective are Face Masks in [the] Operation Theatre? A Time Frame Analysis and Recommendations, International Journal of Infection Control, dl. 9, nr. 1 (2013), https://www.ijic.info/article/view/10788,

[40] McIntyre, C., Seale, H. e.a., A Cluster Randomised Trial of Cloth Masks Compared with Medical Masks in Healthcare Workers, Infectious Diseases

Research, BMJ Open, 2015; 5(4), https://bmjopen.bmj.com/content/5/4/e006577.

[41] Xiao, J., Shiu, E., e.a., Nonpharmaceutical Measures for Pandemic Influenza in Nonhealthcare Settings – Personal Protective and Environmental Measures, Emering Infectios Diseases Journal, Centers for Disease Control, dl. 26, nr. 5, mei 2020.

https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/26/5/19-0994_article.

[42] Manley, J. C. A., Medical Doctor Warns that ‘Bacterial Pneumonias Are on the Rise’ from Mask Wearing, Global Research, 6 okt. 2020.

https://www.globalresearch.ca/medical-doctor-warns-bacterial-pneumonias-rise-mask-wearing/5725848.

[43] Cichoracki, C., Health Department Investigating after High Number of Strep Throat Cases Reported at Shepherd Schools, 2 okt. 2020.

https://www.abc12.com/2020/10/02/health-department-investigating-after-high-number-of-strep-throat-cases-at-shepherd-schools/.

[44] De IFR of Infection Fatility Rate is kort gezegd het percentage van de mensen dat besmet is met het virus en eraan is overleden.

[45] US Centers for Disease Control. Coronavirus disease 2019 (COVID-19). Update 10 sept. 2020.

https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/hcp/planning-scenarios.html#table-1.

[46] Schnirman, R., Nur N. e.a., A Case of Legionella Pneumonia Caused by Home Use of Continuous Positive Airway Pressure, SAGE Open Medical Case Reports, 5 dec. 2017, https://doi.org/10.1177/2050313X17744981https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/2050313X17744981.

[47] Scannapieco, F. A., Role of Oral Bacteria in Respiratory Infection, Journal of Periodontology, juli 1999; 70(7):793-802.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10440642/https://doi.org/10.1902/jop.1999.70.7.793.

[48] Ortega, O., Clavé, P., Oral Hygiene, Aspiration, and Aspiration Pneumonia: From Pathophysiology to Therapeutic Strategies, Current Physical Medicine and Rehabilitation Reports, 1:292-295 (2013). https://doi.org/10.1007/s40141-013-0032-z.

[49] Ramondi, R., Interview met Fox News, ‘Mask mouth’: Dentists Coin New Term For Smelly Side Effect of Wearing a Mask, 7 aug. 2020.

https://www.foxnews.com/health/mask-mouth-dentists-new-term.

[50] Commensalisme is de interactie tussen twee organismen waarbij het ene voordeel heeft en het ander niet negatief beïnvloed wordt. Het is een vorm van symbiose.

[51] Holmér, I., Kuklane, K., Gao, C., Minute Volumes and Inspiratory Flow Rates During Exhaustive Treadmill Walking Using Respirators, The Annals of Occupational Hygiene, dl. 51, nr. 3, april 2007, pag. 327-335. https://doi.org/10.1093/annhyg/mem004.

https://academic.oup.com/annweh/article/51/3/327/139423.

[52] Khair, O. A., Davies, R. J., Devalia, J. L., Bacterial-induced Release of Inflammatory Mediators by Bronchial Epithelial Cells, European Respiratory Journal, 1996 (9): 1913-1922. https://erj.ersjournals.com/content/9/9/1913.

[53] Scannapieco, F. A., Wang, B., Shiau, H. J., Oral Bacteria and Respiratory Infection: Effects on Respiratory Pathogen Adhesion and Epithelial Cell Proinflammatory Cytokine Production, Annals of Periodontology, 1 dec. 2001, https://doi.org/10.1902/annals.2001.6.1.78.

https://aap.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1902/annals.2001.6.1.78.

[54] De (meestal) stapsgewijze ontwikkeling van een ziekte of aandoening (en het verloop ervan).

[55] Patel, J., Sampson, V., https://www.thelancet.com/journals/lanmic/article/PIIS2666-5247(20)30057-4/fulltext.

https://doi.org/10.1016/S2666-5247(20)30057-4.

[56] Azarpazhooh, A., Leake, J. L., Systematic Review of the Association Between Respiratory Diseases and Oral Health, Journal of Periodontology, 1 sept. 2006; 77(9):1465-1482. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16945022/https://doi.org/10.1902/jop.2006.060010.

[57] Sjögren, P., Nilsson, E. e.a., A Systematic Review of the Preventive Effect of Oral Hygiene on Pneumonia and Respiratory Tract Infection in Elderly People in Hospitals and Nursing Homes: Effect Estimates and Methodological Quality of Randomized Controlled Trials, Journal of the American Geriatrics Society, 5 nov. 2008; 56(11):2124-30. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18795989/https://doi.org/10.1111/j.1532-5415.2008.01926.x.

[58] Manger, D., Walshaw, M. e.a, Evidence Summary: the Relationship between Oral Health and Pulmonary Disease, British Dental Journal, 7 apr. 2017; 222(7):527-533. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov//28387268/https://doi.org/10.1038/sj.bdj.2017.315.

[59] Stacy, A., Fleming, D. e.a., A Commensal Bacterium Promotes Virulence of an Opportunistic Pathogen via Cross-Respiration, American Society for Microbiology, 28 juni 2016, 7(3):e00782-16, https://mbio.asm.org/content/7/3/e00782-16/article-infohttps://doi.org/10.1128/mBio.00782-16.

[60] Todar, K., The Normal Bacterial Flora of Humans, Online Textbook of Bacteriology, 2020.

http://www.textbookofbacteriology.net/normalflora_3.html.

[61] Glaser, R. J., Thomas, W., Morse, S. I., Darnell, J. E., The Incidence and Pathogenesis of Myocarditis in Rabbits after Group A Streptococcal Pharyngeal Infections, Journal of Experimental Medicine, 1 jan. 1956, 103 (1):173-88. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/13278463/.

https://doi.org/10.1084/jem.103.1.173.

[62] Een secundaire infectie is een ontsteking door een ziektekiem die optreedt na een ontsteking door een andere ziektekiem (bacterie of virus).

[63] Patel, J., Sampson, V., https://www.thelancet.com/journals/lanmic/article/PIIS2666-5247(20)30057-4/fulltext.

https://doi.org/10.1016/S2666-5247(20)30057-4.

[64] Ramesh, A., Varghese, S. e.a, Chronic Obstructive Pulmonary Disease and Periodontitis – Unwinding their Linking Mechanisms, Journal of Oral Biosciences, 1 okt. 2015, (58) 1. https://doi.org/10.1016/j.job.2015.09.001.

[65] Heikkilä, P., But, A. e.a., Periodontitis and Cancer Mortality: Register‐based Cohort Study of 68,273 Adults in 10‐year Follow‐up, Cancer Epidemiology, 11 jan. 2018, (142) 11. https://doi.org/10.1002/ijc.31254https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/ijc.31254.

[66] Dit is een groep aandoeningen of ziekten die geen definitieve etiologie heeft, maar wordt gekenmerkt door veel voorkomende ontstekingsroutes die tot ontstekingen leiden en die het gevolg kunnen zijn van of veroorzaakt kunnen worden door een ontregeling van de normale immuunrespons.

[67] Transiënte (van voorbijgaande aard) bacteriën zijn in tegenstelling tot de residente bacteriën micro-organismen die bij toeval op of in het lichaam terechtkomen.

[68] De grote bloedsomloop (systemische circulatie) is die van ‘hart-lichaam-hart’. De kleine bloedsomloop (pulmonale circulatie) is die van ‘hart-longen-hart’.

[69] Chaitanya Babu, N., Gomes, A. J., Systemic Manifestations of Oral Diseases, Journal of Oral and Maxillofacial Pathology, mei/aug. 2011; 15(2): 144-147. https://doi.org/10.4103/0973-029X.84477https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3329699/.

[70] Bingham, C. O., Moni, M., Periodontal Disease and Rheumatoid Arthritis: the Evidence Accumulates for Complex Pathobiologic Interactions, Current Opinion in Rheumatology, 8 juli 2015, https://dx.doi.org/10.1097/BOR.0b013e32835fb8ec mei 2013; 25(3): 345-353.

[71] SLE is een auto-immuunziekte (het lichaam maakt ontstekingseiwitten aan die schade aan weefsels en organen kunnen veroorzaken). SLE wordt gekenmerkt door periodes van weinig tot geen ziekteactiviteit, afgewisseld met periodes van actieve ziekte. Tijdens deze opvlammingen kunnen in principe alle weefsels en organen ontstoken raken. In de meeste gevallen zijn er ontstekingen te vinden in de huid, de gewrichten, de slijmvliezen en de nieren (bron: UMC Utrecht).

[72] Feldman, B., The Oral Microbiome and its Links to Autoimmunity, The Doctor Weighs In, 26 aug. 2018.

https://thedoctorweighsin.com/oral-microbiome-links-autoimmunity/.

[73] Een vorm van hersenontsteking waarbij het eigen immuunsysteem van de patiënt de ziekte veroorzaakt.

[74] De basale ganglia (die zich rond de thalamus bevinden) zijn betrokken zijn bij de controle van bewegingen.

[75] PANDAS is een aandoening waarbij kinderen gedragsproblemen en tics krijgen na het doormaken van een infectie veroorzaakt door streptococcen.

[76] Erythromycin-Resistant Group A Streptococcus, US Centers for Disease Control.

https://www.cdc.gov/drugresistance/pdf/threats-report/gas-508.pdf.

[77] Een cytokine is een molecuul dat een rol speelt in de immuunafweer en het activeren van bepaalde receptoren. Er bestaan verschillende soorten, die uitgescheiden worden door verschillende soorten lichaamscellen.

[78] Microgliacellen zijn zeer kleine structuren die verspreid voorkomen in de weefsels van de hersenen en het ruggenmerg. Microgliacellen worden beschouwd als weefselspecifieke macrofagen.

[79] Het endotheel is een bedekkend eencellig laagje aaneengesloten cellen dat onder andere de binnenkant van hart, bloedvaten en lymfevaten bekleedt.

[80] Een type transcellulair transport waarbij verschillende macromoleculen door het inwendige van een cel worden getransporteerd.

[81] Als deze aangetoond worden, is dat een bewijs van een auto-immuunreactie. De vorming van autoantistoffen is een ‘vergissing’ van het afweersysteem, dat normaal gesproken in actie komt om het lichaam te beschermen tegen ongewenste stoffen (lichaamsvreemde stoffen). ‘Auto’ betekent ‘zelf’, en bij een auto-immuunreactie worden antistoffen (auto-antilichamen) aangemaakt die niet gericht zijn tegen indringers van buitenaf, maar tegen eiwitten of cellen die horen bij het lichaam zelf (lichaamseigen).

[82] Dileepan, T., Smith, E., Knowland, D. e.a., Group A Streptococcus Intranasal Infection Promotes CNS Infiltration by Streptococcal-specific Th17 Cells, Journal of Clinical Investigation, jan. 2016; 126(1):303-17. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26657857/https://doi.org/10.1172/JCI80792.

https://www.jci.org/articles/view/80792.

[83] Mayo Clinic, Staph Infections, [het artikel is nu deels gecensureerd].

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/staph-infections/symptoms-causes/syc-20356221.

[84] Dit is de aanwezigheid van bacteriën in de bloedbaan en is normaliter van voorbijgaande aard, maar het kan indirect tot andere aandoeningen leiden. Het treedt bijvoorbeeld altijd op bij het trekken van een tand.

[85] Terrasse, J., Lere, J., Bouchareng, G., Septicemia, Osteomyelitis, Staphylococcal Suppurative Pericarditis; Healing by Intravenous, Intramuscular, Intrapericardial Penicillin (Engelse titel van het oorspronkelijk Frans artikel), Bulletins et Mémoires de la Société Médicale des Hôpitaux de Paris, 1945; 61(26-31):400-2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21021328/.

[86] Rubin, R. H., Moellering, R. C. Jr., Clinical, Microbiologic and Therapeutic Aspects of Purulent Pericarditis, American Journal of Medicine, juli 1975; 59(1):68-78. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1138554/https://doi.org/10.1016/0002-9343(75)90323-x.

[87] Majid, A. A., Omar, A., Diagnosis and Management of Purulent Pericarditis. Experience with Pericardiectomy, Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery, sept. 199; 102(3):413-7. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1881180/.

[88] Pankuweit, S., Ristić, A. D., Bacterial Pericarditis: Diagnosis and Management, American Journal of Cardiovascular Drugs, 2005; 5(2):103-12.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15725041/https://doi.org/10.2165/00129784-200505020-00004.

[89] Taib, R., Penny, D., Infective Endocarditis. Paediatric Cardiology (third edion), 2010.

https://www.sciencedirect.com/book/9780702030642/paediatric-cardiology.

[90] Chhatwal (dubbel ‘h’), G. S., Graham, R., Streptococcal Diseases, International Encyclopedia of Public Health (Second Edition), 2017, pag. 87-97.

https://www.sciencedirect.com/referencework/9780128037089/international-encyclopedia-of-public-health.

[91] De Soyza, A., Aliberti, S., Bronchiectasis and Aspergillus: How are They Linked?, Medical Mycology, 1 jan. 2017; 55 (1):69-81.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27794529https://doi.org/10.1093/mmy/myw109.

[92] PMN staat voor polymorfonucleaire neutrofielen.

[93] Shah, D. T., Jackman, S., Engle, J., Larsen, B., Effect of Gliotoxin on Human Polymorphonuclear Neutrophils, Infectious Diseases in Obstetrics and Gynecology, 1998; 6(4):168-175. https://doi.org/10.1002/(SICI)1098-0997(1998)6:4<168::AID-IDOG6>3.0.CO;2-Z.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1784797/.

doorgeplaatst artikel van Mondkapjeseffecten.nl

pdf van volledig artikel:ijerph-18-04344

Abstract

Many countries introduced the requirement to wear masks in public spaces for containing SARS-CoV-2 making it commonplace in 2020. Up until now, there has been no comprehensive investigation as to the adverse health effects masks can cause. The aim was to find, test, evaluate and compile scientifically proven related side effects of wearing masks. For a quantitative evaluation, 44 mostly experimental studies were referenced, and for a substantive evaluation, 65 publications were found. The literature revealed relevant adverse effects of masks in numerous disciplines. In this paper, we refer to the psychological and physical deterioration as well as multiple symptoms described because of their consistent, recurrent and uniform presentation from different disciplines as a Mask-Induced Exhaustion Syndrome (MIES). We objectified evaluation evidenced changes in respiratory physiology of mask wearers with significant correlation of O2 drop and fatigue (p < 0.05), a clustered co-occurrence of respiratory impairment and O2 drop (67%), N95 mask and CO2 rise (82%), N95 mask and O2 drop (72%), N95 mask and headache (60%), respiratory impairment and temperature rise (88%), but also temperature rise and moisture (100%) under the masks. Extended mask-wearing by the general population could lead to relevant effects and consequences in many medical fields.

1. Introduction

At the beginning of the spread of the novel pathogen SARS-CoV-2, it was necessary to make far-reaching decisions even without available explicit scientific data. The initial assumption was that the pandemic emergency measures were set in place to reduce the acute threat of the public health system effectively and swiftly.
In April 2020, the World Health Organization (WHO) recommended the use of masks only for symptomatic, ill individuals and health care workers and did not recommend its widespread use.
In June 2020, they changed this recommendation to endorse the general use of masks in, e.g., crowded places [1,2]. In a meta-analysis study commissioned by the WHO (evidence level Ia), no clear, scientifically graspable benefit of moderate or strong evidence was derived from wearing masks [3].
While maintaining a distance of at least one meter showed moderate evidence with regard to the spreading of SARS-CoV-2, only weak evidence at best could be found for masks alone in everyday use (non-medical setting) [3]. Another meta-analysis conducted in the same year confirmed the weak scientific evidence for masks [4].
Accordingly, the WHO did not recommend general or uncritical use of masks for the general population and expanded its risk and hazard list within just two months. While the April 2020 guideline highlighted the dangers of self-contamination, possible breathing difficulties and false sense of security, the June 2020 guideline found additional potential adverse effects such as headache, development of facial skin lesions, irritant dermatitis, acne or increased risk of contamination in public spaces due to improper mask disposal [1,2].
However, under pressure from increasing absolute numbers of positive SARS-CoV-2 tests, many prescribers further extended mask-wearing according to certain times and situations, always justified by the desire to limit the spread of the virus [5]. The media, numerous institutions and most of the population supported this approach.
Among the medical profession and scientists, the users and observers of medical devices, there have been simultaneous calls for a more nuanced approach [6,7,8]. While there has been a controversial scientific discussion worldwide about the benefits and risks of masks in public spaces, they became the new social appearance in everyday life in many countries at the same time.
Although there seems to be a consensus among the decision makers who have introduced mandatory masks that medical exemptions are warranted, it is ultimately the responsibility of individual clinicians to weigh up when to recommend exemption from mandatory masks. Physicians are in a conflict of interest concerning this matter. On the one hand, doctors have a leading role in supporting the authorities in the fight against a pandemic. On the other hand, doctors must, in accordance with the medical ethos, protect the interests, welfare and rights of their patient’s third parties with the necessary care and in accordance with the recognized state of medical knowledge [9,10,11].
A careful risk–benefit analysis is becoming increasingly relevant for patients and their practitioners regarding the potential long-term effects of masks. The lack of knowledge of legal legitimacy on the one hand and of the medical scientific facts on the other is a reason for uncertainty among clinically active colleagues.
The aim of this paper is to provide a first, rapid, scientific presentation of the risks of general mandatory mask use by focusing on the possible adverse medical effects of masks, especially in certain diagnostic, patient and user groups.

2. Materials and Methods

The objective was to search for documented adverse effects and risks of different types of mouth–nose-covering masks. Of interest here were, on the one hand, readymade and self-manufactured fabric masks, including so-called community masks and, on the other hand medical, surgical and N95 masks (FFP2 masks).
Our approach of limiting the focus to negative effects seems surprising at first glance. However, such an approach helps toprovide us with more information. This methodology is in line with the strategy of Villalonga-Olives and Kawachi, who also conducted a review exclusively on the negative effects [12].
For an analysis of the literature, we defined the risk of mouth–nose protection as the description of symptoms or the negative effects of masks. Reviews and expert presentations from which no measurable values could be extracted, but which clearly present the research situation and describe negative effects, also fulfill this criterion.
Additionally, we defined the quantifiable, negative effect of masks as the presentation of a measured, statistically significant change in a physiological parameter in a pathological direction (p < 0.05), a statistically significant detection of symptoms (p < 0.05) or the occurrence of symptoms in at least 50% of those examined in a sample (n ≥ 50%).
Up to and including 31 October 2020, we conducted a database search in PubMed/MEDLINE on scientific studies and publications on adverse effects and risks of different types of mouth–nose-covering masks according to the criteria mentioned above (see Figure 1: Review flowchart). Terms searched were “face masks”, “surgical mask” and “N95” in combination with the terms “risk” and “adverse effects” as well as “side effects”. The selection criteria of the papers were based on our above definition of risk and adverse effect of masks. Mainly English- and German-language publications of evidence levels I to III according to the recommendations of the Agency for Healthcare Research and Quality (AHQR) that were not older than 20 years at the time of the review were considered. The evaluation also excluded level IV evidence, such as case reports and irrelevant letters to the editor that exclusively reflect opinions without scientific evidence.
Figure 1. Scoping review flow diagram according to the PRISMA scheme.
After excluding 1113 papers that were irrelevant to the research question and did not meet the criteria mentioned (quantifiable, negative effects of masks, description of symptoms or the negative effects of masks), a total of 109 relevant publications were found for evaluation in the context of our scoping review (see Figure 1: Flow chart).
Sixty-five relevant publications concerning masks were considered being within the scope of the content-related evaluation. These included 14 reviews and 2 meta-analyses from the primary research. For the quantitative evaluation, 44 presentations of negative effects from the years 2004 to 2020 were eligible. Thirty-one of these studies were experimental (70%), and 13 studies were data collection studies in the sense of simple observational studies, especially in the dermatological field (30%). The observed study parameters and significant results from these 44 publications (p < 0.05 or n ≥ 50%) were compiled in an overall display (Figure 2). Based on this data, a correlation analysis of the observed mask effects was performed. This included a correlation calculation of the recorded symptoms and physiological changes (for nominally scaled, dichotomous variables according to Fisher using R, R Foundation for Statistical Computing, Vienna, Austria, version 4.0.2).
Figure 2. Overview including all 44 considered studies with quantified, significant adverse effects of masks (black dots and black rectangles). Not all studies examined each mentioned parameter, as focused or subject-related questions were often in the foreground. Gray fields correspond to a lack of coverage in the primary studies, white fields represent measured effects. We found an often combination of significant chemical, physical, physiological parameters and complaints. Drowsiness summarizes the symptom for any qualitative neurological deficits described in the scientific literature examined.
In addition, another 64 publications with a neighboring range of topics were consulted in connection with the mask effects we found. These included declarations, guidelines and legal principles. In order to expand the amount of data for the discussion, we proceeded according to the “snowball principle” by locating citations of selected papers in the bibliographies and including them where appropriate.
Since the findings from the topics presented for discussion were to an unexpected degree subject-related, we decided to divide the results according to the fields of medicine. Of course, there are overlaps between the respective fields, which we point out in detail.

3. Results

A total of 65 scientific papers on masks qualified for a purely content-based evaluation. These included 14 reviews and two meta-analyses.
Of the mathematically evaluable, groundbreaking 44 papers with significant negative mask effects (p < 0.05 or n ≥ 50%), 22 were published in 2020 (50%), and 22 were published before the COVID-19 pandemic. Of these 44 publications, 31 (70%) were of experimental nature, and the remainder were observational studies (30%). Most of the publications in question were English (98%). Thirty papers referred to surgical masks (68%), 30 publications related to N95 masks (68%), and only 10 studies pertained to fabric masks (23%).
Despite the differences between the primary studies, we were able to demonstrate a statistically significant correlation in the quantitative analysis between the negative side effects of blood-oxygen depletion and fatigue in mask wearers with p = 0.0454.
In addition, we found a mathematically grouped common appearance of statistically significant confirmed effects of masks in the primary studies (p < 0.05 and n ≥ 50%) as shown in Figure 2. In nine of the 11 scientific papers (82%), we found a combined onset of N95 respiratory protection and carbon dioxide rise when wearing a mask. We found a similar result for the decrease in oxygen saturation and respiratory impairment with synchronous evidence in six of the nine relevant studies (67%). N95 masks were associated with headaches in six of the 10 studies (60%). For oxygen deprivation under N95 respiratory protectors, we found a common occurrence in eight of 11 primary studies (72%). Skin temperature rise under masks was associated with fatigue in 50% (three out of six primary studies). The dual occurrence of the physical parameter temperature rise and respiratory impairment was found in seven of the eight studies (88%). A combined occurrence of the physical parameters temperature rise and humidity/moisture under the mask was found in 100% within six of six studies, with significant readings of these parameters (Figure 2).
The literature review confirms that relevant, undesired medical, organ and organ system-related phenomena accompanied by wearing masks occur in the fields of internal medicine (at least 11 publications, Section 3.2). The list covers neurology (seven publications, Section 3.3), psychology (more than 10 publications, Section 3.4), psychiatry (three publications, Section 3.5), gynecology (three publications, Section 3.6), dermatology (at least 10 publications, Section 3.7), ENT medicine (four publications, Section 3.8), dentistry (one publication, Section 3.8), sports medicine (four publications, Section 3.9), sociology (more than five publications, Section 3.10), occupational medicine (more than 14 publications, Section 3.11), microbiology (at least four publications, Section 3.12), epidemiology (more than 16 publications, Section 3.13), and pediatrics (four publications, Section 3.14) as well as environmental medicine (four publications, Section 3.15).
We will present the general physiological effects as a basis for all disciplines. This will be followed by a description of the results from the different medical fields of expertise and closing off with pediatrics the final paragraph.

3.1. General Physiological and Pathophysiological Effects for the Wearer

As early as 2005, an experimental dissertation (randomized crossover study) demonstrated that wearing surgical masks in healthy medical personnel (15 subjects, 18–40 years old) leads to measurable physical effects with elevated transcutaneous carbon dioxide values after 30 min [13]. The role of dead space volume and CO2 retention as a cause of the significant change (p < 0.05) in blood gases on the way to hypercapnia, which was still within the limits, was discussed in this article. Masks expand the natural dead space (nose, throat, trachea, bronchi) outwards and beyond the mouth and nose.
An experimental increase in the dead space volume during breathing increases carbon dioxide (CO2) retention at rest and under exertion and correspondingly the carbon dioxide partial pressure pCO2 in the blood (p < 0.05) [14].
As well as addressing the increased rebreathing of carbon dioxide (CO2) due to the dead space, scientists also debate the influence of the increased breathing resistance when using masks [15,16,17].
According to the scientific data, mask wearers as a whole show a striking frequency of typical, measurable, physiological changes associated with masks.
In a recent intervention study conducted on eight subjects, measurements of the gas content for oxygen (measured in O2 Vol%) and carbon dioxide (measured in CO2 ppm) in the air under a mask showed a lower oxygen availability even at rest than without a mask. A Multi-Rae gas analyzer was used for the measurements (RaeSystems®) (Sunnyvale, California CA, United States). At the time of the study, the device was the most advanced portable multivariant real-time gas analyzer. It is also used in rescue medicine and operational emergencies. The absolute concentration of oxygen (O2 Vol%) in the air under the masks was significantly lower (minus 12.4 Vol% O2 in absolute terms, statistically significant with p < 0.001) at 18.3% compared to 20.9% room air concentration. Simultaneously, a health-critical value of carbon dioxide concentration (CO2 Vol%) increased by a factor of 30 compared to normal room air was measured (ppm with mask versus 464 ppm without mask, statistically significant with p < 0.001) [18].
These phenomena are responsible for a statistically significant increase in carbon dioxide (CO2) blood content in mask wearers [19,20], on the one hand, measured transcutaneously via an increased PtcCO2 value [15,17,19,21,22], on the other hand, via end-expiratory partial pressure of carbon dioxide (PETCO2) [23,24] or, respectively, the arterial partial pressure of carbon dioxide (PaCO2) [25].
In addition to the increase in the wearer’s blood carbon dioxide (CO2) levels (p < 0.05) [13,15,17,19,21,22,23,24,25,26,27,28], another consequence of masks that has often been experimentally proven is a statistically significant drop in blood oxygen saturation (SpO2) (p < 0.05) [18,19,21,23,29,30,31,32,33,34]. A drop in blood oxygen partial pressure (PaO2) with the effect of an accompanying increase in heart rate (p < 0.05) [15,23,29,30,34] as well as an increase in respiratory rate (p < 0.05) [15,21,23,35,36] have been proven.
A statistically significant measurable increase in pulse rate (p < 0.05) and decrease in oxygen saturation SpO2 after the first (p < 0.01) and second hour (p < 0.0001) under a disposable mask (surgical mask) were reported by researchers in a mask intervention study they conducted on 53 employed neurosurgeons [30].
In another experimental study (comparative study), surgical and N95 masks caused a significant increase in heart rate (p < 0.01) as well as a corresponding feeling of exhaustion (p < 0.05). These symptoms were accompanied by a sensation of heat (p < 0.0001) and itching (p < 0.01) due to moisture penetration of the masks (p < 0.0001) in 10 healthy volunteers of both sexes after only 90 min of physical activity [35]. Moisture penetration was determined via sensors by evaluating logs (SCXI-1461, National Instruments, Austin, TX, USA).
These phenomena were reproduced in another experiment on 20 healthy subjects wearing surgical masks. The masked subjects showed statistically significant increases in heart rate (p < 0.001) and respiratory rate (p < 0.02) accompanied by a significant measurable increase in transcutaneous carbon dioxide PtcCO2 (p < 0.0006). They also complained of breathing difficulties during the exercise [15].
The increased rebreathing of carbon dioxide (CO2) from the enlarged dead space volume in mask wearers can reflectively trigger increased respiratory activity with increased muscular work as well as the resulting additional oxygen demand and oxygen consumption [17]. This is a reaction to pathological changes in the sense of an adaptation effect. A mask-induced drop in blood oxygen saturation value (SpO2) [30] or the blood oxygen partial pressure (PaO2) [34] can in turn additionally intensify subjective chest complaints [25,34].
The documented mask-induced changes in blood gases towards hypercapnia (in-creased carbon dioxide/CO2 blood levels) and hypoxia (decreased oxygen/O2 blood levels) may result in additional nonphysical effects such as confusion, decreased thinking ability and disorientation [23,36,37,38,39], including overall impaired cognitive abilities and decrease in psychomotoric abilities [19,32,38,39,40,41]. This highlights the importance of changes in blood gas parameters (O2 and CO2) as a cause of clinically relevant psychological and neurological effects. The above parameters and effects (oxygen saturation, carbon dioxide content, cognitive abilities) were measured in a study on saturation sensors (Semi-Tec AG, Therwil, Switzerland), using a Borg Rating Scale, Frank Scale, Roberge Respirator Comfort Scale and Roberge Subjective Symptoms-during-Work Scale, as well as with a Likert scale [19]. In the other main study, conventional ECG, capnography and symptom questionnaires were used in measuring carbon dioxide levels, pulse and cognitive abilities [23]. Other physiological data collection was done with pulse oximeters (Allegiance, MCGaw, USA), subjective complaints were assessed with a 5-point Likert scale and motoric speed was recorded with linear-position transducers (Tendo-Fitrodyne, Sport Machins, Trencin, Slovakia) [32]. Some researchers used standardized, anonymized questionnaires to collect data on subjective complaints associated with masks [37].
In an experimental setting with different mask types (community, surgical, N95) a significant increase in heart rate (p < 0.04), a decrease in oxygen saturation SpO2 (p < 0.05) with an increase in skin temperature under the mask (face) and difficulty of breathing (p < 0.002) were recorded in 12 healthy young subjects (students). In addition, the investigators observed dizziness (p < 0.03), listlessness (p < 0.05), impaired thinking (p < 0.03) and concentration problems (p < 0.02), which were also statistically significant when wearing masks [29].
According to other researchers and their publications, masks also interfere with temperature regulation, impair the field of vision and of non-verbal and verbal communication [15,17,19,36,37,42,43,44,45].
The above-mentioned measurable and qualitative physiological effects of masks can have implications in various areas of expertise in medicine.
It is known from pathology that not only supra-threshold stimuli exceeding normal limits have disease-relevant consequences. Subthreshold stimuli are also capable of causing pathological changes if the exposure time is long enough. Examples occur from the slightest air pollution by hydrogen sulfide resulting in respiratory problems (throat irritation, coughing, reduced absorption of oxygen) and neurological diseases (headaches, dizziness) [46]. Furthermore, subthreshold but prolonged exposure to nitrogen oxides and particulate matter is associated with an increased risk of asthma, hospitalization and higher overall mortality [47,48]. Low concentrations of pesticides are also associated with disease-relevant consequences for humans such as mutations, development of cancer and neurological disorders [49]. Likewise, the chronic subthreshold intake of arsenic is associated with an increased risk of cancer [50], subthreshold intake of cadmium with the promotion of heart failure [51], subthreshold intake of lead is associated with hypertension, renal metabolic disorders and cognitive impairment [52] or subthreshold intake of mercury with immune deficiency and neurological disorders [53]. Subliminal UV radiation exposure over long periods is also known to cause mutation-promoting carcinogenic effects (especially white skin cancer) [54].
The mask-induced adverse changes are relatively minor at first glance, but repeated exposure over longer periods in accordance with the above-mentioned pathogenetic principle is relevant. Long-term disease-relevant consequences of masks are to be expected. Insofar, the statistically significant results found in the studies with mathematically tangible differences between mask wearers and people without masks are clinically relevant. They give an indication that with correspondingly repeated and prolonged exposure to physical, chemical, biological, physiological and psychological conditions, some of which are subliminal, but which are significantly shifted towards pathological areas, health-reducing changes and clinical pictures can develop such as high blood pressure and arteriosclerosis, including coronary heart disease (metabolic syndrome) as well as neurological diseases. For small increases in carbon dioxide in the inhaled air, this disease-promoting effect has been proven with the creation of headaches, irritation of the respiratory tract up to asthma as well as an increase in blood pressure and heart rate with vascular damage and, finally, neuropathological and cardiovascular consequences [38]. Even slightly but persistently increased heart rates encourage oxidative stress with endothelial dysfunction, via increased inflammatory messengers, and finally, the stimulation of arteriosclerosis of the blood vessels has been proven [55]. A similar effect with the stimulation of high blood pressure, cardiac dysfunction and damage to blood vessels supplying the brain is suggested for slightly increased breathing rates over long periods [56,57]. Masks are responsible for the aforementioned physiological changes with rises in inhaled carbon dioxide [18,19,20,21,22,23,24,25,26,27,28], small sustained increases in heart rate [15,23,29,30,35] and mild but sustained increases in respiratory rates [15,21,23,34,36].
For a better understanding of the side effects and dangers of masks presented in this literature review, it is possible to refer to well-known principles of respiratory physiology (Figure 3).
Figure 3. Pathophysiology of the mask (important physical and chemical effects): Illustration of the breathing resistance* and of the dead space volume of an N95 mask in an adult. When breathing, there is an overall significantly reduced possible gas exchange volume of the lungs of minus 37% caused by the mask (Lee 2011) [60] according to a decrease in breathing depth and volume due to the greater breathing resistance of plus128%* (exertion when inhaling greater than when exhaling) and due to the increased dead space volume of plus80%°, which does not participate directly in the gas exchange and is being only partially mixed with the environment. (* = averaged inspiration and expiration according to Lee 2011 [60] including moisture penetration according to Roberge 2010 [61], ** = averaged values according to Xu 2015 [59]).
The average dead space volume during breathing in adults is approximately 150–180 mL and is significantly increased when wearing a mask covering the mouth and nose [58]. With an N95 mask, for example, the dead space volume of approximately 98–168 mL was determined in an experimental study [59]. This corresponds to a mask-related dead space increase of approximately 65 to 112% for adults and, thus, almost a doubling. At a respiratory rate of 12 per minute, the pendulum volume respiration with such a mask would, thus, be at least 2.9–3.8 L per minute. Therefore, the dead space amassed by the mask causes a relative reduction in the gas exchange volume available to the lungs per breath by 37% [60]. This largely explains the impairment of respiratory physiology reported in our work and the resulting side effects of all types of masks in everyday use in healthy and sick people (increase in respiratory rate, increase in heart rate, decrease in oxygen saturation, increase in carbon dioxide partial pressure, fatigue, headaches, dizziness, impaired thinking, etc.) [36,58].
In addition to the effect of increased dead space volume breathing, however, mask-related breathing resistance is also of exceptional importance (Figure 3) [23,36].
Experiments show an increase in airway resistance by a remarkable 126% on inhalation and 122% on exhalation with an N95 mask [60]. Experimental studies have also shown that moisturization of the mask (N95) increases the breathing resistance by a further 3% [61] and can, thus, increase the airway resistance up to 2.3 times the normal value.
This clearly shows the importance of the airway resistance of a mask. Here, the mask acts as a disturbance factor in breathing and makes the observed compensatory reactions with an increase in breathing frequency and simultaneous feeling of breathlessness plausible (increased work of the respiratory muscles). This extra strain due to the amplified work of breathing against bigger resistance caused by the masks also leads to intensified exhaustion with a rise in heart rate and increased CO2 production. Fittingly, in our review of the studies on side effects of masks (Figure 2), we also found a percentage clustering of significant respiratory impairment and a significant drop in oxygen saturation (in about 75% of all study results).
In the evaluation of the primary papers, we also determined a statically significant correlation of the drop in oxygen saturation (SpO2) and fatigue with a common occurrence in 58% of the mask use studies with significant results (Figure 2p < 0.05).

3.2. Internistic Side Effects and Dangers

As early as 2012, an experiment showed that walking in the 20 masked subjects compared to the identical activity without masks significantly increased heart rates (average +9.4 beats per minute, p < 0.001) and breathing rates (p < 0.02). These physiological changes were accompanied by transcutaneous significantly measurable increased transcutaneous carbon dioxide (PtcCO2) levels (p < 0.0006) as well as respiratory difficulties in the mask wearers compared to the control group [15].
In a recent experimental comparative study from 2020, 12 healthy volunteers under surgical masks as well as under N95 masks experienced measurable impairments in the measured lung function parameters as well as cardiopulmonary capacity (lower maximum blood lactate response) during moderate to heavy physical exertion compared to exertion without masks (p < 0.001) [31]. The mask-induced increased airway resistance led to increased respiratory work with increased oxygen consumption and demand, both of the respiratory muscles and the heart. Breathing was significantly impeded (p < 0.001) and participants reported mild pain. The scientists concluded from their results that the cardiac compensation of the pulmonary, mask-induced restrictions, which still functioned in healthy people, was probably no longer possible in patients with reduced cardiac output [31].
In another recent study, researchers tested fabric masks (community masks), surgical masks and FFP2/N95 masks in 26 healthy people during exercise on a cycle ergometer. All masks also showed a measurable carbon dioxide (CO2) retention (PtcCO2) (statistically significant with p < 0.001) and, for N95 masks, a decrease in the oxygen saturation value SpO2 (statistically significant at 75 and 100 W with p < 0.02 and p < 0.005, respectively). The clinical relevance of these changes was shown in an increase in breathing frequency with fabric masks (p < 0.04) as well as in the occurrence of the previously described mask-specific complaints such as a feeling of heat, shortness of breath and headaches. The stress perception was recorded on a Borg scale from 1 to 20. During physical exertion under an N95 mask, the group with masks showed a significant increase in the feeling of exhaustion compared to the group without with 14.6 versus 11.9 on the scale of 20. During the exposure, 14 of the 24 subjects wearing masks complained of shortness of breath (58%), four of headaches and two of a feeling of heat. Most of the complaints concerned FFP2 masks (72%) [21].
The aforementioned physiological and subjective physical effects of masks on healthy people at rest and under exertion [21,31] give an indication of the effect of masks on sick and elderly people even without exertion.
In an observational study of ten 20 to 50 year-old nurses wearing N95 masks during their shift work, side effects such as breathing difficulties (“I can’t breathe”), feelings of exhaustion, headache (p < 0.001), drowsiness (p < 0.001) and a decrease in oxygen saturation SpO2 (p < 0.05) as well as an increase in heart rate (p < 0.001) were statistically significant in association with an increase in obesity (BMI) [19]. The occurrence of symptoms under masks was also associated with older age (statistically significant correlation of fatigue and drowsiness with p < 0.01 each, nausea with p < 0.05, an increase in blood pressure with p < 0.01, headache with p < 0.05, breathing difficulties with p < 0.001) [19].
In an intervention study involving 97 patients with advanced chronic obstructive pulmonary disease (COPD) the respiratory rate, oxygen saturation and exhaled carbon dioxide equivalents (capnometry) changed unfavorably and significantly after the use of N95 masks (FFP2 equivalent) with an initial 10-minute rest and subsequent 6-minute walking. Seven patients discontinued the experiment due to serious complaints with a decrease in the oxygen saturation value SpO2 and a pathological carbon dioxide (CO2) retention as well as increased end-expiratory partial pressure of carbon dioxide (PETCO2) [23]. In two patients, the PETCO2 exceeded the normal limits and reached values of >50 mmHg. An FEV1 < 30% and a modified Medical Research Council (mMRC) Dyspnea Scale Score of ≥3, both indicators of advanced COPD, correlated with mask intolerance overall in this study. The most common symptom under mask was breathlessness at 86%. In the dropouts of the study, dizziness (57%) and headaches were also often recorded. In the mask-tolerant COPD patients, significant increases in heart rate, respiratory rate and end-expiratory carbon dioxide partial pressure PETCO2 could be objectified even at rest, after only 10 min of mask-wearing (p < 0.001), accompanied by a decrease in oxygen saturation SpO2 (p < 0.001) [23]. The results of this study with an evidence level IIa are indicative for COPD mask wearers.
In another retrospective comparative study on COPD and surgical masks, examiners were able to demonstrate statistically an increase in arterial partial pressure of carbon dioxide (PaCO2) of approximately +8 mmHg (p < 0.005) and a concomitant mask-related increase in systolic blood pressure of +11 mmHg (p < 0.02) [25]. This increase is relevant in hypertensive patients, but also in healthy people with borderline blood pressure values as pathological value range triggered by mask-wearing can be induced.
In 39 hemodialysis patients with end-stage renal disease, a type N95 mask (FFP2 equivalent) caused a significant drop in blood oxygen partial pressure (PaO2) in 70% of patients at rest (on hemodialysis) within only 4 h (p = 0.006). Despite a compensatory increased respiratory rate (p < 0.001), malaise with chest pain occurred (p < 0.001) and even resulted in hypoxemia (drop in oxygen below the normal limit) in 19% of the subjects [34]. The researchers concluded from their findings that elderly or patients with reduced cardiopulmonary function have a higher risk of developing a severe respiratory failure while wearing a mask [34].
In a review paper on the risks and benefits of masks worn during the COVID-19 crisis, other authors provide an equally critical assessment of mandatory mask use for patients with pneumonia, both with and without COVID-19 pneumonia disease [16].

3.3. Neurological Side Effects and Dangers

In a scientific evaluation of syncope in the operating theatre, 36 of 77 affected persons (47%) were associated with wearing a mask [62]. However, other factors could not be ruled out as contributory causes.
In their level III evidence review, neurologists from Israel, the UK and the USA state that a mask is unsuitable for epileptics because it can trigger hyperventilation [63]. The use of a mask significantly increases the respiratory rate by about plus 15 to 20% [15,21,23,34,64]. However, an increase in breathing frequency leading to hyperventilation is known to be used for provocation in the diagnosis of epilepsy and causes seizure-equivalent EEG changes in 80% of patients with generalized epilepsy and in up to 28% of focal epileptics [65].
Physicians from New York studied the effects of wearing masks of the surgical-type mask and N95 among medical personnel in a sample of 343 participants (surveyed using standardized, anonymized questionnaires). Wearing the masks caused detectable physical adverse effects such as impaired cognition (24% of wearers) and headaches in 71.4% of the participants. Of these, 28% persisted and required medication. Headache occurred in 15.2% under 1 h of wear, in 30.6% after 1 h of wear and in 29.7% after 3 h of wear. Thus, the effect intensified with increasing wearing time [37].
Confusion, disorientation and even drowsiness (Likert scale questionnaire) and reduced motoric abilities (measured with a linear position transducer) with reduced reactivity and overall impaired performance (measured with the Roberge Subjective Symptoms-during-Work Scale) as a result of mask use have also been documented in other studies [19,23,29,32,36,37].
The scientists explain these neurological impairments with a mask-induced latent drop in blood gas oxygen levels O2 (towards hypoxia) or a latent increase in blood gas carbon dioxide levels CO2 (towards hypercapnia) [36]. In view of the scientific data, this connection also appears to be indisputable [38,39,40,41].
In a mask experiment from 2020, significant impaired thinking (p < 0.03) and impaired concentration (p < 0.02) were found for all mask types used (fabric, surgical and N95 masks) after only 100 min of wearing the mask [29]. The thought disorders correlated significantly with a drop in oxygen saturation (p < 0.001) during mask use.
Initial headaches (p < 0.05) were experienced by up to 82% of 158, 21–35 year-old mask wearers in another study of N95 respiratory protection with one third (34%) experiencing headaches up to four times daily. Participants wore the mask for 18.3 days over a 30-day period with a mean of 5.9 h per day [66].
Significantly increased headache (p < 0.05) could be observed not only for N95 but also for surgical masks in participants of another observational study of health care workers [67].
In another study, the researchers classified 306 users with an average age of 43 years and wearing different types of masks, of whom 51% had an initial headache as a specific symptom related exclusively to increased surgical and N95 mask use (1 to 4 h, p = 0.008) [68].
Researchers from Singapore were able to demonstrate in a trial involving 154 healthy N95 health service mask wearers that a significant increase in mask-induced blood carbon dioxide levels (measured by end-expiratory partial pressure of carbon dioxide PETCO2) and a measurably greater vasodilatation with an increase in cerebral artery flow in the cerebri media resulted. This was associated with headaches in the trial group (p < 0.001) [27].
According to the researchers, the aforementioned changes also contribute to headaches during the prolonged use of masks with a shift towards hypoxia and hypercapnia. Furthermore, stress and mechanical factors such as the irritation of cervical nerves in the neck and head area caused by the tight mask straps pressuring the nerve strands also contribute to headaches [66].
In the analysis of the primary studies, we were able to detect an association between the N95 mask and headaches. In six out of 10 studies, the significant headache appeared in conjunction with the N95 mask (60% of all studies, Figure 2).

3.4. Psychological Side Effects and Dangers

According to an experimental study, wearing surgical masks and N95 masks can also lead to a reduced quality of life owing to reduced cardiopulmonary capacity [31]. Masks, along with causing physiological changes and discomfort with progressive length of use, can also lead to significant discomfort (p < 0.03 to p < 0.0001) and a feeling of exhaustion (p < 0.05 to 0.0001) [69].
Besides the shift in blood gases towards hypercapnia (increase in CO2) and hypoxia (decrease in O2), detailed under general physiological effects (Section 3.1), masks also restrict the cognitive abilities of the individual (measured using a Likert scale survey) accompanied by a decline in psycho-motoric abilities and consequently a reduced responsiveness (measured using a linear position transducer) as well as an overall reduced performance capability (measured with the Roberge Subjective Symptoms-during-Work Scale) [29,32,38,39,41].
The mask also causes an impaired field of vision (especially affecting the ground and obstacles on the ground) and also presents an inhibition to habitual actions such as eating, drinking, touching, scratching and cleaning the otherwise uncovered part of the face, which is consciously and subconsciously perceived as a permanent disturbance, obstruction and restriction [36]. Wearing masks, thus, entails a feeling of deprivation of freedom and loss of autonomy and self-determination, which can lead to suppressed anger and subconscious constant distraction, especially as the wearing of masks is mostly dictated and ordered by others [70,71]. These perceived interferences of integrity, self-determination and autonomy, coupled with discomfort, often contribute to substantial distraction and may ultimately be combined with the physiologically mask-related decline in psycho-motoric abilities, reduced responsiveness and an overall impaired cognitive performance. It leads to misjudging situations as well as delayed, incorrect and inappropriate behavior and a decline in the effectiveness of the mask wearer [36,37,39,40,41].
The use of masks for several hours often causes further detectable adverse effects such as headaches, local acne, mask-associated skin irritation, itching, sensations of heat and dampness, impairments and discomfort predominantly affecting the head and face [19,29,35,36,37,71,72,73]. However, the head and face are significant for well-being due to their large representation in the sensitive cerebral cortex (homunculus) [36].
According to a questionnaire survey, masks also frequently cause anxiety and psycho-vegetative stress reactions in children—as well as in adults—with an increase in psychosomatic and stress-related illnesses and depressive self-experience, reduced participation, social withdrawal and lowered health-related self-care [74]. Over 50% of the mask wearers studied had at least mild depressive feelings [74]. Additional fear-inducing and often exaggerated media coverage can further intensify this. A recent retrospective analysis of the general media in the context of the 2014 Ebola epidemic showed a scientific truth content of only 38% of all publicly published information [75]. Researchers classified a total of 28% of the information as provocative and polarizing and 42% as exaggerating risks. In addition, 72% of the media content aimed to stir up health-related negative feelings. The feeling of fear, combined with insecurity and the primal human need to belong [76], causes a social dynamic that seems partly unfounded from a medical and scientific point of view.
The mask, which originally served purely hygienic purpose, has been transformed into a symbol of conformity and pseudo-solidarity. The WHO, for example, lists the advantages of the use of masks by healthy people in public to include a potentially reduced stigmatization of mask wearers, a sense of contribution to preventing the spread of the virus and a reminder to comply with other measures [2].

3.5. Psychiatric Side Effects and Dangers

As explained earlier, masks can cause increased rebreathing with an accumulation of carbon dioxide in the wearer due to increased dead space volume [16,17,18,20] (Figure 3), with often statistically significant measurable elevated blood carbon dioxide (CO2) levels in sufferers [13,15,17,19,20,21,22,23,24,25,26,27,28] (Figure 2). However, changes that lead to hypercapnia are known to trigger panic attacks [77,78]. This makes the significantly measurable increase in CO2 caused by wearing a mask clinically relevant.
Interestingly, breath provocation tests by inhaling CO2 are used to differentiate anxiety states in panic disorders and premenstrual dysphoria from other psychiatric clinical pictures. Here, absolute concentrations of 5% CO2 already suffice to trigger panic reactions within 15–16 min [77]. The normal exhaled air content of CO2 is about 4%.
It is obvious from experimental studies on masked subjects that concentration changes in the respiratory gases in the above-mentioned range with values above 4% could occur during rebreathing with prolonged mask use [18,23].
The activation of the locus coeruleus by CO2 is used to generate panic reactions via respiratory gases [78,79]. This is because the locus coeruleus is an important part of the system of vegetative noradrenergic neurons, a control center in the brainstem, which reacts to an appropriate stimulus and changes in the gas concentrations in the blood by releasing the stress hormone noradrenaline [78].
From the physiological, neurological and psychological side effects and dangers described above (Section 3.1Section 3.3 and Section 3.4), additional problems can be derived for the use of masks in psychiatric cases. People undergoing treatment for dementia, paranoid schizophrenia, personality disorders with anxiety and panic attacks, but also panic disorders with claustrophobic components, are difficult to reconcile with a mask requirement, because even small increases in CO2 can cause and intensify panic attacks [44,77,78,79].
According to a psychiatric study, patients with moderate to severe dementia have no understanding of COVID-19 protection measures and have to be persuaded to wear masks constantly [80].
According to a comparative study, patients with schizophrenia have a lower acceptance of mask-wearing (54.9% agreement) than ordinary practice patients (61.6%) [81]. The extent to which mask-wearing can lead to an exacerbation of schizophrenia symptoms has not yet been researched in detail.
When wearing masks, confusion, impaired thinking, disorientation (standardized recording via special rating and Likert scales, p < 0.05) and in some cases a decrease in maximum speed and reaction time (measured with the linear-position transducer, p < 0.05) were observed [19,32,36,38,39,40,41]. Psychotropic drugs reduce psycho-motoric functions in psychiatric patients. This can become clinically relevant especially with regard to the further reduced ability to react and the additional increased susceptibility to accidents of such patients when wearing masks.
In order to avoid an unintentional CO2-triggered anesthesia [39], fixed and medically sedated patients, without the possibility of continuous monitoring, should not be masked according to the criteria of the Centers for Disease Control and Prevention, USA (CDC). This is because of the possible CO2 retention described above, as there is a risk of unconsciousness, aspiration and asphyxia [16,17,20,38,82,83].

3.6. Gynaecological Side Effects and Dangers

As a critical variable, a low blood carbon dioxide level in pregnant women is maintained via an increased respiratory minute volume, stimulated by progesterone [22]. For a pregnant woman and her unborn child, there is a metabolic need for a fetal–maternal carbon dioxide (CO2) gradient. The mother’s blood carbon dioxide level should always be lower than that of the unborn child in order to ensure the diffusion of CO2 from the fetal blood into the maternal circulation via the placenta.
Therefore, mask-related phenomena described above (Section 3.1 and Section 3.2), such as the measurable changes in respiratory physiology with increased breathing resistance, increased dead space volume (Figure 3) and the retention of exhaled carbon dioxide (CO2) are of importance. If CO2 is increasingly rebreathed under masks, this manifestation could, even with subliminal carbon dioxide increases, act as a disturbing variable of the fetal–maternal CO2 gradient increasing over time of exposure and, thus, develop clinical relevance, also with regard to a reduced compensation reserve of the expectant mothers [20,22,28].
In a comparative study, 22 pregnant women wearing N95 masks during 20 min of exercise showed significantly higher percutaneous CO2 values, with average PtcCO2 values of 33.3 mmHg compared to 31.3 mmHg than in 22 pregnant women without masks (p = 0.04) [22]. The heat sensation of the expectant mothers was also significantly increased with masks, with p < 0.001 [22].
Accordingly, in another intervention study, researchers demonstrated that breathing through an N95 mask (FFP2 equivalent) impeded gas exchange in 20 pregnant women at rest and during exercise, causing additional stress on their metabolic system [28]. Thus, under an N95 mask, 20 pregnant women showed a decrease in oxygen uptake capacity VO2 of about 14% (statistically significant, p = 0.013) and a decrease in carbon dioxide output capacity VCO2 of about 18% (statistically significant, p = 0.001). Corresponding significant changes in exhaled oxygen and carbon dioxide equivalents were also documented with increases in exhaled carbon dioxide (FeCO2) (p < 0.001) and decreases in exhaled oxygen (FeO2) (p < 0.001), which were explained by an altered metabolism due to respiratory mask obstruction [28].
In experiments with predominantly short mask application times, neither the mothers nor the fetuses showed statistically significant increases in heart rates or changes in respiratory rates and oxygen saturation values. However, the exact effects of prolonged mask use in pregnant women remain unclear overall. Therefore, in pregnant women, extended use of surgical and N95 masks is viewed critically [20].
In addition, it is unclear whether the substances contained in industrially manufactured masks that can be inhaled over longer periods of time (e.g., formaldehyde as an ingredient of the textile and thiram as an ingredient of the ear bands) are teratogenic [20,84].

3.7. Dermatological Side Effects and Dangers

Unlike garments worn over closed skin, masks cover body areas close to the mouth and nose, i.e., body parts that are involved with respiration.
Inevitably, this leads not only to a measurable temperature rise [15,44,85], but also to a severe increase in humidity due to condensation of the exhaled air, which in turn changes the natural skin milieu considerably of perioral and perinasal areas [36,61,82]. It also increases the redness, pH-value, fluid loss through the skin epithelium, increased hydration and sebum production measurably [73]. Preexisting skin diseases are not only perpetuated by these changes, but also exacerbated. In general, the skin becomes more susceptible to infections and acne.
The authors of an experimental study were able to prove a disturbed barrier function of the skin after only 4 h of wearing a mask in 20 healthy volunteers, both for surgical masks and for N95 masks [73]. In addition, germs (bacteria, fungi and viruses) accumulate on the outside and inside of the masks due to the warm and moist environment [86,87,88,89]. They can cause clinically relevant fungal, bacterial or viral infections. The unusual increase in the detection of rhinoviruses in the sentinel studies of the German Robert Koch Institute (RKI) from 2020 [90] could be another indication of this phenomenon.
In addition, a region of the skin that is not evolutionarily adapted to such stimuli is subjected to increased mechanical stress. All in all, the above-mentioned facts cause the unfavorable dermatological effects with mask related adverse skin reactions like acne, rashes on the face and itch symptoms [91].
A Chinese research group reported skin irritation and itching when using N95 masks among 542 test participants and also a correlation between the skin damage that occurred and the time of exposure (68.9% at ≤6 h/day and 81.7% at >6 h/day) [92].
A New York study evaluated in a random sample of 343 participants the effects of frequent wearing of surgical mask type and N95 masks among healthcare workers during the COVID-19 pandemic. Wearing the masks caused headache in 71.4% of participants, in addition to drowsiness in 23.6%, detectable skin damage in 51% and acne in 53% of mask users [37].
On the one hand, direct mechanical skin lesions occur on the nose and cheekbones due to shear force, especially when masks are frequently put on and taken off [37,92].
On the other hand, masks create an unnaturally moist and warm local skin environment [29,36,82]. In fact, scientists were able to demonstrate a significant increase in humidity and temperature in the covered facial area in another study in which the test individuals wore masks for one hour [85]. The relative humidity under the masks was measured with a sensor (Atmo-Tube, San Francisco, CA, USA). The sensation of humidity and temperature in the facial area is more crucial for well-being than other body regions [36,44]. This can increase discomfort under the masks. In addition, the increase in temperature favors bacterial optimization.
The pressure of the masks also causes an obstruction of the flow physiology of lymph and blood vessels in the face, with the consequence of increased disturbance of skin function [73] and ultimately also contributing to acne in up to 53% of all wearers and other skin irritations in up to 51% of all wearers [36,37,82].
Other researchers examined 322 participants with N95 masks in an observational study and detected acne in up to 59.6% of them, itching in 51.4% and redness in 35.8% as side effects [72].
In up to 19.6% (273) of the 1393 wearers of different masks (community masks, surgical, N95 masks), itching could be objectified in one study, in 9% even severely. An atopic predisposition (allergy tendency) correlated with the risk of itching. The length of use was significantly related to the risk of itching (p < 0.0001) [93].
In another dermatological study from 2020, 96.9% of 876 users of all mask types (community masks, surgical masks, N95 masks) confirmed adverse problems with a significant increase in itching (7.7%), accompanied by fogging-up of glasses (21.3%), flushing (21.3%), slurred speech (12.3%) and difficulty breathing (35.9%) (p < 0.01) [71].
Apart from an increased incidence of acne [37,72,91] under masks, contact eczema and urticaria [94] are generally described in connection with hypersensitivities to ingredients of the industrially manufactured masks (surgical mask and N95) such as formaldehyde (ingredient of the textile) and thiram (ingredient of the ear bands) [73,84]. The hazardous substance thiram, originally a pesticide and corrosive, is used in the rubber industry as a optimization accelerator. Formaldehyde is a biocide and carcinogen and is used as a disinfectant in the industry.
Even isolated permanent hyperpigmentation as a result of post-inflammatory or pigmented contact dermatitis has been described by dermatologists after prolonged mask use [72,91].

3.8. ENT and Dental Side Effects and Dangers

There are reports from dental communities about negative effects of masks and are accordingly titled “mask mouth” [95]. Provocation of gingivitis (inflammation of the gums), halitosis (bad breath), candidiasis (fungal infestation of the mucous membranes with Candida albicans) and cheilitis (inflammation of the lips), especially of the corners of the mouth, and even plaque and caries are attributed to the excessive and improper use of masks. The main trigger of the oral diseases mentioned is an increased dry mouth due to a reduced saliva flow and increased breathing through the open mouth under the mask. Mouth breathing causes surface dehydration and reduced salivary flow rate (SFR) [95]. Dry mouth is scientifically proven due to mask wear [29]. The bad habit of breathing through the open mouth while wearing a mask seems plausible because such breathing pattern compensates for the increased breathing resistance, especially when inhaling through the masks [60,61]. In turn, the outer skin moisture [71,73,85] with altered skin flora, which has already been described under dermatological side effects (Section 3.7), is held responsible as an explanation for the inflammation of the lips and corners of the mouth (cheilitis) [95]. This clearly shows the disease-promoting reversal of the natural conditions caused by masks. The physiological internal moisture with external dryness in the oral cavity converts into internal dryness with external moisture.
ENT physicians recently discovered a new form of irritant rhinitis due to N95 mask use in 46 patients. They performed endoscopies and nasal irrigations on mask wearers, which were subsequently assessed pathologically. Clinical problems were recorded with standardized questionnaires. They found statistically significant evidence of mask-induced rhinitis and itching and swelling of the mucous membranes as well as increased sneezing (p < 0.01). Endoscopically, it showed an increased secretion and evidence of inhaled mask polypropylene fibers as the trigger of mucosal irritation [96].
In a study of 221 health care workers, ENT physicians objectified a voice disorder in 33% of mask users. The VHI-10 score of 1 to 10, which measures voice disorders, was on average 5.72 higher in these mask users (statistically significant with p < 0.001). The mask not only acted as an acoustic filter, provoking excessively loud speech, it also seems to trigger impaired vocal cord coordination because the mask compromises the pressure gradients required for undisturbed speech [43]. The researchers concluded from their findings that masks could pose a potential risk of triggering new voice disorders as well as exacerbating existing ones.

3.9. Sports Medicine Side Effects and Dangers

According to the literature, performance-enhancing effects of masks regarding cardiovascular optimization and improvement of oxygen uptake capacity cannot be proven.
For example, in an experimental reference study (12 subjects per group), the training mask that supposedly mimics altitude training (ETM: elevation training mask) only had training effects on the respiratory muscles. However, mask wearers showed significantly lower oxygen saturation values (SpO2%) during exercise (SpO2 of 94% for mask wearers versus 96% for mask-less, p < 0.05) [33], which can be explained by an increased dead space volume and increased resistance during breathing. The measured oxygen saturation values were significantly lower than the normal values in the group of mask wearers, which indicates a clinical relevance.
The proven adaptation effect of the respiratory muscles in healthy athletes [33] clearly suggests that masks have a disruptive effect on respiratory physiology.
In another intervention study on mask use in weightlifters, researchers documented statistically significant effects of reduced attention (questionnaire recording, Likert scale) and a slowed maximum speed of movement detectable by means of sensors (both significant at p < 0.001), leading the researchers to conclude that mask use in sport is not without risks. As a secondary finding, they also detected a significant decrease in oxygen saturation SpO2 when performing special weight-lifting exercises (“back squats”) in the mask group after only 1 min of exercise compared to the mask-free group (p < 0.001) [32]. The proven tendency of the masks to shift the chemical parameter oxygen saturation SpO2 in a pathological direction (lower limit value 95%) may well have clinical relevance in untrained or sick individuals.
Sports medicine confirmed an increase in carbon dioxide (CO2) retention, with an elevation in CO2 partial pressure in the blood with larger respiratory dead space volumes [14].
In fact, dead space-induced CO2 retention while wearing a mask during exercise was also experimentally proven. The effects of a short aerobic exercise under N95 masks were tested on 16 healthy volunteers. A significantly increased end-expiratory partial pressure of carbon dioxide (PETCO2) with plus 8 mmHg (p < 0.001) was found [24]. The increase in blood carbon dioxide (CO2) in the mask wearers under maximum load was plus 14% CO2 for surgical masks and plus 23% CO2 for N95 masks, an effect that may well have clinical relevance in the pre-diseased, elderly and children, as these values strongly approached the pathological range [24].
In an interesting endurance study with eight middle-aged subjects (19–66), the gas content for O2 and CO2 under the masks was determined before and after exercise. Even at rest, the oxygen availability under the masks was 13% lower than without the masks and the carbon dioxide (CO2) concentration was 30 times higher. Under stress (Ruffier test), the oxygen concentration (% O2) below the mask dropped significantly by a further 3.7%, while the carbon dioxide concentration (% CO2) increased significantly by a further 20% (statistically significant with p < 0.001). Correspondingly, the oxygen saturation of the blood (SpO2) of the test persons also decreased significantly from 97.6 to 92.1% (p < 0.02) [18]. The drop in the oxygen saturation value (SpO2) to 92%, clearly below the normal limit of 95%, is to be classified as clinically relevant and detrimental to health.
These facts are an indication that the use of masks also triggers the effects described above leading to hypoxia and hypercapnia in sports. Accordingly, the WHO and Centers for Disease Control and Prevention, GA, USA (CDC) advise against wearing masks during physical exercise [82,97].

3.10. Social and Sociological Side Effects and Dangers

The results of a Chilean study with health care workers show that masks act like an acoustic filter and provoke excessively loud speech. This causes a voice disorder [43]. The increased volume of speech also contributes to increased aerosol production by the mask wearer [98]. These experimental data measured with the Aerodynamic Particle Sizer (APS, TSI, model 332, TSI Incorporated, Minnesota, MI, USA) are highly relevant.
Moreover, mask wearers are prevented from interacting normally in everyday life due to impaired clarity of speech [45], which tempts them to get closer to each other.
This results in a distorted prioritization in the general public, which counteracts the recommended measures associated with the COVID-19 pandemic. The WHO prioritizes social distancing and hand hygiene with moderate evidence and recommends wearing a mask with weak evidence, especially in situations where individuals are unable to maintain a physical distance of at least 1 m [3].
The disruption of non-verbal communication due to the loss of facial expression recognition under the mask can increase feelings of insecurity, discouragement and numbness as well as isolation, which can be extremely stressful for the mentally and hearing-impaired [16].
Experts point out that masks disrupt the basics of human communication (verbal and nonverbal). The limited facial recognition caused by masks leads to a suppression of emotional signals. Masks, therefore, disrupt social interaction, erasing the positive effect of smiles and laughter but at the same time greatly increasing the likelihood of misunderstandings because negative emotions are also less evident under masks [42].
A decrease in empathy perception through mask use with disruption of the doctor–patient relationship has already been scientifically proven on the basis of a randomized study (statistically significant, with p = 0.04) [99]. In this study, the Consultation Empathy Care Measury, the Patient Enablement Instrument (PEI) Score and a Satisfaction Rating Scale were assessed in 1030 patients. The 516 doctors, who wore masks throughout, conveyed reduced empathy towards the patients and, thus, nullified the positive health-promoting effects of a dynamic relationship. These results demonstrate a disruption of interpersonal interaction and relationship dynamics caused by masks.
The WHO guidance on the use of masks in children in the community, published in August 2020, points out that the benefits of mask use in children must be weighed up against the potential harms, including social and communicational concerns [100].
Fears that widespread pandemic measures will lead to dysfunctional social life with degraded social, cultural and psychological interactions have also been expressed by other experts [6,7,8,42].

3.11. Social and Occupational Medicine Side Effects and Hazards

In addition to mask-specific complaints such as a feeling of heat, dampness, shortness of breath and headache, various physiological phenomena were documented, such as the significant increase in heart and respiratory rate, the impairment of lung function parameters, the decrease in cardiopulmonary capacity (e.g., lower maximum blood lactate response) [15,19,21,23,29,30,31], as well as the changes in oxygen and carbon dioxide both in the end-expiratory and the air under the mask that was measured in the blood of the individuals [13,15,18,19,21,22,23,24,25,27,28,29,30,31,32,33,34]. The significant changes were measurable after only a few minutes of wearing a mask and in some cases reached magnitudes of minus 13% reduced O2 concentration and 30-fold increased CO2 concentration of the inhaled air under masks (p < 0.001) [18]. The changes observed were not only statistically significant, but also clinically relevant; the subjects also showed pathological oxygen saturation after exposure to masks (p < 0.02) [18].
Shortness of breath during light exertion (6 min walking) under surgical masks has been recorded with statistical significance in 44 healthy subjects in a prospective experimental intervention study (p < 0.001) [101]. Here, the complaints were assessed using a subjective, visual analogue scale.
In another study from 2011, all tested masks caused a significantly measurable increase in discomfort and a feeling of exhaustion in the 27 subjects during prolonged usage (p < 0.0001) [69].
These symptoms lead to additional stress for the occupational mask wearer and, thus, in relation to the feeling of exhaustion, contribute to the self-perpetuating vicious circle caused by the vegetative sympathetic activation, which further increases the respiratory and heart rate, blood pressure and increased sense of exhaustion [16,20,35,83].
Other studies showed that the psychological and physical effects of the masks can lead to an additional reduction in work performance (measured with the Roberge Subjective Symptoms-during-Work Scale, a Likert scale of 1–5) via increased feelings of fatigue, dissatisfaction and anxiety [58,102,103].
Wearing masks over a longer period of time also led to physiological and psychological impairments in other studies and, thus, reduced work performance [19,36,58,69]. In experiments on respiratory-protective equipment, an increase in the dead space volume by 350 mL leads to a reduction in the possible performance time by approx. −19%, furthermore to a decrease in breathing comfort by −18% (measured via a subjective rating scale) [58]. In addition, the time spent working and the flow of work is interrupted and reduced by putting on and taking off the masks and changing them. The reduced work performance has been recorded in the literature found as described above (especially in Section 3.1 and Section 3.2) but has not been quantified further in detail [36,58].
Surgical mask type and N95 protective equipment frequently caused adverse effects in medical personnel such as headaches, breathing difficulties, acne, skin irritation, itching, decreased alertness, decreased mental performance and feelings of dampness and heat [19,29,37,71,85]. Subjective, work performance-reducing, mask-related impairments in users, measured with special survey scores and Likert scales, have also been described in other studies [15,21,27,32,35,43,66,67,68,72,96,99].
In Section 3.7 on dermatology, we already mentioned a paper that demonstrated a significant temperature increase of 1.9 °C on average (to over 34.5 °C) in the mask-covered facial area (p < 0.05) [85]. Due to the relatively larger representation in the sensitive cerebral cortex (homunculus), the temperature sensation in the face is more decisive for the feeling of well-being than other body regions [36,44]. The perception of discomfort when wearing a mask can, thus, be intensified. Interestingly, in our analysis, we found a combined occurrence of the physical variable temperature rise under the mask and the symptom respiratory impairment in seven of eight studies concerned, with a mutual significantly measured occurrence in 88%. We also detected a combined occurrence of significantly measured temperature rise under the mask and significantly measured fatigue in 50% of the relevant primary studies (three of six papers, Figure 2). These clustered associations of temperature rise with symptoms of respiratory impairment and fatigue suggest a clinical relevance of the detected temperature rise under masks. In the worst case scenario, the effects mentioned can reinforce each other and lead to decompensation, especially in the presence of COPD, heart failure and respiratory insufficiency.
The sum of the disturbances and discomforts that can be caused by a mask also contributes to distraction (see also psychological impairment). These, in conjunction with a decrease in psycho-motoric skills, reduced responsiveness and overall impaired cognitive performance (all of which are pathophysiological effects of wearing a mask) [19,29,32,39,40,41] can lead to a failure to recognize hazards and, thus, to accidents or avoidable errors at work [19,36,37]. Of particular note here are mask-induced listlessness (p < 0.05), impaired thinking (p < 0.05) and concentration problems (p < 0.02) as measured by a Likert scale (1–5) [29]. Accordingly, occupational health regulations take action against such scenarios. The German Industrial Accident Insurance (DGUV) has precise and extensive regulations for respiratory protective equipment where they document the limitation of wearing time, levels of work intensity and defined instruction obligation [104].
The standards and norms prescribed in many countries regarding different types of masks to protect their workers are also significant from an occupational health point of view [105]. In Germany, for example, there are very strict safety specifications for masks from other international countries. These specify the requirements for the protection of the wearer [106]. All these standards and the accompanying certification procedures were increasingly relaxed with the introduction of mandatory masks for the general public. This meant that non-certified masks such as community masks were also used on a large scale in the work and school sectors for longer periods during the pandemic measures [107]. Most recently, in October 2020, the German Social Accident Insurance (DGUV) recommended the same usage time limits for community masks as for filtering half masks, namely, a maximum of three shifts of 120 min per day with recovery breaks of 30 min in between. In Germany, FFP2 (N95) masks must be worn for 75 min, followed by a 30-minute break. An additional suitability examination by specialized physicians is also obligatory and stipulated for occupationally used respirators [104].

3.12. Microbiological Consequences for Wearer and Environment: Foreign/Self-Contamination

Masks cause retention of moisture [61]. Poor filtration performance and incorrect use of surgical masks and community masks, as well as their frequent reuse, imply an increased risk of infection [108,109,110]. The warm and humid environment created by and in masks without the presence of protective mechanisms such as antibodies, the complement system, defense cells and pathogen-inhibiting and on a mucous membrane paves the way for unimpeded growth and, thus, an ideal growth and breeding ground for various pathogens such as bacteria and fungi [88] and also allows viruses to accumulate [87]. The warm and humid mask microclimate favors the accumulation of various germs on and underneath the masks [86], and the germ density is measurably proportional to the length of time the mask is worn. After only 2 h of wearing the mask, the pathogen density increases almost tenfold in experimental observation studies [87,89].
From a microbiological and epidemiological point of view, masks in everyday use pose a risk of contamination. This can occur as foreign contamination but also as self-contamination. On the one hand, germs are sucked in or attach themselves to the masks through convection currents. On the other hand, potential infectious agents from the nasopharynx accumulate excessively on both the outside and inside of the mask during breathing [5,88]. This is compounded by contact with contaminated hands. Since masks are constantly penetrated by germ-containing breath and the pathogen reproduction rate is higher outside mucous membranes, potential infectious pathogens accumulate excessively on the outside and inside of masks. On and in the masks, there are quite serious, potentially disease-causing bacteria and fungi such as E. coli (54% of all germs detected), Staphylococcus aureus (25% of all germs detected), Candida (6%), Klebsiella (5%), Enterococci (4%), Pseudomonads (3%), Enterobacter (2%) and Micrococcus (1%) even detectable in large quantities [88].
In another microbiological study, the bacterium Staphylococcus aureus (57% of all bacteria detected) and the fungus Aspergillus (31% of all fungi detected) were found to be the dominant germs on 230 surgical masks examined [86].
After more than six hours of use, the following viruses were found in descending order on 148 masks worn by medical personnel: adenovirus, bocavirus, respiratory syncytial virus and influenza viruses [87].
From this aspect, it is also problematic that moisture distributes these potential pathogens in the form of tiny droplets via capillary action on and in the mask, whereby further proliferation in the sense of self- and foreign contamination by the aerosols can then occur internally and externally with every breath [35]. In this regard, it is also known from the literature that masks are responsible for a proportionally disproportionate production of fine particles in the environment and, surprisingly, much more so than in people without masks [98].
It was shown that all mask-wearing subjects released significantly more smaller particles of size 0.3–0.5 μm into the air than mask-less people, both when breathing, speaking and coughing (fabric, surgical, N95 masks, measured with the Aerodynamic Particle Sizer, APS, TS, model 3329) [98]. The increase in the detection of rhinoviruses in the sentinel studies of the German RKI from 2020 [90] could be a further indication of this phenomenon, as masks were consistently used by the general population in public spaces in that year.

3.13. Epidemiological Consequences

The possible side effects and dangers of masks described in this paper are based on studies of different types of masks. These include the professional masks of the surgical mask type and N95/KN95 (FFP2 equivalent) that are commonly used in everyday life, but also the community fabric masks that were initially used. In the case of N95, the N stands for National Institute for Occupational Safety and Health of the United States (NIOSH), and 95 indicates the 95 per cent filtering capacity for fine particles up to at least 0.3 μm [82].
A major risk of mask use in the general public is the creation of a false sense of security with regard to protection against viral infections, especially in the sense of a falsely assumed strong self-protection. Disregarding infection risks may not only neglect aspects of source control, but also result in other disadvantages. Although there are quite a few professional positive accounts of the widespread use of masks in the general populace [111], most of the serious and evident scientific reports conclude that the general obligation to wear masks conveys a false sense of security [4,5]. However, this leads to a neglect of those measures that, according to the WHO, have a higher level of effectiveness than mask-wearing: social distancing and hand hygiene [2,112]. Researchers were able to provide statistically significant evidence of a false sense of security and more risky behavior when wearing masks in an experimental setting [112].
Decision makers in many countries informed their citizens early on in the pandemic in March 2020 that people without symptoms should not use a medical mask, as this created a false sense of security [113]. The recommendation was ultimately changed in many countries. At least Germany pointed out that wearers of certain types of masks such as the common fabric masks (community masks) cannot rely on them to protect them or others from transmission of SARS-CoV-2 [114].
However, scientists not only complain about the lack of evidence for fabric masks in the scope of a pandemic [16,110], but also about the high permeability of fabric masks with particles and the potential risk of infection they pose [108,109]. Ordinary fabric masks with a 97% penetration for particle dimensions of ≥0.3 μm are in stark contrast to medical-type surgical masks with a 44% penetration. In contrast, the N95 mask has a penetration rate of less than 0.01% for particles ≥ 0.3 μm in the laboratory experiment [108,115].
For the clinical setting in hospitals and outpatient clinics, the WHO guidelines recommend only surgical masks for influenza viruses for the entire patient treatment except for the strongly aerosol-generating measures, for which finer filtering masks of the type N95 are suggested. However, the WHO’s endorsement of specific mask types is not entirely evidence-based due to the lack of high-quality studies in the health sector [108,109,116,117].
In a laboratory experiment (evidence level IIa study), it was demonstrated that both surgical masks and N95 masks have deficits in protection against SARS-CoV-2 and influenza viruses using virus-free aerosols [118]. In this study, the FFP2-equivalent N95 mask performed significantly better in protection (8–12 times more effective) than the surgical mask, but neither mask type established reliable, hypothesis-generated protection against corona and influenza viruses. Both mask types could be penetrated unhindered by aerosol particles with a diameter of 0.08 to 0.2 μm. Both the SARS-CoV-2 pathogens with a size of 0.06 to 0.14 μm [119] and the influenza viruses with 0.08 to 0.12 μm are unfortunately well below the mask pore sizes [118].
The filtering capacity of the N95 mask up to 0.3 μm [82] is usually not achieved by surgical masks and community masks. However, aerosol droplets, which have a diameter of 0.09 to 3 μm in size, are supposed to serve as a transport medium for viruses. These also penetrate the medical masks by 40%. Often, there is also a poor fit between the face and the mask, which further impairs their function and safety [120]. The accumulation of aerosol droplets on the mask is problematic. Not only do they absorb nanoparticles such as viruses [6], but they also follow the airflow when inhaling and exhaling, causing them to be carried further. In addition, a physical decay process has been described for aerosol droplets at increasing temperatures, as also occurs under a mask [15,44,85]. This process can lead to a decrease in size of the fine water droplets up to the diameter of a virus [121,122]. The masks filter larger aerosol droplets but cannot retain viruses themselves and such smaller, potentially virus-containing aerosol droplets of less than 0.2 μm and hence cannot stop the spread of virus [123].
Similarly, in an in vivo comparative studies of N95 and surgical masks, there were no significant differences in influenza virus infection rates [124,125]. Although this contrasts with encouraging in vitro laboratory results with virus-free aerosols under non-natural conditions, even with fabric masks [126], it should be noted that under natural in-vivo conditions, the promising filtration functions of fabric masks based on electrostatic effects also rapidly diminish under increasing humidity [127]. A Swiss textile lab test of various masks available on the market to the general public recently confirmed that most mask types filter aerosols insufficiently. For all but one of the eight reusable fabric mask types tested, the filtration efficacy according to EN149 was always less than 70% for particles of 1 μm in size. For disposable masks, only half of all eight mask types tested were efficient enough at filtering to retain 70% of particles 1 μm in size [128].
A recent experimental study even demonstrated that all mask-wearing people (surgical, N95, fabric masks) release significantly and proportionately smaller particles of size 0.3 to 0.5 μm into the air than mask-less people, both when breathing, speaking and coughing [98]. According to this, the masks act like nebulizers and contribute to the production of very fine aerosols. Smaller particles, however, spread faster and further than large ones for physical reasons. Of particular interest in this experimental reference study was the finding that a test subject wearing a single-layer fabric mask was also able to release a total of 384% more particles (of various sizes) when breathing than a person without [98].
It is not only the aforementioned functional weaknesses of the masks themselves that lead to problems, but also their use. This increases the risk of a false sense of security. According to the literature, mistakes are made by both healthcare workers and lay people when using masks as hygienically correct mask use is by no means intuitive. Overall, 65% of healthcare professionals and as many as 78% of the general population, use masks incorrectly [116]. With both surgical masks and N95 masks, adherence to the rules of use is impaired and not adequately followed due to reduced wearability with heat discomfort and skin irritation [29,35,116,129]. This is exacerbated by the accumulation of carbon dioxide due to the dead space (especially under the N95 masks) with the resulting headaches described [19,27,37,66,67,68,83]. Increased heart rate, itching and feelings of dampness [15,29,30,35,71] also lead to reduced safety and quality during use (see also social and occupational health side effects and hazards). For this reason, (everyday) masks are even considered a general risk for infection in the general population, which does not come close to imitating the strict hygiene rules of hospitals and doctors’ offices: the supposed safety, thus, becomes a safety risk itself [5].
In a meta-analysis of evidence level Ia commissioned by the WHO, no effect of masks in the context of influenza virus pandemic prevention could be demonstrated [130]. In 14 randomized controlled trials, no reduction in the transmission of laboratory-confirmed influenza infections was shown. Due to the similar size and distribution pathways of the virus species (influenza and Corona, see above), the data can also be transferred to SARS-CoV-2 [118]. Nevertheless, a combination of occasional mask-wearing with adequate hand-washing caused a slight reduction in infections for influenza in one study [131]. However, since no separation of hand hygiene and masks was achieved in this study, the protective effect can rather be attributed to hand hygiene in view of the aforementioned data [131].
A recently published large prospective Danish comparative study comparing mask wearers and non-mask wearers in terms of their infection rates with SARS-CoV2 could not demonstrate any statistically significant differences between the groups [132].

3.14. Paediatric Side Effects and Hazards

Children are particularly vulnerable and may be more likely to receive inappropriate treatment or additional harm. It can be assumed that the potential adverse mask effects described for adults are all the more valid for children (see Section 3.1 to Section 3.13: physiological internal, neurological, psychological, psychiatric, dermatological, ENT, dental, sociological, occupational and social medical, microbiological and epidemiological impairments and also Figure 2 and Figure 3).
Special attention must be paid to the respiration of children, which represents a critical and vulnerable physiological variable due to higher oxygen demand, increased hypoxia susceptibility of the CNS, lower respiratory reserve, smaller airways with a stronger increase in resistance when the lumen is narrowed. The diving reflex caused by stimulating the nose and upper lip can cause respiratory arrest to bradycardia in the event of oxygen deficiency.
The masks currently used for children are exclusively adult masks manufactured in smaller geometric dimensions and had neither been specially tested nor approved for this purpose [133].
In an experimental British research study, the masks frequently led to feelings of heat (p < 0.0001) and breathing problems (p < 0.03) in 100 school children between 8 and 11 years of age especially during physical exertion, which is why the protective equipment was taken off by 24% of the children during physical activity [133]. The exclusion criteria for this mask experiment were lung disease, cardiovascular impairment and claustrophobia [133].
Scientists from Singapore were able to demonstrate in their level Ib study published in the renowned journal “nature” that 106 children aged between 7 and 14 years who wore FFP2 masks for only 5 min showed an increase in the inspiratory and expiratory CO2 levels, indicating disturbed respiratory physiology [26].
However, a disturbed respiratory physiology in children can have long-term disease-relevant consequences. Slightly elevated CO2 levels are known to increase heart rate, blood pressure, headache, fatigue and concentration disorders [38].
Accordingly, the following conditions were listed as exclusion criteria for mask use [26]: any cardiopulmonary disease including but not limited to: asthma, bronchitis, cystic fibrosis, congenital heart disease, emphysema; any condition that may be aggravated by physical exertion, including but not limited to: exercise-induced asthma; lower respiratory tract infections (pneumonia, bronchitis within the last 2 weeks), anxiety disorders, diabetes, hypertension or epilepsy/attack disorder; any physical disability due to medical, orthopedic or neuromuscular disease; any acute upper respiratory illness or symptomatic rhinitis (nasal obstruction, runny nose or sneezing); any condition with deformity that affects the fit of the mask (e.g., increased facial hair, craniofacial deformities, etc.).
It is also important to emphasize the possible effects of masks in neurological diseases, as described earlier (Section 3.3).
Both masks and face shields caused fear in 46% of children (37 out of 80) in a scientific study. If children are given the choice of whether the doctor examining them should wear a mask they reject this in 49% of the cases. Along with their parents, the children prefer the practitioner to wear a face visor (statistically significant with p < 0.0001) [134].
A recent observational study of tens of thousands of mask-wearing children in Germany helped the investigators objectify complaints of headaches (53%), difficulty concentrating (50%), joylessness (49%), learning difficulties (38%) and fatigue in 37% of the 25,930 children evaluated. Of the children observed, 25% had new onset anxiety and even nightmares [135]. In children, the threat scenarios generated by the environment are further maintained via masks, in some cases, even further intensified, and in this way, existing stress is intensified (presence of subconscious fears) [16,35,136,137].
This can in turn lead to an increase in psychosomatic and stress-related illnesses [74,75]. For example, according to an evaluation, 60% of mask wearers showed stress levels of the highest grade 10 on a scale of 1 to a maximum of 10. Less than 10% of the mask wearers surveyed had a stress level lower than 8 out of a possible 10 [74].
As children are considered a special group, the WHO also issued a separate guideline on the use of masks in children in the community in August 2020, explicitly advising policy makers and national authorities, given the limited evidence, that the benefits of mask use in children must be weighed up against the potential harms associated with mask use. This includes feasibility and discomfort, as well as social and communication concerns [100].
According to experts, masks block the foundation of human communication and the exchange of emotions and not only hinder learning but deprive children of the positive effects of smiling, laughing and emotional mimicry [42]. The effectiveness of masks in children as a viral protection is controversial, and there is a lack of evidence for their widespread use in children; this is also addressed in more detail by the scientists of the German University of Bremen in their thesis paper 2.0 and 3.0 [138].

3.15. Effects on the Environment

According to WHO estimates of a demand of 89 million masks per month, their global production will continue to increase under the Corona pandemic [139]. Due to the composition of, e.g., disposable surgical masks with polymers such as polypropylene, polyurethane, polyacrylonitrile, polystyrene, polycarbonate, polyethylene and polyester [140], an increasing global challenge, also from an environmental point of view, can be expected, especially outside Europe, in the absence of recycling and disposal strategies [139]. The aforementioned single use polymers have been identified as a significant source of plastic and plastic particles for the pollution of all water cycles up to the marine environment [141].
A significant health hazard factor is contributed by mask waste in the form of microplastics after decomposition into the food chain. Likewise, contaminated macroscopic disposable mask waste—especially before microscopic decay—represents a widespread medium for microbes (protozoa, bacteria, viruses, fungi) in terms of invasive pathogens [86,87,88,89,142]. Proper disposal of bio-contaminated everyday mask material is insufficiently regulated even in western countries.

4. Discussion

The potential drastic and undesirable effects found in multidisciplinary areas illustrate the general scope of global decisions on masks in general public in the light of combating the pandemic. According to the literature found, there are clear, scientifically recorded adverse effects for the mask wearer, both on a psychological and on a social and physical level.
Neither higher level institutions such as the WHO or the European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) nor national ones, such as the Centers for Disease Control and Prevention, GA, USA (CDC) or the German RKI, substantiate with sound scientific data a positive effect of masks in the public (in terms of a reduced rate of spread of COVID-19 in the population) [2,4,5].
Contrary to the scientifically established standard of evidence-based medicine, national and international health authorities have issued their theoretical assessments on the masks in public places, even though the compulsory wearing of masks gives a deceptive feeling of safety [5,112,143].
From an infection epidemiological point of view, masks in everyday use offer the risk of self-contamination by the wearer from both inside and outside, including via contaminated hands [5,16,88]. In addition, masks are soaked by exhaled air, which potentially accumulates infectious agents from the nasopharynx and also from the ambient air on the outside and inside of the mask. In particular, serious infection-causing bacteria and fungi should be mentioned here [86,88,89], but also viruses [87]. The unusual increase in the detection of rhinoviruses in the sentinel studies of the German RKI from 2020 [90] could be an indication of this phenomenon. Clarification through further investigations would therefore be desirable.
Masks, when used by the general public, are considered by scientists to pose a risk of infection because the standardized hygiene rules of hospitals cannot be followed by the general public [5]. On top of that, mask wearers (surgical, N95, fabric masks) exhale relatively smaller particles (size 0.3 to 0.5 μm) than mask-less people and the louder speech under masks further amplifies this increased fine aerosol production by the mask wearer (nebulizer effect) [98].
The history of modern times shows that already in the influenza pandemics of 1918–1919, 1957–58, 1968, 2002, in SARS 2004–2005 as well as with the influenza in 2009, masks in everyday use could not achieve the hoped-for success in the fight against viral infection scenarios [67,144]. The experiences led to scientific studies describing as early as 2009 that masks do not show any significant effect with regard to viruses in an everyday scenario [129,145]. Even later, scientists and institutions rated the masks as unsuitable to protect the user safely from viral respiratory infections [137,146,147]. Even in hospital use, surgical masks lack strong evidence of protection against viruses [67].
Originally born out of the useful knowledge of protecting wounds from surgeons’ breath and predominantly bacterial droplet contamination [144,148,149], the mask has been visibly misused with largely incorrect popular everyday use, particularly in Asia in recent years [150]. Significantly, the sociologist Beck described the mask as a cosmetic of risk as early as 1992 [151]. Unfortunately, the mask is inherent in a vicious circle: strictly speaking, it only protects symbolically and at the same time represents the fear of infection. This phenomenon is reinforced by the collective fear mongering, which is constantly nurtured by main stream media [137].
Nowadays, the mask represents a kind of psychological support for the general population during the virus pandemic, promising them additional anxiety-reduced freedom of movement. The recommendation to use masks in the sense of “source control” not out of self-protection but out of “altruism” [152] is also very popular with the regulators as well as the population of many countries. The WHO’s recommendation of the mask in the current pandemic is not only a purely infectiological approach, but is also clear on the possible advantages for healthy people in the general public. In particular, a reduced potential stigmatization of mask wearers, the feeling of a contribution made to preventing the spread of the virus, as well as the reminder to adhere to other measures are mentioned [2].
It should not go unmentioned that very recent data suggest that the detection of SARS-CoV-2 infection does not seem to be directly related to popular mask use. The groups examined in a retrospective comparative study (infected with SARS-CoV-2 and not infected) did not differ in their habit of using masks: approximately 70% of the subjects in both groups always wore masks and another 14.4% of them frequently [143].
In a Danish prospective study on mask-wearing carried out on about 6000 participants and published in 2020, scientists found no statistically significant difference in the rates of SARS-CoV-2 infection when comparing the group of 3030 mask wearers with the 2994 mask-less participants in the study (p = 0.38) [132].
Indeed, in the case of viral infections, masks appear to be not only less effective than expected, but also not free of undesirable biological, chemical, physical and psychological side effects [67]. Accordingly, some experts claim that well-intentioned unprofessionalism can be quite dangerous [6].
The dermatological colleagues were the first to describe common adverse effects of mask-wearing in larger collectives. Simple, direct physical, chemical and biological effects of the masks with increases in temperature, humidity and mechanical irritation caused acne in up to 60% of wearers [37,71,72,73,85]. Other significantly documented consequences were eczema, skin damage and overall impaired skin barrier function [37,72,73].
These direct effects of mask use are an important pointer to further detrimental effects affecting other organ systems.
In our work, we have identified scientifically validated and numerous statistically significant adverse effects of masks in various fields of medicine, especially with regard to a disruptive influence on the highly complex process of breathing and negative effects on the respiratory physiology and gas metabolism of the body (see Figure 2 and Figure 3). The respiratory physiology and gas exchange play a key role in maintaining a health-sustaining balance in the human body [136,153]. According to the studies we found, a dead space volume that is almost doubled by wearing a mask and a more than doubled breathing resistance (Figure 3) [59,60,61] lead to a rebreathing of carbon dioxide with every breathing cycle [16,17,18,39,83] with—in healthy people mostly—a subthreshold but, in sick people, a partly pathological increase in the carbon dioxide partial pressure (PaCO2) in the blood [25,34,58]. According to the primary studies found, these changes contribute reflexively to an increase in respiratory frequency and depth [21,23,34,36] with a corresponding increase in the work of the respiratory muscles via physiological feedback mechanisms [31,36]. Thus, it is not, as initially assumed, purely positive training through mask use. This often increases the subliminal drop in oxygen saturation SpO2 in the blood [23,28,29,30,32], which is already reduced by increased dead space volume and increased breathing resistance [18,31].
The overall possible resulting measurable drop in oxygen saturation O2 of the blood on the one hand [18,23,28,29,30,32] and the increase in carbon dioxide (CO2) on the other [13,15,19,21,22,23,24,25,26,27,28] contribute to an increased noradrenergic stress response, with heart rate increase [29,30,35] and respiratory rate increase [15,21,23,34], in some cases also to a significant blood pressure increase [25,35].
In panic-prone individuals, stress-inducing noradrenergic sympathetic activation can be partly directly mediated via the carbon dioxide (CO2) mechanism at the locus coeruleus in the brainstem [39,78,79,153], but also in the usual way via chemo-sensitive neurons of the nucleus solitarius in the medulla [136,154]. The nucleus solitarius [136] is located in the deepest part of the brainstem, a gateway to neuronal respiratory and circulatory control [154]. A decreased oxygen (O2) blood level there causes the activation of the sympathetic axis via chemoreceptors in the carotids [155,156].
Even subthreshold changes in blood gases such as those provoked when wearing a mask cause reactions in these control centers in the central nervous system. Masks, therefore, trigger direct reactions in important control centers of the affected brain via the slightest changes in oxygen and carbon dioxide in the blood of the wearer [136,154,155].
A link between disturbed breathing and cardiorespiratory diseases such as hypertension, sleep apnea and metabolic syndrome has been scientifically proven [56,57]. Interestingly, decreased oxygen/O2 blood levels and also increased carbon dioxide/CO2 blood levels are considered the main triggers for the sympathetic stress response [38,136]. The aforementioned chemo-sensitive neurons of the nucleus solitarius in the medulla are considered to be the main responsible control centers [136,154,155]. Clinical effects of prolonged mask-wearing would, thus, be a conceivable intensification of chronic stress reactions and negative influences on the metabolism leading towards a metabolic syndrome. The mask studies we found show that such disease-relevant respiratory gas changes (O2 and CO2) [38,136] are already achieved by wearing a mask [13,15,18,19,21,22,23,24,25,26,27,28,29,30,31,32,33,34].
A connection between hypoxia, sympathetic reactions and leptin release is scientifically known [136].
Additionally important is the connection of breathing with the influence on other bodily functions [56,57], including the psyche with the generation of positive emotions and drive [153]. The latest findings from neuro-psychobiological research indicate that respiration is not only a function regulated by physical variables to control them (feedback mechanism), but rather independently influences higher-level brain centers and, thus, also helps to shape psychological and other bodily functions and reactions [153,157,158]. Since masks impede the wearer’s breathing and accelerate it, they work completely against the principles of health-promoting breathing [56,57] used in holistic medicine and yoga. According to recent research, undisturbed breathing is essential for happiness and healthy drive [157,159], but masks work against this.
The result of significant changes in blood gases in the direction of hypoxia (drop in oxygen saturation) and hypercapnia (increase in carbon dioxide concentration) through masks, thus, has the potential to have a clinically relevant influence on the human organism even without exceeding normal limits.
According to the latest scientific findings, blood-gas shifts towards hypoxia and hypercapnia not only have an influence on the described immediate, psychological and physiological reactions on a macroscopic and microscopic level, but additionally on gene expression and metabolism on a molecular cellular level in many different body cells. Through this, the drastic disruptive intervention of masks in the physiology of the body also becomes clear down to the cellular level, e.g., in the activation of hypoxia-induced factor (HIF) through both hypercapnia and hypoxia-like effects [160]. HIF is a transcription factor that regulates cellular oxygen supply and activates signaling pathways relevant to adaptive responses. e.g., HIF inhibits stem cells, promotes tumor cell growth and inflammatory processes [160]. Based on the hypoxia- and hypercapnia-promoting effects of masks, which have been comprehensively described for the first time in our study, potential disruptive influences down to the intracellular level (HIF-a) can be assumed, especially through the prolonged and excessive use of masks. Thus, in addition to the vegetative chronic stress reaction in mask wearers, which is channeled via brain centers, there is also likely to be an adverse influence on metabolism at the cellular level. With the prospect of continued mask use in everyday life, this also opens up an interesting field of research for the future.
The fact that prolonged exposure to latently elevated CO2 levels and unfavorable breathing air compositions has disease-promoting effects was recognized early on. As early as 1983, the WHO described “Sick Building Syndrome” (SBS) as a condition in which people living indoors experienced acute disease-relevant effects that increased with time of their stay, without specific causes or diseases [161,162]. The syndrome affects people who spend most of their time indoors, often with subliminally elevated CO2 levels, and are prone to symptoms such as increased heart rate, rise in blood pressure, headaches, fatigue and difficulty concentrating [38,162]. Some of the complaints described in the mask studies we found (Figure 2) are surprisingly similar to those of Sick Building Syndrome [161]. Temperature, carbon dioxide content of the air, headaches, dizziness, drowsiness and itching also play a role in Sick Building Syndrome. On the one hand, masks could themselves be responsible for effects such as those described for Sick Building Syndrome when used for a longer period of time. On the other hand, they could additionally intensify these effects when worn in air-conditioned buildings, especially when masks are mandatory indoors. Nevertheless, there was a tendency towards higher systolic blood pressure values in mask wearers in some studies [21,31,34], but statistical significance was only found in two studies [25,35]. However, we found more relevant and significant evidence of heart rate increase, headache, fatigue and concentration problems associated with mask wearers (Figure 2) indicating the clinical relevance of wearing masks.
According to the scientific results and findings, masks have measurably harmful effects not only on healthy people, but also on sick people and their relevance is likely to increase with the duration of use [69]. Further research is needed here to shed light on the long-term consequences of widespread mask use with subthreshold hypoxia and hypercapnia in the general population, also regarding possible exacerbating effects on cardiorespiratory lifestyle diseases such as hypertension, sleep apnea and metabolic syndrome. The already often elevated blood carbon dioxide (CO2) levels in overweight people, sleep apnea patients and patients with overlap-COPD could possibly increase even further with everyday masks. Not only a high body mass index (BMI) but also sleep apnea are associated with hypercapnia during the day in these patients (even without masks) [19,163]. For such patients, hypercapnia means an increase in the risk of serious diseases with increased morbidity, which could then be further increased by excessive mask use [18,38].
The hypercapnia-induced effects of sympathetic stress activation are even cycle phase-dependent in women. Controlled by a progesterone mechanism, the sympathetic reaction, measured by increased blood pressure in the luteal phase, is considerably stronger [164]. This may also result in different sensitivities for healthy and sick women to undesirable effects masks have, which are related to an increase in carbon dioxide (CO2).
In our review, negative physical and psychological changes caused by masks could be objectified even in younger and healthy individuals.
The physical and chemical parameters did not exceed the normal values in most cases but were statistically significantly measurable (p < 0.05) tending towards pathological ranges. They were accompanied by physical impairments (see Figure 2). It is well known that subthreshold stimuli are capable of causing pathological changes when exposed to them for a long time: not only a single high dose of a disturbance, but also a chronically persistent, subthreshold exposure to it often leads to illness [38,46,47,48,50,51,52,53,54]. The scientifically repeatedly measurable physical and chemical mask effects were often accompanied by typical subjective complaints and pathophysiological phenomena. The fact that these frequently occur simultaneously and together indicates a syndrome under masks.
Figure 2 sums up the significant mask-dependent physiological, psychological, somatic and general pathological changes and their frequent occurrence together is striking. Within the framework of the quantitative evaluation of the experimental studies, we were actually able to prove a statistically significant correlation of the observed side effects of fatigue and oxygen depletion under mask use with p < 0.05. In addition, we found a frequent, simultaneous and joint occurrence of further undesirable effects in the scientific studies (Figure 2). Statistically significant associations of such co-occurring, adverse effects have already been described in primary studies [21,29]. We detected a combined occurrence of the physical parameter temperature rise under the mask with the symptom respiratory impairment in seven of the nine studies concerned (88%). We found a similar result for the decrease in oxygen saturation under mask and the symptom respiratory impairment with a simultaneous detection in six of the eight studies concerned (67%). We detected a combined occurrence of carbon dioxide rise under N95 mask use in nine of the 11 scientific papers (82%). We found a similar result for oxygen drop under N95 mask use with simultaneous co-occurrence in eight of 11 primary papers (72%). The use of N95 masks was also associated with headache in six of the 10 primary studies concerned (60%). A combined occurrence of the physical parameters temperature rise and humidity under masks was even found 100% within six of the six studies with significant measurements of these parameters (Figure 2).
Since the symptoms were described in combination in mask wearers and were not observed in isolation in the majority of cases, we refer to them as general Mask-Induced Exhaustion Syndrome (MIES) because of the consistent presentation in numerous papers from different disciplines. These include the following, predominantly statistically significantly (p < 0.05) proven pathophysiological changes and subjective complaints, which often occur in combination as described above (see also Section 3.1 to Section 3.11Figure 2Figure 3 and Figure 4):
Figure 4. Unfavorable mask effects as components of Mask-Induced Exhaustion Syndrome (MIES). The chemical, physical and biological effects, as well as the organ system consequences mentioned, are all documented with statistically significant results in the scientific literature found (Figure 2). The term drowsiness is used here to summarize any qualitative neurological deficits described in the examined scientific literature.
  • Increase in dead space volume [22,24,58,59] (Figure 3Section 3.1 and Section 3.2).
  • Increase in breathing resistance [31,35,61,118] (Figure 3Figure 2: Column 8).
  • Increase in blood carbon dioxide [13,15,19,21,22,23,24,25,26,27,28] (Figure 2: Column 5).
  • Decrease in blood oxygen saturation [18,19,21,23,28,29,30,31,32,33,34] (Figure 2: Column 4).
  • Increase in heart rate [15,19,23,29,30,35] (Figure 2: Column 12).
  • Decrease in cardiopulmonary capacity [31] (Section 3.2).
  • Feeling of exhaustion [15,19,21,29,31,32,33,34,35,69] (Figure 2: Column 14).
  • Increase in respiratory rate [15,21,23,34] (Figure 2: Column 9).
  • Difficulty breathing and shortness of breath [15,19,21,23,25,29,31,34,35,71,85,101,133] (Figure 2: Column 13).
  • Headache [19,27,37,66,67,68,83] (Figure 2: Column 17).
  • Dizziness [23,29] (Figure 2: Column 16).
  • Feeling of dampness and heat [15,16,22,29,31,35,85,133] (Figure 2: Column 7).
  • Drowsiness (qualitative neurological deficits) [19,29,32,36,37] (Figure 2: Column 15).
  • Decrease in empathy perception [99] (Figure 2: Column 19).
  • Impaired skin barrier function with acne, itching and skin lesions [37,72,73] (Figure 2: Column 20–22).
It can be deduced from the results that the effects described in healthy people are all more pronounced in sick people, since their compensatory mechanisms, depending on the severity of the illness, are reduced or even exhausted. Some existing studies on and with patients with measurable pathological effects of the masks support this assumption [19,23,25,34]. In most scientific studies, the exposure time to masks in the context of the measurements/investigations was significantly less (in relation to the total wearing and duration of use) than is expected of the general public under the current pandemic regulations and ordinances.
The exposure time limits are little observed or knowingly disregarded in many areas today as already mentioned in Section 3.11 on occupational medicine. The above facts allow the conclusion that the described negative effects of masks, especially in some of our patients and the very elderly, may well be more severe and adverse with prolonged use than presented in some mask studies.
From a doctor’s viewpoint, it may also be difficult to advise children and adults who, due to social pressure (to wear a mask) and the desire to feel they belong, suppress their own needs and concerns until the effects of masks have a noticeable negative impact on their health [76]. Nevertheless, the use of masks should be stopped immediately at the latest when shortness of breath, dizziness or vertigo occur [23,25]. From this aspect, it seems sensible for decision makers and authorities to provide information, to define instruction obligations and offer appropriate training for employers, teachers and other persons who have a supervisory or caregiving duty. Knowledge about first aid measures could also be refreshed and expanded accordingly in this regard.
Elderly, high-risk patients with lung disease, cardiac patients, pregnant women or stroke patients are advised to consult a physician to discuss the safety of an N95 mask as their lung volume or cardiopulmonary performance may be reduced [23]. A correlation between age and the occurrence of the aforementioned symptoms while wearing a mask has been statistically proven [19]. Patients with reduced cardiopulmonary function are at increased risk of developing serious respiratory failure with mask use according to the referenced literature [34]. Without the possibility of continuous medical monitoring, it can be concluded that they should not wear masks without close monitoring. The American Asthma and Allergy Society has already advised caution in the use of masks with regard to the COVID-19 pandemic for people with moderate and severe lung disease [165]. Since the severely overweight, sleep apnea patients and overlap-COPD sufferers are known to be prone to hypercapnia, they also represent a risk group for serious adverse health effects under extensive mask use [163]. This is because the potential of masks to produce additional CO2 retention may not only have a disruptive effect on the blood gases and respiratory physiology of sufferers, but may also lead to further serious adverse health effects in the long term. Interestingly, in an animal experiment an increase in CO2 with hypercapnia leads to contraction of smooth airway muscles with constriction of bronchi [166]. This effect could explain the observed pulmonary decompensations of patients with lung disease under masks (Section 3.2) [23,34].
Patients with renal insufficiency requiring dialysis are, according to the literature available, further candidates for a possible exemption from the mask requirement [34]. According to the criteria of the Centers for Disease Control and Prevention, GA, USA (CDC), sick and helpless people who cannot remove a mask on their own should be exempted from the mask requirement [82].
Since it can be assumed that children react even more sensitively to masks, the literature suggests that masks are a contraindication for children with epilepsies (hyperventilation as a trigger for seizures) [63]. In the field of pediatrics, special attention should also be paid to the mask symptoms described under psychological, psychiatric and sociological effects with possible triggering of panic attacks by CO2 rebreathing in the case of predisposition and also reinforcement of claustrophobic fears [77,78,79,167]. The mask-related disturbance of verbal [43,45,71] and non-verbal communication and, thus, of social interaction is particularly serious for children. Masks restrict social interaction and block positive perceptions (smiling and laughing) and emotional mimicry [42]. The proven mask-induced mild to moderate cognitive impairment with impaired thinking, decreased attention and dizziness [19,23,29,32,36,37,39,40,41,69], as well as the psychological and neurological effects [135], should be additionally taken into account when masks are compulsory at school and in the vicinity of both public and non-public transport, also regarding the possibility of an increased risk of accidents (see also occupational health side effects and hazards) [19,29,32,36,37]. The exclusion criteria mentioned in pediatric studies on masks (see pediatric impairments, Section 3.14) [26,133] should also apply to an exclusion of these children from the general mask obligation in accordance with the scientific findings for the protection of the sick children concerned. The long-term sociological, psychological and educational consequences of a comprehensive masking requirement extended to schools are also unpredictable with regard to the psychological and physical development of healthy children [42,135]. Interestingly, according to the Corona Thesis Paper of the University of Bremen children “are infected less often, they become ill less often, the lethality is close to zero, and they also pass on the infection less often”, according to the Thesis Paper 2.0 of the German University of Bremen on page 6 [138]. Studies conducted under real-life conditions with outcome endpoints showing hardly any infections, hardly any morbidity, hardly any mortality and only low contagiousness in children are clearly in the majority, according to Thesis Paper 3.0 of the German University of Bremen [138]. A recent German observational study (5600 reporting pediatricians) also showed a surprisingly low incidence of COVID-19 disease in children [168]. The infection of adults with SARS-CoV-2 by children has been considered in only one suspected case, but could not be proven with certainty, since the parents also had numerous contacts and exposure factors for viral infections due to their occupation. In this case, the circulating headlines in the public media that children contribute more to the incidence of infection are to be regarded as anecdotal.
In pregnant women, the use of masks during exertion or at rest over long periods of time is to be regarded as critical as little research has been done on this [20]. If there is clear scientific evidence of increased dead space ventilation with possible accumulation of CO2 in the mother’s blood, the use of masks by pregnant women for more than 1 h, as well as under physical stress, should be avoided in order to protect the unborn child [20,22]. The hypercapnia-promoting masks could act as a confounder of the fetal/maternal CO2 gradient in this case (Section 3.6) [20,22,28].
According to the literature cited in the Section 3.5 on psychiatric side effects (personality disorders with anxiety and panic attacks, claustrophobia, dementia and schizophrenia), masking should only be done, if at all, with careful consideration of the advantages and disadvantages. Attention should be paid to possible provocation of the number and severity of panic attacks [77,78,79].
In patients with headaches, a worsening of symptoms can be expected with prolonged mask use (see also Section 3.3., neurological side effects) [27,66,67,68]. As a result of the increase in blood carbon dioxide (CO2) when the mask is used, vasodilatation occurs in the central nervous system and the pulsation of the blood vessels decreases [27]. In this connection, it is also interesting to note radiological experiments that demonstrate an increase in brain volume under subthreshold, but still within normal limits of CO2 increase in the blood by means of structural MRI. The blood carbon dioxide increase was produced in seven subjects via rebreathing with resulting median carbon dioxide concentration of 42 mmHg and an interquartile range of 39.44 mmHg, corresponding to only a subthreshold increase given the normal values of 32–45 mmHg. In the experiment, there was a significant increase in brain parenchymal volume measurable under increased arterial CO2 levels (p < 0.02), with a concomitant decrease in CSF spaces (p < 0.04), entirely in accordance with the Monroe–Kelly doctrine, according to which the total volume within the skull always remains the same. The authors interpreted the increase in brain volume as an expression of an increase in blood volume due to a CO2 increase-induced dilation of the cerebral vessels [169]. The consequences of such equally subthreshold carbon dioxide (CO2) increases even under masks [13,15,18,19,22,23,25] are unclear for people with pathological changes inside the skull (aneurysms, tumors, etc.) with associated vascular changes [27] and brain volume shifts [169] especially due to longer exposure while wearing a mask, but could be of great relevance due to the blood gas-related volume shifts that take place.
In view of the increased dead space volume, the long-term and increased accumulation and rebreathing of other respiratory air components apart from CO2 is also unexplained, both in children and in old and sick people. Exhaled air contains over 250 substances, including irritant or toxic gases such as nitrogen oxides (NO), hydrogen sulfide (H2S), isoprene and acetone [170]. For nitrogen oxides [47] and hydrogen sulfide [46], pathological effects relevant to disease have been described in environmental medicine even at a low but chronic exposure [46,47,48]. Among the volatile organic compounds in exhaled air, acetone and isoprene dominate in terms of quantity, but allyl methyl sulfide, propionic acid and ethanol (some of bacterial origin) should also be mentioned [171]. Whether such substances also react chemically with each other underneath masks and in the dead space volume created by masks (Figure 3), and with the mask tissue itself, and in what quantities these and possible reaction products are rebreathed, has not yet been clarified. In addition to the blood gas changes described above (O2 drop and CO2 rise), these effects could also play a role with regard to undesirable mask effects. Further research is needed here and is of particular interest in the case of prolonged and ubiquitous use of masks.
The WHO sees the integration of individual companies and communities that produce their own fabric masks as a potential social and economic benefit. Due to the global shortage of surgical masks and personal protective equipment, it sees this as a source of income and points out that the reuse of fabric masks can reduce costs and waste and contribute to sustainability [2]. In addition to the question of certification procedures for such fabric masks, it should also be mentioned that due to the extensive mask obligation, textile (artificial) substances in the form of micro- and nanoparticles, some of which cannot be degraded in the body, are chronically absorbed into the body through inhalation to an unusual extent. In the case of medical masks, disposable polymers such as polypropylene, polyurethane, polyacrylonitrile, polystyrene, polycarbonate, polyethylene and polyester should be mentioned [140]. ENT physicians have already been able to detect such particles in the nasal mucosa of mask wearers with mucosal reactions in the sense of a foreign body reaction with rhinitis [96]. In the case of community masks, other substances from the textile industry are likely to be added to those mentioned above. The body will try to absorb these substances through macrophages and scavenger cells in the respiratory tract and alveoli as part of a foreign body reaction, whereby toxin release and corresponding local and generalized reactions may occur in an unsuccessful attempt to break them down [172]. Extensive respiratory protection in permanent long-term use (24/7), at least from a theoretical point of view, also potentially carries the risk of leading to a mask-related pulmonary [47] or even generalized disorder, as is already known from textile workers chronically exposed to organic dusts in the Third World (byssinosis) [172].
For the general public, from a scientific angle, it is necessary to draw on the long-standing knowledge of respiratory protection in occupational medicine in order to protect children in particular from harm caused by uncertified masks and improper use.
The universal undefined and extended mask requirement—without taking into account multiple predispositions and susceptibilities—contradicts the claim of an increasingly important individualized medicine with a focus on the unique characteristics of each individual [173].
A systematic review on the topic of masks is necessary according to the results of our scoping review. The primary studies often showed weaknesses in operationalization, especially in the evaluation of cognitive and neuropsychological parameters. Computerized test procedures will be useful here in the future. Mask research should also set itself the future goal of investigating and defining subgroups for whom respiratory protection use is particularly risky.

5. Limitations

Our approach with a focus on negative effects is in line with Villalonga-Olives and Kawachi [12]. With the help of such selective questioning in the sense of dialectics, new insights can be gained that might otherwise have remained hidden. Our literature search focused on adverse negative effects of masks, in particular to point out risks especially for certain patient groups. Therefore, publications presenting only positive effects of masks were not considered in this review.
For a compilation of studies with harmless results when using masks, reference must, therefore, be made to reviews with a different research objective, whereby attention must be paid to possible conflicts of interest there. Some of the studies excluded by us lacking negative effects have shown methodological weaknesses (small, non-uniform experimental groups, missing control group even without masks due to corona constraints, etc.) [174]. In other words, if no negative concomitant effects were described in publications, it does not necessarily mean that masks have exclusively positive effects. It is quite possible that negative effects were simply not mentioned in the literature and the number of negative effects may well be higher than our review suggests.
We only searched one database, so the number of papers on negative mask effects may be higher than we reported.
In order to be able to describe characteristic effects for each mask type even more extensively, we did not have enough scientific data on the respective special designs of the masks. There is still a great need for research in this area due to the current pandemic situation with extensive mandatory masking.
In addition, the experiments evaluated in this paper do not always have uniform measurement parameters and study variables and, depending on the study, take into account the effect of masks at rest or under stress with subjects having different health conditions. Figure 2, therefore, represents a compromise. The results of the primary studies on mask use partially showed no natural variation in parameters, but often showed such clear correlations between symptoms and physiological changes, so that a statistical correlation analysis was not always necessary. We found a statistically significant correlation of oxygen deprivation and fatigue in 58% of the studies (p < 0.05). A statistically significant correlation evidence for other parameters has been previously demonstrated in primary studies [21,29].
The most commonly used personal particulate matter protective equipment in the COVID-19 pandemic is the N95 mask [23]. Due to its characteristics (better filtering function, but greater airway resistance and more dead space volume than other masks), the N95 mask is able to highlight negative effects of such protective equipment more clearly than others (Figure 3). Therefore, a relatively frequent consideration and evaluation of N95 masks within the studies found (30 of the 44 quantitatively evaluated studies, 68%) is even advantageous within the framework of our research question. Nevertheless, it remains to be noted that the community masks sold on the market are increasingly similar to the protective equipment that has been better investigated in scientific studies, such as surgical masks and N95 masks, since numerous manufacturers and users of community masks are striving to approximate the professional standard (surgical mask, N95/FFP2). Recent study results on community masks indicate similar effects for respiratory physiology as described for medical masks: in a recent publication, fabric masks (community masks) also provoked a measurable increase in carbon dioxide PtcCO2 in wearers during exertion and came very close to surgical masks in this effect [21].
Most of the studies cited in our paper included only short observation and application periods (mask-wearing durations investigated ranged from 5 min [26] to 12 h [19]. In only one study, a maximum observation period of an estimated 2-month period was chosen [37]. Therefore, the actual negative effects of masks over a longer application period might be more pronounced than presented in our work.

6. Conclusions

On the one hand, the advocacy of an extended mask requirement remains predominantly theoretical and can only be sustained with individual case reports, plausibility arguments based on model calculations and promising in vitro laboratory tests. Moreover, recent studies on SARS-CoV-2 show both a significantly lower infectivity [175] and a significantly lower case mortality than previously assumed, as it could be calculated that the median corrected infection fatality rate (IFR) was 0.10% in locations with a lower than average global COVID-19 population mortality rate [176]. In early October 2020, the WHO also publicly announced that projections show COVID-19 to be fatal for approximately 0.14% of those who become ill—compared to 0.10% for endemic influenza—again a figure far lower than expected [177].
On the other hand, the side effects of masks are clinically relevant.
In our work, we focused exclusively on the undesirable and negative side effects that can be produced by masks. Valid significant evidence of combined mask-related changes were objectified (p < 0.05, n ≥ 50%), and we found a clustered and common occurrence of the different adverse effects within the respective studies with significantly measured effects (Figure 2). We were able to demonstrate a statistically significant correlation of the observed adverse effect of hypoxia and the symptom of fatigue with p < 0.05 in the quantitative evaluation of the primary studies. Our review of the literature shows that both healthy and sick people can experience Mask-Induced Exhaustion Syndrome (MIES), with typical changes and symptoms that are often observed in combination, such as an increase in breathing dead space volume [22,24,58,59], increase in breathing resistance [31,35,60,61], increase in blood carbon dioxide [13,15,17,19,21,22,23,24,25,26,27,28,29,30,35], decrease in blood oxygen saturation [18,19,21,23,28,29,30,31,32,33,34], increase in heart rate [23,29,30,35], increase in blood pressure [25,35], decrease in cardiopulmonary capacity [31], increase in respiratory rate [15,21,23,34,36], shortness of breath and difficulty breathing [15,17,19,21,23,25,29,31,34,35,60,71,85,101,133], headache [19,27,29,37,66,67,68,71,83], dizziness [23,29], feeling hot and clammy [17,22,29,31,35,44,71,85,133], decreased ability to concentrate [29], decreased ability to think [36,37], drowsiness [19,29,32,36,37], decrease in empathy perception [99], impaired skin barrier function [37,72,73] with itching [31,35,67,71,72,73,91,92,93], acne, skin lesions and irritation [37,72,73], overall perceived fatigue and exhaustion [15,19,21,29,31,32,34,35,69] (Figure 2Figure 3 and Figure 4).
Wearing masks does not consistently cause clinical deviations from the norm of physiological parameters, but according to the scientific literature, a long-term pathological consequence with clinical relevance is to be expected owing to a longer-lasting effect with a subliminal impact and significant shift in the pathological direction. For changes that do not exceed normal values, but are persistently recurring, such as an increase in blood carbon dioxide [38,160], an increase in heart rate [55] or an increase in respiratory rate [56,57], which have been documented while wearing a mask [13,15,17,19,21,22,23,24,25,26,27,28,29,30,34,35] (Figure 2), a long-term generation of high blood pressure [25,35], arteriosclerosis and coronary heart disease and of neurological diseases is scientifically obvious [38,55,56,57,160]. This pathogenetic damage principle with a chronic low-dose exposure with long-term effect, which leads to disease or disease-relevant conditions, has already been extensively studied and described in many areas of environmental medicine [38,46,47,48,49,50,51,52,53,54]. Extended mask-wearing would have the potential, according to the facts and correlations we have found, to cause a chronic sympathetic stress response induced by blood gas modifications and controlled by brain centers. This in turn induces and triggers immune suppression and metabolic syndrome with cardiovascular and neurological diseases.
We not only found evidence in the reviewed mask literature of potential long-term effects, but also evidence of an increase in direct short-term effects with increased mask-wearing time in terms of cumulative effects for: carbon dioxide retention, drowsiness, headache, feeling of exhaustion, skin irritation (redness, itching) and microbiological contamination (germ colonization) [19,22,37,66,68,69,89,91,92].
Overall, the exact frequency of the described symptom constellation MIES in the mask-using populace remains unclear and cannot be estimated due to insufficient data.
Theoretically, the mask-induced effects of the drop in blood gas oxygen and increase in carbon dioxide extend to the cellular level with induction of the transcription factor HIF (hypoxia-induced factor) and increased inflammatory and cancer-promoting effects [160] and can, thus, also have a negative influence on pre-existing clinical pictures.
In any case, the MIES potentially triggered by masks (Figure 3 and Figure 4) contrasts with the WHO definition of health: “health is a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity.” [178].
All the scientific facts found in our work expand the knowledge base for a differentiated view of the mask debate. This gain can be relevant for decision makers who have to deal with the issue of mandatory mask use during the pandemic under constant review of proportionality as well as for physicians who can advise their patients more appropriately on this basis. For certain diseases, taking into account the literature found in this study, it is also necessary for the attending physician to weigh up the benefits and risks with regard to a mask obligation. With an overall strictly scientific consideration, a recommendation for mask exemption can become justifiable within the framework of a medical appraisal (Figure 5).
Figure 5. Diseases/predispositions with significant risks, according to the literature found, when using masks. Indications for weighing up medical mask exemption certificates.
In addition to protecting the health of their patients, doctors should also base their actions on the guiding principle of the 1948 Geneva Declaration, as revised in 2017. According to this, every doctor vows to put the health and dignity of his patient first and, even under threat, not to use his medical knowledge to violate human rights and civil liberties [9]. Within the framework of these findings, we, therefore, propagate an explicitly medically judicious, legally compliant action in consideration of scientific factual reality [2,4,5,16,130,132,143,175,176,177] against a predominantly assumption-led claim to a general effectiveness of masks, always taking into account possible unwanted individual effects for the patient and mask wearer concerned, entirely in accordance with the principles of evidence-based medicine and the ethical guidelines of a physician.
The results of the present literature review could help to include mask-wearing in the differential diagnostic pathophysiological cause consideration of every physician when corresponding symptoms are present (MIES, Figure 4). In this way, the physician can draw on an initial complaints catalogue that may be associated with mask-wearing (Figure 2) and also exclude certain diseases from the general mask requirement (Figure 5).
For scientists, the prospect of continued mask use in everyday life suggests areas for further research. In our view, further research is particularly desirable in the gynecological (fetal and embryonic) and pediatric fields, as children are a vulnerable group that would face the longest and, thus, most profound consequences of a potentially risky mask use. Basic research at the cellular level regarding mask-induced triggering of the transcription factor HIF with potential promotion of immunosuppression and carcinogenicity also appears to be useful under this circumstance. Our scoping review shows the need for a systematic review.
The described mask-related changes in respiratory physiology can have an adverse effect on the wearer’s blood gases sub-clinically and in some cases also clinically manifest and, therefore, have a negative effect on the basis of all aerobic life, external and internal respiration, with an influence on a wide variety of organ systems and metabolic processes with physical, psychological and social consequences for the individual human being.

Author Contributions

Conceptualization, K.K. and O.H.; methodology, K.K. and O.H.; software, O.H.; formal analysis, K.K., O.H., P.G., A.P., B.K., D.G., S.F. and O.K.; investigation, K.K., O.H., P.G., A.P., B.K., D.G., S.F. and O.K.; writing—original draft preparation, K.K., O.H., P.G., A.P., B.K., D.G., S.F. and O.K.; writing—review and editing K.K., O.H., P.G., A.P., B.K., D.G., S.F. and O.K. All authors have read and agreed to the published version of the manuscript.

Funding

This research received no external funding.

Institutional Review Board Statement

Not applicable.

Informed Consent Statement

Not applicable.

Data Availability Statement

Not applicable.

Acknowledgments

We thank Bonita Blankart, for translation of the manuscript. For support in their special field we wish to thank: Tanja Boehnke (Psychology), Nicola Fels (Pediatrics), Michael Grönke (Anesthesiology), Basile Marcos (Psychiatry), Bartholomeus Maris (Gynecology) and Markus Veit (Pharmacist).

Conflicts of Interest

The authors declare no conflict of interest.

References

  1. World Health Organization. WHO-Advice on the Use of Masks in the Context of COVID-19: Interim Guidance, 6 April 2020; World Health Organization: Geneva, Switzerland, 2020; Available online: https://apps.who.int/iris/handle/10665/331693 (accessed on 7 November 2020).
  2. World Health Organization. WHO-Advice on the Use of Masks in the Context of COVID-19: Interim Guidance, 5 June 2020; World Health Organization: Geneva, Switzerland, 2020; Available online: https://apps.who.int/iris/handle/10665/332293 (accessed on 7 November 2020).
  3. Chu, D.K.; Akl, E.A.; Duda, S.; Solo, K.; Yaacoub, S.; Schünemann, H.J.; Chu, D.K.; Akl, E.A.; El-harakeh, A.; Bognanni, A.; et al. Physical Distancing, Face Masks, and Eye Protection to Prevent Person-to-Person Transmission of SARS-CoV-2 and COVID-19: A Systematic Review and Meta-Analysis. Lancet 2020395, 1973–1987. [Google Scholar] [CrossRef]
  4. Jefferson, T.; Jones, M.; Ansari, L.A.A.; Bawazeer, G.; Beller, E.; Clark, J.; Conly, J.; Mar, C.D.; Dooley, E.; Ferroni, E.; et al. Physical Interventions to Interrupt or Reduce the Spread of Respiratory Viruses. Part 1-Face Masks, Eye Protection and Person Distancing: Systematic Review and Meta-Analysis. medRxiv 2020. [Google Scholar] [CrossRef]
  5. Kappstein, I. Mund-Nasen-Schutz in der Öffentlichkeit: Keine Hinweise für eine Wirksamkeit. Krankenh. Up2date 202015, 279–295. [Google Scholar] [CrossRef]
  6. De Brouwer, C. Wearing a Mask, a Universal Solution against COVID-19 or an Additional Health Risk? 2020. Available online: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3676885 (accessed on 12 November 2020). [CrossRef]
  7. Ewig, S.; Gatermann, S.; Lemmen, S. Die Maskierte Gesellschaft. Pneumologie 202074, 405–408. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
  8. Great Barrington Declaration Great Barrington Declaration and Petition. Available online: https://gbdeclaration.org/ (accessed on 9 November 2020).
  9. WMA-The World Medical Association-WMA Declaration of Geneva. Available online: https://www.wma.net/policies-post/wma-declaration-of-geneva/ (accessed on 7 November 2020).
  10. WMA-The World Medical Association-WMA Declaration of Helsinki–Ethical Principles for Medical Research Involving Human Subjects. Available online: https://www.wma.net/policies-post/wma-declaration-of-geneva/ (accessed on 7 November 2020).
  11. WMA-The World Medical Association-WMA Declaration of Lisbon on the Rights of the Patient. Available online: https://www.wma.net/policies-post/wma-declaration-of-lisbon-on-the-rights-of-the-patient/ (accessed on 7 November 2020).
  12. Villalonga-Olives, E.; Kawachi, I. The Dark Side of Social Capital: A Systematic Review of the Negative Health Effects of Social Capital. Soc. Sci. Med. 2017194, 105–127. [Google Scholar] [CrossRef]
  13. Butz, U. Rückatmung von Kohlendioxid bei Verwendung von Operationsmasken als hygienischer Mundschutz an medizinischem Fachpersonal. Ph.D. Thesis, Fakultät für Medizin der Technischen Universität München, Munich, Germany, 2005. [Google Scholar]
  14. Smolka, L.; Borkowski, J.; Zaton, M. The Effect of Additional Dead Space on Respiratory Exchange Ratio and Carbon Dioxide Production Due to Training. J. Sports Sci. Med. 201413, 36–43. [Google Scholar] [PubMed]
  15. Roberge, R.J.; Kim, J.-H.; Benson, S.M. Absence of Consequential Changes in Physiological, Thermal and Subjective Responses from Wearing a Surgical Mask. Respir. Physiol. Neurobiol. 2012181, 29–35. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
  16. Matuschek, C.; Moll, F.; Fangerau, H.; Fischer, J.C.; Zänker, K.; van Griensven, M.; Schneider, M.; Kindgen-Milles, D.; Knoefel, W.T.; Lichtenberg, A.; et al. Face Masks: Benefits and Risks during the COVID-19 Crisis. Eur. J. Med. Res. 202025, 32. [Google Scholar] [CrossRef]
  17. Roberge, R.J.; Coca, A.; Williams, W.J.; Powell, J.B.; Palmiero, A.J. Physiological Impact of the N95 Filtering Facepiece Respirator on Healthcare Workers. Respir. Care 201055, 569–577. [Google Scholar]
  18. Pifarré, F.; Zabala, D.D.; Grazioli, G.; de Yzaguirre i Maura, I. COVID 19 and Mask in Sports. Apunt. Sports Med. 2020. [Google Scholar] [CrossRef]
  19. Rebmann, T.; Carrico, R.; Wang, J. Physiologic and Other Effects and Compliance with Long-Term Respirator Use among Medical Intensive Care Unit Nurses. Am. J. Infect. Control 201341, 1218–1223. [Google Scholar] [CrossRef]
  20. Roeckner, J.T.; Krstić, N.; Sipe, B.H.; Običan, S.G. N95 Filtering Facepiece Respirator Use during Pregnancy: A Systematic Review. Am. J. Perinatol. 202037, 995–1001. [Google Scholar] [CrossRef]
  21. Georgi, C.; Haase-Fielitz, A.; Meretz, D.; Gäsert, L.; Butter, C. Einfluss gängiger Gesichtsmasken auf physiologische Parameter und Belastungsempfinden unter arbeitstypischer körperlicher Anstrengung. Deutsches Ärzteblatt 2020, 674–675. [Google Scholar] [CrossRef]
  22. Roberge, R.J.; Kim, J.-H.; Powell, J.B. N95 Respirator Use during Advanced Pregnancy. Am. J. Infect. Control 201442, 1097–1100. [Google Scholar] [CrossRef]
  23. Kyung, S.Y.; Kim, Y.; Hwang, H.; Park, J.-W.; Jeong, S.H. Risks of N95 Face Mask Use in Subjects with COPD. Respir. Care 202065, 658–664. [Google Scholar] [CrossRef]
  24. Epstein, D.; Korytny, A.; Isenberg, Y.; Marcusohn, E.; Zukermann, R.; Bishop, B.; Minha, S.; Raz, A.; Miller, A. Return to Training in the COVID-19 Era: The Physiological Effects of Face Masks during Exercise. Scand. J. Med. Sci. Sports 2020. [Google Scholar] [CrossRef]
  25. Mo, Y.; Wei, D.; Mai, Q.; Chen, C.; Yu, H.; Jiang, C.; Tan, X. Risk and Impact of Using Mask on COPD Patients with Acute Exacerbation during the COVID-19 Outbreak: A Retrospective Study. Res. Sq. 2020. [Google Scholar] [CrossRef]
  26. Goh, D.Y.T.; Mun, M.W.; Lee, W.L.J.; Teoh, O.H.; Rajgor, D.D. A Randomised Clinical Trial to Evaluate the Safety, Fit, Comfort of a Novel N95 Mask in Children. Sci. Rep. 20199, 18952. [Google Scholar] [CrossRef]
  27. Bharatendu, C.; Ong, J.J.Y.; Goh, Y.; Tan, B.Y.Q.; Chan, A.C.Y.; Tang, J.Z.Y.; Leow, A.S.; Chin, A.; Sooi, K.W.X.; Tan, Y.L.; et al. Powered Air Purifying Respirator (PAPR) Restores the N95 Face Mask Induced Cerebral Hemodynamic Alterations among Healthcare Workers during COVID-19 Outbreak. J. Neurol. Sci. 2020417, 117078. [Google Scholar] [CrossRef]
  28. Tong, P.S.Y.; Kale, A.S.; Ng, K.; Loke, A.P.; Choolani, M.A.; Lim, C.L.; Chan, Y.H.; Chong, Y.S.; Tambyah, P.A.; Yong, E.-L. Respiratory Consequences of N95-Type Mask Usage in Pregnant Healthcare Workers—A Controlled Clinical Study. Antimicrob. Resist. Infect. Control 20154, 48. [Google Scholar] [CrossRef]
  29. Liu, C.; Li, G.; He, Y.; Zhang, Z.; Ding, Y. Effects of Wearing Masks on Human Health and Comfort during the COVID-19 Pandemic. IOP Conf. Ser. Earth Environ. Sci. 2020531, 012034. [Google Scholar] [CrossRef]
  30. Beder, A.; Büyükkoçak, U.; Sabuncuoğlu, H.; Keskil, Z.A.; Keskil, S. Preliminary Report on Surgical Mask Induced Deoxygenation during Major Surgery. Neurocirugía 200819, 121–126. [Google Scholar] [CrossRef]
  31. Fikenzer, S.; Uhe, T.; Lavall, D.; Rudolph, U.; Falz, R.; Busse, M.; Hepp, P.; Laufs, U. Effects of Surgical and FFP2/N95 Face Masks on Cardiopulmonary Exercise Capacity. Clin. Res. Cardiol. 2020109, 1522–1530. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
  32. Jagim, A.R.; Dominy, T.A.; Camic, C.L.; Wright, G.; Doberstein, S.; Jones, M.T.; Oliver, J.M. Acute Effects of the Elevation Training Mask on Strength Performance in Recreational Weight Lifters. J. Strength Cond. Res. 201832, 482–489. [Google Scholar] [CrossRef]
  33. Porcari, J.P.; Probst, L.; Forrester, K.; Doberstein, S.; Foster, C.; Cress, M.L.; Schmidt, K. Effect of Wearing the Elevation Training Mask on Aerobic Capacity, Lung Function, and Hematological Variables. J. Sports Sci. Med. 201615, 379–386. [Google Scholar]
  34. Kao, T.-W.; Huang, K.-C.; Huang, Y.-L.; Tsai, T.-J.; Hsieh, B.-S.; Wu, M.-S. The Physiological Impact of Wearing an N95 Mask during Hemodialysis as a Precaution against SARS in Patients with End-Stage Renal Disease. J. Formos. Med. Assoc. 2004103, 624–628. [Google Scholar]
  35. Li, Y.; Tokura, H.; Guo, Y.P.; Wong, A.S.W.; Wong, T.; Chung, J.; Newton, E. Effects of Wearing N95 and Surgical Facemasks on Heart Rate, Thermal Stress and Subjective Sensations. Int. Arch. Occup. Environ. Health 200578, 501–509. [Google Scholar] [CrossRef]
  36. Johnson, A.T. Respirator Masks Protect Health but Impact Performance: A Review. J. Biol. Eng. 201610, 4. [Google Scholar] [CrossRef]
  37. Rosner, E. Adverse Effects of Prolonged Mask Use among Healthcare Professionals during COVID-19. J. Infect. Dis. Epidemiol. 2020. [Google Scholar] [CrossRef]
  38. Azuma, K.; Kagi, N.; Yanagi, U.; Osawa, H. Effects of Low-Level Inhalation Exposure to Carbon Dioxide in Indoor Environments: A Short Review on Human Health and Psychomotor Performance. Environ. Int. 2018121, 51–56. [Google Scholar] [CrossRef]
  39. Drechsler, M.; Morris, J. Carbon Dioxide Narcosis. In StatPearls; StatPearls Publishing: Treasure Island, FL, USA, 2020. [Google Scholar]
  40. Noble, J.; Jones, J.G.; Davis, E.J. Cognitive Function during Moderate Hypoxaemia. Anaesth. Intensive Care 199321, 180–184. [Google Scholar] [CrossRef]
  41. Fothergill, D.M.; Hedges, D.; Morrison, J.B. Effects of CO2 and N2 Partial Pressures on Cognitive and Psychomotor Performance. Undersea Biomed. Res. 199118, 1–19. [Google Scholar]
  42. Spitzer, M. Masked Education? The Benefits and Burdens of Wearing Face Masks in Schools during the Current Corona Pandemic. Trends Neurosci. Educ. 202020, 100138. [Google Scholar] [CrossRef]
  43. Heider, C.A.; Álvarez, M.L.; Fuentes-López, E.; González, C.A.; León, N.I.; Verástegui, D.C.; Badía, P.I.; Napolitano, C.A. Prevalence of Voice Disorders in Healthcare Workers in the Universal Masking COVID-19 Era. Laryngoscope 2020. [Google Scholar] [CrossRef]
  44. Roberge, R.J.; Kim, J.-H.; Coca, A. Protective Facemask Impact on Human Thermoregulation: An Overview. Ann. Occup. Hyg. 201256, 102–112. [Google Scholar] [CrossRef]
  45. Palmiero, A.J.; Symons, D.; Morgan, J.W.; Shaffer, R.E. Speech Intelligelibility Assessment of Protective Facemasks and Air-Purifying Respirators. J. Occup. Environ. Hyg. 201613, 960–968. [Google Scholar] [CrossRef]
  46. Simonton, D.; Spears, M. Human Health Effects from Exposure to Low-Level Concentrations of Hydrogen Sulfide. Occup. Health Saf. (Waco Tex.) 200776, 102–104. [Google Scholar]
  47. Salimi, F.; Morgan, G.; Rolfe, M.; Samoli, E.; Cowie, C.T.; Hanigan, I.; Knibbs, L.; Cope, M.; Johnston, F.H.; Guo, Y.; et al. Long-Term Exposure to Low Concentrations of Air Pollutants and Hospitalisation for Respiratory Diseases: A Prospective Cohort Study in Australia. Environ. Int. 2018121, 415–420. [Google Scholar] [CrossRef]
  48. Dominici, F.; Schwartz, J.; Di, Q.; Braun, D.; Choirat, C.; Zanobetti, A. Assessing Adverse Health Effects of Long-Term Exposure to Low Levels of Ambient Air Pollution: Phase 1 Research Report; Health Effects Institute: Boston, MA, USA, 2019; pp. 1–51. [Google Scholar]
  49. Alleva, R.; Manzella, N.; Gaetani, S.; Bacchetti, T.; Bracci, M.; Ciarapica, V.; Monaco, F.; Borghi, B.; Amati, M.; Ferretti, G.; et al. Mechanism Underlying the Effect of Long-Term Exposure to Low Dose of Pesticides on DNA Integrity. Environ. Toxicol. 201833, 476–487. [Google Scholar] [CrossRef]
  50. Roh, T.; Lynch, C.F.; Weyer, P.; Wang, K.; Kelly, K.M.; Ludewig, G. Low-Level Arsenic Exposure from Drinking Water Is Associated with Prostate Cancer in Iowa. Environ. Res. 2017159, 338–343. [Google Scholar] [CrossRef]
  51. Deering, K.E.; Callan, A.C.; Prince, R.L.; Lim, W.H.; Thompson, P.L.; Lewis, J.R.; Hinwood, A.L.; Devine, A. Low-Level Cadmium Exposure and Cardiovascular Outcomes in Elderly Australian Women: A Cohort Study. Int. J. Hyg. Environ. Health 2018221, 347–354. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
  52. Kosnett, M. Health Effects of Low Dose Lead Exposure in Adults and Children, and Preventable Risk Posed by the Consumption of Game Meat Harvested with Lead Ammunition. In Ingestion of Lead from Spent Ammunition: Implications for Wildlife and Humans; The Peregrine Fund: Boise, ID, USA, 2009. [Google Scholar] [CrossRef]
  53. Crinnion, W.J. Environmental Medicine, Part Three: Long-Term Effects of Chronic Low-Dose Mercury Exposure. Altern. Med. Rev. 20005, 209–223. [Google Scholar] [PubMed]
  54. Wu, S.; Han, J.; Vleugels, R.A.; Puett, R.; Laden, F.; Hunter, D.J.; Qureshi, A.A. Cumulative Ultraviolet Radiation Flux in Adulthood and Risk of Incident Skin Cancers in Women. Br. J. Cancer 2014110, 1855–1861. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
  55. Custodis, F.; Schirmer, S.H.; Baumhäkel, M.; Heusch, G.; Böhm, M.; Laufs, U. Vascular Pathophysiology in Response to Increased Heart Rate. J. Am. Coll. Cardiol. 201056, 1973–1983. [Google Scholar] [CrossRef]
  56. Russo, M.A.; Santarelli, D.M.; O’Rourke, D. The Physiological Effects of Slow Breathing in the Healthy Human. Breathe 201713, 298–309. [Google Scholar] [CrossRef]
  57. Nuckowska, M.K.; Gruszecki, M.; Kot, J.; Wolf, J.; Guminski, W.; Frydrychowski, A.F.; Wtorek, J.; Narkiewicz, K.; Winklewski, P.J. Impact of Slow Breathing on the Blood Pressure and Subarachnoid Space Width Oscillations in Humans. Sci. Rep. 20199, 6232. [Google Scholar] [CrossRef]
  58. Johnson, A.T.; Scott, W.H.; Lausted, C.G.; Coyne, K.M.; Sahota, M.S.; Johnson, M.M. Effect of External Dead Volume on Performance While Wearing a Respirator. AIHAJ-Am. Ind. Hyg. Assoc. 200061, 678–684. [Google Scholar] [CrossRef]
  59. Xu, M.; Lei, Z.; Yang, J. Estimating the Dead Space Volume between a Headform and N95 Filtering Facepiece Respirator Using Microsoft Kinect. J. Occup. Environ. Hyg. 201512, 538–546. [Google Scholar] [CrossRef]
  60. Lee, H.P.; Wang, D.Y. Objective Assessment of Increase in Breathing Resistance of N95 Respirators on Human Subjects. Ann. Occup. Hyg. 201155, 917–921. [Google Scholar] [CrossRef]
  61. Roberge, R.; Bayer, E.; Powell, J.; Coca, A.; Roberge, M.; Benson, S. Effect of Exhaled Moisture on Breathing Resistance of N95 Filtering Facepiece Respirators. Ann. Occup. Hyg. 201054, 671–677. [Google Scholar] [CrossRef]
  62. Jamjoom, A.; Nikkar-Esfahani, A.; Fitzgerald, J. Operating Theatre Related Syncope in Medical Students: A Cross Sectional Study. BMC Med. Educ. 20099, 14. [Google Scholar] [CrossRef]
  63. Asadi-Pooya, A.A.; Cross, J.H. Is Wearing a Face Mask Safe for People with Epilepsy? Acta Neurol. Scand. 2020142, 314–316. [Google Scholar] [CrossRef]
  64. Lazzarino, A.I.; Steptoe, A.; Hamer, M.; Michie, S. Covid-19: Important Potential Side Effects of Wearing Face Masks That We Should Bear in Mind. BMJ 2020369, m2003. [Google Scholar] [CrossRef]
  65. Guaranha, M.S.B.; Garzon, E.; Buchpiguel, C.A.; Tazima, S.; Yacubian, E.M.T.; Sakamoto, A.C. Hyperventilation Revisited: Physiological Effects and Efficacy on Focal Seizure Activation in the Era of Video-EEG Monitoring. Epilepsia 200546, 69–75. [Google Scholar] [CrossRef]
  66. Ong, J.J.Y.; Bharatendu, C.; Goh, Y.; Tang, J.Z.Y.; Sooi, K.W.X.; Tan, Y.L.; Tan, B.Y.Q.; Teoh, H.-L.; Ong, S.T.; Allen, D.M.; et al. Headaches Associated With Personal Protective Equipment-A Cross-Sectional Study among Frontline Healthcare Workers During COVID-19. Headache 202060, 864–877. [Google Scholar] [CrossRef]
  67. Jacobs, J.L.; Ohde, S.; Takahashi, O.; Tokuda, Y.; Omata, F.; Fukui, T. Use of Surgical Face Masks to Reduce the Incidence of the Common Cold among Health Care Workers in Japan: A Randomized Controlled Trial. Am. J. Infect. Control 200937, 417–419. [Google Scholar] [CrossRef]
  68. Ramirez-Moreno, J.M. Mask-Associated de Novo Headache in Healthcare Workers during the Covid-19 Pandemic. medRxiv 2020. [Google Scholar] [CrossRef]
  69. Shenal, B.V.; Radonovich, L.J.; Cheng, J.; Hodgson, M.; Bender, B.S. Discomfort and Exertion Associated with Prolonged Wear of Respiratory Protection in a Health Care Setting. J. Occup. Environ. Hyg. 20119, 59–64. [Google Scholar] [CrossRef]
  70. Rains, S.A. The Nature of Psychological Reactance Revisited: A Meta-Analytic Review. Hum. Commun. Res. 201339, 47–73. [Google Scholar] [CrossRef]
  71. Matusiak, Ł.; Szepietowska, M.; Krajewski, P.; Białynicki-Birula, R.; Szepietowski, J.C. Inconveniences Due to the Use of Face Masks during the COVID-19 Pandemic: A Survey Study of 876 Young People. Dermatol. Ther. 202033, e13567. [Google Scholar] [CrossRef]
  72. Foo, C.C.I.; Goon, A.T.J.; Leow, Y.; Goh, C. Adverse Skin Reactions to Personal Protective Equipment against Severe Acute Respiratory Syndrome–a Descriptive Study in Singapore. Contact Dermat. 200655, 291–294. [Google Scholar] [CrossRef]
  73. Hua, W.; Zuo, Y.; Wan, R.; Xiong, L.; Tang, J.; Zou, L.; Shu, X.; Li, L. Short-Term Skin Reactions Following Use of N95 Respirators and Medical Masks. Contact Dermat. 202083, 115–121. [Google Scholar] [CrossRef]
  74. Prousa, D. Studie zu psychischen und psychovegetativen Beschwerden mit den aktuellen Mund-Nasenschutz-Verordnungen. PsychArchives 2020. [Google Scholar] [CrossRef]
  75. Sell, T.K.; Hosangadi, D.; Trotochaud, M. Misinformation and the US Ebola Communication Crisis: Analyzing the Veracity and Content of Social Media Messages Related to a Fear-Inducing Infectious Disease Outbreak. BMC Public Health 202020, 550. [Google Scholar] [CrossRef]
  76. Ryan, R.M.; Deci, E.L. Self-determination theory and the role of basic psychological needs in personality and the organization of behavior. In Handbook of Personality: Theory and Research, 3rd ed.; The Guilford Press: New York, NY, USA, 2008; pp. 654–678. ISBN 978-1-59385-836-0. [Google Scholar]
  77. Kent, J.M.; Papp, L.A.; Martinez, J.M.; Browne, S.T.; Coplan, J.D.; Klein, D.F.; Gorman, J.M. Specificity of Panic Response to CO(2) Inhalation in Panic Disorder: A Comparison with Major Depression and Premenstrual Dysphoric Disorder. Am. J. Psychiatry 2001158, 58–67. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
  78. Morris, L.S.; McCall, J.G.; Charney, D.S.; Murrough, J.W. The Role of the Locus Coeruleus in the Generation of Pathological Anxiety. Brain Neurosci. Adv. 20204. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
  79. Gorman, J.M.; Askanazi, J.; Liebowitz, M.R.; Fyer, A.J.; Stein, J.; Kinney, J.M.; Klein, D.F. Response to Hyperventilation in a Group of Patients with Panic Disorder. Am. J. Psychiatry 1984141, 857–861. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
  80. Tsugawa, A.; Sakurai, S.; Inagawa, Y.; Hirose, D.; Kaneko, Y.; Ogawa, Y.; Serisawa, S.; Takenoshita, N.; Sakurai, H.; Kanetaka, H.; et al. Awareness of the COVID-19 Outbreak and Resultant Depressive Tendencies in Patients with Severe Alzheimer’s Disease. JAD 202077, 539–541. [Google Scholar] [CrossRef]
  81. Maguire, P.A.; Reay, R.E.; Looi, J.C. Nothing to Sneeze at-Uptake of Protective Measures against an Influenza Pandemic by People with Schizophrenia: Willingness and Perceived Barriers. Australas. Psychiatry 201927, 171–178. [Google Scholar] [CrossRef]
  82. COVID-19: Considerations for Wearing Masks|CDC. Available online: https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/prevent-getting-sick/cloth-face-cover-guidance.html (accessed on 12 November 2020).
  83. Lim, E.C.H.; Seet, R.C.S.; Lee, K.-H.; Wilder-Smith, E.P.V.; Chuah, B.Y.S.; Ong, B.K.C. Headaches and the N95 Face-mask amongst Healthcare Providers. Acta Neurol. Scand. 2006113, 199–202. [Google Scholar] [CrossRef]
  84. Badri, F.M.A. Surgical Mask Contact Dermatitis and Epidemiology of Contact Dermatitis in Healthcare Workers. Curr. Allergy Clin. Immunol. 201730, 183–188. [Google Scholar]
  85. Scarano, A.; Inchingolo, F.; Lorusso, F. Facial Skin Temperature and Discomfort When Wearing Protective Face Masks: Thermal Infrared Imaging Evaluation and Hands Moving the Mask. Int. J. Environ. Res. Public Health 202017, 4624. [Google Scholar] [CrossRef]
  86. Luksamijarulkul, P.; Aiempradit, N.; Vatanasomboon, P. Microbial Contamination on Used Surgical Masks among Hospital Personnel and Microbial Air Quality in Their Working Wards: A Hospital in Bangkok. Oman Med. J. 201429, 346–350. [Google Scholar] [CrossRef]
  87. Chughtai, A.A.; Stelzer-Braid, S.; Rawlinson, W.; Pontivivo, G.; Wang, Q.; Pan, Y.; Zhang, D.; Zhang, Y.; Li, L.; MacIntyre, C.R. Contamination by Respiratory Viruses on Outer Surface of Medical Masks Used by Hospital Healthcare Workers. BMC Infect. Dis. 201919, 491. [Google Scholar] [CrossRef]
  88. Monalisa, A.C.; Padma, K.B.; Manjunath, K.; Hemavathy, E.; Varsha, D. Microbial Contamination of the Mouth Masks Used by Post-Graduate Students in a Private Dental Institution: An In-Vitro Study. IOSR J. Dent. Med. Sci. 201716, 61–67. [Google Scholar]
  89. Liu, Z.; Chang, Y.; Chu, W.; Yan, M.; Mao, Y.; Zhu, Z.; Wu, H.; Zhao, J.; Dai, K.; Li, H.; et al. Surgical Masks as Source of Bacterial Contamination during Operative Procedures. J. Orthop. Transl. 201814, 57–62. [Google Scholar] [CrossRef]
  90. Robert Koch-Institut. Influenza-Monatsbericht; Robert Koch-Institut: Berlin, Germany, 2020. [Google Scholar]
  91. Techasatian, L.; Lebsing, S.; Uppala, R.; Thaowandee, W.; Chaiyarit, J.; Supakunpinyo, C.; Panombualert, S.; Mairiang, D.; Saengnipanthkul, S.; Wichajarn, K.; et al. The Effects of the Face Mask on the Skin Underneath: A Prospective Survey During the COVID-19 Pandemic. J. Prim. Care Community Health 202011, 2150132720966167. [Google Scholar] [CrossRef]
  92. Lan, J.; Song, Z.; Miao, X.; Li, H.; Li, Y.; Dong, L.; Yang, J.; An, X.; Zhang, Y.; Yang, L.; et al. Skin Damage among Health Care Workers Managing Coronavirus Disease-2019. J. Am. Acad. Dermatol. 202082, 1215–1216. [Google Scholar] [CrossRef]
  93. Szepietowski, J.C.; Matusiak, Ł.; Szepietowska, M.; Krajewski, P.K.; Białynicki-Birula, R. Face Mask-Induced Itch: A Self-Questionnaire Study of 2,315 Responders during the COVID-19 Pandemic. Acta Derm.-Venereol. 2020100, adv00152. [Google Scholar] [CrossRef]
  94. Darlenski, R.; Tsankov, N. COVID-19 Pandemic and the Skin: What Should Dermatologists Know? Clin. Dermatol. 2020. [Google Scholar] [CrossRef]
  95. Muley, P.; ‘Mask Mouth’-a Novel Threat to Oral Health in the COVID Era–Dr Pooja Muley. Dental Tribune South Asia 2020. Available online: https://in.dental-tribune.com/news/mask-mouth-a-novel-threat-to-oral-health-in-the-covid-era/ (accessed on 12 November 2020).
  96. Klimek, L.; Huppertz, T.; Alali, A.; Spielhaupter, M.; Hörmann, K.; Matthias, C.; Hagemann, J. A New Form of Irritant Rhinitis to Filtering Facepiece Particle (FFP) Masks (FFP2/N95/KN95 Respirators) during COVID-19 Pandemic. World Allergy Organ. J. 202013, 100474. [Google Scholar] [CrossRef]
  97. COVID-19 Mythbusters–World Health Organization. Available online: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public/myth-busters (accessed on 28 January 2021).
  98. Asadi, S.; Cappa, C.D.; Barreda, S.; Wexler, A.S.; Bouvier, N.M.; Ristenpart, W.D. Efficacy of Masks and Face Coverings in Controlling Outward Aerosol Particle Emission from Expiratory Activities. Sci. Rep. 202010, 15665. [Google Scholar] [CrossRef]
  99. Wong, C.K.M.; Yip, B.H.K.; Mercer, S.; Griffiths, S.; Kung, K.; Wong, M.C.; Chor, J.; Wong, S.Y. Effect of Facemasks on Empathy and Relational Continuity: A Randomised Controlled Trial in Primary Care. BMC Fam. Pract. 201314, 200. [Google Scholar] [CrossRef]
  100. World Health Organization; United Nations Children’s Fund. WHO-Advice on the Use of Masks for Children in the Community in the Context of COVID-19: Annex to the Advice on the Use of Masks in the Context of COVID-19, 21 August 2020; World Health Organization: Geneva, Switzerland, 2020. [Google Scholar]
  101. Person, E.; Lemercier, C.; Royer, A.; Reychler, G. Effet du port d’un masque de soins lors d’un test de marche de six minutes chez des sujets sains. Rev. Mal. Respir. 201835, 264–268. [Google Scholar] [CrossRef]
  102. Johnson, A.T.; Scott, W.H.; Phelps, S.J.; Caretti, D.M.; Koh, F.C. How Is Respirator Comfort Affected by Respiratory Resistance? J. Int. Soc. Respir. Prot. 200522, 38. [Google Scholar]
  103. Koh, F.C.; Johnson, A.T.; Scott, W.H.; Phelps, S.J.; Francis, E.B.; Cattungal, S. The Correlation between Personality Type and Performance Time While Wearing a Respirator. J. Occup. Environ. Hyg. 20063, 317–322. [Google Scholar] [CrossRef]
  104. Deutsche Gesetzliche Unfallversicherung. DGUV Grundsätze für Arbeitsmedizinische Vorsorgeuntersuchungen; Alfons, W., Ed.; Gentner Verlag: Stuttgart, Germany, 2010; ISBN 978-3-87247-733-0. [Google Scholar]
  105. Browse by Country-NATLEX. Available online: https://www.ilo.org/dyn/natlex/natlex4.byCountry?p_lang=en (accessed on 28 January 2021).
  106. BAuA-SARS-CoV-2 FAQ Und Weitere Informationen-Kennzeichnung von Masken Aus USA, Kanada, Australien/Neuseeland, Japan, China Und Korea-Bundesanstalt Für Arbeitsschutz Und Arbeitsmedizin. Available online: https://www.baua.de/DE/Themen/Arbeitsgestaltung-im-Betrieb/Coronavirus/pdf/Kennzeichnung-Masken.html (accessed on 28 January 2021).
  107. Veit, M. Hauptsache Maske!? DAZ.Online. 2020, p. S26. Available online: https://www.deutsche-apotheker-zeitung.de/daz-az/2020/daz-33-2020/hauptsache-maske (accessed on 12 November 2020).
  108. MacIntyre, C.R.; Seale, H.; Dung, T.C.; Hien, N.T.; Nga, P.T.; Chughtai, A.A.; Rahman, B.; Dwyer, D.E.; Wang, Q. A Cluster Randomised Trial of Cloth Masks Compared with Medical Masks in Healthcare Workers. BMJ Open 20155, e006577. [Google Scholar] [CrossRef]
  109. MacIntyre, C.R.; Chughtai, A.A. Facemasks for the Prevention of Infection in Healthcare and Community Settings. BMJ 2015350, h694. [Google Scholar] [CrossRef]
  110. MacIntyre, C.R.; Wang, Q.; Seale, H.; Yang, P.; Shi, W.; Gao, Z.; Rahman, B.; Zhang, Y.; Wang, X.; Newall, A.T.; et al. A Randomized Clinical Trial of Three Options for N95 Respirators and Medical Masks in Health Workers. Am. J. Respir. Crit. Care Med. 2013187, 960–966. [Google Scholar] [CrossRef]
  111. Dellweg, D.; Lepper, P.M.; Nowak, D.; Köhnlein, T.; Olgemöller, U.; Pfeifer, M. Position Paper of the German Respiratory Society (DGP) on the Impact of Community Masks on Self-Protection and Protection of Others in Regard to Aerogen Transmitted Diseases. Pneumologie 202074, 331–336. [Google Scholar] [CrossRef]
  112. Luckman, A.; Zeitoun, H.; Isoni, A.; Loomes, G.; Vlaev, I.; Powdthavee, N.; Read, D. Risk Compensation during COVID-19: The Impact of Face Mask Usage on Social Distancing. OSF Preprints. 2020. Available online: https://osf.io/rb8he/ (accessed on 25 October 2020).
  113. Sharma, I.; Vashnav, M.; Sharma, R. COVID-19 Pandemic Hype: Losers and Gainers. Indian J. Psychiatry 202062, S420–S430. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
  114. BfArM-Empfehlungen Des BfArM-Hinweise Des BfArM Zur Verwendung von Mund–Nasen-Bedeckungen (z.B. Selbst Hergestellten Masken, “Community-Oder DIY-Masken”), Medizinischen Gesichtsmasken Sowie Partikelfiltrierenden Halbmasken (FFP1, FFP2 Und FFP3) Im Zusammenhang Mit Dem Coronavirus (SARS-CoV-2/Covid-19). Available online: https://www.bfarm.de/SharedDocs/Risikoinformationen/Medizinprodukte/DE/schutzmasken.html (accessed on 12 November 2020).
  115. MacIntyre, C.R.; Wang, Q.; Cauchemez, S.; Seale, H.; Dwyer, D.E.; Yang, P.; Shi, W.; Gao, Z.; Pang, X.; Zhang, Y.; et al. A Cluster Randomized Clinical Trial Comparing Fit-Tested and Non-Fit-Tested N95 Respirators to Medical Masks to Prevent Respiratory Virus Infection in Health Care Workers. Influenza Other Respir. Viruses 20115, 170–179. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
  116. Gralton, J.; McLaws, M.-L. Protecting Healthcare Workers from Pandemic Influenza: N95 or Surgical Masks? Crit. Care Med. 201038, 657–667. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
  117. Smith, J.D.; MacDougall, C.C.; Johnstone, J.; Copes, R.A.; Schwartz, B.; Garber, G.E. Effectiveness of N95 Respirators versus Surgical Masks in Protecting Health Care Workers from Acute Respiratory Infection: A Systematic Review and Meta-Analysis. CMAJ 2016188, 567–574. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
  118. Lee, S.-A.; Grinshpun, S.A.; Reponen, T. Respiratory Performance Offered by N95 Respirators and Surgical Masks: Human Subject Evaluation with NaCl Aerosol Representing Bacterial and Viral Particle Size Range. Ann. Occup. Hyg. 200852, 177–185. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
  119. Zhu, N.; Zhang, D.; Wang, W.; Li, X.; Yang, B.; Song, J.; Zhao, X.; Huang, B.; Shi, W.; Lu, R.; et al. A Novel Coronavirus from Patients with Pneumonia in China, 2019. N. Engl. J. Med. 2020. [Google Scholar] [CrossRef]
  120. Oberg, T.; Brosseau, L.M. Surgical Mask Filter and Fit Performance. Am. J. Infect. Control 200836, 276–282. [Google Scholar] [CrossRef]
  121. Eninger, R.M.; Honda, T.; Adhikari, A.; Heinonen-Tanski, H.; Reponen, T.; Grinshpun, S.A. Filter Performance of N99 and N95 Facepiece Respirators Against Viruses and Ultrafine Particles. Ann. Occup. Hyg. 200852, 385–396. [Google Scholar] [CrossRef]
  122. Morawska, L. Droplet Fate in Indoor Environments, or Can We Prevent the Spread of Infection? Indoor Air 200616, 335–347. [Google Scholar] [CrossRef]
  123. Ueki, H.; Furusawa, Y.; Iwatsuki-Horimoto, K.; Imai, M.; Kabata, H.; Nishimura, H.; Kawaoka, Y. Effectiveness of Face Masks in Preventing Airborne Transmission of SARS-CoV-2. mSphere 20205, e00637-20. [Google Scholar] [CrossRef]
  124. Radonovich, L.J.; Simberkoff, M.S.; Bessesen, M.T.; Brown, A.C.; Cummings, D.A.T.; Gaydos, C.A.; Los, J.G.; Krosche, A.E.; Gibert, C.L.; Gorse, G.J.; et al. N95 Respirators vs Medical Masks for Preventing Influenza Among Health Care Personnel: A Randomized Clinical Trial. JAMA 2019322, 824–833. [Google Scholar] [CrossRef]
  125. Loeb, M.; Dafoe, N.; Mahony, J.; John, M.; Sarabia, A.; Glavin, V.; Webby, R.; Smieja, M.; Earn, D.J.D.; Chong, S.; et al. Surgical Mask vs N95 Respirator for Preventing Influenza Among Health Care Workers: A Randomized Trial. JAMA 2009302, 1865–1871. [Google Scholar] [CrossRef]
  126. Konda, A.; Prakash, A.; Moss, G.A.; Schmoldt, M.; Grant, G.D.; Guha, S. Aerosol Filtration Efficiency of Common Fabrics Used in Respiratory Cloth Masks. ACS Nano 202014, 6339–6347. [Google Scholar] [CrossRef]
  127. Chughtai, A. Use of Cloth Masks in the Practice of Infection Control–Evidence and Policy Gaps. Int. J. Infect. Control 20139. [Google Scholar] [CrossRef]
  128. Labortest-Schutzmasken im Härtetest: Die Meisten Filtern Ungenügend. Available online: https://www.srf.ch/news/panorama/labortest-schutzmasken-im-haertetest-die-meisten-filtern-ungenuegend (accessed on 12 November 2020).
  129. MacIntyre, C.R.; Cauchemez, S.; Dwyer, D.E.; Seale, H.; Cheung, P.; Browne, G.; Fasher, M.; Wood, J.; Gao, Z.; Booy, R.; et al. Face Mask Use and Control of Respiratory Virus Transmission in Households. Emerg. Infect. Dis. 200915, 233–241. [Google Scholar] [CrossRef]
  130. Xiao, J.; Shiu, E.Y.C.; Gao, H.; Wong, J.Y.; Fong, M.W.; Ryu, S.; Cowling, B.J. Nonpharmaceutical Measures for Pandemic Influenza in Nonhealthcare Settings—Personal Protective and Environmental Measures. Emerg. Infect. Dis. 202026, 967–975. [Google Scholar] [CrossRef]
  131. Aiello, A.E.; Murray, G.F.; Perez, V.; Coulborn, R.M.; Davis, B.M.; Uddin, M.; Shay, D.K.; Waterman, S.H.; Monto, A.S. Mask Use, Hand Hygiene, and Seasonal Influenza-like Illness among Young Adults: A Randomized Intervention Trial. J. Infect. Dis. 2010201, 491–498. [Google Scholar] [CrossRef]
  132. Bundgaard, H.; Bundgaard, J.S.; Raaschou-Pedersen, D.E.T.; von Buchwald, C.; Todsen, T.; Norsk, J.B.; Pries-Heje, M.M.; Vissing, C.R.; Nielsen, P.B.; Winsløw, U.C.; et al. Effectiveness of Adding a Mask Recommendation to Other Public Health Measures to Prevent SARS-CoV-2 Infection in Danish Mask Wearers. Ann. Intern. Med. 2020. [Google Scholar] [CrossRef]
  133. Smart, N.R.; Horwell, C.J.; Smart, T.S.; Galea, K.S. Assessment of the Wearability of Facemasks against Air Pollution in Primary School-Aged Children in London. Int. J. Environ. Res. Public Health 202017, 3935. [Google Scholar] [CrossRef]
  134. Forgie, S.E.; Reitsma, J.; Spady, D.; Wright, B.; Stobart, K. The “Fear Factor” for Surgical Masks and Face Shields, as Perceived by Children and Their Parents. Pediatrics 2009124, e777–e781. [Google Scholar] [CrossRef]
  135. Schwarz, S.; Jenetzky, E.; Krafft, H.; Maurer, T.; Martin, D. Corona Children Studies “Co-Ki”: First Results of a Germany-Wide Registry on Mouth and Nose Covering (Mask) in Children. Monatsschrift Kinderheilkde 2021, 1–10. [Google Scholar] [CrossRef]
  136. Zoccal, D.B.; Furuya, W.I.; Bassi, M.; Colombari, D.S.A.; Colombari, E. The Nucleus of the Solitary Tract and the Coordination of Respiratory and Sympathetic Activities. Front. Physiol. 20145, 238. [Google Scholar] [CrossRef]
  137. Neilson, S. The Surgical Mask Is a Bad Fit for Risk Reduction. CMAJ 2016188, 606–607. [Google Scholar] [CrossRef]
  138. SOCIUM Research Center on Inequality and Social Policy, Universität Bremen. Available online: https://www.socium.uni-bremen.de/ueber-das-socium/aktuelles/archiv/ (accessed on 28 January 2021).
  139. Fadare, O.O.; Okoffo, E.D. Covid-19 Face Masks: A Potential Source of Microplastic Fibers in the Environment. Sci. Total Environ. 2020737, 140279. [Google Scholar] [CrossRef]
  140. Potluri, P.; Needham, P. Technical Textiles for Protection (Manchester EScholar-The University of Manchester); Woodhead Publishing: Cambridge, UK, 2005. [Google Scholar]
  141. Schnurr, R.E.J.; Alboiu, V.; Chaudhary, M.; Corbett, R.A.; Quanz, M.E.; Sankar, K.; Srain, H.S.; Thavarajah, V.; Xanthos, D.; Walker, T.R. Reducing Marine Pollution from Single-Use Plastics (SUPs): A Review. Mar. Pollut. Bull. 2018137, 157–171. [Google Scholar] [CrossRef]
  142. Reid, A.J.; Carlson, A.K.; Creed, I.F.; Eliason, E.J.; Gell, P.A.; Johnson, P.T.J.; Kidd, K.A.; MacCormack, T.J.; Olden, J.D.; Ormerod, S.J.; et al. Emerging Threats and Persistent Conservation Challenges for Freshwater Biodiversity. Biol. Rev. Camb. Philos. Soc. 201994, 849–873. [Google Scholar] [CrossRef]
  143. Fisher, K.A.; Tenforde, M.W.; Feldstein, L.R.; Lindsell, C.J.; Shapiro, N.I.; Files, D.C.; Gibbs, K.W.; Erickson, H.L.; Prekker, M.E.; Steingrub, J.S.; et al. Community and Close Contact Exposures Associated with COVID-19 among Symptomatic Adults ≥18 Years in 11 Outpatient Health Care Facilities-United States, July 2020. MMWR Morb. Mortal. Wkly. Rep. 202069, 1258–1264. [Google Scholar] [CrossRef]
  144. Belkin, N. The Evolution of the Surgical Mask: Filtering Efficiency versus Effectiveness. Infect. Control Hosp. Epidemiol. 199718, 49–57. [Google Scholar] [CrossRef]
  145. Cowling, B.J.; Chan, K.-H.; Fang, V.J.; Cheng, C.K.Y.; Fung, R.O.P.; Wai, W.; Sin, J.; Seto, W.H.; Yung, R.; Chu, D.W.S.; et al. Facemasks and Hand Hygiene to Prevent Influenza Transmission in Households: A Cluster Randomized Trial. Ann. Intern. Med. 2009151, 437–446. [Google Scholar] [CrossRef]
  146. Cowling, B.J.; Zhou, Y.; Ip, D.K.M.; Leung, G.M.; Aiello, A.E. Face Masks to Prevent Transmission of Influenza Virus: A Systematic Review. Epidemiol. Infect. 2010138, 449–456. [Google Scholar] [CrossRef]
  147. Institute of Medicine (US). Committee on Personal Protective Equipment for Healthcare Personnel to Prevent Transmission of Pandemic Influenza and Other Viral Respiratory Infections: Current Research Issues. In Preventing Transmission of Pandemic Influenza and Other Viral Respiratory Diseases: Personal Protective Equipment for Healthcare Personnel: Update 2010; Larson, E.L., Liverman, C.T., Eds.; National Academies Press (US): Washington, DC, USA, 2011; ISBN 978-0-309-16254-8. [Google Scholar]
  148. Matuschek, C.; Moll, F.; Fangerau, H.; Fischer, J.C.; Zänker, K.; van Griensven, M.; Schneider, M.; Kindgen-Milles, D.; Knoefel, W.T.; Lichtenberg, A.; et al. The History and Value of Face Masks. Eur. J. Med. Res. 202025, 23. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
  149. Spooner, J.L. History of Surgical Face Masks. AORN J. 19675, 76–80. [Google Scholar] [CrossRef]
  150. Burgess, A.; Horii, M. Risk, Ritual and Health Responsibilisation: Japan’s “safety Blanket” of Surgical Face Mask-Wearing. Sociol. Health Illn. 201234, 1184–1198. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
  151. Beck, U. Risk Society, towards a New Modernity; SAGE Publications Ltd: Thousand Oaks, CA, USA, 1992. [Google Scholar]
  152. Cheng, K.K.; Lam, T.H.; Leung, C.C. Wearing Face Masks in the Community during the COVID-19 Pandemic: Altruism and Solidarity. Lancet 2020. [Google Scholar] [CrossRef]
  153. Melnychuk, M.C.; Dockree, P.M.; O’Connell, R.G.; Murphy, P.R.; Balsters, J.H.; Robertson, I.H. Coupling of Respiration and Attention via the Locus Coeruleus: Effects of Meditation and Pranayama. Psychophysiology 201855, e13091. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
  154. Andresen, M.C.; Kunze, D.L. Nucleus Tractus Solitarius–Gateway to Neural Circulatory Control. Annu. Rev. Physiol. 199456, 93–116. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
  155. Kline, D.D.; Ramirez-Navarro, A.; Kunze, D.L. Adaptive Depression in Synaptic Transmission in the Nucleus of the Solitary Tract after In Vivo Chronic Intermittent Hypoxia: Evidence for Homeostatic Plasticity. J. Neurosci. 200727, 4663–4673. [Google Scholar] [CrossRef]
  156. King, T.L.; Heesch, C.M.; Clark, C.G.; Kline, D.D.; Hasser, E.M. Hypoxia Activates Nucleus Tractus Solitarii Neurons Projecting to the Paraventricular Nucleus of the Hypothalamus. Am. J. Physiol. Regul. Integr. Comp. Physiol. 2012302, R1219–R1232. [Google Scholar] [CrossRef]
  157. Yackle, K.; Schwarz, L.A.; Kam, K.; Sorokin, J.M.; Huguenard, J.R.; Feldman, J.L.; Luo, L.; Krasnow, M.A. Breathing Control Center Neurons That Promote Arousal in Mice. Science 2017355, 1411–1415. [Google Scholar] [CrossRef]
  158. Menuet, C.; Connelly, A.A.; Bassi, J.K.; Melo, M.R.; Le, S.; Kamar, J.; Kumar, N.N.; McDougall, S.J.; McMullan, S.; Allen, A.M. PreBötzinger Complex Neurons Drive Respiratory Modulation of Blood Pressure and Heart Rate. eLife 20209, e57288. [Google Scholar] [CrossRef]
  159. Zope, S.A.; Zope, R.A. Sudarshan Kriya Yoga: Breathing for Health. Int. J. Yoga 20136, 4–10. [Google Scholar] [CrossRef]
  160. Cummins, E.P.; Strowitzki, M.J.; Taylor, C.T. Mechanisms and Consequences of Oxygen and Carbon Dioxide Sensing in Mammals. Physiol. Rev. 2020100, 463–488. [Google Scholar] [CrossRef]
  161. Jafari, M.J.; Khajevandi, A.A.; Mousavi Najarkola, S.A.; Yekaninejad, M.S.; Pourhoseingholi, M.A.; Omidi, L.; Kalantary, S. Association of Sick Building Syndrome with Indoor Air Parameters. Tanaffos 201514, 55–62. [Google Scholar]
  162. Redlich, C.A.; Sparer, J.; Cullen, M.R. Sick-Building Syndrome. Lancet 1997349, 1013–1016. [Google Scholar] [CrossRef]
  163. Kaw, R.; Hernandez, A.V.; Walker, E.; Aboussouan, L.; Mokhlesi, B. Determinants of Hypercapnia in Obese Patients with Obstructive Sleep Apnea: A Systematic Review and Metaanalysis of Cohort Studies. Chest 2009136, 787–796. [Google Scholar] [CrossRef]
  164. Edwards, N.; Wilcox, I.; Polo, O.J.; Sullivan, C.E. Hypercapnic Blood Pressure Response Is Greater during the Luteal Phase of the Menstrual Cycle. J. Appl. Physiol. 199681, 2142–2146. [Google Scholar] [CrossRef]
  165. AAFA Community Services. What People with Asthma Need to Know about Face Masks and Coverings during the COVID-19 Pandemic. Available online: https://community.aafa.org/blog/what-people-with-asthma-need-to-know-about-face-masks-and-coverings-during-the-covid-19-pandemic (accessed on 29 January 2021).
  166. Shigemura, M.; Lecuona, E.; Angulo, M.; Homma, T.; Rodríguez, D.A.; Gonzalez-Gonzalez, F.J.; Welch, L.C.; Amarelle, L.; Kim, S.-J.; Kaminski, N.; et al. Hypercapnia Increases Airway Smooth Muscle Contractility via Caspase-7-Mediated MiR-133a-RhoA Signaling. Sci. Transl. Med. 201810, eaat1662. [Google Scholar] [CrossRef]
  167. Roberge, R. Facemask Use by Children during Infectious Disease Outbreaks. Biosecur. Bioterror. 20119, 225–231. [Google Scholar] [CrossRef]
  168. Schwarz, S.; Jenetzky, E.; Krafft, H.; Maurer, T.; Steuber, C.; Reckert, T.; Fischbach, T.; Martin, D. Corona bei Kindern: Die Co-Ki Studie. Mon. Kinderheilkde 2020. [Google Scholar] [CrossRef]
  169. van der Kleij, L.A.; De Vis, J.B.; de Bresser, J.; Hendrikse, J.; Siero, J.C.W. Arterial CO2 Pressure Changes during Hypercapnia Are Associated with Changes in Brain Parenchymal Volume. Eur. Radiol. Exp. 20204, 17. [Google Scholar] [CrossRef]
  170. Geer Wallace, M.A.; Pleil, J.D. Evolution of Clinical and Environmental Health Applications of Exhaled Breath Research: Review of Methods: Instrumentation for Gas-Phase, Condensate, and Aerosols. Anal. Chim. Acta 20181024, 18–38. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
  171. Sukul, P.; Schubert, J.K.; Zanaty, K.; Trefz, P.; Sinha, A.; Kamysek, S.; Miekisch, W. Exhaled Breath Compositions under Varying Respiratory Rhythms Reflects Ventilatory Variations: Translating Breathomics towards Respiratory Medicine. Sci. Rep. 202010, 14109. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
  172. Lai, P.S.; Christiani, D.C. Long-Term Respiratory Health Effects in Textile Workers. Curr. Opin. Pulm. Med. 201319, 152–157. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
  173. Goetz, L.H.; Schork, N.J. Personalized Medicine: Motivation, Challenges and Progress. Fertil. Steril. 2018109, 952–963. [Google Scholar] [CrossRef]
  174. Samannan, R.; Holt, G.; Calderon-Candelario, R.; Mirsaeidi, M.; Campos, M. Effect of Face Masks on Gas Exchange in Healthy Persons and Patients with COPD. Ann. ATS 2020. [Google Scholar] [CrossRef]
  175. Streeck, H.; Schulte, B.; Kuemmerer, B.; Richter, E.; Hoeller, T.; Fuhrmann, C.; Bartok, E.; Dolscheid, R.; Berger, M.; Wessendorf, L.; et al. Infection Fatality Rate of SARS-CoV-2 Infection in a German Community with a Super-Spreading Event. medRxiv 2020. [Google Scholar] [CrossRef]
  176. Ioannidis, J. The Infection Fatality Rate of COVID-19 Inferred from Seroprevalence Data. medRxiv 2020. [Google Scholar] [CrossRef]
  177. Executive Board: Special Session on the COVID-19 Response. Available online: https://www.who.int/news-room/events/detail/2020/10/05/default-calendar/executive-board-special-session-on-the-covid19-response (accessed on 13 November 2020).
  178. International Health Conference. WHO-Constitution of the World Health Organization. 1946. Bull. World Health Organ. 200280, 983–984. [Google Scholar]

doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

Wetenschappelijk onderzoek wijst keer op keer uit dat mondkapjes niet beschermen tegen virussen en niet effectief zijn tegen de verspreiding van virussen. Gebruik van mondkapjes leidt eerder tot meer risico’s en kan schadelijk zijn voor de gezondheid, schrijft Dr. Colleen Huber. (Het oorspronkelijke artikel in het Engels (06-07-2020). Vertaald door E. Maatkamp. Als Colleen Schmidt publiceerde zij ook in The Lancet.)

Terwijl ik dit schrijf, is er onder het publiek een sterke opleving in het gebruik van mondkapjes in publieke ruimten – in de VS en in andere landen. Het publiek heeft van de media en de overheid te horen gekregen dat het gebruik van een mondkapje, zelfs als je niet ziek bent, kan voorkomen dat anderen besmet worden met SARS-CoV-2, de besmettelijke overbrenger van de ziekte COVID-19.

Dit is een bespreking van de ‘peer reviewed’ (door vakgenoten getoetste) medische literatuur over de invloed van mondkapjes op de gezondheid, zowel immunologisch als lichamelijk. Het doel van dit artikel is de beschikbare gegevens te onderzoeken omtrent de effectiviteit van mondkapjes en over de veiligheid van de mondkapjes zelf. De reden dat beide onderzoeken beschreven worden in dit artikel is dat voor het algemene publiek en het individu een risicoanalyse beschikbaar moet zijn waarin de nadelen en de voordelen van mondkapjes opgesomd worden, zodat men weloverwogen kan besluiten of (en zo ja wanneer) men een mondkapje zou kunnen dragen.

Zijn mondkapjes effectief in het voorkomen van de verspreiding van respiratoire (ademhalings-) pathogenen (ziekteverwekkers)?

In deze meta-analyse (zie noot 1) werd ontdekt dat mondkapjes (gezichtsmaskers) geen meetbaar effect hadden op de verspreiding/transmissie/overdracht van virale infecties.[1] De studie toonde het volgende aan: ‘Vergeleken met het niet dragen van mondkapjes was er geen reductie (afname) van griepachtige ziektegevallen of vastgestelde (bewezen) griep onder de algemene bevolking en onder zorgmedewerkers.’

Deze meta-analyse (verricht in 2020, zie noot 2) toont aan dat het bewijs uit een gerandomiseerde controlestudie naar de effectiviteit van mondkapjes, de bewering dat mondkapjes een substantieel afremmend effect hebben op de verspreiding van door het laboratorium bevestigde griep niet bevestigt – of de mondkapjes nu gedragen worden door besmette personen (beheersing van de bron) of door personen onder het algemene publiek om hun vatbaarheid voor de ziekte te reduceren.[2]

Een ander recent onderzoek (zie noot 3) concludeerde dat mondkapjes geen aantoonbare bescherming bieden tegen specifiek COVID-19, hoewel mondkapjesgebruik in 3 van de 31 studies verbonden leek te kunnen worden met een ‘zeer geringe afname’ van de kans op het ontwikkelen van een griepachtige ziekte.[3]

Deze studie uit 2019 (zie noot 4) onder 2.862 deelnemers toonde aan dat zowel het gebruik van N95-mondkapjes als chirurgische mondkapjes ‘als resultaat gaf dat er geen significant verschil bestond in de incidentie (het aantal nieuwe ziektegevallen) van door het laboratorium bevestigde griep’.[4]

De kans om COVID-19 te krijgen door een vluchtig contact in een publieke ruimte is minimaal. In veel gevallen is de wens van breed mondkapjesgebruik in de samenleving een reflexieve reactie op angst voor de pandemie

De volgende meta-analyse uit 2016 (zie noot 5) toonde aan dat zowel gerandomiseerde controlestudies als observatiestudies naar N95-mondkapjes en chirurgische respirators (gezichtsmaskers) die door zorgmedewerkers gedragen werden, geen preventief voordeel aantoonden met betrekking tot de overdracht van acute luchtweginfecties. Men concludeerde ook dat de verspreiding van acute luchtweginfecties ‘plaatsgevonden zou kunnen hebben door contaminatie (besmetting) van de verstrekte beschermingsmiddelen bij opslag en hergebruik van mondkapjes gedurende de werkdag’.[5]

Een meta-analyse uit 2011 (zie noot 6) van 17 studies naar mondkapjesgebruik en het effect daarvan op de verspreiding van influenza toonde aan dat ‘geen van de studies een afdoende relatie liet zien tussen mondkapjes/respiratorgebruik en bescherming tegen een influenzabesmetting.’[6] Maar de auteurs speculeerden dat de effectiviteit van de mondkapjes verbonden kan zijn aan vroegtijdig, consistent en juist gebruik. Mondkapjesgebruik bleek ook niet te beschermen tegen de gewone verkoudheid (dit bleek uit controlestudies waarbij mondkapjesdragers vergeleken werden met zorgmedewerkers die geen mondkapje droegen).[7]

Luchtstroming rond mondkapjes

Mondkapjes worden verondersteld effectief te zijn in het belemmeren van de voorwaartse verplaatsing en verspreiding van virusdeeltjes. Maar bij de mensen die in deze studie (zie noot 8) naast of achter een mondkapjesdrager óf een niet-mondkapjesdrager stonden of zaten, werd geconstateerd dat er meer besmettingen optraden door met virus geladen respiratoire druppels (vochtige uitademingsproducten) van mondkapjesdragers dan van niet-mondkapjesdragers – door ‘lekkage van plotselinge sterke achterwaartse en benedenwaartse luchtstromen (zoals niezen) die via de zijkanten en onderkant van het mondkapje ontsnapten en daardoor grote risico’s gaven’, en door de ‘potentieel gevaarlijke lekkage van sterke luchtstromen die enkele meters ver reikten’.[8]

Bij alle mondkapjes werd gedacht dat zij de voorwaartse luchtstroming met 90 procent of meer zouden reduceren vergeleken met het niet dragen van een mondkapje. Maar stromingsvisualisatie met schlieren toonde aan dat bij mensen die chirurgische mondkapjes of gewone stoffen mondkapjes droegen verder reikende luchtstromingen langs het voorhoofd optraden dan bij mensen die geen mondkapje droegen (dat betrof dan ongefilterde opwaartse luchtstromen die langs de wenkbrauwen omhoog gingen). De afgelegde afstanden bedroegen 182 mm bij de chirurgische mondkapjes en 203 mm bij de stoffen mondkapjes, versus 0 mm bij de niet-mondkapjesdragers. Achterwaartse ongefilterde luchtstromen waren sterk bij alle mondkapjes (vergeleken bij de niet-mondkapjesdragers).

Bij zowel N-95 mondkapjes als chirurgische mondkapjes werd waargenomen dat de uitgestoten deeltjes van 0,03 tot 1 micron (micrometer) afgebogen werden of afketsten rond de randen van het mondkapje (en zich zo verder verplaatsten – denk maar aan een flipperkast – E. M.) en dat er een meetbare penetratie was van het filter bij elk mondkapje.[9]

Penetratie van mondkapjes

Een studie (zie noot 10) naar 44 merkmondkapjes toonde aan dat er gemiddeld 35,6 procent penetratie plaatsvond (+ 34,7 procent). De meeste medische mondkapjes hadden meer dan 20 procent penetratie, terwijl ‘algemene mondkapjes en zakdoeken’ geen enkele beschermende functie bleken te hebben in termen van aerosol-filtratie-efficiëntie’. De studie toonde aan dat ‘medische mondkapjes, algemene mondkapjes en zakdoeken weinig bescherming boden tegen respiratoire aerosolen (een aerosol is een colloïdaal mengsel van vaste deeltjes of vloeistofdruppels in een gas)’[10]. Bij de ademhaling bestaan de relevante aerosolen uit de suspensie van bacteriële of virale deeltjes die in- of uitgeademd worden.

Zwangere zorgmedewerkers die een N95-mondkapje droegen, bleken 13,8 procent minder zuurstof te verbruiken dan de controlegroep (die geen N95-mondkapje droeg)

In een andere studie (zie noot 11) was de penetratie van stoffen mondkapjes door kleine vaste deeltjes bijna 97 procent, en bij medische mondkapjes 44 procent.[11]

N95-mondkapjes

Honeywell is de maker van de N95-mondkapjes. Die zijn vervaardigd met een 0,3 micronfilter.[12] Ze worden N95-mondkapjes genoemd omdat 95 procent van de deeltjes met een diameter van 0,3 micron uitgefilterd worden aan de voorzijde mid-dels een elektrostatisch mechanisme. Coronavirussen hebben een diameter van ongeveer 0,125 micron. De meta-analyse toonde aan dat N95-mondkapjes geen betere bescherming boden tegen virale infecties of influenza-achtige infecties dan de gewone mondkapjes.[13] Een andere studie (zie noot 14) gaf echter wel aan dat ze meer bescherming boden na een ‘fit-test’ (op pasvorm getest) vergeleken met chirurgische mondkapjes.[14]

Deze studie (zie noot 15) toonde aan dat 624 van de 714 mensen die een N95-mondkapje droegen zichtbare spleten lieten bestaan (tussen het gezicht en het mondkapje) na het opdoen van hun mondkapje.[15]

Chirurgische mondkapjes

Deze studie (zie noot 16) toonde aan dat chirurgische mondkapjes geen bescherming boden tegen influenza.[16] Een andere studie (zie noot 17) toonde aan dat chirurgische mondkapjes een ratio van ongeveer 85 procent penetratie van inactieve influenzadeeltjes vertoonden (in de vorm van aerosolen) en ongeveer 90 procent van de staphylococcus aureus bacterie, hoewel deeltjes van deze bacterie een ongeveer 6 keer grotere diameter hebben dan influenzadeeltjes.[17]

Het gebruik van mondkapjes in de chirurgie (in de operatiekamer) bleek zelfs een lichte toename van incidenten van post-operatieve wondinfecties te geven vergeleken met het niet gebruiken van mondkapjes in de operatiekamer (in een studie van 3.088 operaties).[18] De chirurgische mondkapjes bleken geen aanvullende beschermende effecten te hebben voor de patiënten. Andere studies toonden geen verschil aan in aantallen wondinfecties met en zonder mondkapje.[19], [20]

Deze studie (zie noot 21) toonde aan dat ‘er een gebrek aan substantieel bewijs is voor het onderbouwen van de bewering dat mondkapjes de patiënt of de chirurg beschermen tegen infectieuze besmettingen’.[21]

Deze studie (zie noot 22) toonde aan dat medische mondkapjes een filtratie-effect hebben van tussen de 30 en 50 procent.[22]

In het bijzonder stellen we nu de vraag of chirurgische mondkapjes effectief zijn in het stoppen van de menselijke overdracht van coronavirussen. Zowel experimentele groepen als controlegroepen, respectievelijk met en zonder mondkapje, bleken ‘geen detecteerbare virussen te verspreiden in ademhalingsdruppels of aerosolen’.[23] In deze studie controleerden ze niet de ineffectiviteit – dat is de onwerkzaamheid of inactiviteit – van de coronavirussen die in de uitgeademde lucht gevonden werden.

Een studie (zie noot 24) naar aerosolpenetratie toonde aan dat twee van de vijf chirurgische mondkapjes die bestudeerd werden 51 tot 89 procent penetratie van polydisperse aerosolen opleverde.[24]

In een andere studie (zie noot 25) die geïnfecteerde proefpersonen observeerde terwijl zij hoestten, ‘waren noch de chirurgische noch de katoenen mondkapjes effectief in het uitfilteren (tegenhouden) van SARS-CoV-2’. Er werden bovendien meer virale deeltjes gevonden aan de buitenkant van het mondkapje dan aan de binnenkant.[25]

Stoffen mondkapjes

Stoffen maskers of mondkapjes blijken laag-efficiënt te zijn in het blokkeren van deeltjes van 0,3 micron en kleiner. Aerosolpenetratie door de verschillende stoffen mondkapjes die in deze studie (zie noot 26) werden beoordeeld, bedroeg tussen 74 en 90 procent. De filtratie-effectiviteit van geweven mondkapjes bedroeg 3 tot 33 procent.[26]

Zorgmedewerkers die stoffen mondkapjes droegen, bleken 13 keer meer risico te lopen op influenza-achtige ziekten dan zorgmedewerkers die medische mondkapjes droegen.[27]

Zorgmedewerkers die stoffen mondkapjes droegen, hadden een significant hogere prevalentie van influenza-achtige ziekten … De toename van de infectieratio bij mondkapjesdragers kan het gevolg zijn van een verzwakking van het immuunsysteem

Deze analyse uit 1920 (zie noot 28) van stoffen mondkapjes die gebruikt werden tijdens de pandemie in 1918 onderzoekt het falen van mondkapjes in het vertragen of stoppen van de verspreiding van de Spaanse griep in die tijd. De studie concludeerde dat het aantal lagen stof nodig om penetratie van pathogene microben te voorkomen verstikkend hoog zou zijn en om die reden konden zulke mondmaskers niet gebruikt worden, maar ook vanwege het probleem van lekkage rond de randen van de stoffen mondkapjes.[28]

Mondkapjes en -maskers tegen COVID-19

Een artikel in het New England Journal of Medicine over mondkapjesgebruik in relatie tot COVID-19 beoordeelt de kwestie als volgt: ‘Wij weten dat het dragen van een mondkapje buiten de zorgfaciliteiten weinig of geen bescherming biedt tegen een infectie. Publieke gezondheidsautoriteiten definiëren een significante blootstelling aan het Coronavirus als een ‘van aangezicht tot aangezicht’-contact met een symptomatische COVID-patiënt binnen 1 meter 80 dat ten minste enkele minuten duurt (sommigen zeggen meer dan 10 of zelfs 20 minuten). De kans om COVID-19 te krijgen door een vluchtig contact in een publieke ruimte is derhalve minimaal. In veel gevallen is de wens van breed mondkapjesgebruik in de samenleving een reflexieve reactie op angst voor de pandemie’.[29]

Zijn mondkapjes veilig?

1. Tijdens het wandelen of andere sportieve activiteiten

Dragers van chirurgische mondkapjes hadden duidelijk meer last van kortademigheid na een wandeling van 6 minuten dan mensen die dezelfde wandeling zonder mondkapje voltooiden.[30]

Onderzoekers zijn bezorgd over de mogelijke problemen die mondkapjes veroorzaken in de ademhalings-, bloedcirculatie- en immuunsystemen door zuurstofgebrek tijdens lichamelijke activiteit en door een substantieel gebrek aan kooldioxidewisseling door de uitgeademde lucht die na het uitademen achterblijft in het mondkapje. Ten gevolge van hypercapnie (te veel kooldioxide in het bloed) kan er overbelasting van hart en nieren optreden en een verschuiving naar metabolische acidose (verzuring van het bloed, een te lage pH).[31]

2. De risico’s van N95-mondkapjes

Zwangere zorgmedewerkers die een N95-mondkapje droegen, bleken 13,8 procent minder zuurstof te verbruiken dan de controlegroep (die geen N95-mondkapje droeg). Zij ademden ook 17,7 procent minder kooldioxide uit.[32] Patiënten met nierfalen werden ook onderzocht terwijl zij N95-mondkapjes droegen. Vergeleken met de controlegroep nam hun ‘gedeeltelijke zuurstofdruk’ (PaO2) significant af, terwijl zij een toename van ademhalingsmoeilijkheden – en de schadelijke gevolgen daarvan – constateerden.[33] Van de patiënten ontwikkelde 19 procent verschillende gradaties van hypoxemie (zuurstoftekort in het bloed) tijdens het dragen van het mondkapje.

De N95-mondkapjes die zorgmedewerkers droegen, werden bemonsterd en geanalyseerd op de aanwezigheid (in de stof van het mondkapje) van het influenzavirus in de door hen uitgeademde bio-aerosolen.[34] In het griepseizoen van 2015 werd bij 25 procent van de mondkapjes van de zorgmedewerkers die op een spoedafdeling werkten het influenzavirus gevonden.[35]

Dragers van chirurgische mondkapjes hadden duidelijk meer last van kortademigheid na een wandeling van 6 minuten dan mensen die dezelfde wandeling zonder mondkapje voltooiden

3. De risico’s van chirurgische mondkapjes

De chirurgische mondkapjes (of liever het residu van de uitgeademde bio-aerosolen) van zorgmedewerkers werden ook bemonsterd en geanalyseerd op de aanwezigheid van het influenzavirus.[36] Er werden verschillende respiratoire pathogenen gevonden aan de buitenzijde van gebruikte medische mondkapjes, hetgeen kon resulteren in zelfbesmetting. Dat risico bleek toe te nemen naarmate het mondkapje langer gedragen werd.[37] Chirurgische mondkapjes bleken ook een besmettelijke broedplaats van bacteriën te zijn. De bron van de bacteriën bleek het lichaam van de chirurgen te zijn, niet de operatiekamer.[38] Gezien het feit dat chirurgen tijdens de operatie van top tot teen beschermd zijn met speciale kleding, zou dit resultaat met name alarmerend moeten zijn voor leken die mondkapjes dragen. Zonder de bescherming van de chirurgische kleding hebben leken over het algemeen veel meer contact met hun eigen huid die als bron dient voor de accumulatie van bacteriën op en in hun mondkapje dan chirurgen.

4. Het risico van stoffen mondkapjes

Zorgmedewerkers die stoffen mondkapjes droegen, hadden een significant hogere prevalentie[39] van influenza-achtige ziekten nadat zij gedurende vier weken onafgebroken een mondkapje gedragen hadden tijdens hun werkzaamheden vergeleken met de controlegroep die ze niet droeg.[40] De toename van de infectieratio bij mondkapjesdragers kan het gevolg zijn van een verzwakking van het immuunsysteem tijdens het dragen van het mondkapje. Chirurgen bleken een lagere zuurstofsaturatie in hun bloed te hebben na operaties van slechts 30 minuten.[41] Een lager zuurstofgehalte in het bloed activeert het eiwitcomplex HIF-1 alfa (Hypoxia Inducible Factor).[42], [43] Dat zorgt op zijn beurt weer voor een verminderde regulering van de CD4+ T-cellen. De CD4+ T-cellen zijn echter noodzakelijk voor een goede virale immuniteit.[44]

Een afweging van de risico’s versus de voordelen van mondkapjesgebruik

Sinds de zomer van 2020 zien we dat er in de Verenigde Staten een run is op mondkapjes, vaak gepromoot door de media, politieke leiders en beroemdheden. Zelfgemaakte mondkapjes, stoffen mondkapjes en N95-mondkapjes die je gewoon in de winkel kunt kopen, worden vooral door het publiek gebruikt als het naar de supermarkt gaat (en andere winkels) en bij het betreden van andere openbare gebouwen. Soms worden bandana’s of sjaals gebruikt. Het gebruik van mondkapjes, of het nu stoffen, chirurgische of N95-mondkapjes betreft, vormt slechts een zwakke belemmering voor geaeroliseerde pathogenen (in de lucht zwevende uitgeademde virale of bacteriële deeltjes) zoals we kunnen zien aan de hand van de meta-analyses en andere studies die in dit artikel genoemd worden, zodat zowel de overdracht van geaeroliseerde pathogenen naar omstanders in diverse richtingen als zelfcontaminatie kan plaatsvinden (mogelijk is).

Er moet ook gezegd worden dat mondkapjes de inname van het benodigde volume aan zuurstof belemmert – een volume dat nodig is voor een adequate zuurstofwisseling, resulterend in zichtbare en voelbare lichamelijke symptomen die onwenselijk zijn. Zelfs normale wandelingen van 6 minuten, de meer inspannende activiteiten daargelaten, resulteerden in dyspnoe (kortademigheid of benauwdheid – de bewuste ervaring van een verstoring van de ademhaling). Het volume aan zuurstof dat ingeademd wordt bij een onbelemmerde ademteug bedraagt bij gezond werkende ademhalingsorganen ongeveer 100 ml (nodig voor het in stand houden van de normale lichaamsfuncties), en 100 ml zuurstof overstijgt vele malen het volume dat een pathogeen nodig heeft voor transmissie.

Bovenstaande gegevens laten zien dat mondkapjes meer dienen als obstructie van de normale ademhaling dan als effectieve barrières voor pathogenen. Daarom moeten mondkapjes niet gebruikt worden door het algemene publiek – noch door kinderen, noch door volwassenen. En de beperkingen van de profylactische[45] werking tegen pathogenen moet ook meegewogen worden bij het gebruik in een medische setting.

[1] T. Jefferson, M. Jones, et al. Physical interventions to interrupt or reduce the spread of respiratory viruses, MedRxiv, 07-04-2020.

[2] J. Xiao, E. Shiu, et al. Nonpharmaceutical measures for pandemic influenza in non-healthcare settings – personal protective and environmental measures. Centers for Disease Control. 26(5); mei 2020.

[3] J. Brainard, N. Jones, et al. Facemasks and similar barriers to prevent respiratory illness such as CO-VID19: A rapid systematic review (PDF). MedRxiv, 01-04-2020.

[4] L. Radonovich, M. Simberkoff, et al. N95 respirators vs medical masks for preventing influenza among health care personnel: a randomized clinic trial. JAMA, 03-09-2019, 322(9), pag. 824-833.

[5] J. Smith, C, MacDougall, Effectiveness of N95 respirators versus surgical masks in protecting health care workers from acute respiratory infection: a systematic review and meta-analysis. CMAJ, 17-05-2016, 188(8), pag. 567-574.

[6] F. Bin-Reza, V, Lopez e.a., The use of masks and respirators to prevent transmission of influenza: a systematic review of the scientific evidence, 06-07-2012 (4), pag. 257-267.

[7] J. L. Jacobs, S. Ohde e.a., Use of surgical face masks to reduce the incidence of the common cold among health care workers in Japan: a randomized controlled trial, American Journal of Infection Control, 01-06-2009, deel 37, aflevering 5, pag. 417-419.

[8] M, Viola, B, Peterson e.a., Face coverings, aerosol dispersion and mitigation of virus transmission risk (PDF).

[9] S. Grinshpun, H. Haruta e.a., Performance of an N95 filtering facepiece particular respirator and a surgical mask during human breathing: two pathways for particle penetration, Journal of Occupational and Environmental Hygiene, 2009; 6(10), pag. 593-603.

[10] H. Jung, J. Kim, e.a., Comparison of filtration efficiency and pressure drop in anti-yellow sand masks, quarantine masks, medical masks, general masks, and handkerchiefs, Aerosol and Air Quality Re-search, 19-06-2013 (14), pag. 991-1002.

[11] C. MacIntyre, H. Seale, e.a., A cluster randomized trial of cloth masks compared with medical masks in healthcare workers, BMJ Open, 2015; 5(4).

[12] N95 masks explained.

[13] V. Offeddu, C. Yung, e.a., Effectiveness of masks and respirators against infections in healthcare workers: A systematic review and meta-analysis, Clinical Infectious Diseases 65(11), 01-12-2017; pag. 1934-1942.

[14] C. MacIntyre, Q. Wang e.a., A cluster randomized clinical trial comparing fit-tested and non-fit-tested N95 respirators to medical masks to prevent respiratory virus infection in health care workers. Influenza Journal, 03-12-2010.

[15] M. Walker, Study casts doubt on N95 masks for the public, MedPage Today, 20-05-2020.

[16] C. MacIntyre, Q. Wang e.a., A cluster randomized clinical trial comparing fit-tested and non-fit-tested N95 respirators to medical masks to prevent respiratory virus infection in health care workers. Influenza Journal, 03-12-2010.

[17] N. Shimasaki, A. Okaue e.a., Comparison of the filter efficiency of medical nonwoven fabrics against three different microbe aerosols, Biocontrol Science, 2018; 23(2), pag. 61-69.

[18] Th. G. Tunevall, Postoperative wound infections and surgical face masks: A controlled study, World Journal of Surgery, mei 1991; 15:383-387.

[19] N. Orr, Is a mask necessary in the operating theatre?, Annals of the Royal College of Surgeons of England, 1981:63:390-392.

[20] N. Mitchell, S. Hunt, Surgical face masks in modern operating rooms – a costly and unnecessary ritual?, Journal of Hospital Infection, 18(3); 01-17-1991, pag. 239-242.

[21] C. DaZhou, P. Sivathondan e.a., Unmasking the surgeons: the evidence base behind the use of facemasks in surgery, Journal of the Royal Society of Medicine, juni 2015; 108(6):223-228.

[22] L. Brosseau, M. Sietsema, Commentary: Masks for all for COVID-19 not based on sound data, Uni-versity of Minnesota Center for Infectious Disease and Research Policy, 01-04-2020.

[23] N. Leung, D. Chu e.a., Respiratory virus shedding in exhaled breath and efficacy of face masks Nature Research, 07-03-2020. 26,676-680 (2020).

[24] S. Rengasamy, B. Eimer e.a., Simple respiratory protection – evaluation of the filtration performance of cloth masks and common fabric materials against 20-1000 nm size particles, The Annals of Occupa-tional Hygiene, okt. 2010; 54(7):789-798.

[25] S. Bae, M. Kim e.a., Effectiveness of surgical and cotton masks in blocking SARS-CoV-2: A controlled comparison in 4 patients, Annals of Internal Medicine, 06-04-2020.

[26] S. Rengasamy, B. Eimer, e.a., Simple respiratory protection – evaluation of the filtration performance of cloth masks and common fabric materials against 20-1000 nm size particles, The Annals of Occu-pational Hygiene, Volume 54, Issue 7, okt. 2010, pag. 789-798

[27] C, MacIntyre, H. Seale e.a., A cluster randomized trial of cloth masks compared with medical masks in healthcare workers, BMJ Open. 2015; 5(4).

[28] W. Kellogg, An experimental study of the efficacy of gauze face masks, American Journal of Public Health, 1920, pag. 34-42.

[29] M. Klompas, C. Morris e.a., Universal masking in hospitals in the COVID-19 era, New England Journal of Medicine, 2020; 382 e63.

[30] E. Person, C. Lemercier e.a., Effect of a surgical mask on six minute walking distance, Revue des Maladies Respiratoires, mrt. 2018; 35(3), pag. 264-268.

[31] B. Chandrasekaran, S. Fernandes, Exercise with facemask; are we handling a devil’s sword – a physiological hypothesis, Medical Hypotheses, 22-06-2020, 144:110002.

[32] P. Shuang Ye Tong, A. Sugam Kale e.a., Respiratory consequences of N95-type mask usage in preg-nant healthcare workers – A controlled clinical study, Antimicrobial Resistance & Infection Control, 16-11-2015; 4:48.

[33] T. Kao, K. Huang, e.a., The physiological impact of wearing an N95 mask during hemodialysis as a precaution against SARS in patients with end-stage renal disease, Journal of the Formosan Medical Association, aug. 2004; 103(8), pag. 624-628.

[34] F. Blachere, W. Lindsley e.a., Assessment of influenza virus exposure and recovery from contamina-ted surgical masks and N95 respirators, Journal of Virological Methods, okt. 2018; 260, pag. 98-106.

[35] A. Rule, O. Apau e.a., Healthcare personnel exposure in an emergency department during influenza season, PLoS One, 31-08-2018; 13(8):e0203223.

[36] F. Blachere, W. Lindsley e.a., Assessment of influenza virus exposure and recovery from contami-nated surgical masks and N95 respirators, Journal of Virological Methods, okt. 2018; 260, pag. 98-106.

[37] A. Chughtai, S. Stelzer-Braid e.a., Contamination by respiratory viruses on our surface of medical masks used by hospital healthcare workers, BMC Infectious Diseases, 03-06-2019; 19(1), pag 491.

[38] L. Zhiqing, C. Yongyun e.a., Surgical masks as source of bacterial contamination during operative procedures, Journal of Orthopaedic Translation, 27-06-2018; 14, pag. 57-62.

[39] De ‘prevalentie’ is het aantal bestaande gevallen op een bepaald moment, uitgedrukt in een percen-tage van de bevolking, of het aantal getroffen mensen in een populatie met een standaard omvang, bijvoorbeeld duizend, tienduizend of honderdduizend. In de huidige context wordt het meer alge-meen gebruikt in de betekenis van ‘optreden’ of ‘voorkomen’.

[40] C. MacIntyre, H. Seale, e.a., A cluster randomized trial of cloth masks compared with medical masks in healthcare workers, BMJ Open, 2015; 5(4).

[41] A. Beder, U. Buyukkocak e.a., Preliminary report on surgical mask induced deoxygenation during major surgery, Neurocirugia, 2008; 19, pag. 121-126.

[42] Bij zuurstofgebrek bindt dit eiwitcomplex aan het DNA. Het gevolg is dat er allerlei eiwitten (enzy-men) worden aangemaakt die op hun beurt de functie en het gedrag van cellen beïnvloeden. Bij veel zuurstof in het bloed zit er heel weinig HIF-1 in de cellen, maar bij zuurstofgebrek stijgt de concen-tratie.

[43] D. Lukashev, B. Klebanov, e.a., Cutting edge: Hypoxia-inducible factor 1-alpha and its activation-in-ducible short isoform negatively regulate functions of CD4+ and CD8+ T lymphocytes, Journal of Im-munology, 115 okt. 2006; 177(8), pag. 4962-4965.

[44] A. Sant, A. McMichael, Revealing the role of CD4+ T-cells in viral immunity, The Journal of Experi-mental Medicine, 01-06-2012; 209 (8), pag.1391-1395.

[45] Profylactisch betekent ‘ter voorkoming van’.

doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

Het European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC), zeg maar het RIVM van de EU, kan geen enkel degelijk onderzoek vinden dat de effectiviteit van gezichtsmaskers aantoont. Toch beveelt het ECDC het dragen van mondkapjes in publieke binnenruimten aan. Ze zeggen er wel bij dat het absoluut noodzakelijk is dat ze correct worden gebruikt: handen desinfecteren vóór en na, het masker niet aanraken, niet onder de kin laten hangen en, heel belangrijk: slechts één keer gebruiken. Niet nog een keer opzetten als u hem heeft afgedaan! Oh, u houdt zich niet aan deze regels? Dan loopt u een hogere kans op besmetting.

De Ministeriële Regeling Mondkapjesplicht die op 1 december van kracht werd, waarin het dragen van mondkapjes in onder meer winkels, het OV en op scholen verplicht wordt gesteld, leunt voor zijn wetenschappelijke onderbouwing vrijwel geheel op een rapport van het European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) van april 2020[1]. Hierover schreven wij al eerder een kritische analyse, waarin we concludeerden dat uit dit rapport helemaal niet blijkt dat mondkapjes werken. Integendeel, er blijkt eerder uit dat ze leiden tot méér risico’s voor zowel drager als de omgeving.

Op 15 februari 2021 verscheen een update van dit ECDC-rapport: Using face masks in the community – first update. Dit is dus een belangrijk rapport, omdat het voortbouwt op het rapport uit april dat, zoals gezegd, de wetenschappelijke basis vormt voor de mondkapjesplicht in Nederland. Wat heeft het ECDC dit keer te melden?

De belangrijkste conclusie van het ECDC luidt: “In gebieden waar COVID-19 heerst, wordt het dragen van een medisch of niet-medisch gezichtsmasker aanbevolen in besloten openbare ruimtes en kan worden overwogen in drukke buitenomgevingen.”

Dat lijkt helder, maar bekijken we het rapport in meer detail dan blijkt deze aanbeveling (opnieuw) in het geheel niet wetenschappelijk onderbouwd te zijn. Het is een “beleidsaanbeveling”, die de beleidsmakers waarschijnlijk graag willen horen – geen wetenschappelijke conclusie gebaseerd op deugdelijk medisch onderzoek.

Bizar

Het ECDC onderscheidt drie typen maskers: medische, niet-medische en “respirators” oftewel maskers met een filter (zoals FFP2-maskers, in de V.S. N95 maskers genoemd).

Over de FFP2-maskers, waar Angela Merkel graag mee rondloopt, en die op sommige plaatsen in Duitsland verplicht zijn, kunnen we kort zijn. Het ECDC raadt het dragen van deze maskers af. (Ja, u leest het goed.)

Dit ten eerste omdat er geen bewijs is dat ze werken in niet-medische omstandigheden (buiten het ziekenhuis) en ook omdat het in het dagelijkse leven onmogelijk is om ze correct te gebruiken.

Wat betreft de niet-medische maskers, bijvoorbeeld de stoffen maskers waar onze politieagenten zich mee plegen te tooien, ook hier hoeven we niet veel woorden aan vuil te maken. Het ECDC erkent dat de “zekerheid” die door wetenschappelijk onderzoek wordt geboden over deze maskers “zeer laag” is.

Dat is een understatement voor: nul zekerheid. De ECDC voert namelijk geen enkel goed wetenschappelijk onderzoek aan dat het nut van deze maskers aantoont.

Dat het ECDC desalniettemin het dragen van deze mondmaskers aanbeveelt, en zelfs letterlijk zegt dat er “geen voorkeur kan worden uitgesproken tussen medische en niet-medische maskers”, is bizar, maar ook belangwekkend. Wetenschappelijk kan niet worden aangetoond, dat niet-medische maskers werken. Toch verdienen medische maskers niet de voorkeur volgens het ECDC. Dat impliceert dat het sowieso niets uitmaakt wat voor soort masker je draagt – ze werken allemaal niet.

Wegwerpdingen

Wat schrijft het ECDC dan over het medische masker?

Eerste belangrijke punt: een medisch masker wordt door het ECDC gedefinieerd als een “disposable medical device”, dat wil zeggen, een “wegwerpding”, bedoeld voor eenmalig gebruik.

Dit is een punt dat door de politiek, het RIVM en de dragers van deze maskers compleet wordt genegeerd: je mag een medisch masker maar één keer gebruiken! En liefst niet al te lang – de norm is ongeveer twee uur. Gebruik je hem vaker – en dat doet in de dagelijkse praktijk vrijwel iedereen – dan wordt hij een bron van ziektehaarden. We komen hier nog op terug.

Het ECDC stelt verder dat het medische masker “wordt gebruikt door zorgpersoneel om te voorkomen dat grote ademhalingsdruppels en spatten de mond en neus van de drager bereiken en als middel om de verspreiding van grote ademhalingsdruppels door de drager te voorkomen.”

Ook dit is een heel belangrijke omschrijving. Hij impliceert namelijk dat het medische masker niet geschikt is om aerosolen, die vele malen kleiner zijn dan ademhalingsdruppels, tegen te houden. (Dat wisten we al natuurlijk, dat die maskers daar niet geschikt voor zijn, maar het is toch goed om het nog even bevestigd te krijgen van het ECDC, zij het wat verhuld.)

Tegelijkertijd erkent het ECDC in zijn rapport dat het virus wel degelijk ook wordt verspreid door aerosolen: “In de meeste gevallen wordt aangenomen dat SARS-CoV-2 voornamelijk van persoon op persoon wordt overgedragen via grote ademhalingsdruppels en aerosolen die worden geproduceerd bij het ademen, praten of hoesten, hetzij door inademing of door afzetting op slijmvliezen.”

We kunnen dus meteen al vaststellen dat de werking van mondmaskers hoe dan ook beperkt is. Ze zullen nooit in staat zijn virusoverdracht door aerosolen te voorkomen. (Terzijde: die zogenaamde “grote” druppels zijn ook niet met het blote oog waar te nemen: ze zijn kleiner dan 5 micrometer, een menselijk haar is 150 micrometer.)

Pover bewijs

Wat voor bewijs voert het ECDC aan dat “correct gebruik” van medische mondmaskers niettemin enige effectiviteit heeft? Welnu, dat bewijs is zeer pover. De “zekerheid” van het bewijs wordt door het ECDC zelf omschreven als “laag tot matig” en de effectiviteit van de mondmaskers wordt eveneens omschreven als “laag tot matig”!

Het ECDC vat de bewijsvoering ten aanzien van medische mondmaskers als volgt samen:

“De meeste, maar niet alle, onderzoeken tonen een gunstig effect aan voor medische gezichtsmaskers ter bescherming tegen COVID-19. Dit effect was echter niet statistisch significant in verschillende onderzoeken en de kwaliteit van het bewijs werd in verschillende onderzoeken als laag beoordeeld, dus de resultaten moeten met de nodige voorzichtigheid worden geïnterpreteerd.”

“Door te kijken naar het bewijs uit onderzoeken in gezondheidszorgomgevingen of andere ziekten dan COVID-19 (d.w.z. influenza en andere respiratoire virale infecties), werd de zekerheid van het bewijs niet verbeterd. Sommige van deze studies laten een statistisch significant gunstig effect zien en andere een niet-statistisch significant gunstig effect, terwijl enkele studies een ongunstig effect laten zien voor het gebruik van medische gezichtsmaskers. Bovendien kunnen deze bevindingen niet direct worden geëxtrapoleerd naar COVID-19 en niet-medische omstandigheden, waardoor het moeilijk wordt om conclusies te trekken uit deze onderzoeken voor de preventie van COVID-19 in de samenleving.”

“De grote verschillen in de methodologie van de verschillende studies maken het moeilijk om resultaten te generaliseren naar alle niet-medische omstandigheden en om verschillende studies of omgevingen met elkaar te vergelijken. Er zijn aanvullende studies van hoge kwaliteit nodig om de relevantie van medische gezichtsmaskers bij de COVID-19-pandemie te onderzoeken.”

Dit is dan de conclusie na een jaar “pandemie”: “Er moet meer onderzoek komen.”

En dit is de basis voor het ECDC om het dragen van mondkapjes aan te bevelen! De lezer kan zijn/haar eigen conclusies trekken uit deze tekst.

Onbetrouwbare studies

Kijken we in wat meer detail naar wat er verder over medische mondkapjes te berde wordt gebracht in het rapport, dan zien we waarom het ECDC niet met hardere conclusies kan komen.

De belangrijkste vorm van bewijsvoering in de geneeskunde is de “randomized controlled trial” (RCT). De ECDC kon slechts één RCT vinden gericht op het coronavirus – en die had een resultaat dat niet statistisch significant was.

Deze studie onderzocht bovendien niet de effecten op verspreiding van het virus, alleen de effecten op bescherming tegen het virus. Dit terwijl voor een rechtvaardiging van een mondkapjesplicht juist dat eerste van belang is. Immers, wie een mondkapje wil dragen om zichzelf te beschermen kan dat altijd doen. Dwang kan alleen worden gerechtvaardigd als daar verspreiding mee wordt voorkomen. Er is dus, zo blijkt uit het ECDC rapport, geen enkel goed onderzoek dat aantoont dat dit het geval is.

Sterker, het enige goede onderzoek dat er is, laat juist géén resultaat zien. Wat het ECDC vergeet te melden is dat géén resultaat ook resultaat is. Als het masker zou werken, zou uit deze RCT immers wel resultaat zijn gekomen.

Het ECDC sleept er nog wel een paar studies bij die positieve effecten zouden aantonen, maar steeds wordt er weer bij gezegd dat het om onbetrouwbare studies gaat, waar niet teveel conclusies aan kunnen worden verbonden. Ze zeggen er niet precies bij wat het voor studies zijn, maar je moet daarbij denken aan laboratoriumopstellingen of studies die werken met vragenlijsten die ze door mensen laten invullen.

Het ECCD heeft ook nog studies bekeken naar de effecten van medische maskers op andere virussen dan corona, zoals influenza. Hierbij vonden ze 8 RCTs, waarvan er geen enkele een statistisch significant effect liet zien in wat ze noemen “community settings”, dat wil zeggen, buiten het ziekenhuis om.

In ziekenhuis-situaties werden wel enige positieve resultaten gevonden, maar ook hier gold weer dat “de zekerheid van de bewijsvoering van deze studies werd beoordeeld als laag in verband met het risico van ‘bias’ en ‘indirectness’.”

Ook nu weer vergeet het ECDC te melden dat het feit dat er 8 RCTs zijn die geen resultaat opleveren, boekdelen spreekt. In totaal zijn er 9 RCTs geweest, die geen resultaat hebben opgeleverd. Daaruit kunnen we alleen maar concluderen dat er geen bewijs is dat medische maskers werken tegen virusoverdracht.

Schadelijke effecten

Het is verbijsterend dat het ECDC op basis van dit “bewijsmateriaal” het verantwoord vindt om het dragen van medische én niet-medische (!) maskers aan te bevelen in “besloten publieke ruimten (zoals winkels, supermarkten en openbaar vervoer)” en in “drukbezochte plekken buitenshuis”.

Daarbij stelt het ECDC opmerkelijk genoeg dat er “geen bewijs is dat het dragen van een gezichtsmasker respiratoire of andere ziektes verergert”, hoewel wel wordt erkend dat mensen die gezichtsmaskers dragen “gevoelens van angst kunnen ervaren en moeilijkheden kunnen ondervinden bij het ademhalen”. Ook wordt erkend dat er veel indicaties zijn dat er huidproblemen kunnen ontstaan, dat “nauwsluitende” gezichtsmaskers kunnen leiden tot “hoofdpijnen”, en dat gezichtsmaskers “communicatie kunnen hinderen”.

Over psychische effecten en de effecten op kinderen geen woord in het rapport. Het is duidelijk dat het ECDC daar niet naar heeft gekeken. Onder het motto: het zijn maar kinderen?

De vraag is natuurlijk hoe goed de ECDC-onderzoekers de literatuur hebben onderzocht. Dat is voor een buitenstaander moeilijk te achterhalen. Het rapport moet een meta-analyse voorstellen, maar telt slechts 51 referenties, terwijl er vele onderwerpen worden besproken: FFP2-maskers, medische maskers, niet-medische maskers, gezichtsschermen, enzovoort. Met betrekking tot schadelijke effecten wordt slechts een handjevol referenties gegeven.

Om te kijken hoe representatief het onderzoek is, hebben we een kleine check gedaan. In ons literatuuroverzicht op Ademvrij.NU zijn 39 wetenschappelijke referenties te vinden die laten zien dat mondmaskers niet werken. (Er staat nog veel meer documentatie op, maar dit zijn allemaal oorspronkelijke artikelen uit wetenschappelijke tijdschriften). Daarvan wordt er in het ECDC rapport welgeteld 1 (één) aangehaald. De 38 andere niet.

We hebben er ook nog een ander belangrijk wetenschappelijk artikel bijgehaald om te kijken hoe degelijk de analyse van het ECDC is. Het betreft een overzichtsartikel van Dr. Lisa Brosseau en Dr Margaret Sietsema van de University of Illinois in Chicago, erkende experts op het gebied van respiratoire bescherming en infectieziekten. (Lisa M. Brosseau, Margaret Sietsema, “Commentary: Masks-for-all for COVID-19 not based on sound data”, Center for Infectious Disease Research and Policy, 1 April 2020, https://www.cidrap.umn.edu/news-perspective/2020/04/commentary-masks-all-covid-19-not-based-sound-data)

Op basis van uitgebreid literatuuronderzoek en praktijkervaring raden deze twee experts het dragen van medische en niet-medische (stoffen) maskers af, omdat, zo schrijven zij, “er geen wetenschappelijk bewijs is dat ze effectief zijn in het verminderen van het risico op SARS-CoV-2-overdracht.” Dit artikel telt 62 wetenschappelijke referenties. Hiervan worden er 14 ook aangehaald in het ECDC-onderzoek, maar 48 niet.

Zeer besmet

Hoewel het ECDC-rapport zijn eigen aanbeveling om gezichtsmaskers te dragen dus niet wetenschappelijk kan onderbouwen, zouden beleidsmakers zich niettemin kunnen beroepen op het feit dat het ECDC die aanbeveling doet. Maar als zij dat doen, dan moeten ze wel consequent zijn en álle aanbevelingen van het ECDC volgen.

Dan moeten ze dus ook de volgende aanbeveling uit het ECDC-rapport ter harte nemen. Die luidt: “Het correcte gebruik van gezichtsmaskers en het bevorderen van correct gebruik [door de autoriteiten] zijn cruciaal voor de effectiviteit van deze maatregel en kunnen worden verbeterd door middel van voorlichtingscampagnes.”

Hoe ziet dat correcte gebruik eruit volgens het ECDC? “Het gezichtsmasker moet het gezicht volledig bedekken vanaf de neusbrug tot aan de kin,” zo staat er in het rapport. “Het masker moet correct worden afgesteld op de neusbrug en op het gezicht om de open ruimte tussen het gezicht en het masker te minimaliseren. Handen moeten worden gereinigd met water en zeep of handdesinfectiemiddel op alcoholbasis voordat u het gezichtsmasker opzet en afdoet. Het gezichtsmasker moet van achteren worden verwijderd wanneer u het afdoet; het aanraken van de voorkant moet worden vermeden. Wegwerp gezichtsmaskers, b.v. medische gezichtsmaskers, moeten na gebruik veilig worden weggegooid. Onmiddellijk na het verwijderen van het gezichtsmasker, moeten de handen worden gewassen of op alcohol gebaseerde handdesinfectie worden aangebracht.”

Het ECDC wijst erop dat de eisen voor vervaardiging en gebruik van medische maskers zijn vastgelegd in Europese normen, in Nederland vertaald in zogeheten NEN-normen. In de NEN-norm voor medische gezichtsmaskers[2] staat hierover onder meer het volgende: “Aangezien gebruikte maskers als zeer besmet worden beschouwd, is het van essentieel belang dat het masker niet wordt aangeraakt door de vingers/handen van de drager; de handen worden gedesinfecteerd (volledige hand-desinfectie) na het afnemen van het masker; een masker wordt gedragen dat de neus en mond van de drager bedekt, dat op geen enkel moment om de nek van de drager hangt. Een gebruikt masker moet worden weggegooid wanneer het niet meer nodig is of tussen twee procedures in; wanneer er opnieuw behoefte aan bescherming is, moet een nieuw masker worden opgezet.”

Het is duidelijk dat dergelijke procedures alleen kunnen worden gevolgd in ziekenhuizen of verpleeghuizen. Daar zijn ze ook voor bedoeld. In het dagelijkse leven is het simpelweg onmogelijk om deze richtlijnen te volgen – en er is ook niemand die dat doet. Noch vindt de overheid het nodig om een voorlichtingscampagne te voeren over het correcte gebruik van mondkapjes, terwijl dit door het ECDC als “essentieel” wordt aangemerkt.

Dit heeft verstrekkende implicaties. Zoals uit de NEN-norm blijkt, leidt incorrect gebruik namelijk tot méér besmettingen. De NEN-norm wijst er immers op dat eenmaal gebruikte medische mondkapjes als “zeer besmet” moeten worden beschouwd. De mondkapjesplicht in het dagelijks gebruik stelt de bevolking dus bloot aan een gevaar, namelijk een hogere kans op besmetting met het coronavirus. Dat is ook ongetwijfeld de reden dat het dragen van mondkapjes per saldo een negatief effect heeft op besmettingen, zoals onlangs nog is bevestigd door het RIVM.

Overigens, bij alle discussie over de werking van mondkapjes, moeten we één ding niet vergeten: gezonde mensen maken elkaar niet ziek. De mondkapjesplicht is alleen al onacceptabel omdat hij geldt voor de hele bevolking, ook voor gezonde mensen die in het geheel niet besmettelijk zijn. Ook al komt er ooit een masker dat wél werkt, dan wil dat niet zeggen dat mensen verplicht moeten worden om ermee rond te lopen. Een mens is geen wandelende besmettingshaard en geen pion van de staat in een groot gezondheidsschaakspel.

[1] European Centre for Disease Prevention and Control. Using face masks in the community: Reducing COVID19 transmission from potentially asymptomatic or pre-symptomatic people through the use of face masks, 8 April 2020. Stockholm: ECDC’ 2020 hierna te noemen ‘ECDC artikel’, rapport is geactualiseerd op 15 februari 2021, https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/using-face-masks-community-reducing-covid-19-transmission; het oorspronkelijke rapport staat niet meer online maar is in ons bezit in PDF-vorm.

[2] https://www.nen.nl/nen-en-14683-2019-c1-2019-en-262310 en https://standards.cen.eu/dyn/www/f?p=204:110:0::::FSP_PROJECT,FSP_ORG_ID:69675,6186&cs=19F67DA57C81359DD409C62A083C97AD7 Engels origineel: “Due to the fact that used masks are considered highly contaminated, it is essential that: — the body of the mask is not touched by the fingers/hands of the wearer; — hands are disinfected (full hand disinfection) after mask removal; — a mask is worn covering the nose and mouth of the wearer, at no time a mask is hanging around the neck of the wearer; — a used mask should be disposed of when no longer needed or between two procedures; when there is a further need for protection a new mask should be put on.”

doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

PERSBERICHT

van Stichting Nationaal Comité tegen Verplichte Mondkapjes

Jaap van Dissel van het RIVM heeft in een presentatie aan de Tweede Kamer op 20 januari 2021 misleidende informatie verstrekt over de effectiviteit van mondkapjes. Van Dissel liet een grafiek zien waaruit een zeer minimaal positief effect van mondkapjes zou blijken. In het wetenschappelijke artikel waar hij zich op baseert toont dezelfde grafiek echter een negatief effect, met andere woorden, het artikel laat zien dat mondkapjes per saldo leiden tot méér besmettingen.

Woordvoerder van het RIVM, dr. Coen Berends, bevestigt dat een verkeerde versie is gebruikt, maar stelt dat dit niet uitmaakt, want “Je kunt niet spreken van een positief of negatief effect van mondkapjes in de publieke ruimte,” aldus Berends. Nu uit cijfers van het RIVM blijkt dat mondkapjes leiden tot meer besmettingen, roept de stichting Nationaal Comité tegen Verplichte Mondkapjes (NCVM/Ademvrij.NU) regering en parlement op met onmiddellijke ingang de mondkapjesplicht op te heffen.

In een presentatie aan de Tweede Kamer op 20 januari 2021 liet Jaap van Dissel, als voorzitter van het OMT, gegevens zien waaruit zou blijken dat het dragen van mondkapjes in de openbare ruimte, zoals winkels en het OV, een positief effect zou hebben op het voorkomen van besmettingen, zij het een zeer licht, nauwelijks meetbaar effect. Hij liet daarbij de volgende grafiek zien:

De grafiek is overgenomen uit een wetenschappelijk artikel van Bauner et al: “The effectiveness of eight nonpharmaceutical interventions against COVID-19 in 41 countries” (https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.05.28.20116129v4.full#disqus_thread). In dit overzicht ligt het gemiddelde effect van mondkapjes net boven de nul, zij het dat er ook duidelijk negatieve effecten zijn.

In het oorspronkelijke artikel van Bauner echter, ziet de grafiek er anders uit. In het artikel wordt de volgende grafiek getoond, waarin het gemiddelde effect licht negatief is:

Bron: Bauner et al: “The effectiveness of eight nonpharmaceutical interventions against COVID-19 in 41 countries

Op onze vraag waarom Van Dissel een onjuiste grafiek liet zien, antwoordde Dr. Coen Berends, woordvoerder van het RIVM, per email dat de grafiek van Van Dissel was gebaseerd op een oudere versie van het wetenschappelijke artikel. Van Dissel koos voor die oudere versie omdat “die op dat moment beschikbaar was,” schrijft Berends.

De oudere versie waar Berends naar verwijst werd gepubliceerd op 20 juli 2020. De definitieve versie werd echter gepubliceerd op 14 oktober 2020, ruim drie maanden voor de presentatie in de Tweede Kamer. Nadat wij Berends per email erop wezen dat de definitieve versie wel degelijk beschikbaar was, reageert hij: “Dat was een omissie van mij, ik had de data niet gecheckt.  Ik heb geen idee waarom hij voor dit plaatje heeft gekozen. Voor hem was het vooral om het effect van de avondklok te illustreren.”

Het RIVM bevestigt daarmee dat Van Dissel misleidende informatie heeft verstrekt. Uit de definitieve versie van het artikel waar Van Dissel naar verwijst blijkt per saldo een negatief effect van mondkapjes op de besmettingen. Dit zou aanleiding moeten zijn geweest voor kabinet en Kamer om de Ministeriële Regeling Mondkapjes, die op 1 december is ingegaan en 1 maart zou aflopen, op te heffen. In plaats daarvan is de Regeling stilzwijgend verlengd tot 1 juni.

De stichting NCVM/Ademvrij.NU doet een dringend beroep op kabinet en Tweede Kamer om de Regeling nu alsnog op te heffen. Het is onacceptabel dat een maatregel, die door de meeste mensen als uitermate belastend wordt ervaren, wordt gehandhaafd terwijl hij per saldo leidt tot meer besmettingen.

Opmerkelijk is dat Dr. Berends van het RIVM in zijn antwoord aan ons stelt dat het weinig uitmaakt welke versie van de grafiek wordt gebruikt. Hij schrijft: “Er zitten overigens geen grote verschillen in het effect tussen beide versies. De meest recente versie lijkt een iets ruimer betrouwbaarheidsinterval te hebben. Je kunt niet spreken van een positief of negatief effect van mondkapjes in de publieke ruimte, beide versies hebben een grote en overlappende standaardafwijking rond de 0%,” schrijft Berends. Met andere woorden, het RIVM ziet géén positief effect van mondkapjes. Dit betekent dat de mondkapjesplicht volgens RIVM en OMT geen wetenschappelijke basis heeft.

Dat is overigens niet verrassend. Er is overstelpend wetenschappelijke bewijs dat het dragen van mondkapjes niet helpt tegen virusverspreiding en bovendien schadelijke effecten heeft op de gezondheid en de psychische gesteldheid van mensen. (Zie het literatuuroverzicht https://www.ademvrij.nu/mondkapjes-literatuuroverzicht op Ademvrij.NU, de website van het Nationaal Comité tegen Verplichte Mondkapjes.)

Dat het dragen van mondkapjes zelfs kan leiden tot méér besmettingen is ook niet vreemd. Mondkapjes zijn een medisch hulpmiddel waarvoor strikte gebruiksprotocollen gelden, die vastgelegd zijn in NEN-normen. (https://www.ademvrij.nu/hygienemaatregelen-bij-mondmaskers-zijn-onmogelijk-te-volgen-door-burgers) Zo horen gebruikers voor en na het dragen van een mondmasker hun handen goed te wassen, mogen mondkapjes nooit meer dan eenmaal worden gebruikt en mogen ze nooit met de handen worden aangeraakt. Wanneer deze richtlijnen niet worden gevolgd – wat in de niet-medische praktijk vrijwel altijd het geval is – dan zijn de mondkapjes juist een bron van besmettingen.

Ambtenaren in de gemeente Halmstad, Zweden, hebben onlangs een leerkracht gedwongen hun masker af te doen en verboden het gebruik van maskers en alle vormen van persoonlijke beschermingsmiddelen op scholen. De gemeente zei dat er  geen wetenschappelijk bewijs was voor het dragen van maskers , daarbij verwijzend naar de Zweedse instantie voor volksgezondheid.

Hier is de audio van het nieuwsbericht over Zweden:

https://sverigesradio.se/embed/publication/7653322

Wat echt verbazingwekkend is, is hoe ver wij als samenlevingen politici zonder kwalificaties in de geneeskunde toestaan ​​om draconische decreten uit te rollen.

Deze maatregelen zijn er echt op gericht de mensen te verdelen om burgerlijke onrust te voorkomen, omdat hun politieke systeem aan het instorten is en ze een excuus nodig hadden om alle economische beperkingen uit het raam te gooien.

Een doos met maskers op Amazon gekocht met daarop duidelijk dat het geen enkele ziekte zal voorkomen. Dus als je corona krijgt en ’s nachts zelfs twee maskers in bed draagt, en een condoom voor het geval je aids krijgt terwijl je alleen slaapt, heb je geen rechtszaak om de fabrikant van het masker aan te klagen voor een defect product.

Zelfs een man die een chronische leugenaar lijkt te zijn, Dr. Anthony Fauci, verklaarde in het begin dat maskers niets zullen doen.

Fauci verkocht “ongelijkheid” en de grote reset voor het World Economic Forum. Heeft hij nu ook expertise in economie?

Wanneer zullen de mensen wakker worden en beseffen dat deze hele reeks voorschriften, van maskers tot lockdowns, echt gaat over het onderdrukken van vrijheden om de klimaatveranderingsagenda te bevorderen? Het gaat niet om gezondheid.

Zelfs de linkse  Washington Post,  die een hekel heeft aan het kapitalisme, moest toegeven dat maskers niet werkten tijdens de Spaanse griepepidemie van 1918, waar bijna 3% van de bevolking stierf.

Bron:  halturnerradioshow.com

 

doorgeplaatst artikel van Mondkapjeseffecten.nl

Op de basisschool is er een advies van de regering om leerlingen in de hoogste klassen mondkapjes te laten dragen in de gangen. Het dragen van mondkapjes door kinderen heeft diverse schadelijke effecten, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek – psychologisch, fysiek en sociaal. Een van de mogelijke gevolgen is verkeerde ontwikkeling van de kaken, wat kan leiden tot tal van gezondheidsproblemen, zoals slaapapneu.

In de ideale wereld krijgt een pasgeboren baby borstvoeding, waarmee het de kaakspieren oefent, eet het daarna niet te zacht voedsel en ademt het door de neus. In onze moderne wereld is dit vaak niet het geval. Kinderen krijgen flesvoeding, gepureerde fruit- en groentehapjes en veelal ademen kinderen door hun mond. Wat is daar nou zo erg aan?

Als je door je neus ademt, ontwikkelt de neusholte zich zoals zou moeten, het wordt een grotere ruimte waardoor de lucht makkelijk naar binnen kan om het lichaam van zuurstof te voorzien. Tegelijkertijd ontwikkelt de kaak zich, omdat de kaken op elkaar zitten, goed in de breedte, zodat er ruimte is voor alle tanden en kiezen én voor de tong.

Mensen die van jongs af aan door de mond ademen, zullen smallere kaken krijgen, doordat de kiezen niet op elkaar zitten. De neusholte ontwikkelt zich minder goed, omdat die toch nauwelijks gebruikt wordt. En dat terwijl de neus meerdere prachtige functies heeft, buiten geurwaarneming. Als je door je neus ademt, wordt de koude buitenlucht vast wat voorverwarmd en de neus werkt als een filter tegen o.a. virussen en stof.

Als de mond van een kind open hangt doordat hij door zijn mond ademt, kan hij een onderbeet ontwikkelen en scheve tanden krijgen. Het krijgt een droge mond, wat weer gaatjes in tanden en kiezen in de hand werkt. Een openhangende mond zorgt er ook voor dat de bovenkaak verder doorgroeit naar beneden. Door dit alles krijgen kinderen lange, smalle gezichten. De kanalen en holtes in het hoofd worden smaller, wat voor oorproblemen kan zorgen. Ook zorgt mondademhaling voor slaapproblemen.

Het gehemelte is de bodem van de neusholte en het plafond van de mond. Als deze ruimte te smal is, is er niet voldoende ruimte om de tong te herbergen als de mond gesloten is. Dit heeft tot gevolg dat de tong gedeeltelijk in de keel overhangt en daarmee de luchtdoorgang obstrueert. Dit heeft weer tot gevolg dat de persoon gaat snurken en als de tong de luchtweg helemaal afsluit, er slaapapneu ontstaat, zeker in combinatie met overwicht. Er is al een ware epidemie van slaapapneu! Doordat je steeds onbewust wakker schrikt omdat je luchtwegen verstopt zijn, word je niet uitgerust wakker, je lichaam ervaart stress en dit kan weer hoge bloeddruk en op den duur mogelijk zelfs kanker en dementie tot gevolg hebben.

Het devies moet dus zijn: je mond is om te eten en te praten, je neus is om door te ademen. En je eten kauw je met je mond dicht.

Mondkapjes voor kinderen zijn dus al helemaal uit den boze! Door mondkapjes ben je al snel benauwd, wat ervoor zorgt dat je  eerder door je mond gaat ademen, wat het risico met zich meebrengt dat dat een gewoonte wordt. Het chronisch door de mond ademen kan dan slecht ontwikkelde kaken tot gevolg hebben doordat de tong onderin de mond blijft hangen in plaats van tegen het gehemelte. Door de mondademhaling krijg je makkelijk een droge mond en pijn in je keel. Ook heb je sneller de neiging harder te gaan praten met een mondkapje op, wat voor keelpijn en een hese stem kan zorgen. Met een mondkapje op wordt je ademhaling al snel oppervlakkiger en sneller, wat er ook voor kan zorgen dat je licht in je hoofd wordt of zelfs gaat hyperventileren.

De mondkapjes passen vaak slecht, bij kinderen zullen ze vaker wat te groot zijn, waardoor een kind het mondkapje op zijn plaats zal proberen te houden door de onderkaak wat naar voren te plaatsen. Hierdoor spant het de kaakspier aan, één van de sterkste spieren in het lichaam. Dit kan hoofdpijn, oorpijn en oorsuizen tot gevolg hebben.

Om afwijkende mondgewoonten af te leren, kan er via een logopedist oro-myofunctionele therapie (OMFT) toegepast worden, een oefentherapie die gericht is op het herstellen van een verstoord evenwicht in het functioneren van de spieren in en om de mond.

Er worden zelfs al mondkapjes voor baby’s verkocht, ‘dat staat zo schattig’. Buiten dat er voor baby’s ook nog het gevaar van verstikking dreigt als ze een mondkapje voor hun mond hebben, is het absurd om bij een baby de luchtwegen te bedekken! Ook zijn er jonge kinderen die een mondkapje op willen omdat ze alle volwassenen ermee zien. Imiteergedrag zoals dat past bij jonge kinderen. Maar het dragen van een mondkapje door een kind is dus geen onschuldig ‘later-als-ik-groot-ben’-gedrag. Het is feitelijk een schande dat er geen deskundigen geraadpleegd worden om de eventuele gevolgen in kaart te brengen als er gesuggereerd wordt dat kinderen in de basisschoolleeftijd een mondkapje moeten gaan dragen!

Bronnen:

James Nestor, Het nieuwe ademen

Sandra Kahn en Paul R. Ehrlich, Jaws, the story of a hidden epidemic (zie ook deze video)

Dr. George Catlin – Shut Your Mouth and Save Your Life

Steven Lin, The Functional Dentist

doorgeplaatst artikel van Mondkapjeseffecten.nl

Kijk nu deze compilatie over hoe de allerkleinsten van onze samenleving slachtoffer worden van de coronamaatregelen. Een moeder laat ons in deze video meekijken terwijl zij haar 1,5 jarig dochtertje goed observeert tijdens het boodschappen doen in de supermarkt. Alle klanten, inclusief de moeder zelf, dragen een mondkapje. Waar normaal de kindjes reageren op (vooral oudere) mensen die contact maken met de aandoenlijke kleintjes, en via een vriendelijke lach en woorden verbinding maken, ziet ze dat haar kindje niet reageert op mensen met mondkapjes. Ze mist duidelijk het meest belangrijke contact met deze mensen, die via het gezicht.

 

doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

De beroepsvereniging van Duitse ongevallenverzekeraars waarschuwt dat mondmaskers niet te lang mogen worden gedragen. Een Duitse longarts waarschuwt voor schade door FFP2-maskers. Een Zwitsers onderzoek laat zien dat mondkapjes haarden van gevaarlijke bacteriën zijn.

De Deutsche Gesetzliche Unfallversicherung (DGUV) heeft een aanbeveling afgegeven waarin zij aanbeveelt de draagduur van mondmaskers te beperken. Zij heeft dit gedaan op verzoek van werkgevers en werknemers die zich tot de DGUV hebben gewend om richtlijnen op te stellen zodat ze zich kunnen verzekeren.

De DGUV stelt in een persbericht: “Wij bevelen voor mondneusmaskers bij middelzware lichamelijke arbeid een draagduur van twee uur aan met een aansluitende pauze van dertig minuten. Tijdens deze pauze dient het neusmondmasker afgedaan te worden. Er wordt geen arbeidspauze bedoeld. Bij lichtere arbeid is ook een verlengde draagduur tot drie uur mogelijk.”

Bij filtrerende maskers wordt de draagduur bij middelzware arbeid voor maskers zonder ventiel tot 75 minuten beperkt, met ventiel blijft het twee uur. De aansluitend benodigde pauzeduur is op 30 minuten vastgelegd. (DGUV Regel 112-190)

Dit meldt TPK Channel, een blog van de Duitse wetenschapsjournalist Peter F. Mayer.

De aanbevelingen gelden ook voor scholen. Voor kinderdagverblijven, scholen en vervolgonderwijs hebben de ongevallenverzekeraars de dekkingsstandaarden gepubliceerd. Onderzoeken bij kinderen in hoeverre mondmaskers het CO2 gehalte in het bloed kan verhogen, werden tot dusver door schoolleidingen verhinderd, stelt Mayer.

Er wordt ook geadviseerd om maskers niet meerdere keren te gebruiken en ze regelmatig te verwisselen. Mondkapjes zijn vaak besmet met bacteriën en schimmels, die in een vochtige, warme omgeving een ideaal groeiklimaat vinden.

Eerder al maakte Mayer melding van een Zwitserse praktijktest die liet zien dat meer dan de helft van onderzochte maskers die door mensen in Zürich werden gedragen, 100.000 of meer bacteriënkoloniën bevatten, sommige maskers zelfs meer dan een miljoen. Bij 14 van de 20 maskers werden stafylokokken aangetroffen, bacteriën die long- en gehoorontstekingen kunnen veroorzaken.

In Duitsland zijn op sommige plaatsen tegenwoordig FFP2 (N95) maskers verplicht, met filters, omdat is gebleken dat de gewone medische en niet-medische maskers niet werken tegen virusverspreiding. Deze filtrerende maskers blijken echter een hogere ademweerstand te veroorzaken en te leiden tot een snellere ademhaling die al gauw in de buurt komt van hyperventileren, vertelt longarts Dr Friedrich Bischinger in een video-opname op de website van TPK Channel.

Het veranderen van de ademhalingssnelheid leidt tot angstgevoelens die soms zelfs tot paniekaanvallen kunnen leiden. De maskers zorgen ook voor een verhoogde stikstofinname en verlaagde zuurstofinname, wat vooral schadelijk is voor kinderen, aldus Bischinger.

doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

Mondkapjes – ze baten niet, maar schaden wel degelijk. Ze trekken een spoor van ellende door middelbare scholen en rukken nu zelfs op naar de basisschool. Dit terwijl er geen enkele medische basis voor is – integendeel. De mondkapjes vormen eerder een gevaar dan een bescherming voor de volksgezondheid, zowel lichamelijk als psychisch.

De mondkapjesplicht breidt zich gestaag uit over het land. Sinds 1 december ligt er een ministeriële regeling aan ten grondslag die door de Tweede Kamer is goedgekeurd, ondanks een volslagen gebrek aan wetenschappelijke onderbouwing. Op middelbare scholen heerst nu al een angst- en strafcultuur door de mondkapjesplicht, en nu komt zelfs de basisschool in beeld, waarbij we kleine kinderen verantwoordelijk gaan stellen voor de gezondheid van ouderen.

Laten zien dat je deugt

Hoe heeft het zover kunnen komen? Tot begin april bestond er wereldwijd consensus onder experts dat het dragen van mondkapjes niet het juiste antwoord is op een epidemie als deze. Dat vonden de WHO, het RIVM, het CDC (Amerikaanse RIVM) en bijvoorbeeld Dr. Fauci, de hoogste Amerikaanse gezondheidsadviseur, die op 8 maart 2020 nog zei: “Er is geen reden om met een masker rond te gaan lopen.” Hij waarschuwde ook voor onvoorziene consequenties: “mensen blijven aan hun masker prutsen en hun gezicht aanraken.” De WHO meldde op 30 maart dat zij “bij de aanbeveling blijft om geen masker te dragen als je niet ziek bent of niet zorgt voor iemand die ziek is.” (Zie Alex Berenson’s Unreported Truths About Covid-19 and Lockdowns: Masks24 november 2020)

In de loop van april 2020 veranderde het beleid echter, onder meer in de V.S., en kwam het CDC met een aanbeveling om wel maskers te gaan dragen, later gevolgd door de WHO. Waarom die koerswijziging, blijft speculeren. Fauci gaf wel een hint op een persconferentie in mei, waarop hij zei: “I mean, it’s sort of respect for another person, and have that person respect you. …. [I wear masks] because I want to make it be a symbol for people to see that that’s the kind of thing you should be doing.” Het ging dus om een soort van solidariteit, laten zien dat je deugt.

De mondkapjesdwang breidde zich razendsnel uit over de wereld, met draconische regels in veel landen zoals Spanje, Italië en Frankrijk, waar zelfs buiten en op basisscholen mondkapjes verplicht werden. En deze trend wordt eerder erger dan beter: in Frankrijk willen ze op scholen nu drielaagse mondkapjes verplicht gaan stellen.

In Nederland duurde het relatief lang voordat de verplichting er kwam. Minister De Jonge noemde mondkapjes heel terecht een vorm van “schijnveiligheid”. Toch kwam de verplichting er – onder druk van de media en de (met name linkse) oppositie. De Ministeriële Regeling was het resultaat van de motie Klaver die op 30 september door 120 van de 150 Tweede Kamerleden werd aangenomen.

In het Kamerdebat ontbrak een rationele analyse echter volledig. Argumenten als “alle beetjes helpen”, “gedragsbeïnvloeding” of “een signaal afgeven” voerden de boventoon. De Parlementariërs lijken bevangen te zijn geweest door angst en een noodzaak om daadkrachtig te lijken.

Kippengaas voor muggen

Kijken we nuchter naar de feiten, dan blijkt de medisch-wetenschappelijke onderbouwing voor mondkapjesdracht op zijn best flinterdun. Er is ook niet ineens nieuw wetenschappelijk bewijs bijgekomen dat noopte tot bijstelling van de kennis die tot april 2020 door iedereen werd geaccepteerd.

In de Regeling aanvullende mondkapjesverplichtingen covid-19” waarin de mondkapjesplicht is vastgelegd wordt niet meer dan één wetenschappelijke referentie aangevoerd, een rapport van de ECDC (European Centre for Disease Control), waaruit zou blijken dat mondkapjes zinvol zijn. Wie echter dit rapport erop naslaat, krijgt een heel ander beeld. Over niet-medische mondmaskers bijvoorbeeld, waar de Ministeriële Regeling vanuit gaat, staat: “Er zijn geen aanwijzingen dat niet-medische mondmaskers of andere gezichtsbedekkingen een effectief middel voor ademhalingsbescherming zijn voor de drager van het masker.” Sterker: “In één onderzoek bleek het gebruik van katoenen chirurgische maskers een hoger risico (!) op penetratie van micro-organismen en influenza-achtige ziekteverwekkers op te leveren dan niet-gebruik van maskers.”

Het ECDC-rapport stelt weliswaar dat er “beperkt indirect bewijs” is dat niet-medische mondmaskers verspreiding van het virus tegengaan, maar dat blijkt te zijn gebaseerd op slechts één onderzoek uit China waarin mondmaskers één onderdeel waren van diverse maatregelen.

Met betrekking tot medische maskers wordt enige effectiviteit gemeld ter voorkoming van de verspreiding van virusdeeltjes via “druppels”. Het probleem is alleen dat de virusoverdracht meestal niet plaatsvindt via druppels, maar via aerosolen, die veel kleiner zijn en niet  door de maskers worden tegengehouden. De meeste mondkapjes zijn voor aerosolen wat kippengaas is voor muggen. (Zie referenties hieronder.)

Wat betreft de virusdeeltjes die wel in “druppels” zitten, beleidsmakers lijken volledig voorbij te gaan aan het feit dat “tegenhouden” niet hetzelfde is als “laten verdwijnen”. De coronavirusdeeltjes die worden tegengehouden, alsmede bacteriën, schimmels en deeltjes van andere virussen, verdwijnen niet, maar verzamelen zich in het mondkapje. Veilig gebruik van mondkapjes vergt dan ook een uitgebreid protocol van hygiënemaatregelen (handen wassen vóór en na gebruik, kapje niet aanraken, maximaal 4 uur dragen), dat in dagelijkse, niet-medische omstandigheden onmogelijk te handhaven is. Door kinderen op school al helemaal niet.

Dat heeft tot gevolg dat mondkapjes juist extra risico’s met zich meebrengen, zoals ook vermeld in het ECDC-rapport. Daarin staat: “Het risico bestaat dat onjuiste verwijdering van het mondmasker, de omgang met een besmet mondmasker of een sterkere neiging om het gezicht aan te raken tijdens het dragen van een mondmasker door gezonde personen het risico op overdracht juist vergroot.” Hier wordt niet over gerept in de Ministeriële Regeling, terwijl het gaat om mogelijke schade aan de volksgezondheid.

Wat betreft gedragsbeïnvloeding, het idee dat het dragen van mondkapjes zal leiden tot extra veilig gedrag, wordt door het ECDC rapport weersproken. Integendeel, het rapport waarschuwt juist voor een averechts effect: “Het gebruik van mondmaskers kan een vals gevoel van veiligheid geven, wat leidt tot suboptimale fysieke afstand, slechte ademhalingsetiquette en handhygiëne – en zelfs niet thuisblijven als iemand ziek is.”

U vraagt, wij draaien

Dat mondmaskers niet werken, zoals het ECDC rapport min of meer erkent, is geen verrassing. Er is een enorme hoeveelheid onderzoeksliteratuur die deze stelling bevestigt. Op de website van www.ademvrij.NU staat een literatuuroverzicht voor wie het wil nalezen. Vermeldenswaard is ook dat epidemiologische gegevens geen enkele ondersteuning bieden voor de mondkapjesplicht. Er is het afgelopen jaar geen enkele relatie gebleken tussen de invoering van mondkapjesmaatregelen en coronaslachtoffers. (Zie bijvoorbeeld: “Helaas, mondkapjes zijn zinloos” en “De effectiviteit van mondkapjesplicht in tien grafieken”.)

Na april zijn er wel enkele wetenschappelijke artikelen verschenen waarin de effectiviteit van mondkapjes werd verdedigd, maar die zijn zonder uitzondering, zoals immunoloog Dr Carla Peeters schreef in HP/De Tijd, van slechte kwaliteit. Het belangrijkste artikel, dat op 1 juni verscheen, was afkomstig van de WHO.

In dat artikel, dat een belangrijke stimulans gaf voor de uitrol van mondkapjesregelingen in de wereld, werden 29 studies geanalyseerd. Daarvan bleken er echter slechts vier betrekking te hebben op SARS-COV-2, en slechts drie op niet-medische situaties. Daarvan liet één geen effect zien, en één was gebaseerd op telefoongesprekken in Beijing. Bij de studies zat geen enkel volwaardig dubbelblind onderzoek. De auteurs van de WHO-studie erkennen dan ook dat de zekerheid van hun bewijsvoering “klein” is. Het WHO-rapport is typerend voor de politisering van de wetenschap die steeds meer een u-vraagt-wij-draaien karakter heeft gekregen.

Schuldgevoelens en schaamte

Niet alleen zijn mondkapjes dus ineffectief en zelfs contraproductief ten aanzien van virusverspreiding, ze hebben ook nog bijkomende schadelijke effecten. Daarbij zijn onder meer:  inademing van in mondkapjes opgehoopte bacteriën en schimmels, wat kan leiden tot luchtweginfecties en longontsteking; huidirritaties; zuurstoftekort en kooldioxideoverschot bij inademing, wat kan leiden tot hoofdpijn en diverse andere vormen van gezondheidsschade, waaronder een suboptimale ontwikkeling van de hersenactiviteit bij kinderen. (Zie hieronder voor referenties.)

Dat betreft alleen nog maar de lichamelijke effecten. Misschien nog ernstiger, maar moeilijker te kwantificeren zijn de psychische effecten die de mondkapjesdwang met zich meebrengt. Door het missen van gezichtsuitdrukking is er minder interactie en minder non-verbale communicatie tussen mensen. Kinderen leren minder goed non-verbale communicatie te interpreteren, en zichzelf uit te drukken, juist in de fase waarin hun sociale identiteit zich ontwikkelt. Ze leren daardoor minder op zichzelf te vertrouwen.

Mondkapjes benadrukken ook voortdurend gevaar: angst voor virussen, angst voor overdracht. Aan kinderen worden schuldgevoelens en schaamte bijgebracht doordat ze verantwoordelijk worden gesteld voor ziekte en dood in de gehele maatschappij. Kinderen die geen mondkapje kunnen of willen dragen worden uitgesloten en vaak door leraren beschuldigend toegesproken. Experts waarschuwen dat het dragen van mondkapjes ook schadelijk kan zijn voor de ontwikkeling van het kinderbrein door functieverlies van bepaalde hersengebieden.

Het Meldpunt Mondkapjes Middelbare Scholen heeft onlangs nog een zwartboek gepresenteerd aan de Tweede Kamer met vele schokkende verhalen die de straf- en angstcultuur laten zien die op scholen heerst door de mondkapjes. Het aantal zelfmoordpogingen onder kinderen en jongeren is de laatste maanden schrikbarend gestegen.

Maar ook tussen volwassenen, in het OV en in winkels, zorgen mondkapjes voor onderling wantrouwen, angst en stress. Veel mensen met een beperking, die geen mondkapje kunnen dragen, voelen zich buitengesloten en mijden het openbaar vervoer.

Ernstige en ingrijpende inbreuk

In het licht van dit alles is het onbegrijpelijk dat onze bestuurders de mondkapjesplicht afdoen als een lichte maatregel, onder het mom van “alle beetjes helpen”. De mondkapjesplicht laat diepe sporen na in de samenleving. Hij vormt ook een dramatische inbreuk op de lichamelijke integriteit van de burger, een grondwettelijk recht. Niet voor niets heeft de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) de Ministeriële Regeling gekraakt.

NOvA stelde in een advies dat de regeling een “ernstige” en “ingrijpende inbreuk” vormt op de grondrechten van burgers. Er is “sprake van een (verdere) beperking van de privacy van de burger die impact heeft op het dagelijkse doen en laten van die burger.” Volgens NOvA “kan een inperking van grondrechten in een democratische samenleving (ook bij wet) alleen plaatsvinden indien dit noodzakelijk en evenredig is.” Maar de “noodzaak [is] noch uit het voorstel noch uit de huidige toelichting daarop gebleken.”

Naarmate de lockdown langer duurt, lijken de maatregelen die worden genomen alleen maar draconischer en paniekeriger te worden. Mondkapjesregels breiden zich uit, er wordt een keiharde vaccinatiecampagne gevoerd door de overheid, er is sprake van verplichte tests, quarantaines, steeds maar afstand houden, een avondklok.

Hoe ver willen we gaan? Waar ligt de grens? Waar blijft de afweging tussen de steeds hoger oplopende kosten en de zeer beperkte baten? Bizar genoeg blijkt uit alle statistieken dat er geen relatie is tussen lockdown-maatregelen, waaronder de mondkapjesplicht, en het aantal coronagevallen. Dat werd onlangs nog bevestigd in een studie van wetenschappers van Stanford University, die op 24 december 2020 uitkwam.

Gezonde mensen maken anderen niet ziek

Wat op dit moment volledig lijkt te ontbreken bij bestuurders, en bij de meerderheid van de bevolking, is enig besef dat gezonde mensen, die geen symptomen van corona hebben, andere mensen niet ziek maken, zoals psychiater Marcel Tóth en internist-infectioloog Hannah Visser onlangs nog uitlegden in een belangwekkend artikel in het vakblad Medisch Contact

De bekende Dr Fauci zei hetzelfde in januari 2020: “Het belangrijkste dat mensen moeten weten is dat historisch gezien, zelfs als er sprake is van enige asymptomatische transmissie, in de hele geschiedenis van luchtweg-virussen, asymptomatische besmetting nooit de motor is geweest van uitbraken…. Een epidemie wordt niet gedreven door asymptomatische dragers.” Dit werd ook bevestigd door epidemioloog Maria van Kerkhove van de WHO op 8 juni (asymptomatische transmissie is “zeer zeldzaam”) en door andere studies, zoals een grote studie onder tien miljoen mensen in Wuhan gepubliceerd op 20 november 2020 in Nature.

Als asymptomatische besmetting geen bedreiging is – en we weten uit de geschiedenis dat dit zo is – dan vervalt de basis onder alle maatregelen, inclusief de mondkapjesplicht. Alleen mensen die ziek zijn, moeten thuis blijven.

Wij roepen Parlement en regering dan ook op om de mondkapjesplicht af te schaffen. Wij roepen scholen en schoolbesturen op om hun zorgplicht ten aanzien van onze kinderen voorop te stellen en de mondkapjesplicht op school zo snel mogelijk ongedaan te maken. Het wordt hoog tijd dat we de angst van ons afschudden, en het bijgeloof in mondkapjes achterlaten waar het hoort: in de vuilnisbak van de geschiedenis.

Referenties (een kleine selectie)

Virusverspreiding vindt (voornamelijk) plaats door aerosolen

Zie deze studie, Size distribution and sites of origin of droplets expelled from the human respiratory tract during expiratory activitiesuit 2009 in het Journal of Aerosol Science. En deze studie uit juli 2020 in The Lancet van Dr Kevin Fennelly van het National Heart, Lung and Blood Institute: Particle sizes of infectious aerosols: implications for infection control, die stelt: “There is no evidence that some pathogens are carried only in large droplets.”

https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/faq.html#Spread (een erkenning van de CDC, de Amerikaanse tegenhanger van het RIVM, van het belang van aerosolen);

https://first10em.com/covid-19-is-spread-by-aerosols-an-evidence-review/ (uitgebreid en uitstekend onderbouwd artikel van prof. dr. Justin Morgenstern, noodarts bij het Markham Stoufville Hospital, professor aan de Universiteit van Toronto en lid van de Covid-19 Advisory for Ontario);

https://www.ijidonline.com/article/S1201-9712(20)32558-3/fulltext (Zuidkoreaanse studie over aerosoloverbrenging van covid19).

https://www.uva.nl/content/nieuws/persberichten/2020/09/aerosolen-blijven-lang-hangen-in-onvoldoende-geventileerde-liftcabine.html (een studie van het Institute for Physics van de Universiteit van Amsterdam).

Ineffectiviteit van mondkapjes (kleine selectie, zie ook het literatuuroverzicht op de website van Ademvrij.NU):

https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/26/5/19-0994_article

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20584862/.

https://aaqr.org/articles/aaqr-13-06-oa-0201.

https://www.acpjournals.org/doi/10.7326/M20-1342 (een gericht onderzoek naar de capaciteit van niet medische mondkapjes om het covid19 virus tegen te houden)

https://rationalground.com/more-mask-charts/

Schadelijke effecten van mondkapjes:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7296904/ (een onderzoek over her-besmetting door onoordeelkundig gebruik van mondkapjes).

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31159777/ (een onderzoek naar verontreiniging met virussen van mondkapjes bij gezondheidszorgpersoneel).

https://www.acpjournals.org/doi/10.7326/M20-1342 (een eerder genoemd onderzoek dat ook wijst op het gevaar van verontreiniging van mondkapjes door zich ophopende virusdeeltjes; de auteurs hebben het artikel onder druk van de redactie terug moeten trekken, ondanks aanbod van de auteurs het artikel te actualiseren met nieuwe data).

https://www.ademvrij.nu/video-interview-dr-carla-peeters-mondkapjes-mogelijk-schadelijk-voor-longweefsel

https://www.ademvrij.nu/studie-mondkapjes-leiden-tot-verhoogde-co2-innames-fysieke-en-psychische-klachten

https://www.ademvrij.nu/het-dragen-van-een-mondkapje-niet-sociaal-maar-juist-gevaarlijk-voor-jezelf-en-voor-je-medemense

https://www.msn.com/en-us/health/wellness/maskne-how-to-prevent-acne-breakouts-due-to-face-mask/ar-BB15niqx

https://tkp.at/2021/02/08/dauernutzung-von-masken-traegt-bei-zu-lungenkrebs-und-andren-krankheiten/

https://phillipschneider.com/mask-mouth-dentists-warn-gum-disease-and-tooth-decay-have-increased-50-since-mask-mandates-began/

https://www.msn.com/en-us/health/medical/bacteria-is-growing-on-your-mask/ar-BB1bagFN

doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

 

A recent study in the journal Cancer Discovery found that inhalation of harmful microbes can contribute to advanced stage lung cancer in adults. Long-term use of face masks may help breed these dangerous pathogens.

Microbiologists agree that frequent mask wearing creates a moist environment in which microbes are allowed to grow and proliferate before entering the lungs. Those foreign microbes then travel down the trachea and into two tubes called the bronchi until they reach small air sacks covered in blood vessels called alveoli.

“The lungs were long thought to be sterile, but we now know that oral commensals–microbes normally found in the mouth–frequently enter the lungs due to unconscious aspirations.” – Leopoldo Segal, Study Author and Director of the Lung Microbiome Program and Associate Professor of Medicine at New York University Grossman School of Medicine

According to the study, after invading the lungs these microbes cause an inflammatory response in proteins known as cytokine IL-17.

“Given the known impact of IL-17 and inflammation on lung cancer, we were interested in determining if the enrichment of oral commensals in the lungs could drive an IL-17-type inflammation and influence lung cancer progression and prognosis,” said Segal.

While analyzing lung microbes of 83 untreated adults with lung cancer, the research team discovered that colonies of Veillonella, Prevotella, and Streptococcus bacteria, which may be cultivated through prolonged mask wearing, are all found in larger quantities in patients with advanced stage lung cancer than in earlier stages. The presence of these bacterial cultures is also associated with a lower chance of survival and increased tumor growth regardless of the stage.

Additionally, research into the cultivation of Veillonella bacteria in the lungs of mice found that the presence of such bacteria leads to the emergence of immune suppressing cells as well as inflammatory ones such as cytokine IL-17.

“Given the results of our study, it is possible that changes to the lung microbiome could be used as a biomarker to predict prognosis or to stratify patients for treatment.” – Leopoldo Segal

As more evidence emerges pertaining to the long-term effects of mask mandates and lock downs, doctors and scientists are beginning to reconsider whether these authoritarian measures really are doing more harm than good. One Canadian public health expert named Dr. Aji Joffe found in a related study that lock downs cause “at least ten times” more damage than benefit.

In a recent working paper by researchers at Harvard, Duke, and John Hopkins Universities, academics concluded that “for the overall population, the increase in the death rate following the COVID-19 pandemic implies a staggering 0.89 and 1.37 million excess deaths over the next 15 and 20 years, respectively.”

Since forced mask wearing began, dermatologists have coined the term ‘maskne’ to describe an onset of pimples near the mouth caused by masks clogging up pores with oil and bacteria. This can be caused by either disposable or cloth masks.

Dentists have also been warning about a phenomenon known as ‘mask mouth’ in which patients are arriving back to the dental office with an increase in gingivitis and tooth decay as high as 50% in a period of just a few months since mask mandates began.

This discovery sheds light on the growing evidence of harm caused by long-term mask wearing.

doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

Alex Berenson, voormalig journalist van de New York Times die voor zichzelf is begonnen om onafhankelijk over het coronabeleid te kunnen schrijven, bespreekt in zijn boekje Unreported Truths About Covid-19 and Lockdowns: Masks (deel 3 van een serie, uit november 2020) talrijke studies waaruit blijkt dat mondmaskers niet werken.

Berenson beschrijft om te beginnen hoe het “officiële” verhaal over mondmaskers in de loop van 2020 omdraaide. In de eerste maanden waren alle autoriteiten het erover eens dat mondmaskers zinloos zijn buiten medische settings. De beroemde Dr. Fauci, de hoogste gezondheidsadviseur in de V.S., zei op 8 maart op de televisie: “There’s no reason to be walking around with a mask. When you’re in the middle of an outbreak, wearing a mask might make people feel a little bit better, and it might even block a droplet, but it’s not providing the perfect protection that people think that it is. And, often there are unintended consequences – people keep fiddling with the mask and they keep touching their face.”

Ook de WHO adviseerde tegen het gebruik van mondkapjes, zo werd nog op 30 maart bevestigd door CNN: “WHO stands by recommendation to not wear masks if you are not sick or not caring for someone who is sick.”

Op 1 april schreef de New England Journal of Medicine, toonaangevend wetenschappelijk tijdschrift: “We know that wearing a mask outside health care facilities offers little, if any, protection from infection … “

In de loop van april echter veranderde het mantra en werd er door steeds meer instanties op getamboereerd dat mensen wel mondmaskers moesten gaan dragen. De CDC, het Amerikaanse RIVM, schreef ineens: “Masks are primarily intended to reduce the emission of virus-laden droplets (source control) … Masks also help reduce inhalation of these droplets by the wearer (filtration for personal protection).”

Berenson betoogt dat deze beleidsverandering, wat ook de reden ervan is geweest, geen enkele wetenschappelijke basis heeft. Zowel “medische maskers” (die blauw-witte dingen) als niet-medische maskers zijn zinloos en leveren zelfs extra risico’s op. (De N95 of FFP2 maskers laten we hier even buiten beschouwing.) Hij voert daarvoor heel veel wetenschappelijk bewijs aan.

Een paar voorbeelden. In een studie uit 2009, Filtration Performance of FDA-Cleared Surgical Masks, werden vijf gecertificeerde medische maskers onderzocht. Conclusie van de auteurs: “surgical masks should not be used for respiratory protection”.

Recentere studies bevestigen dit beeld. Bijvoorbeeld dit artikel gepubliceerd op 16 november 2020 in de Journal of Infectious Diseases met de heldere titel: Meta-analysis on facemask use in community settings to prevent respiratory infection transmission shows no effect.

De auteurs reageren hierin op een eerdere studie waaruit wel een effect zou zijn gebleken: “We read with interest the systematic review and meta-analysis by Chaabna et al. aiming at synthesizing the available evidence on the effectiveness of facemasks to prevent the transmission of respiratory infections in the community setting (Chaabna et al., 2020). The authors reported an apparent benefit of facemasks use, which showed a significant reduction in the risk of influenza, influenza-like illness, severe acute respiratory syndrome coronavirus (SARS-CoV), and SARS-CoV-2 transmission (pooled OR = 0.66, 95% confidence interval: 0.54–0.81). However, there are several methodological flaws in the study that might have led to misleading conclusions. In the meta-analyses on facemasks and influenza outcomes, the authors first meta-analyzed both clinical trials and case-control/retrospective observational studies, with the last studies overestimating the effect. Second, Chaabna et al. included five studies that did not have only face mask use as an intervention but were additionally introducing other interventions such as hand hygiene in the same group (Aiello et al., 2012Aiello et al., 2010Cowling et al., 2009Simmerman et al., 2011Suess et al., 2012), a condition that limits the attribution of any observed effect to the use of facemask only. Therefore, their conclusion, “there is enough evidence that medical facemasks are effective in community settings to prevent transmission of respiratory viral infections,” is not supported by their analyses (Chaabna et al., 2020).”

De auteurs zijn opnieuw gaan kijken naar de studies waaruit nut van mondkapjes zou zijn gebleken en komen tot een tegenovergestelde conclusive: “From the ten RCTs included in Chaabna et al.’s study, five compared facemasks use alone versus a control group, while three studies compared medical facemasks use alone with the combined intervention of face mask and handwashing (Aiello et al., 2012Aiello et al., 2010Cowling et al., 2009Simmerman et al., 2011Suess et al., 2012). As observed in Figure 1, there were no significant differences between medical facemasks use only and controls in the odds of developing laboratory-confirmed influenza and influenza-like illness. Similarly, no differences in laboratory-confirmed influenza risk were observed when comparing mask use solely versus the combined intervention of face mask and handwashing, indicating that facemask as the sole intervention in the community is not associated with reducing respiratory infection. Given the studies used medical masks, cloth masks’ efficacy is expected to be even lower; a randomized cluster trial showed that respiratory infection is higher among health care personnel using cloth masks than using medical masks (MacIntyre et al., 2015).”

Wat ze dus zeggen is dat van de tien studies, er vijf uitsluitend het effect van medische maskers vergeleken met een situatie zonder maskers (in de andere studies waren er ook andere factoren betrokken, zoals handen wassen), en dat deze vijf studies geen verband lieten zien tussen maskergebruik en infecties.

Berenson bespreekt ook de virusoverdracht zelf. Hij legt uit dat aerosolen worden gemeten in nanometers. 1 nanometer is 1/1000ste van een micron (micrometer), en dat is weer 1/1000ste van een millimeter. Een aerosol heeft ruwweg een omvang van 100 nanometer, oftewel 0,1 micron. Zelfs het N95 (FFP2) masker wordt getest op partikels van 0,3 micron. Zogenaamde druppels zijn overigens ook heel klein: zo’n 5 micron, 200 keer zo klein als een regendruppel.

Hoewel de Nederlandse gezondheidsautoriteiten de rol van aerosols blijven bagatelliseren, blijkt uit vrijwel al het wetenschappelijk onderzoek dat in het verleden heeft plaats gevonden dat aerosolen de belangrijkste vorm van overdracht zijn. Zie bijvoorbeeld deze studie, Size distribution and sites of origin of droplets expelled from the human respiratory tract during expiratory activitiesuit 2009 in het Journal of Aerosol Science. En deze studie uit juli 2020 in The Lancet van Dr Kevin Fennelly van het National Heart, Lung and Blood Institute: Particle sizes of infectious aerosols: implications for infection control, die stelt: “There is no evidence that some pathogens are carried only in large droplets.”

Een fascinerend geval dat door Berenson wordt besproken betreft een rechtszaak aangespannen door verpleegsters in Canada in december 2013 tegen de verplichting om mondkapjes te dragen. Deze zaak werd gehoord door een neutrale arbitrator, ene James Hayes, die zich grondig in het onderwerp verdiepte. Hij las duizenden pagina’s aan bewijsvoering en meer dan 100 wetenschappelijke artikelen. In september 2015 kwam hij met een uitspraak van 136 pagina’s waarin hij concludeerde dat “het wetenschappelijk bewijs ter ondersteuning van [mondmaskerverplichting] ter bescherming van de patiënt is onvoldoende.” Let wel: het ging hier om verpleegster in een ziekenhuis.

Dat was nog niet het einde, want de ziekenhuizen procedeerden verder. Op 6 september 2018 volgde een nieuwe uitspraak door een andere arbitrator, ene William Kaplan, die nog verder ging dan zijn collega Hayes: het bewijs voor het nut van mondmaskers noemde hij “insufficient, inadequate and completely unpersuasive”.

Misschien wel het belangrijkste argument tegen de mondkapjesdwang – waar je veel te weinig over hoort – is dat het is gebaseerd op het idee van asymptomatische besmetting, dat wil zeggen, dat mensen die niet ziek zijn en geen symptomen vertonen, toch besmettelijk zouden kunnen zijn. Dit is weer een mythe die in het coronadebat rijkelijk is verspreid, zonder enig bewijs. Het druist ook volledig in tegen alles wat we weten over besmettingen bij soortgelijke virusinfecties als griep, zoals bijvoorbeeld beschreven door internist Hannah Visser en psychiater Marcel Tóth in hun artikel uit januari 2021 in Medisch Contac: Gezonde Mensen Maken Elkaar Niet Ziek.

Berenson haalt Dr Fauci aan die in januari 2020 nog het volgende zei: “The one thing historically people need to realize is that even if there is some asymptomatic transmission, in all the history of respiratory-borne viruses, asymptomatic transmission has never been the driver of outbreaks. The driver of outbreaks is always a symptomatic person. Even if there’s a rare asymptomatic person that might transmit, an epidemic is not driven by asymptomatic carriers.”

Dat was de Dr Fauci toen hij nog een eerlijk wetenschapper was. Wat er daarna is gebeurd, kunnen we alleen maar raden. Maar Fauci gaf wel een hint in een interview op een persconferentie in mei 2020, waarop hij zei: “… it’s not 100 percent effective. I mean, it’s sort of respect for another person, and have that person respect you. …. [I wear masks] because I want to make it be a symbol for people to see that that’s the kind of thing you should be doing.” ‘Virtue signaling’ heet dat in het Engels – laten zien dat je deugt. Dat mag iedereen natuurlijk doen – maar dat het bij wet wordt afgedwongen dat je “solidair” moet zijn is uiteraard vele bruggen te ver.

Op 8 juni zei epidemioloog Maria van Kerkhove van de WHO ook ronduit dat asymptomatische besmetting een mythe is: “We have a number of reports from countries who are doing very detailed contact tracing. They’re follyowng asymptomatic cases, they’re following contacts and they’re not finding secondary transmission forward. It’s very rare.” Ook zij werd teruggefloten en gedwongen haar woorden te herroepen.

Al in maart 2020 meldden Chinese onderzoekers overigens al dat de “viral load” samenhangt met de mate waarin iemand ziek is, en dat werd in augustus bevestigd in een studie in The Lancet. Het hele idee van asymptomatische besmetting, schrijft Berenson, is gebaseerd op computermodellen. But when real-word contact tracers tried to find actual evidence of asymptomatic spread of Sars-COV-2, they are basically unable to do so. In July, the WHO noted that four studies had showed that ‘between 0% and 2.2% of people with asymptomatic infection infected anyone else’.” (https:www.who.int/newsroom/commentaries/detail/transmission-of-sars-cov-2-implications-for-infection-prevention-precautions).

Het duidelijkste bewijs dat asymptomatische besmetting niet bestaat kwam van een studie in Wuhan gepubliceerd op 20 november 2020 in Nature, Post-lockdown SARS-CoV-2 nucleic acid screening in nearly ten million residents of Wuhan, China. De onderzoekers slaagden erin om bijna tien miljoen mensen te testen. Zij vonden 303 mensen die geen symptomen hadden maar wel positief werden getest. De onderzoekers spoorden daarop 1174 mensen aan die met deze mensen in aanraking waren geweest. Nul daarvan bleken geïnfecteerd te zijn.

In feite hoef je niet meer te weten dan dit. Als asymptomatische besmetting niet voorkomt, vervalt de basis onder alle maatregelen, inclusief de mondkapjes. Alleen mensen die ziek zijn, moeten thuis blijven.

doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

De overheid heeft de bevolking een mondkapjesplicht opgelegd. Wat ze er niet bij hebben verteld is dat bij het dragen van een mondmasker uitgebreide hygiënemaatregelen horen, die in de praktijk onmogelijk te volgen zijn. Het gevolg is dat mondmaskers hierdoor een bron van schadelijke stoffen zijn.

Maandenlang heeft de overheid en de media de burgers overgoten met het mantra ‘Mondkapjes zijn alleen schijnveiligheid’.

Daarbij was een belangrijk argument tegen het gebruik van mondkapjes dat de ‘gemiddelde burger’ niet in staat is de strikte handelings- en hygiënemaatregelen te volgen die worden gebruikt in de professionele medische wereld bij het gebruik van mondkapjes.

Dat heeft niet kunnen verhinderen dat diezelfde bewindslieden toch besloten tot een aanbeveling voor het gebruik van mondkapjes. Deze werd per 1 december zelfs een plicht voor publieke binnenruimtes. Er was opvallend weinig kritiek op deze inconsequentie.

Inmiddels heeft het NEN er twee normen voor opgesteld (zie ook dit artikel op onze website). De ‘NEN-norm voor gebruikers’ geeft onderstaande ‘10 hygiënegeboden’:

  1. Zorg dat je handen schoon zijn voordat je het mondkapje opzet.
  2. Raak tijdens het opzetten alleen het elastiek of lint aan. Bij een mondkapje met twee elastieken of linten achter het hoofd: bevestig eerst het onderste elastiek of lint en daarna het bovenste.
  3. Bij een neusbeugel: klem deze met twee vingers vast tegen de neus.
  4. Zorg dat je mond, neus en kin goed bedekt zijn en raak deze daarna niet meer aan.
  5. Draag het mondkapje maximaal vier uur.
  6. Schuif het mondkapje niet omlaag en omhoog om te eten, te drinken of te praten. Als je moet eten of drinken, zet het mondkapje dan helemaal af (zie stappen 7 t/m 10). Zet na het eten of drinken het mondkapje weer op (zie weer stap 1).
  7. Maak voor het afzetten van het mondkapje je handen schoon.
  8. Raak tijdens het afzetten van het mondkapje alleen het elastiek of lint aan. Bij een mondkapje met twee elastieken of linten achter het hoofd: verwijder eerst het bovenste elastiek of lint en daarna het onderste.
  9. Bewaar schone en gebruikte mondkapjes apart van elkaar in verschillende afsluitbare plastic zakjes of opbergbakjes.
  10. Maak na het afzetten van het mondkapje je handen schoon.

Inmiddels zien we dat het inderdaad ondoenlijk is voor burgers, onze medeburgers in uniform en onze medeburgers in de supermarkten, hygiënisch om te gaan met mondmaskers.

Hygiënemaatregel nummer 9 wordt massaal genegeerd: zie de vele mondkapjes op straat. Dit is niet alleen slecht voor dier en milieu, elk weggegooid mondkapje kan ook nog eens een infectiehaard zijn.

n het filmpje worden zo goed als alle hygiënemaatregelen door de medewerkers overtreden terwijl ze een man tot het gebruik van een karretje willen verplichten: Het masker op- en afzetten; niet over de neus plaatsen; telkens weer aanraken; en het is natuurlijk onmogelijk voor hen om daarbij telkens de handen te wassen en alleen de elastieken aan te raken.

Wij willen duidelijk stellen dat we dit deze medewerkers niet aanrekenen. Ook hun irritatie is begrijpelijk. Zij krijgen een taak toebedeeld door een overheid en/of hun leidinggevende waarvoor ze niet zijn opgeleid, De ruzie die ontstaat is het gevolg van het uitspelen van burgers tegen elkaar door de overheid.

Wij bezorgde burgers verzoeken de regering dan ook dit falend gedragsexperiment zo spoedig mogelijk te stoppen zodat wij elkaar weer als volwaardige mensen aan kunnen kijken; vrij over onze eigen ademhaling kunnen beschikken; en ons niet langer elkaar te laten bevechten.

doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

Er is door het Amerikaanse National Institute of Health (NIH) al geruime tijd onderzoek gedaan naar de effecten van mondkapjes op de gezondheid. Vijf onderzoeken, gedaan in 2004201520182019 en 2020 concluderen dat het dragen van mondmaskers tot aantoonbare negatieve gezondheidseffecten leidt. Hieronder valt ook een afname van het zuurstofniveau in het bloed.

Daarnaast is er een onderzoek van 2015 dat waarschuwt tegen het gebruik van niet-medische mondkapjes. Het gaat dan om de negatieve effecten op de gezondheid van de drager door het vasthouden van vocht, het hergebruik van de kapjes en de matige luchtdoorlatendheid van niet-medische mondkapjes. Al deze factoren dragen volgens de onderzoekers bij aan een verhoogd risico op infectie van de luchtwegen.

Een onderzoek uit 2020 laat de schadelijke gevolgen zien wanneer microben, die normaliter in de mond aanwezig zijn, de longen kunnen bereiken. Voor longkankerpatiënten leidt dit tot een verslechtering van zowel het ziektebeeld als prognose.

Baat het niet dan schaadt het niet gaat dus blijkbaar niet op voor het dragen van mondkapjes.

 

doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

Veel mensen denken dat ze elkaar kunnen besmetten met het coronavirus “zonder het te weten”, ook als ze geen symptomen vertonen. Die angst is onterecht, schrijven psychiater Marcel Tóth en internist-infectioloog Hannah Visser in een belangwekkend artikel in het vakblad Medisch Contact. Het is onnodig voor gezonde mensen om afstand te houden of mondkapjes te dragen, concluderen de twee experts.

Volgens de gangbare inzichten over luchtweginfecties besmetten “asymptomatische” mensen, die geen symptomen of klachten hebben van een ziekte, andere mensen niet. Er is geen reden om aan te nemen dat SARS-CoV-2, of Covid-19, of het coronavirus daarop een uitzondering zou zijn, schrijven Tóth en Visser in Medisch Contact.

Het is ook onderzocht. Een recente studie uit Wuhan, waarbij meer dan tien miljoen mensen werden getest, bewees dat, doordat alle directe contacten van de 0,3 procent die positief getest was op het virus, negatief getest werden. Covid-19 gedraagt zich dus hetzelfde als andere luchtweginfecties.

Wanneer kun je wel iemand besmetten of besmet worden? Hiervoor is een grote hoeveelheid virus nodig. Deze viral load wordt verspreid door niezen of hoesten. Vlak voor het ontstaan van klachten loopt de virushoeveelheid op en is in de eerste vijf dagen na het ontstaan van klachten het hoogst.

Gezonde mensen wisselen volgens de auteurs overigens wel lage hoeveelheden virussen uit. Dat gebeurt voortdurend. Het is zelfs belangrijk, want het zorgt ervoor dat het immuunsysteem goed functioneert. Het immuunsysteem heeft een voortdurende lichte tot matige prikkeling nodig om goed en alert te blijven functioneren.

Tóth en Visser wijzen erop dat in het hele coronabeleid de aanname dat asymptomatische mensen besmettelijk zouden zijn centraal. Daarop zijn maatregelen als de anderhalve meter en mondkapjes gebaseerd. Die zijn echter niet nodig voor gezonde mensen. Veel mensen hebben hun sociale leven radicaal ingeperkt uit angst anderen ziek te maken. Ook dat is onnodig.

Zelfs de meeste ouderen hebben een immuunsysteem dat sterk genoeg is om hen tegen een virusoverdracht met een lage viral load te beschermen, tekenen Tóth en Visser op. Slechts enkele risicogroepen, met name mensen die om verschillende redenen een zwak immuunsysteem hebben lopen het risico ziek te worden van een lage viral load.

De aanname dat SARS-CoV-2 zich anders zou gedragen dan alle andere luchtwegvirussen wordt niet onderbouwd, terwijl de genomen maatregelen daar wel op gebaseerd zijn, concluderen Tóth en Visser. Deze maatregelen hebben wereldwijd ernstige sociaaleconomische, psychologische en medische gevolgen. Mensen durven niet meer op hun eigen lichaamsgevoel te vertrouwen en zien zichzelf als een gevaar voor anderen. Dit leidt tot een ontwrichting van sociale, familie- en vriendschapsrelaties en soms zelfs van de intieme relaties tussen levenspartners en gezinsleden.

Als we dit virus benaderen volgens de gangbare inzichten over luchtweginfecties, zou het grootste deel van de bevolking zijn levenswijze niet aan hoeven passen en zouden de kwetsbaren zich vrijwillig, tijdelijk af kunnen zonderen.

doorgeplaatst artikel van mondkapjeseffecten.nl

 

A new study finds that cultivation and enrichment of microbes on the face can infiltrate the lungs through unconscious aspirations and cause inflammatory responses and advanced stage lung cancer. The nose and the mouth were designed to take in oxygen without strain, uninhibited. The oxygen travels down the trachea and splits off into two tubes called the bronchi. From there, the oxygen travels down a series of bronchioles until it reaches the alveoli, which are tiny air sacs covered with blood vessels. These air sacs take the oxygen directly to the heart, where it is dispersed throughout the body.

When a person exhales, the process is put in reverse and the lungs exhale carbon dioxide. This carbon dioxide gas is the vehicle that allows the organ systems to rid the body of wastes. When this process is obstructed or restrained for prolonged periods of time, the lungs and the heart struggle to nourish the rest of the body. Long term mask wearing also hinders the body’s natural ability to detoxify wastes, creates an acidic environment, and slowly strains the organ systems throughout the body.

Masks are priming the lungs for inflammation and lung cancer pathology

A study published in the journal Cancer Discovery finds that lung cancer progresses when the lungs are forced to regurgitate microbes. Prolonged mask use creates a moist environment that cultivates microbes. This toxic environment not only forces the person to regurgitate their own wastes, but also inundates the lungs with microbes that cause a toxic environment that feeds lung cancer.

The researchers found that the lungs are not just a sterile environment. When microbes inundate the lungs, they can active an immune response. This causes inflammatory proteins such as the cytokine IL-17 to appear.

Microbes that are normally found in the mouth can make their way into the lungs. “Given the known impact of IL-17 and inflammation on lung cancer, we were interested in determining if the enrichment of oral commensals in the lungs could drive an IL-17-type inflammation and influence lung cancer progression and prognosis,” said Leopoldo Segal, Director of the Lung Microbiome Program and Associate Professor of Medicine, New York University Grossman School of Medicine. (Related: Masked schoolchildren are harmed physically, psychologically, behaviorally and suffer from 24 distinct health issues.)

Masks cultivate and enrich microbes that infiltrate the lungs and cause immune suppression

The research team used diagnostic clinical bronchoscopies to analyze the lung microbiomes of 83 untreated adult patients who were diagnosed with lung cancer. They identified the composition of each microbial environment and documented which genes were expressed as a result. They found that lung tissue from patients with advanced state lung cancer (stages 3b-4) was more enriched with microbes than lung tissue of patients who had early stage disease. This increased enrichment of oral bacteria in the lungs was also associated with decreased chance of survival, no matter the stage of tumors. The bacteria colonies that caused the most damage was Veillonella, Prevotella, and Streptococcus bacteria, all of which are more readily cultivated in a mask. Tumor progression was associated with the enrichment of Veillonella, Prevotella, Streptococcus, and Rothia bacteria. The cultivated microbes infiltrate the lungs and affect genetic expression, namely the p53, PI3K/PTEN, ERK, and IL-6/IL-8 signaling pathways.

In further evaluation, the cultivation of Veillonella parvula in the lungs of mice led to expression of inflammatory proteins, increased expression of IL-17, and the presence of immune suppressing cells. “Given the results of our study, it is possible that changes to the lung microbiome could be used as a biomarker to predict prognosis or to stratify patients for treatment,” said Segal. Prolonged mask wearing not only puts strain on the heart and lungs but also cultivates a microbial environment that is more likely to infiltrate the lungs and create an environment of cancer.

For more on cancer research, check out Cancer.news.

Sources include:

AzoLifeSciences.com

NaturalNews.com

HopkinsMedicine.org

doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

Er is geen relatie tussen lockdown-maatregelen, zoals afstand houden en mondkapjes dragen, en coronaslachtoffers, blijkt uit epidemiologische studies.

De Ierse data-analist Ivor Cummins toont in een videopresentatie van 4 januari 2021 (“Crucial Viral Update 4th January Europe and USA”) een grote hoeveelheid statistische gegevens en onderzoeken die laten zien dat er geen relatie is tussen lockdown-maatregelen, inclusief mondkapjesplichten, in diverse landen en regio’s en het aantal coronadoden.

Een paar voorbeelden. Schotland heeft een draconisch lockdown-beleid gevoerd, Zweden een zeer licht beleid. Toch zijn de Schotse cijfers slechter dan die van Zweden:

link naar volledige artikel:

https://www.ademvrij.nu/helaas-lockdowns-zijn-zinloos

doorgeplaatst artikel van Mondkapjeseffecten.nl

Een inventarisatie onder artsen en ouders in Duitsland laat zien dat kinderen veel last ondervinden van het dragen van mondkapjes. Velen ervaren hoofdpijn, prikkelbaarheid, concentratiestoornissen, leerstoornissen en gaan liever niet meer naar school.

Verhalen over klachten bij kinderen en volwassenen veroorzaakt door het dragen van mondkapjes stapelen zich op. Om zicht te krijgen op de effecten van mondkapjes heeft de Universiteit van Witten/Herdecke een online register opengesteld, waarin ouders, artsen, pedagogen en anderen hun observaties kunnen invoeren. De resultaten die deze week zijn gepubliceerd zijn verontrustend. Een nauwkeurige risico-batenanalyse is dringend vereist. Het optreden van bijwerkingen bij kinderen als gevolg van het dragen van de mondkapjes moet serieus worden genomen.

Op 20 oktober 2020 werd aan 363 artsen gevraagd om gegevens in te voeren en ouders en leerkrachten op de hoogte te brengen van de registratie. Na twee weken hadden 20.353 mensen het register gebruikt.  In het deze week verschenen rapport zijn de resultaten van de ouders, die gegevens van in totaal 25.930 kinderen hebben ingevoerd, gepubliceerd. De registraties door artsen, docenten en andere functionarissen worden apart gepubliceerd.

De gemiddelde draagtijd van het masker was 270 minuten per dag. Stoornissen veroorzaakt door het dragen van het masker werden gemeld door 68% van de ouders. Deze omvatten prikkelbaarheid (60%), hoofdpijn (53%), concentratiestoornissen (50%), minder geluksgevoel (49%), onwil om naar school / kleuterschool te gaan (44%), malaise (42%) leerstoornissen (38%) ) en slaperigheid of vermoeidheid (37%).

In de conclusies staat onder andere te lezen dat een bepaald percentage kinderen en jongeren niet te verwaarlozen klachten heeft bij het dragen van mondkapjes. De onderzoekers stellen dat deze eerste registratie van bijwerkingen een weerspiegeling is van het spectrum van symptomen bij zowel kinderen als volwassenen. Resultaten wijzen uit dat een nauwkeurige risico-batenanalyse dringend vereist is.

Nog steeds worden alle ouders, artsen, pedagogen en anderen uitgenodigd om deel te nemen aan https://co-ki-masken.de om hun observaties over effecten die optreden bij het dragen van het masker te documenteren. Het register is ook beschikbaar in het Engels.

Lees het volledige onderzoeksrapport hier. Misschien nog interessant om te weten dat de “fact-checkers” van Facebook het onderzoek hebben “afgekeurd”, omdat het gaat om een inventarisatie van gegevens, wat inderdaad nog niet hetzelfde is als een volwaardig wetenschappelijk onderzoek, maar daarom niet minder waardevol!

doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

De mondkapjesplicht die per 1 december is ingevoerd in Nederland berust op slechts één wetenschappelijk rapport. Maar uit dat rapport blijkt helemaal niet dat mondkapjes werken. Integendeel: er blijkt uit dat ze leiden tot méér risico’s voor zowel de drager als de omgeving. Toch hebben regering en parlement de mondkapjesdwang doorgezet.

Per 1 december is in Nederland de “Regeling aanvullende mondkapjesverplichtingen covid-19” ingegaan. Een ingrijpende regeling die verregaande vrijheidsbeperkingen oplegt aan alle burgers in Nederland en die het grondwettelijke recht op lichamelijke integriteit opzij zet. Je zou denken dat zo’n regeling zwaar wetenschappelijk is onderbouwd en berust op urgente medische noodzaak. Niets is minder waar.

In de Regeling wordt welgeteld verwezen naar één wetenschappelijk rapport, van het European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC). In de Regeling wordt de mondkapjesplicht als volgt onderbouwd:

Volgens het advies van het Outbreak Management Team (OMT) (1) van 4 mei 2020 volgt uit een publicatie (2) dat niet-medische mondkapjes de verspreiding van het virus tegen kunnen gaan in situaties waarin voldoende afstand houden niet altijd lukt, zoals in het openbaar vervoer. Dit geldt in het bijzonder voor verspreiding door personen die nog geen symptomen vertonen, ervan uitgaande dat personen met klachten zich isoleren en afstand houden. Volgens de publicatie houden de meeste materialen in niet-medische mondkapjes druppels die geproduceerd worden door de drager van het mondkapje in enige mate tegen. Veel mondkapjes zorgen op deze manier voor bescherming van de omgeving als een patiënt met het virus een niet-medisch mondkapje draagt. Volgens het OMT-advies van 13 oktober 2020 hebben niet-medische mondkapjes daarmee mogelijk een positief effect om de verspreiding van het virus tegen te gaan, met name door presymptomatische verspreiding van het virus vanuit de drager van het mondkapje. (3) In dit advies schrijft het OMT verder dat het effect van breed niet-medisch mondkapjesgebruik groter wordt naarmate sprake is van een toenemend aantal besmettingsgevallen.”

De publicatie waar in voetnoot 2 naar wordt verwezen (voetnoten 1 en 3 verwijzen naar de adviezen van het OMT die gebaseerd zijn op deze publicatie) is: European Centre for Disease Prevention and Control. Using face masks in the community: Reducing COVID19 transmission from potentially asymptomatic or pre-symptomatic people through the use of face masks, 8 April 2020. Stockholm: ECDC; 2020. https://www.ecdc.europa.eu/sites/default/files/documents/Use%20of%20face%20masks%20in%20the%20community_NL.pdf. Van dit artikel is ook een Nederlandse versie beschikbaar (zie bijlage), waaruit we hier citeren.

Het eerste dat opvalt is dat de publicatie dateert uit april 2020. Het consultatiedocument waarop de Regeling is gebaseerd is in november naar de Tweede Kamer gestuurd. Tussen april en november kon de regering blijkbaar geen aanvullend bewijs vinden voor de mondkapjesplicht. Tweede opmerking: er is een overstelpende hoeveelheid wetenschappelijke literatuur waaruit blijkt dat mondkapjes niet werken tegen virusverspreiding en schadelijk zijn (zie het literatuuroverzicht op onze website), maar daar wordt in het geheel niet naar verwezen in het artikel.

Dan de inhoud van het ECDC artikel. Wie dit document leest, valt al snel van de ene verbazing in de andere. Van een wetenschappelijke onderbouwing voor een mondkapjesplicht, zoals in de Regeling omschreven, is geen sprake!

Het ECDC artikel maakt onderscheid tussen medische mondmaskers en niet-medische mondmaskers. Over medische mondmaskers is de ECDC niet heel duidelijk. De onderzoekers schrijven onder meer:

“Medische mondmaskers worden aanbevolen als middel voor controle aan de bron voor symptomatische personen, om de verspreiding van ademhalingsdruppeltjes door hoesten of niezen te voorkomen…. . Het is aangetoond dat bij gebruik van medische maskers voor beheersing aan de bron minder ademhalingsdruppeltjes met respiratoire virussen vrijkomen, zodat het gebruik ervan wordt aanbevolen om de overdracht van tuberculose en influenza te beperken.”

Verder staat er:

“Er zijn tegenstrijdige onderzoeksbevindingen met betrekking tot het beschermende effect voor de drager van medische mondmaskers als het om influenza-achtige ziekten (IAZ) en door laboratoriumonderzoek bevestigde influenza in huishoudens gaat. Vanwege het gebrek aan bewijs wordt tot dusver niet aanbevolen dat mensen die niet ziek zijn of geen zorg verlenen aan een patiënt een masker dragen om de overdracht van influenza of COVID-19 te verminderen.”

Dus om jezelf te beschermen hoef je het niet te doen, en om verspreiding te voorkomen – mwah, het leidt tot het vrijkomen van “minder ademhalingsdruppeltjes”. Hoeveel minder? Dat zou toch leuk zijn om te weten, maar het wordt niet vermeld.

Kwalijker echter is dat de onderzoekers ook verzuimen te vermelden dat corona- en influenza-virussen zich niet alleen via druppels verspreiden, maar ook – en waarschijnlijk vóóral – via aerosolen. Hier wordt later in het rapport nog wel iets over gezegd, in de zin dat verspreiding óók mogelijk is via aerosolen, maar de mate waarin dat gebeurt wordt niet gekwantificeerd. Wat het ECDC daarbij verzuimt uit te leggen is dat aerosolen vele malen kleiner zijn dan druppels en dat geen enkel masker ze tegenhoudt. De onderbouwing voor het dragen van medische mondkapjes is dus flinterdun – wat ook uit vele andere studies blijkt.

Maar dit gaat dus nog allemaal over medische mondmaskers. Kijk echter nog even naar het citaat uit de Regeling hierboven. Daar wordt letterlijk gezegd dat “niet-medische mondkapjes de verspreiding van het virus tegen kunnen gaan”. Niet-medische mondkapjes zijn ook wat de Nederlandse bevolking wordt gedwongen te dragen. De boude bewering van de regering, dat “niet-medische mondkapjes de verspreiding van het virus tegen kunnen gaan”, blijkt echter volstrekt niet wetenschappelijk te worden onderbouwd in het artikel.

In het ECDC-artikel lezen we:

Er zijn geen aanwijzingen dat niet-medische mondmaskers of andere gezichtsbedekkingen een effectief middel voor ademhalingsbescherming zijn voor de drager van het masker. Over het geheel genomen bleken verschillende niet-medische mondmaskers een zeer laag filterrendement te hebben (2–38%). In één onderzoek bleek het gebruik van katoenen chirurgische maskers een hoger risico (!) op penetratie van micro-organismen en influenza-achtige ziekteverwekkers op te leveren dan niet-gebruik van maskers.”

En:

“Er is beperkt indirect bewijs waaruit blijkt dat van verschillende materialen vervaardigde niet-medische mondmaskers de afgifte van door hoesten vrijkomende ademhalingsdruppels in de omgeving kunnen verminderen, maar er zijn aanwijzingen dat niet-medische mondmaskers als middel voor beheersing bij de bron minder effectief zijn dan medische maskers. Er zijn geen vastgestelde normen voor zelfgemaakte niet-medische mondmaskers. Een van de voordelen van niet-medische mondmaskers van stof of ander textiel is dat ze gemakkelijk kunnen worden gemaakt en kunnen worden gewassen en hergebruikt.”

Met andere woorden, hier staat: niet-medische mondmaskers bieden geen bescherming voor de drager, integendeel, ze leveren eerder een hoger risico op! Zou de regering dat niet nog even kunnen laten weten aan al die mensen die uit angst een mondkapje dragen?

Voor wat betreft het tegengaan van de verspreiding van het virus, zou er “beperkt indirect bewijs” zijn dat afgifte zou “verminderen”. Hoeveel verminderen? Geen antwoord. Hoe zit met het aerosolen? Geen antwoord.

Dat “beperkt indirect bewijs” dan voor deze (niet-gekwantificeerde) “vermindering”? Hoe zit het daarmee? Het enige “bewijs” dat wordt genoemd is dit:

“In één [!] onderzoek uit China werd een verband gelegd tussen het dragen van een mondmasker en een lager risico op SARS bij personen zonder bekend contact met SARS-patiënten. Het is niet bekend of het gebruik van deze maskers in de openbare ruimte verband houdt met de lagere COVID-19-percentages die in sommige van deze landen worden waargenomen, omdat maskergebruik slechts een van de vele responsmaatregelen en -praktijken is die in deze landen zijn toegepast en daar meer aandacht wordt besteed aan praktijken op het gebied van ademhalingsetiquette en handhygiëne dan elders.”

That’s it. Dit is de totale wetenschappelijke basis voor de draconische mondkapjesplicht die ons door de strot is geduwdEén onderzoek uit China dat niets bewijst.

Dit is wat de regering in november naar de Tweede Kamer stuurde in de consultatieversie van de Regeling – en die door een grote meerderheid in de Tweede Kamer gewoon doodleuk is geaccepteerd.

En dit is nog niet eens het hele verhaal, want in het ECDC-rapport worden nog diverse andere waarschuwingen gegeven die de onderbouwing nóg verder onderuit halen. Zo wordt gemeld:

“Het gebruik van mondmaskers kan een vals gevoel van veiligheid geven, wat leidt tot suboptimale fysieke afstand, slechte ademhalingsetiquette en handhygiëne – en zelfs niet thuisblijven als iemand ziek is.”

Weet u nog, dat de burgemeesters van Amsterdam en Rotterdam afgelopen zomer mondkapjes in de openbare ruimte voorschreven, niet omdat ze werken, maar omdat ze ervoor zouden zorgen dat mensen zich dan beter aan de regels zouden houden? Dat wordt in dit rapport – uit april – al onderuit gehaald.

En wat te denken van deze waarschuwing:

“Het risico bestaat dat onjuiste verwijdering van het mondmasker, de omgang met een besmet mondmasker of een sterkere neiging om het gezicht aan te raken tijdens het dragen van een mondmasker door gezonde personen het risico op overdracht juist vergroot.”

Dit is natuurlijk precies wat er in de praktijk gebeurt!

Waar de onderzoekers hier indirect naar verwijzen (zonder het eerlijk te zeggen, zoals wetenschappers zouden horen te doen), is het simpele feit dat een masker wel druppels kan tegenhouden, maar dat daarmee het virus nog niet is verdwenen. De virusdeeltjes (voor zover ze in druppels zitten en daar mee worden uitgestoten, dan laten we de aerosolen wederom buiten beschouwing) blijven gewoon achter op het mondkapje – en verzamelen zich daar. Farmaceutisch expert Roger W. Koops noemt mondkapjes daarom “de virushemel”.

Er volgen in het artikel nog een aantal bizarre “argumenten en bewijzen vóór het gebruik van gezichtsmaskers”, zoals het feit dat ze “in Azië veel worden gedragen”, en dat maskers van textiel “gemakkelijk kunnen worden geproduceerd”, waardoor ze “wasbaar en herbruikbaar” zijn. Fijn! Daar worden een aantal harde “argumenten en bewijzen tegen het gebruik van mondmaskers” tegenover gezet, die vervolgens in de conclusies worden genegeerd.

Die “conclusies” (“het gebruik van mondmaskers in het openbare leven kan worden overwogen …”), vormen een wetenschappers onwaardige verzameling van vage suggesties die beleidsmakers blijkbaar wilden horen en die het ECDC ze als kruimels toewerpt. Het meest ontluisterende van dit flinterdunne verhaal is dat de onderzoekers, zoals gezegd, al het wetenschappelijke bewijs dat mondkapjes niet werken en zelfs schadelijk zijn, volstrekt negeren. De auteurs van dit stuk zouden wat mij betreft op de lijst mogen worden gezet van de u-vraagt-wij-draaien-club.

Maar het meest verontrustende is natuurlijk dat regering en de Tweede Kamer de mondkapjesplicht – een ongrondwettelijke, schokkende dwangmaatregel die ver over de grens gaat van wat de overheid haar burgers mag aandoen – op grond van dit document rechtvaardigt, terwijl expliciet melding wordt gemaakt van een vergroot risico voor zowel drager van het mondkapje als de omgeving. We mogen hopen dat zij inmiddels tot inkeer zijn gekomen en dat zij de Regeling, die per 1 maart afloopt, niet zullen verlengen.

doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

Een ander interessant geval is Florida (hieronder, blauwe lijn), waar de gouverneur eind september het besluit nam om de horeca weer te openen en de mondkapjesplicht af te schaffen, wat hem op veel kritiek kwam te staan. Er gebeurde niets. Californië daarentegen is in de loop van het jaar steeds strenger geworden, met draconische mondkapjesplicht overal. Het hielp allemaal weinig, zo blijkt uit deze grafiek:

Cummins vergelijkt ook het strengere North Dakota met het vrijere South Dakota. De mondkapjesdwang die in North Dakota begin december werd ingevoerd werd gevolgd door een forse stijging van het aantal slachtoffers:

link naar volledige video:

helaas is de video waar deze gegevens vandaan kwamen verwijdert door Youtube

https://www.ademvrij.nu/gezonde-mensen-maken-elkaar-niet-ziek

doorgeplaatst artikel van mondkapjeseffecten.nl

Wetenschappers van de Universiteit van Witten / Herdecke ontdekten in een nieuwe studie, die 2020News hier linkt als een voorpublicatie , dat maskers kinderen op vele manieren beïnvloeden, psychologisch en fysiek. Met een gemiddelde draagtijd van 270 minuten per dag werd stress gemeld bij 68% van de kinderen. De gehandicapte kinderen hadden last van prikkelbaarheid (60%), hoofdpijn (53%), concentratieproblemen (50%), minder geluk (49%), afkeer van school/kleuterschool (44%), malaise (42%), leermoeilijkheden ( 38%)) en slaperigheid of vermoeidheid (37%).

Aan de Universiteit van Witten / Herdecke is het onderzoekswerk van het team onder leiding van Dr. Silke Schwarz en prof.dr. Ekkehart Jenetzky zette een online register op waarin ouders van kinderen die een mondkapje nodig hadden, hun observaties konden invoeren.

Tegen de avond van 26 oktober 2020, een week nadat de registratie online ging, hadden zich al 17.854 ouders gemeld over in totaal 25.930 kinderen en adolescenten.

De geslachten van de kinderen waren gelijkmatig vertegenwoordigd met een lichte neiging naar jongens. 55,6% van de kinderen was tussen de 7-12 jaar oud. 79,4% van de kinderen gaf aan geen eerdere ziektes te hebben gehad, 5,9% had astma en 1,8% had een andere longziekte. Daarnaast was er de mogelijkheid om vrije tekst in te voeren over andere reeds bestaande ziekten, die door 8,6% werd gebruikt.

De onderzoekers komen tot de conclusie: “Dit is het eerste register ter wereld dat de effecten van het dragen van maskers op kinderen registreert en gewijd is aan een nieuwe onderzoeksvraag. De frequentie van het gebruik van het register en het spectrum van geregistreerde symptomen geven het belang van het onderwerp aan en pleiten voor representatieve enquêtes, gerandomiseerde gecontroleerde studies met verschillende maskers en een hernieuwde risico-batenanalyse voor de kwetsbare groep kinderen: Volwassenen moeten collectief nadenken over onder welke omstandigheden ze bereid zouden zijn een restrisico te nemen om kinderen een hogere kwaliteit van leven te geven zonder dat ze een masker hoeven te dragen.”

doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

Het onderstaande verhaal over de werkelijke werking van mondkapjes is afkomstig uit een artikel van Roger W. Koops, The Year of Disguises, 16 oktober 2020. Het is een gedetailleerde uitleg die de absurditeit en misdadigheid aantoont van de mondkapjesdwang door een expert uit de praktijk. Koops, die jarenlang hoofd kwaliteitscontrole was in de farmaceutische industrie, en betrokken bij de ontwikkeling van vaccins, laat zien dat in verreweg de meeste omstandigheden het dragen van mondkapjes gevaarlijk is – een bron van coronabesmetting in plaats van een bescherming, niet alleen voor de drager maar ook voor de mensen eromheen!

Dit citaat wil ik even naar voren halen voor alle mensen die denken dat het “sociaal” is om een mondkapje te dragen: “Ik vind het verbijsterend dat het idee bestaat dat je door het dragen van een gezichtsbedekking eigenlijk een dienst aan anderen bewijst en dat daarom iedereen dat zou moeten doen. Eigenlijk is het tegendeel waar. Je wordt juist een extra potentiële bron van besmetting. Je wordt een besmettingsrisico: je vergroot niet alleen je eigen risico, maar ook het risico voor anderen.”

Hier volgt het volledige stuk over mondkapjes, geschreven door Roger W. Koops:

Het idee van “maskers” op mensen kwam niet plotseling op in maart 2020. Het gebruik van gelaatsbescherming bij infectieziekten is goed bestudeerd, vooral bij griep. Vergeet niet dat deze twee virussen (Covid/influenza) via dezelfde mechanismen werken, dus wat wel of niet werkt voor de ene, is hetzelfde voor de andere.

Het was algemeen geaccepteerd dat een “masker”- en die term verwijst meestal naar een CHIRURGISCH masker of N95-masker – geen voordeel heeft voor de algemene bevolking en alleen nuttig is in gecontroleerde klinische omgevingen. Het kan zelfs worden beschouwd als iets dat juist een groter transmissierisico met zich meebrengt voor de algemene bevolking. Dit was het advies in februari 2020 en het is nog altijd zo. Ik zal uitleggen waarom.

De term “masker” op zichzelf betekent niets. Het is alsof je ‘auto’ zegt. Je moet het specifieker maken, omdat er veel verschillende soorten en variëteiten zijn, net als auto’s. Dus voor dit essay zal ik twee termen als volgt gebruiken:

  • Gezichtsbedekkingen: hiermee bedoel ik (zelfgemaakte) stoffen, niet op-maakt-gemaakt, modieuze maskers, en elk ander algemeen ‘masker’, dat wil zeggen, iets dat bedoeld is om mond en neus te bedekken en dat over het algemeen wordt gebruikt door het publiek (omdat ze niet duur zijn).
  • Masker: met dit woord verwijs ik specifiek naar het CHIRURGISCH masker en het N95-masker (dat wordt aanbevolen voor gebruik in klinische omgevingen door gezondheidswerkers). Indien nodig zal ik onderscheid maken tussen deze twee.

Een van de grote fouten die wordt gemaakt door theoretische wetenschappers die met modellen werken is het idee van een gezichtsbedekking of masker als een ‘barrière’. Ik zie veel verwijzingen naar zogenaamde “experts” die deze bewering doen. Dit is geheel misplaatst. Geen enkele gezichtsbedekking of masker is een barrière. Of ze weten niet waar ze het over hebben, of ze misleiden mensen.

Maskers en “gezichtsbedekkingen” ZIJN:

  • FILTERS, geen barrières. Ze FILTEREN alleen de dingen waarvoor ze zijn ontworpen om te filteren, tot een niveau van efficiëntie gebaseerd op ontwerp, meestal niet eens met 100% efficiëntie. Het N95-masker is bijvoorbeeld ontworpen en beoordeeld om deeltjes groter dan 300 nm te filteren met een efficiëntie van 95% (let op: er zijn maskers met een grotere efficiëntie dan 95%, zoals de N99 en NHEPA, maar deze zijn erg duur).
  • Bidirectioneel: ze werken twee richtingen uit. Dat betekent dat de lucht bedoeld is om door dezelfde plaats in en uit te gaan – inademen, uitademen. Het filtervermogen heeft invloed op zowel binnengaande als uitgaande stromingen, maar de MEESTE zijn bedoeld om te worden gebruikt bij het binnendringen, d.w.z. om de drager te beschermen (chirurgische maskers zijn de uitzondering).
  • Ontworpen voor normale ademhalingspatronen, niet voor uitoefening van kracht (hoewel het chirurgisch masker een drukclassificatie heeft). Dit is een belangrijk punt!
  • NIET ontworpen om besmettelijke deeltjes te filteren, maar inerte deeltjes (behalve het chirurgisch masker dat bedoeld is om een ​​steriel/hygiënisch operatiegebied te behouden.
  • Ontworpen voor minimale gebruikstijd. Ze zijn NIET bedoeld om urenlang op je gezicht te plakken.

Ik begrijp de psychologische bescherming die mensen voelen als iets hun mond en neus bedekt. Het spijt me, maar dat is een vals gevoel van veiligheid. Perceptie is GEEN realiteit. De geest zegt dat er iets stevigs voor je mond en neus zit, maar dat is niet echt het geval, het is poreus; dingen gaan er doorheen (of er omheen) …

Ik zou lang kunnen uitweiden over de ineffectiviteit van gezichtsbedekkingen en maskers om virale overdracht tegen te gaan. Over het materiaal, de poriegrootte, de gebrekkige pasvorm, enzovoort. Waar het op neerkomt is dat er maar ÉÉN type masker is – nl. het CHIRURGISCHE masker  –  dat het vermogen heeft getoond om de virusoverdracht te verminderen, niet te elimineren, omdat het feitelijk wordt getest op een poriegrootte van 100 nanometer EN ook wordt getest op zowel in- als uitgaande stromen. Maar het chirurgische masker is niet bedoeld voor gebruik buiten een gecontroleerd, steriel operatiegebied van een ziekenhuis waar het gebruik en de functie ervan kunnen worden gecontroleerd. Het masker heeft beperkingen.

Wat gebeurt er als een persoon een masker of gezichtsbedekking draagt? Er zijn twee verschillende manieren om de werking te beschrijven, afhankelijk van of je kijkt naar het binnendringen (de drager beschermen) of het uitstromen (de omgeving beschermen). Maar beide komen min of meer op hetzelfde neer.

Ten eerste, wat gebeurt er bij uitademing? We zullen naar druppeltjes kijken omdat de meeste gezichtsbedekkingen aerosolen niet stoppen en de propaganda van 2020 is gericht op druppeltjes. (Virussen kunnen zowel worden overgedragen door aerosolen, die kleiner zijn dan 100 nanometer, of meeliften met grotere luchtdruppeltjes. Gezichtsbedekkingen houden sowieso geen aerosolen tegen. Redactie.)

Ervan uitgaande dat een persoon virus uitscheidt en dat druppeltjes geproduceerd worden die het liftende virus bevatten, en ervan uitgaande dat de gezichtsbedekking feitelijk ALLE druppeltjes stopt (in het beste geval), zal de volgende moleculaire route waarschijnlijk optreden:

  • De druppel verliest zijn vocht. De timing kan anders zijn dan wanneer de druppel de omgeving in gaat, maar er gaat vocht verloren. De uitgedreven druppeltjes kunnen zich echter sneller ophopen dan verdampen. Als dat gebeurt, begint de gezichtsbedekking verzadigd te raken met vocht, slijm, celresten, bacteriën, enz. Evenals virusmoleculen.
  • Het virusmolecuul VERDAMPT NIET en wat er ook gebeurt wat de druppel betreft, het virus bevindt zich nu op de gezichtsbedekking, althans aanvankelijk. Dit betekent dat de gezichtsbedekking nu vervuild is en een mogelijke bron van transmissie is, zowel via contact als via de lucht.
  • Het virus is niet op een of andere manier op magische wijze aan het masker “geplakt”, maar kan worden verdreven, ongeacht of er nog vocht is of niet. Dit kan gebeuren de volgende keer dat iemand ademt, spreekt, hoest, niest, sist, gromt, enz. Het virus gaat dus via de gezichtsbedekking weer de omgeving in.

De gezichtsbedekking fungeert dus als tussenpersoon bij de overdracht. Het kan de timing veranderen waarop het virus in de omgeving terechtkomt, maar het fungeert nu als contactbron en als bron in de lucht; virus kan nog steeds in de omgeving terechtkomen. Omdat we weten dat de stabiliteit van virusdeeltjes goed is op de meeste bedekkings- en maskermaterialen, wordt het virus niet afgebroken totdat de bedekking is verwijderd en gewassen of weggegooid (op de juiste manier).

Een belangrijk punt: naarmate meer virusmoleculen zich ophopen, worden er meer uitgestoten! De gezichtsbedekking is geen zwart gat dat het virus in de vergetelheid zuigt.

Ten tweede, hoe zit het met de inademing?

Wat werkt voor uitgaande lucht, werkt ook voor binnenkomende lucht. Dus als een persoon een gezichtsbedekking draagt ​​en hij of zij in aanraking komt met virussen, aerosolen of druppels, zullen het virus en de aerosolen waarschijnlijk binnenkomen. Als de druppel wordt gestopt, is het oppervlak nu vervuild. Dit betekent dat als het oppervlak van de bedekking de mond of neus raakt, u besmet kunt raken, d.w.z. geïnfecteerd.

Dit is een normaal verschijnsel bij de meeste gezichtsbedekkingen, inclusief de modieuze bedekkingen die mensen dragen (ik zie de bedekking vaak heen en weer bewegen tegen hun mond en neus, zelfs als ze ademen, als een diafragma), evenals bij de goedkopere stoffen maskers en zelfgemaakte stoffen maskers. Als u inademt, kunt u besmet raken. Als u de gezichtsbedekking aanraakt, bijvoorbeeld door deze op en neer te trekken, kunt u ook besmet raken.

Verder, omdat het oppervlak besmet is, kan een persoon het virus ook weer in de omgeving verspreiden. Dit kan bijv. door praten, ademen, hoesten, etc..

Het stoppen van een * druppel * is NIET hetzelfde als het stoppen van het virus!

Bij deze moleculaire evaluatie wordt alleen uitgegaan van het beste contactscenario; dat wil zeggen 100% contact tussen de gezichtsbedekking en elk virusdeeltje dat kan worden aangetroffen. Ik heb het dan nog niet over onjuist gebruik en behandeling, of hoe goed ze passen (lucht zal de bekleding omzeilen en eromheen gaan, aangezien de luchtstroom de weg van de minste weerstand volgt en waar de lucht gaat, daar gaat ook het virus). Ik heb het ook niet over de ogen of oren als toegangspunten, want ook daardoor kan een virus binnendringen. Ik heb het ook niet over andere moleculaire bewegingen op het oppervlak van gelaatsbedekkingen, zoals osmose. Ik heb het ook niet over het bijna 100% verkeerde gebruik van een bedekking door de meeste mensen, omdat ze gewoon niet daarvoor zijn opgeleid of verkeerd geïnformeerd zijn of ineffectieve bedekkingen gebruiken.

Ik vind het verbijsterend dat het idee bestaat dat je door het dragen van een gezichtsbedekking eigenlijk een “dienst” aan anderen bewijst en dat daarom iedereen dat zou moeten doen. Eigenlijk is het tegendeel waar. Je wordt juist een extra potentiële bron van besmetting. Je wordt een besmettingsrisico: je vergroot niet alleen je eigen risico, maar ook het risico voor anderen.

Laten we, om het beter te illustreren, naar het masker met filter kijken (Engels: respirator) kijken, dat in professionele gecontroleerde omgevingen wordt gebruikt. Als ik zou worden blootgesteld aan het molecuul dat ik beschreef, met zo’n masker op, zouden de filters mijn ademhalingsfunctie hebben beschermd (mijn andere beschermende uitrusting zoals jassen, kappen, enz., zouden de rest van mij beschermen). Maar het oppervlak van het ademhalingsapparaat zou zijn besmet (net als de andere oppervlakken van de jas). Als ik met dat masker (en/of jas, enz.) in een ongecontroleerde omgeving was terechtgekomen, had ik die moleculen in de omgeving kunnen vrijgeven die iedereen in gevaar zouden brengen. Je moet heel voorzichtig ontkleden en ontsmetten in een gecontroleerde omgeving om die mogelijkheid te voorkomen. Ook al zou ik beschermd zijn, dan was ik nog steeds een risico voor anderen.

Vóór maart 2020 bestond de standaard Good Respiratory Practice (GRP) simpelweg uit het bedekken van mond/neus bij hoesten of niezen. Dit is vooral effectief als je een tissue of zakdoek als bakje gebruikt en je hand eromheen houdt. De hand dient nu eigenlijk meer als een barrière.

Bovendien is de kans groter dat je het potentiële virusmolecuul uit de omgeving verwijdert door het weefsel op de juiste manier weg te gooien of de zakdoek te wassen. Dit is gewoon hoe we het nu ook zouden moeten doen. Ik zie nu mensen die niets doen om hun hoesten of niezen te beschermen, omdat ze geloven dat het dragen van een gezichtsbedekking een voldoende barrière op zich is! Dit is niet goed. Bedek op zijn minst je gezichtsbedekking met je handen als je hoest of niest!

Ik kan mensen niet vertellen dat ze geen gezichtsbedekking moeten dragen. Ikzelf heb ervoor gekozen om geen gezichtsbedekking te dragen om twee redenen. De eerste is vanwege alles wat ik hierboven heb verteld. De tweede is dat ik dit virus heb ervaren. Als ik mensen met gezichtsbedekking zie, denk ik aan de virushemel! Maar ik ben ook niet bang, want dit virus maakt me niet bang.

Ik kan mensen ook niet vertellen dat ze geen plastic schermen moeten opzetten. Maar als ik die dingen zie, denk ik aan een virusmotel: inchecken, een tijdje blijven en dan vertrekken. Deze dingen baren mij meer zorgen vanwege het veel grotere oppervlak dat als virusplek kan dienen. Ik heb sommige zaken waar deze schermen worden gedragen geadviseerd om ofwel regelmatig te desinfecteren, of naar glas over te stappen waarmee desinfectie gemakkelijker is. Als er virus aan deze oppervlakken vastzit, is er zowel contactrisico als risico van uitdrijving terug de omgeving in.

Mijn kijk op het omgaan met het virus is op moleculair niveau. Doen wat we kunnen om het molecuul daadwerkelijk uit te putten, niet om het stabiliteit te geven.

We kunnen dit of enig ander virus van de bovenste luchtwegen niet elimineren. Misschien kunnen we op een dag onze immunologische technieken zo ver ontwikkelen dat het mogelijk is om ze minder invloed te geven op mensen, maar zover is het nog niet. Wel kunnen we ons ertegen verdedigen door ons immuunsysteem en door te vertrouwen op de mensen met een sterker immuunsysteem waarmee ze de zwakkeren beschermen. Groepsimmuniteit was tot maart 2020 de norm, en ondanks alle propaganda die daarna hiertegen werd gevoerd, is het nog steeds essentieel.

Hier zijn enkele belangrijke punten om te overwegen:

  • Mensen die dit virus hebben gehad, hoeven GEEN gezichtsbedekking te dragen, punt uit.
  • In de buitenlucht zou niemand gezichtsbedekking moeten dragen. Dit is de enige plek waar we hulp van de natuur kunnen krijgen om de virusmoleculen te verminderen. Gezien het feit dat minder dan 5% van de besmettingen in verband is gebracht met de buitenlucht, en dan ging het om specifieke activiteiten, niet om willekeurige ontmoetingen, is het risico hier echt heel klein.
  • Een gezichtsbedekking kan handig zijn bij het bezoeken van een risicovolle bejaarde of in een gecontroleerde gezondheidszorgomgeving, zoals een ziekenhuis of verpleeghuis. Maar dan moeten ze worden verstrekt door getraind personeel en waar mogelijk moet worden gebruik gemaakt van chirurgische maskers. De bescherming is dan niet eens zozeer tegen virussen, maar meer om de verspreiding van bacteriën en schimmels te voorkomen.
  • Kinderen zouden nooit gezichtsbedekking mogen dragen. We hebben allemaal constante interactie met onze omgeving nodig en dat geldt vooral voor kinderen. Dit is hoe hun immuunsysteem zich ontwikkelt. Ze zijn de laagste van de laagrisicogroepen. Laat ze kinderen zijn en laat ze hun immuunsysteem ontwikkelen.
  • Het idee van een mondkapjesplicht is echt een belachelijke, paniekerige reactie en moet worden teruggedraaid, samen met lockdowns en schoolsluitingen.
  • Er kunnen andere gezondheidsrisico’s zijn verbonden aan het voortdurend gebruik van gezichtsbedekkingen. Hoewel dit anekdotisch is, heb ik veel kennissen van artsen en ze melden allemaal een toename van aandoeningen die kunnen worden geassocieerd met gezichtsbedekking, zoals huidinfecties in het gezicht, neus- en keelontstekingen en zelfs angststoornissen. Een punt van zorg is de verandering in ademhalingspatronen die direct kunnen worden geassocieerd met gezichtsbedekkingen. Ik train regelmatig. De enige keer dat ik een gezichtsbedekking draag, is om toegang te krijgen tot de sportschool waar ik train (omdat het verplicht is). Ik gooi het masker meteen weg als ik begin met trainen, zoals de meeste andere mensen ook doen. De medewerkers maken zich geen zorgen omdat ze de gevaren van inspanning met gezichtsbedekking begrijpen.
  • We weten ook niet genoeg over de mogelijke gevolgen van het dwingen van hele populaties om voor langere tijd gezichtsbedekking te gebruiken. Er kunnen zowel gezondheids- als sociale gevolgen zijn die we op dit moment niet kunnen overzien. Mensen hebben zich ontwikkeld als wezens die we interactie hebben met hun omgeving. Onze hele bovenste luchtwegen hebben daardoor enorme verdedigingssystemen ontwikkeld. Ik maak me persoonlijk zorgen over ‘onnatuurlijke selectie’. Dit is wanneer menselijke acties een richting van evolutie afdwingen die anders niet zou plaatsvinden. Vaak is het resultaat niet goed. Maar dat is een heel ander onderwerp.

Ik hoop dat mensen kunnen begrijpen hoe ingewikkeld en moeilijk het is om met nanodeeltjes om te gaan. Je kunt ze niet in modellen stoppen.

Mensen verbieden om mens te zijn, zal niet voorkomen dat een virus een virus blijft!

doorgeplaatst artikel van Ademvrij.nu

Een verachtelijke nieuwe mantra ligt op de lippen van elke volksgezondheidsambtenaar en politicus in de wereldwijde campagne om het grote publiek te dwingen tot het universeel dragen van een mondmasker. Het geeft de valse indruk dat er bewijs is dat maskers de overdracht van COVID-19 verminderen. En dit terwijl er een decennium aan bewijs is dat het tegenovergestelde bewijst: dat maskers niet effectief zijn bij virale luchtwegaandoeningen en zelfs schadelijk zijn voor de gezondheid.

Hieronder volgt een overzicht met enkele uitspraken van specialisten wereldwijd aangaande de effectiviteit van mondmaskers.

Dr. Jim Meehan, Chirurg schrijft o.a. het volgende:

“Sinds het begin van de pandemie heb ik honderden onderzoeken gelezen over de wetenschap van medische maskers. Op basis van een uitgebreide beoordeling en analyse lijdt het voor mij geen twijfel dat gezonde mensen geen chirurgische of stoffen maskers zouden mogen dragen, noch zouden we mogen aanbevelen dat de hele bevolking mondmaskers draagt. Die aanbeveling wordt niet ondersteund door wetenschappelijk bewijs van het hoogste niveau.

Hoewel de ‘autoriteiten’ van volksgezondheid draaiden, keerden en hun aanbevelingen later wijzigden, veranderde de wetenschap niet en verscheen er ook geen nieuwe wetenschap die het dragen van maskers in het openbaar ondersteunde. Feitelijk bevestigt de meest recente systemische analyse opnieuw dat maskers niet effectief zijn bij het voorkomen van de overdracht van virussen als CoVID-19.

Als een chirurg ziek is, vooral met een virale infectie, zal hij geen operaties uitvoeren omdat hij weet dat het virus NIET zal worden tegengehouden door zijn chirurgische masker.”

De CoVID-19 pandemie gaat over virale overdracht. Chirurgische en stoffen maskers doen niets om virale overdracht te voorkomen. We moeten ons nu allemaal realiseren dat van gezichtsmaskers nog nooit is aangetoond dat ze virale overdracht kunnen voorkomen of tegengaan. Dat is precies de reden waarom ze nooit zijn aanbevolen voor gebruik tijdens de seizoensgebonden griepuitbraak, epidemieën of eerdere pandemieën.”

Bron: https://kavlaanderen.blogspot.com/2020/07/als-maskers-niet-werken-waarom-dragen.html

Originele engelstalige post: https://www.meehanmd.com/blog/2020-07-22-if-masks-dont-work-then-why-do-surgeons-wear-them/

Honderden Belgische huisartsen schrijven in hun open brief aan de overheid en media over mondmaskers het volgende:

“Mondmaskers bij gezonde personen zijn ineffectief tegen verspreiding van virale infecties. Het dragen van een mondmasker is niet zonder bijwerkingen. Er treedt vrij snel een zuurstoftekort op (hoofdpijn, misselijk, vermoeidheid, concentratie daalt), een effect vergelijkbaar met hoogteziekte.

Dagelijks zien we nu patiënten die klagen van hoofdpijnen, sinusproblemen, ademhalingsproblemen en hyperventilatie t.g.v. het dragen van mondmaskers. Bovendien leidt de opgehoopte CO2 tot een toxische verzuring van het organisme die onze immuniteit aantast. Sommige experts waarschuwen zelfs voor een verhoogde overdracht van het virus bij onkundig gebruik.

Onze Arbeidswetgeving (Codex 6) spreekt over een CO2 gehalte (verluchting in arbeidsplaatsen) van 900ppm, maximaal 1200 ppm in speciale omstandigheden. Deze toxische grens wordt na 1 minuut dragen van een masker ruim overschreden tot waarden die het drie tot viervoudige van deze maximumwaarden zijn. Wie een masker draagt bevindt zich dus in een extreem slecht verlucht lokaal!”

Bron: https://docs4opendebate.be/open-brief

Geen vermindering van overdracht bij gebruik gezichtsmasker

“In een recente studie werden 10 RCT’s [randomized controlled trials] geïdentificeerd die de effectiviteit bestudeerden van gezichtsmaskers op het verminderen van de infecties van het influenzavirus in de gemeenschap van 1946-2018. De studie maakte geen onderscheid naar het type masker, maar wel naar het soort masker in combinatie met handhygiëne. De auteurs concludeerden dat er geen significante vermindering was van de overdracht van de griep met het gebruik van gezichtsmaskers.

Bron:  Xiao J et al. 2020 Nonpharmaceutical Measures for Pandemic Influenza in Nonhealthcare Settings—Personal Protective and Environmental Measures. Emerg. Infect. Dis. 26, 967–975.

Resultaat van 14 gerandomiseerde, gecontroleerde studies

“Hier bekijken we het bewijs op basis van de effectiviteit van niet-farmaceutische persoonlijke beschermingsmaatregelen en omgevingshygiënemaatregelen buiten de gezondheidsinstanties en bespreken we de mogelijke opname ervan in pandemie-plannen. Hoewel mechanistische studies het potentiële effect van handhygiëne of gezichtsmaskers ondersteunen, is uit 14 gerandomiseerde, gecontroleerde studies van deze maatregelen niet gebleken dat ze een substantieel effect hebben op de overdracht van de door het laboratorium bevestigde griep. We hebben ook beperkt bewijs gevonden voor de effectiviteit van een betere hygiëne en een betere reiniging van de omgeving.”

Bron: https://www.researchgate.net/publication/341080333_Nonpharmaceutical_Measures_for_Pandemic_Influenza_in_Nonhealthcare_Settings-Personal_Protective_and_Environmental_Measure

Vatbaarder voor infecties door dragen gezichtsmasker

“Studies hebben aangetoond dat hypoxie [onvoldoende zuurstofinname, die het gevolg kan zijn van het dragen van gezichtsmaskers] de werking van de belangrijkste immuuncellen die virale infecties bestrijden, de CD4+ T-lymfocyten, kan afremmen. Waardoor je dus vatbaarder wordt voor infecties en de gevolgen van de infectie veel ernstiger zijn.”

Bron: https://www.technocracy.news/blaylock-face-masks-pose-serious-risks-to-the-healthy/

Maskers werken niet. Er zijn geen uitzonderingen

Geen enkele RCT-studie met geverifieerde uitkomst toont aan dat het dragen van een masker of ventilators nuttig is voor zorgpersoneel of in huishoudens. Een dergelijk onderzoek bestaat niet. Er zijn geen uitzonderingen.”

Ook bestaat er geen studie die een voordeel laat zien van een breed beleid voor het dragen van maskers in het openbaar. Bovendien, als er enig voordeel zou zijn van het dragen van een masker, vanwege de belemmerende kracht tegen druppels en aërosoldeeltjes, dan zou er meer voordeel moeten zijn van het dragen van een ventilator  (N95) in vergelijking met een chirurgisch masker, maar toch meerdere grote meta-analyses, en alle RCTs, bewijzen dat er geen sprake is van een dergelijk positief effect.

Maskers en ventilators werken niet! Er bestaat geen studie die het voordeel van een breed beleid voor het dragen van maskers in het openbaar laat zien”.

Bron: https://www.rcreader.com/sites/default/files/Denis%20G.%20Rancourt%20PhD%20April%202020%20%22Masks%20Don%27t%20Work%3A%20A%20review%20of%20science%20relevant%20to%20COVID-19%20social%20policy%22.pdf

Zeer weinig bewijsmateriaal van een wijdverspreid voordeel

“Het publiek zou meer risico’s kunnen lopen om coronavirus te krijgen door het dragen van gezichtsmaskers, waarschuwt een van de meest vooraanstaande artsen in Engeland.”

Jenny Harries, plaatsvervangend hoofd van de medische dienst, zei dat de maskers “eigenlijk het virus kunnen opsluiten” en ervoor zorgen dat de persoon die het draagt het inademt.

Voor de gemiddelde burger die op straat loopt, is het geen goed idee om een gezichtsmasker te dragen in de hoop besmetting te voorkomen”, voegde ze eraan toe.

Jake Dunning, hoofd van opkomende infecties en zoönosen [besmettelijke ziekte die tussen mensen en dieren wordt uitgespreid] bij Public Health England, vertelde The Independent dat er ,”zeer weinig bewijsmateriaal van een wijdverspreid voordeel” was van het dragen van gezichtsmaskers.

Bron: https://www.independent.co.uk/news/health/coronavirus-news-face-masks-increase-risk-infection-doctor-jenny-harries-a9396811.html

Schade aan longen door inademen toxische stoffen

“Of het nu design mondkapjes zijn of zelfgemaakte mondkapjes van ongekeurde stoffen, het vraagt alertheid voor mogelijke nadelige consequenties op de gezondheid. Toxische stoffen van kleurstoffen of bleekmiddelen en/of stofdeeltjes uit de stoffen die gebruikt worden voor de mondkapjes kunnen in het microklimaat ophogen en zo in de longen terecht komen. Eventuele schade aan longepitheel cellen, de eerste barrière om infecties te voorkomen, kunnen het lichaam ontvankelijker maken voor bacteriële en virale infecties.”

Bron HP De Tijd: https://www.hpdetijd.nl/2020-06-19/veel-mensen-die-mondkapjes-dragen-ervaren-een-negatief-effect-op-de-gezondheid/?fbclid=IwAR30_oIgOlC–RC4bfoAXCIsrTzhQsKvs8Bkq3Zmak-SgEegO9hKhRLjArM

RIVM en WHO beleid aangepast onder politiek beleid, niet op basis van wetenschappelijk bewijs

“Vooralsnog geeft het RIVM als advies dat het dragen van mondkapjes geen effect heeft op de verspreiding van COVID-19 en dat er onvoldoende wetenschappelijke onderbouwing is. Een belangrijk argument is de doorlaatbaarheid van de mondkapjes. Een virusdeeltje is ongeveer 80 – 150 nanometer in diameter. Dit is te klein om door de stof(fen) van mondkapjes geblokkeerd te worden.”

Tot voor kort was de WHO ook van mening dat het voor gezonde mensen niet nodig is om een mondkapje te dragen. Op 5 juni bracht de WHO, voor landen waar sprake is van virusverspreiding, een aangepast advies uit. In het nieuwe bericht adviseert de WHO dat ook gezonde mensen gebruik moeten maken van mondkapjes of medische maskers op plaatsen waar 1,5 meter afstand houden moeilijk is zoals in het openbaar vervoer, winkels en in een drukke omgeving.”

Op dit moment is er vanuit wetenschappelijk onderzoek geen direct bewijs dat het dragen van mondkapjes effectief is in het verminderen van de verspreiding van virussen die bovenste luchtweginfecties veroorzaken, ook niet voor het SARS-COV-2 virus. – WHO

“Tot op heden heeft geen enkele studie in druppels en aerosolen de aanwezigheid van een levend virus, dat onder normale omstandigheden nog in staat is infectie te veroorzaken, kunnen aantonen. Niet voor influenzavirussen, maar ook niet voor coronavirussen.”

-Dr. ir. Carla Peeters – o.a. immunoloog en werkte jaren aan de infectieziekten op het RIVM

Bron: https://www.hpdetijd.nl/2020-06-12/alle-ins-en-outs-over-dat-vermaledijde-mondkapje/

De WHO heeft aan de BBC toegegeven dat de update van haar beleid in juni 2020 niet te wijten is aan nieuw bewijsmateriaal, maar aan “politiek lobbyen”: “We hadden van verschillende bronnen te horen gekregen dat het WHO-comité – dat het bewijs onderzocht- de gezichtsmaskers niet ondersteunt, maar ze hebben ze wel aanbevolen vanwege politieke lobby. Dit punt werd voorgelegd aan de WHO die niet ontkende.” (D. Cohen, BBC Medische Correspondent).”

Bron: https://swprs.org/who-mask-study-seriously-flawed/

Meer dan 90% van aerosolen gaat door masker heen ruimte in

“Er zijn steeds meer aanwijzingen dat het SARS-2 coronavirus, in ieder geval binnenshuis, niet alleen door druppels maar ook door kleinere aërosols wordt overgedragen. Door hun grote poriëngrootte en slechte pasvorm kunnen gezichtsmaskers echter geen aërosolen uitfilteren. Meer dan 90% van de aërosolen dringen door of omzeilen het masker en vullen binnen enkele minuten een middelgrote ruimte.”

Bron: https://swprs.org/face-masks-evidence/

Geen meetbaar effect bij dragen mondmaskers

Noch de verplichting om maskers te dragen, noch de afschaffing ervan heeft een meetbaar effect gehad op de infectiesituatie in Oostenrijk.

– Prof. Dr. Franz Allerberger

Bron: https://corona-transition.org/maskenpflicht-brachte-in-osterreich-keinerlei-messbaren-nutzen

Bij dragers van maskers hogere toename van besmettingen dan bij niet dragers

“Gegevens die zijn verkregen in een Open Records-verzoek van het Ministerie van Volksgezondheid en Milieu in Kansas tonen aan dat KDHE [departement van gezondheid van de staat Kansas] niet ‘alleen’ gegevens heeft gemanipuleerd om een mandaat voor een masker te rechtvaardigen; ze hebben ook gegevens verborgen waaruit blijkt dat provincies met een mandaat voor een masker een grote toename van het aantal gevallen hebben gehad alvorens het mandaat in te trekken.

“Tijdens de beruchte grieppandemie van 1918 was het gebruik van stoffen gezichtsmaskers onder de algemene bevolking wijdverspreid en op sommige plaatsen verplicht, maar ze maakten geen verschil. De door miljoenen gedragen maskers waren nutteloos en konden de griep niet voorkomen.”Bron: https://sentinelksmo.org/more-deception-kdhe-hid-data-to-justify-mask-mandate/

Bron: https://www.washingtonpost.com/history/2020/04/02/everyone-wore-masks-during-1918-flu-pandemic-they-were-useless/

“Europe’s Top Health Officials Say Masks Aren’t Helpful in Beating COVID-19″

“Al deze landen die gezichtsmaskers aanbevelen, hebben hun beslissingen niet genomen op basis van nieuwe studies”, zegt Henning Bundgaard, hoofdarts van het Deense Rigshospitaal, volgens Bloomberg News.”

Nederlandse volksgezondheidsambtenaren legden onlangs uit waarom ze geen maskers aanbevelen;

Vanuit medisch oogpunt is er geen bewijs voor een medisch effect van het dragen van gezichtsmaskers, dus hebben we besloten om geen nationale verplichting op te leggen“, aldus Tamara van Ark, minister van Medische zorg.’”

“Nu de aantallen zeer snel afnemen in Zweden, zien we geen reden om een gezichtsmasker te dragen in Zweden, zelfs niet in het openbaar vervoer”, zegt Anders Tegnell, de Zweedse topdeskundige op het gebied van besmettelijke ziekten.

“Gezichtsmaskers op openbare plaatsen zijn niet nodig, op basis van al het huidige bewijsmateriaal,’ zei Coen Berends, woordvoerder van het Nationaal Instituut voor Volksgezondheid en Milieu. Er is geen voordeel en er kunnen zelfs negatieve gevolgen zijn.”

“Als een gemeenschap in gevaar is, kan de overheid de plicht hebben om interventies aan te bevelen, zolang die interventies geen schade veroorzaken, of de minst schadelijke optie zijn,” schreef Claire J. Horwell Professor in Geohealth aan de Universiteit van Durham en Fiona McDonald, Co-Directeur van het Australische Centrum voor Onderzoek naar Gezondheidsrecht aan de Queensland University of Technology. “Als een instantie het principe van effectiviteit volgt, zal ze alleen een interventie aanbevelen waarvan ze weten dat die effectief is.”

“Het probleem met de mandaten voor maskers is dat de ambtenaren van de volksgezondheid slechts een voorzorgsmaatregel aanbevelen die al dan niet effectief kan zijn. Ze gebruiken geweld om mensen te dwingen zich te onderwerpen aan een staatsorder die uiteindelijk individuen of hele bevolkingsgroepen zieker zou kunnen maken, volgens toonaangevende functionarissen voor de volksgezondheid in de wereld.

Dat is niet alleen een schending van het Effectiviteitsprincipe. Het is een schending van een fundamentele persoonlijke vrijheid.”

Bron:https://fee.org/articles/europes-top-health-officials-say-masks-arent-helpful-in-beating-covid-19/?fbclid=IwAR0WMPuPvZiJf03NIZo19O_Yx3Lj8R14M3U_jGkVTklx_APtmPpGlLt99is

Neuroloog waarschuwt tegen mondkapjes. Brein raakt blijvend beschadigd

De Duitse neuroloog Margareta Griesz-Brisson waarschuwt voor de ernstige gevolgen bij het gebruik van mondkapjes, met name bij kinderen. De coronamaatregelen zijn in haar ogen wreed en onmenselijk, schrijft de krant Epoch Times.

Griesz-Brisson plaatste een video over mondkapjes op YouTube, maar die werd al snel verwijderd. Het filmpje was op dat moment meer dan 160.000 keer bekeken en 19.000 keer gedeeld. De video is hier nog te bekijken op de website van de Epoch Times.

Ze zegt daarin het volgende:

“De acute symptomen van zuurstoftekort zijn hoofdpijn, sufheid, duizeligheid, conecentrateistoornissen en vertraagde reactietijd, zodat beperking optreden van de cognitieve functionaliteit.

Bij chronisch zuurstoftekort (door het lang dragen van een masker) zullen deze symptomen echter verdwijnen als je eraan went. Maar je efficiëntie blijft aangetast en het zuurstoftekort in je he hersenenen blijft toenemen.We weten dat neuro-degeneratieve ziekte jaren tot decennia vooruit gaan, dus als je je telefoonnummer vandaag bent vergeten, kan dat goed veroorzaakt zijn door een storing in je hersenenen die 20 of 30 jaar geleden is begonnen. Als je denkt dat je gewend bent geraakt aan jouw masker en jouw eigen uitgeademde lucht, zullen de degeneratieve processen op een of andere manier doorgaan, versterkt door het gebrek aan zuurstof.

Het tweede probleem van de hersenen is dat de zenuwcellen zich niet of nauwelijks delen. Dus als de overheid ons genereus toestaat om binnen een paar maanden weer zuurstof in te ademen, zullen de verloren zenuwcellen niet door celdeling worden teruggewonnen. Weg is WEG.

Het virus heeft een grootte van ongeveer 0,08 micrometer, de poriën van gewone maskers hebben een grootte van 80 tot 500 micrometer. De poriën worden nog groter met elke extra wasbeurt. Een masker beschermt je NIET tegen een virus. Dit is vooral belangrijk voor angstige menen die werkelijk geloven dat ze zich met dit masker tegen het virus kunnen beschermen.

Ik draag geen masker, ik heb mijn hersenen nodig om na  te denken. Ik wil min patiënten met een helder hoof en een heldere geest tegemoet treden. Niet onder kooldioxide-anesthesie.

Als neuroloog moet ik expliciet zeggen dat elke persoon die dat wenst recht heeft op medische vrijstelling van het masker – er is geen ongegronde vals of conformiteitscertificaat. Zuurstoftekort is schadelijk voor elk brein.

Het moet de vrije beslissing an iedereen zijn of ze het zuurstofgebrek in hun hersenen willen accepteren om zichzelf te proberen te beschermen tegen virussen met een ineffectief masker. Voor kinderen en adolescenten zijn maskers een absolute NEE!

Kinderen en adolescenten hebben van nature een zeer actief en adaptief immuunsysteem en hebben een constante confrontatie met het microtoom van de aarde nodig. Hun hersenen zijn nog zo ongelooflijk actief, moeten nog zoveel leren. De hersenen van een kind of jongere hebben honger naar zuurstof.

Hoe metabolisch actiever een orgaan is, des te meer zuurstof het nodig heeft.

Bij kinderen en jongeren zuurstof beperken is niet alleen gevaarlijk voor de gezondheid, het is absoluut crimineel! Gebrek aan zuurstof remt de ontwikkeling van de hersen en de schade die erdoor wordt veroorzaakt kan niet worden terug gedraaid. Het kind heeft de hersenen nodig om te leren en de hersenen hebben zuurstof nodig om hiervoor te functioneren. We hebben geen klinische studies nodige, dit is eenvoudige, maar onbetwistbare fysiologie. Bewust en doelbewust veroorzaakt zuurstoftekort is een opzettelijk gezondheidsrisico en een medische absolute contra-indicatie.

Als dementie over 10 jaar exponentieel toeneemt en de jonge generatie hun door God gegeven potentieel niet zou kunnen bereiken, helpt het niet om te zeggen dat we de maskers beter niet hadden kunnen gebruiken.

Ik weet hoe schadelijk zuurstof gebrek voor de hersenen is. De cardioloog weet het met met betrekking tot het hart en de longarts weet het met betrekking tot de longen.

Zuurstoftekort beschadigt elk orgaan.

Waar zijn onze gezondheid autoriteiten, waar zijn onze zorgverzekeraars, waar zijn onze medisch verenigingen?

Het zou hun plicht zijn geweest deze waanzin vanaf het begin met alle vastberadenheid het hoofd te bieden en te stoppen.

Wie draagt de verantwoordelijkheid voor deze misdaad? Zij die de maatregel willen afdwingen, of laten gebeuren, die meedoen of niet voorkomen?

Wordt wakker Duitsland (en Nederland), het gaat niet alleen om je gezondheid. Het gaat over veel, veel meer.
Wij zijn persoonlijk verantwoord voor wat we denken en hoe we handelen. Niet de media. Wij zijn verantwoordelijk voor wat wij doen en niet doen. NIet onze baas, niet de WHO. Niet de regering. WIJ!

ik doe niet mee”

Bron:

https://www.ninefornews.nl/neuroloog-waarschuwt-tegen-mondkapjes-brein-raakt-blijvend-beschadigd/

https://www.epochtimes.de/politik/deutschland/neurologin-margareta-griesz-brisson-kritisiert-maskenpflicht-kindern-und-jugendlichen-den-sauerstoff-zu-rauben-ist-kriminell-a3344105.html

Alle ins en outs over (niet) medische mondmaskers en aerosolen overdracht

In dit artikel geplaatst op de website van Viruswaarheid wordt o.a. Carla Peeters aangehaald: “De onderzoeken die veel in de media geciteerd worden, leveren geen aanvullend bewijs voor het stimuleren van het dragen van mondkapjes door gezonde mensen. Het door de WHO gefinancierde onderzoek gepubliceerd in de Lancet presenteert een indirecte conclusie over de effectiviteit van het dragen van mondkapjes door gezonde mensen om de verspreiding van het virus te voorkomen, aan de hand van enkele case studies in een gezinssituatie. De Duitse studie van het onderzoeksinstituut IZA toont aan dat de introductie van mondkapjes geen effect had op de infectieverspreiding.”

Bron: https://viruswaarheid.nl/informeren/alle-ins-en-outs-over-niet-medische-mondmaskers-en-aerosolen-overdracht/

Geen verschil in curve besmetting tussen landen die wel mondkapjes dragen en landen die dat niet doen

Landen om ons heen die al maanden mondmaskers zijn gaan dragen, zoals UK, België en Frankrijk) i.v.m. met landen die geen mondmaskers hebben gedragen (Nederland en Zweden).

De curve loopt overal gelijk! Dat zegt genoeg!

Bron: https://ourworldindata.org/coronavirus-data-explorer?country=GBR~NLD~BEL~FRA~SWE&region=World&casesMetric=true&interval=smoothed&hideControls=true&perCapita=true&smoothing=7&pickerMetric=location&pickerSort=asc

Amerikaanse Mond Masker Whistleblowers Aan Het Woord

Interview Del Bigtree met Tammy Clar en Kristen Megahn – Bron: https://www.facebook.com/watch/?v=438847850415518

Decennia aan data waaruit blijkt dat het dragen van mondkapjes totaal geen effect hebben bij  overdracht van ziektes, maar juist uiterst ongezond en zelfs gevaarlijk zijn worden aan de kant geschoven door politiek beleid.

In bijgaande video ziet u de volgende dames aan het woord:

Tammy Clark is een OSHA – Environmental Health & Safety Expert en Industrial Hygienist en analyseert en identificeert de gevaren van werkomgeving aangaande chemische, psychische, ergonomische en biologische blootstelling (ook in het leger) en heeft in diverse infectious disease commissies in ziekenhuizen gezeten waar ze artsen en verpleegkundigen traint hoe om te gaan met griep en Sars uitbraken.

Kristen Meghan is o.a. Occupational and environmental toxicologist gespecialiseerd in Personal Protection Equipment (PPE) en respirators (ademhaling apparatuur).  Zij is verantwoordelijk om de gevaren van de medische chirurgische en andere werkomgeving te verkennen en zij bepaalt welke PPE en respirators er gedragen moeten worden en waarom en traint de chirurgen en andere beroeps beoefenaars hoe ze er mee om moeten gaan. Ze neemt ook een medisch onderzoeken af om na te gaan of diegene fit genoeg is om met PPE te werken.

Ze geven aan dat het verplicht dragen van een mondmasker tegen onze burgerrechten in gaat, maar ook dat ze ook ongelooflijk gevaarlijk en ongezond zijn. Mondmaskers kunnen je zuurstof inname verlagen met 20%! Dat is precies waarom het langdurig dragen van mondmaskers verboden is in de werkomgeving. Wanneer je dus 8 uur lang met zo’n masker moet werken druist dat in tegen de OSHA regel.

Ik neem aan dat wij in Nederland ook dit soort regels hebben? Maar ondertussen zie je overal werknemers en ook vele pubers die de vakken vullen bij de supermarkten met deze maskers rond lopen. Met  alle gevaren van dien!

Verder zeggen deze dames het volgende: “Wanneer je te maken hebt met infectieuze ziektepatiënten zijn dit niet de maskers die je in zet! Uit vele onderzoeken bij vorige virus uitbraken is gebleken dat maskers niet alleen niet werken, maar <